Teknoloji bağımlılığı için başvuranların sayısı 2 kat arttı Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde toplumsal yaşantının kısıtlanması ve konutta daha fazla vakit geçirilmesi niçiniyle teknolojik aygıtların kullanmasında artış yaşanırken, “teknoloji bağımlılığı” konusunda Yeşilay Danışmanlık Merkezinden (YEDAM) hizmet almak isteyenlerin sayısı bu vakitte 2 kat arttı.
hayatın ayrılmaz bir modülü haline gelen telefon, bilgisayar, akıllı aygıtlar, oyun konsolları üzere dijital aygıtların denetimsiz kullanması, teknoloji bağımlılığını tetikliyor.
“hızla gelişen teknolojinin insanı denetim etmesi” ve “Dijital teknolojilerle bireyin sıhhatsiz bağlantı kurması” biçiminde tanımlanabilen bu bağımlılık tipi, sorumlulukları yerine getirmemeye, epey uzun kullanmasına bağlı olarak ilgilerin bozulmasına ve fizyolojik ya da ruhsal açıdan ziyana yol açabiliyor.
Her yaşta süratle gelişen teknolojinin sorunlu kullanması kelam konusuyken, biroldukça kişi bağımlı olduğunun farkına varmadan hayatını sürdürüyor.
Bağımlı bireylere ve yakınlarına fiyatsız psikososyal dayanak vermek maksadıyla 2015’te kurulan YEDAM, 2019’dan beri yüz yüze görüşme hizmeti verdiği teknoloji bağımlılığı konusunda 500’ü aşkın bireyle sayısız görüşme gerçekleştirdi.
TEKNOLOJİDEN YARAR GÖRMEK İÇİN GAYELİ, FONKSİYONEL, İNANÇLI VE SAĞLIKLI KULLANIM KAİDE
Yeşilay Genel Lider Vekili Dr. Mehmet Dinç, AA muhabirine, teknoloji bağımlılığına büyük oranda internete bağlı dijital teknolojilerin niçiniyet verdiğini zira internetin fazlaca farklı boyutları bulunduğunu ve bu çeşitliliğin insanın uzun müddet ve ziyan nazaranbileceği biçimde içeriğe maruz kalmasına, vakit kaybetmesine yol açtığını söylemiş oldu.
Akademik datalara işaret eden Dinç, kimyasal bağımlılık fizyolojik, ruhsal ve toplumsal manada neleri etkiliyor, ne kadar ziyan veriyor ve neye mal oluyorsa online oyun ve kumarın da beşere o kadar ziyan verdiğini vurguladı.
Teknoloji bağımlılığında en büyük sorunun “algı” olduğuna dikkati çeken Dinç, kimyasal bağımlılıklar kadar ziyan verdiği düşünülmediği için insanların tedaviye yönelmediklerini söz etti.
Dr. Dinç, teknolojiyi yarar görmek için kullanırken dikkat edilmesi gereken noktalara ait şu biçimde konuştu:
“Amaçlı kullanım hayli değerli. ‘Ben neden bilgisayarın, telefonun, internetin ya da dijital teknolojilerin rastgele bir uygulamasının başındayım?’ Bunun içerisinde öğrenmek, eğlenmek olabilir lakin buna bir çerçeve çizmezsek orada sorunlar yaşayabiliyoruz. Başkası, fonksiyonel kullanım, yani hayatı kolaylaştıracak biçimde kullanmak. Biri, inançlı kullanım. kullanmasından dolayı ziyan görmeyecek bir bilince sahip olmalıyım. Bir oburu sağlıklı kullanım. bu vakitte, bilhassa ergenlerde fizikî sorunların fazlaca ortaya çıktığını görüyoruz. Duruş bozuklukları, kas-kemik ağrıları, kiloyla alakalı sorunlar oluyor. Yetişkinlerde de misal meseleler mevcut. Ruhsal manada yaşlarına, gelişimlerine uygun olmayan içeriğe maruz kalma yahut ruhsal zorluk yaşayacakları sorunları tetikleme kelam konusu.”
Yetişkinlerin “teknoloji bağımlılığı” denildiğinde yalnızca çocuklar ve gençler için değil, kendileri için de ne yapmaları gerektiğini düşünmelerini öneren Dinç, “Çocuklar büyük oranda toplumun külçeşidini paylaşıyor ve bu kültürü paylaşmaya anne babalarından, etraflarındaki erişkinlerden başlıyor. Anne, baba, ‘Ne kadar kullanıyorum? Ne kadar maksatlı, fonksiyonel, inançlı, sağlıklı?’ Bunu kıymetlendirecek, daha sonrasında çocuğuyla alakalı dertlenmeye başlayacak.” diye konuştu.
Teknoloji bağımlısı kişinin bunu kabul etmesinin vakit alabildiğini, bu niçinle etrafındakilerin ona yardımcı olmasının yarar sağlayacağını vurgulayan Dinç, yardım etmenin inatlaşmak, buyruk vermek, yasaklamak olarak değil, bağımlı kişinin hayatını kolaylaştırmak, zenginleştirmek ve ona öbür yollar göstermek olarak algılanması gerektiğini lisana getirdi.
0-2 YAŞ ORTASINDA EKRANA MARUZ BIRAKILMAMALI
Dr. Mehmet Dinç, çocukluk ve gençlik yaşlarında alınan temelin, değişen teknolojinin kullanmasında ve bağımlılığa dönüşmesinde daha kritik olduğunu belirterek, çocukların ekranla hangi yaş aralığında tanıştırılması gerektiğine dair şu değerlendirmede bulundu:
“Çocukluk ve gençlik devrinde, bir çerçevenin çizilmesi, düzenlemeler yapılması onun hayatını kurtarmada değerli bir katkıdır. Bir çocuk bu dünyaya geldiğinde fazlaca büyük sorumlulukları vardır. Bütün ömrümüz boyunca, gelişmenin en süratli olduğu periyot 0-2 yaş ortasıdır. 2 sene içerisinde çocuk renkleri, insanları, usulleri, konuşmayı, sözleri, sesleri, hareket etmeyi, kaldırmayı, indirmeyi öğrenir. Bu 2 yaş içerisinde çocuk ne kadar hayata temas ederse ve farklı kanallardan 5 duyuyu kullanarak öğrenme gerçekleştirirse zihinsel ve öbür gelişim boyutları o kadar sağlıklı gelişir. Yalnızca ekrana bakarak, tek boyutlu bir alış kelam konusu olursa çocuğun gelişmeninin ziyan gördüğüne dair epey sayıda örneğimiz var. Tahminen biroldukça beşere güç gelebilir ancak ideali şudur; 0-2 yaş hatta mümkünse 0-3 yaş içinde, mümkün olduğu kadar çocuklarımızı ekranlara maruz bırakmayalım. Bunun yerine yaprağa, toprağa, eşyaya, tahtaya dokunsunlar, koklasınlar, tadına baksınlar, kaldırsınlar, indirsinler. Gerçek hayatta ne kadar hareket ederlerse gerçek hayat deneyimi kazanırlarsa gelişime o kadar faydalı olacak.”
Bu süreçten daha sonra çocukların öğrenmelerine, gelişimlerine ziyan vermeyecek derecede ekran kullanmasının kelam konusu olabileceğini aktaran Dinç, sınırsız, hedefsiz ve inançsız biçimde teknolojiyi kullanmamaları için ebeveynlerin çocuklarının internet ve dijital teknoloji kullanmasından haberdar olmalarında, onlara rehberlik etmelerinde fayda olduğunu kaydetti.
“PANDEMİ, ÇOK BOYUTLU OLARAK GÜÇ BİR DÖNEM”
YEDAM’da bağımlı ve bağımlılık riski altındaki insanlara rehabilitasyon dayanağı verdiklerini hatırlatan Dinç, salgında teknoloji bağımlılığıyla ilgili yapılan müracaatlara ait şunları söylemiş oldu:
“Pandemi, fazlaca boyutlu olarak güç bir devir. Bu sıkıntı devirde beşerler, sağlıklı bir ruhsal dayanak bulamadıklarında sıhhatsiz yollara başvurdu. Bu sıhhatsiz yollardan biri de dijital teknolojilerin hedefsiz, ölçüsüz ve sınırsız kullanmasıydı. Bundan muzdarip olan ve bizden yardım almak isteyenlerin sayısı pandemi devrinde 2 kat arttı. Dijital teknolojiler bütün dünya için yeni bir şey. Bu mevzuda uzman sayısı, hizmet veren kurum sayısı, yapılandırılmış ve işe yarayan program fazlaca az. Bu manada Türkiye’deki beşerler fazlaca avantajlı zira dünyanın hiç bir yerinde 105 noktada, ülkenin her yerinden insanın fiyatsız olarak psikologlardan ve toplumsal hizmet uzmanlarından yapılandırılmış, çerçevesi aşikâr bir dayanak almaları mümkün değil. Bu manada Yeşilay’ın büyük hizmeti kelam konusu.”
Yeşilay Genel Lider Vekili Dr. Mehmet Dinç, bugün çevrim içi ortamda başlayan ve yarın sona erecek “5. Milletlerarası Teknoloji Bağımlılığı Kongresi”nde 16 ülkeden 29 uzmanın yer aldığını anlattı.
Dr. Dinç, oyun, kumar, pornografi ve toplumsal medya üzere çeşitli bağımlılıkların yanı sıra Kovid-19’un teknoloji bağımlılığına tesirlerinin de ele alınacağı kongreye iştirakin fiyatsız olduğunu kelamlarına ekledi.
hayatın ayrılmaz bir modülü haline gelen telefon, bilgisayar, akıllı aygıtlar, oyun konsolları üzere dijital aygıtların denetimsiz kullanması, teknoloji bağımlılığını tetikliyor.
“hızla gelişen teknolojinin insanı denetim etmesi” ve “Dijital teknolojilerle bireyin sıhhatsiz bağlantı kurması” biçiminde tanımlanabilen bu bağımlılık tipi, sorumlulukları yerine getirmemeye, epey uzun kullanmasına bağlı olarak ilgilerin bozulmasına ve fizyolojik ya da ruhsal açıdan ziyana yol açabiliyor.
Her yaşta süratle gelişen teknolojinin sorunlu kullanması kelam konusuyken, biroldukça kişi bağımlı olduğunun farkına varmadan hayatını sürdürüyor.
Bağımlı bireylere ve yakınlarına fiyatsız psikososyal dayanak vermek maksadıyla 2015’te kurulan YEDAM, 2019’dan beri yüz yüze görüşme hizmeti verdiği teknoloji bağımlılığı konusunda 500’ü aşkın bireyle sayısız görüşme gerçekleştirdi.
TEKNOLOJİDEN YARAR GÖRMEK İÇİN GAYELİ, FONKSİYONEL, İNANÇLI VE SAĞLIKLI KULLANIM KAİDE
Yeşilay Genel Lider Vekili Dr. Mehmet Dinç, AA muhabirine, teknoloji bağımlılığına büyük oranda internete bağlı dijital teknolojilerin niçiniyet verdiğini zira internetin fazlaca farklı boyutları bulunduğunu ve bu çeşitliliğin insanın uzun müddet ve ziyan nazaranbileceği biçimde içeriğe maruz kalmasına, vakit kaybetmesine yol açtığını söylemiş oldu.
Akademik datalara işaret eden Dinç, kimyasal bağımlılık fizyolojik, ruhsal ve toplumsal manada neleri etkiliyor, ne kadar ziyan veriyor ve neye mal oluyorsa online oyun ve kumarın da beşere o kadar ziyan verdiğini vurguladı.
Teknoloji bağımlılığında en büyük sorunun “algı” olduğuna dikkati çeken Dinç, kimyasal bağımlılıklar kadar ziyan verdiği düşünülmediği için insanların tedaviye yönelmediklerini söz etti.
Dr. Dinç, teknolojiyi yarar görmek için kullanırken dikkat edilmesi gereken noktalara ait şu biçimde konuştu:
“Amaçlı kullanım hayli değerli. ‘Ben neden bilgisayarın, telefonun, internetin ya da dijital teknolojilerin rastgele bir uygulamasının başındayım?’ Bunun içerisinde öğrenmek, eğlenmek olabilir lakin buna bir çerçeve çizmezsek orada sorunlar yaşayabiliyoruz. Başkası, fonksiyonel kullanım, yani hayatı kolaylaştıracak biçimde kullanmak. Biri, inançlı kullanım. kullanmasından dolayı ziyan görmeyecek bir bilince sahip olmalıyım. Bir oburu sağlıklı kullanım. bu vakitte, bilhassa ergenlerde fizikî sorunların fazlaca ortaya çıktığını görüyoruz. Duruş bozuklukları, kas-kemik ağrıları, kiloyla alakalı sorunlar oluyor. Yetişkinlerde de misal meseleler mevcut. Ruhsal manada yaşlarına, gelişimlerine uygun olmayan içeriğe maruz kalma yahut ruhsal zorluk yaşayacakları sorunları tetikleme kelam konusu.”
Yetişkinlerin “teknoloji bağımlılığı” denildiğinde yalnızca çocuklar ve gençler için değil, kendileri için de ne yapmaları gerektiğini düşünmelerini öneren Dinç, “Çocuklar büyük oranda toplumun külçeşidini paylaşıyor ve bu kültürü paylaşmaya anne babalarından, etraflarındaki erişkinlerden başlıyor. Anne, baba, ‘Ne kadar kullanıyorum? Ne kadar maksatlı, fonksiyonel, inançlı, sağlıklı?’ Bunu kıymetlendirecek, daha sonrasında çocuğuyla alakalı dertlenmeye başlayacak.” diye konuştu.
Teknoloji bağımlısı kişinin bunu kabul etmesinin vakit alabildiğini, bu niçinle etrafındakilerin ona yardımcı olmasının yarar sağlayacağını vurgulayan Dinç, yardım etmenin inatlaşmak, buyruk vermek, yasaklamak olarak değil, bağımlı kişinin hayatını kolaylaştırmak, zenginleştirmek ve ona öbür yollar göstermek olarak algılanması gerektiğini lisana getirdi.
0-2 YAŞ ORTASINDA EKRANA MARUZ BIRAKILMAMALI
Dr. Mehmet Dinç, çocukluk ve gençlik yaşlarında alınan temelin, değişen teknolojinin kullanmasında ve bağımlılığa dönüşmesinde daha kritik olduğunu belirterek, çocukların ekranla hangi yaş aralığında tanıştırılması gerektiğine dair şu değerlendirmede bulundu:
“Çocukluk ve gençlik devrinde, bir çerçevenin çizilmesi, düzenlemeler yapılması onun hayatını kurtarmada değerli bir katkıdır. Bir çocuk bu dünyaya geldiğinde fazlaca büyük sorumlulukları vardır. Bütün ömrümüz boyunca, gelişmenin en süratli olduğu periyot 0-2 yaş ortasıdır. 2 sene içerisinde çocuk renkleri, insanları, usulleri, konuşmayı, sözleri, sesleri, hareket etmeyi, kaldırmayı, indirmeyi öğrenir. Bu 2 yaş içerisinde çocuk ne kadar hayata temas ederse ve farklı kanallardan 5 duyuyu kullanarak öğrenme gerçekleştirirse zihinsel ve öbür gelişim boyutları o kadar sağlıklı gelişir. Yalnızca ekrana bakarak, tek boyutlu bir alış kelam konusu olursa çocuğun gelişmeninin ziyan gördüğüne dair epey sayıda örneğimiz var. Tahminen biroldukça beşere güç gelebilir ancak ideali şudur; 0-2 yaş hatta mümkünse 0-3 yaş içinde, mümkün olduğu kadar çocuklarımızı ekranlara maruz bırakmayalım. Bunun yerine yaprağa, toprağa, eşyaya, tahtaya dokunsunlar, koklasınlar, tadına baksınlar, kaldırsınlar, indirsinler. Gerçek hayatta ne kadar hareket ederlerse gerçek hayat deneyimi kazanırlarsa gelişime o kadar faydalı olacak.”
Bu süreçten daha sonra çocukların öğrenmelerine, gelişimlerine ziyan vermeyecek derecede ekran kullanmasının kelam konusu olabileceğini aktaran Dinç, sınırsız, hedefsiz ve inançsız biçimde teknolojiyi kullanmamaları için ebeveynlerin çocuklarının internet ve dijital teknoloji kullanmasından haberdar olmalarında, onlara rehberlik etmelerinde fayda olduğunu kaydetti.
“PANDEMİ, ÇOK BOYUTLU OLARAK GÜÇ BİR DÖNEM”
YEDAM’da bağımlı ve bağımlılık riski altındaki insanlara rehabilitasyon dayanağı verdiklerini hatırlatan Dinç, salgında teknoloji bağımlılığıyla ilgili yapılan müracaatlara ait şunları söylemiş oldu:
“Pandemi, fazlaca boyutlu olarak güç bir devir. Bu sıkıntı devirde beşerler, sağlıklı bir ruhsal dayanak bulamadıklarında sıhhatsiz yollara başvurdu. Bu sıhhatsiz yollardan biri de dijital teknolojilerin hedefsiz, ölçüsüz ve sınırsız kullanmasıydı. Bundan muzdarip olan ve bizden yardım almak isteyenlerin sayısı pandemi devrinde 2 kat arttı. Dijital teknolojiler bütün dünya için yeni bir şey. Bu mevzuda uzman sayısı, hizmet veren kurum sayısı, yapılandırılmış ve işe yarayan program fazlaca az. Bu manada Türkiye’deki beşerler fazlaca avantajlı zira dünyanın hiç bir yerinde 105 noktada, ülkenin her yerinden insanın fiyatsız olarak psikologlardan ve toplumsal hizmet uzmanlarından yapılandırılmış, çerçevesi aşikâr bir dayanak almaları mümkün değil. Bu manada Yeşilay’ın büyük hizmeti kelam konusu.”
Yeşilay Genel Lider Vekili Dr. Mehmet Dinç, bugün çevrim içi ortamda başlayan ve yarın sona erecek “5. Milletlerarası Teknoloji Bağımlılığı Kongresi”nde 16 ülkeden 29 uzmanın yer aldığını anlattı.
Dr. Dinç, oyun, kumar, pornografi ve toplumsal medya üzere çeşitli bağımlılıkların yanı sıra Kovid-19’un teknoloji bağımlılığına tesirlerinin de ele alınacağı kongreye iştirakin fiyatsız olduğunu kelamlarına ekledi.