TBMM Dijital Mecralar Komitesi toplandı TBMM Dijital Mecralar Komitesi, AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman başkanlığında toplandı. Kurul, Koç ve Toplumsal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi Lideri Prof. Dr. Levent Eraslan’ın “Dijital Dönüşüm ve Dijital Gelecek Sunumu” başlıklı sunumlarını dinledi.
Yayman, en hayli çalışan komitelerden biri olduklarını aktararak dijital dünyadaki değişimin kendilerini ağır çalışmaya sevk ettiğini kaydetti.
Kovid-19 salgınının dijital dönüşümü hızlandırdığına dikkati çeken Yayman, “Küreselleşme olgusunun hızlanması devlet-vatandaş bağını radikal bir halde değiştirdi.” dedi. Yayman, toplumsal platformların Berlin, Londra’da hangi normlara uyuyorlarsa Türkiye’de de birebir normlara uyması gerektiğini söylemiş oldu.
“İnternette 7 saat 57 dakika geçiriyoruz”
Koç, sunumunda Türkiye’de günlük internet kullanmasının 7 saat 57 dakika olduğunu belirtti. Vatandaşların günlük uyuduğu müddet kadar internette vakit geçirdiğine dikkati çeken Koç, Türk halkının internette dünya ortalamasından 1 saat fazla vakit geçirdiğini söylemiş oldu.
Koç, e-Devlet uygulamaları ile ilgili de bilgi vererek “2008’te açıldı e-Devlet, 22 hizmetle başlamıştık. Bugün geldiğimizde 836 kurumun 6 bin 116 hizmetinin e-Devlet’te olduğunu söyleyebiliriz. Maksadımız bütün hizmetlerimizi dijital yapmak, hizmet kapsamının genişletilmesi ve bütünleşik hizmet dediğimiz bir konsepte gerçek gidiyoruz.” diye konuştu.
e-Devlet uygulamalarının kullanım oranlarını da aktaran Koç, şunları kaydetti:
“16 yaş üzeri vatandaşlarımızın yüzde 88’i e-Devlet kapısını kullanıyor. Yaş aralıklarına göre da bakıyoruz 16-29 yaş içinde nüfusun yüzde 80’i, 30-44 yaş aralığında yüzde 97 oranında kullanıyor. 45-64 ortası nüfusumuzun yüzde 92’i kullanıyor. Biz farkına vardık ki 65 yaş üzeri vatandaşlarımızın e-Devlet kapısını fazlaca kullanmadığını fark ettik. Yeni bir proje başlattık. 65 yaş üzeri ve e-Devlet’i hiç kullanmamışsa biz meskenlerine gidiyoruz ve şifreyi veriyoruz. Vatandaşlarımızın hem konutlarından çıkmamalarını sağlıyoruz yarım saatlik üzere bir müddetde dijital teknolojileri kullanma eğitimi veriyoruz. Şu ana kadar başvuran vatandaşlarımızdan 42 bin bireye e-Devlet hizmeti vermiş olduk. Maksadımız 65 yaş üzeri vatandaşlarımızın bu hizmeti kullanımını sağlamak.”
Koç, yapılan memnuniyet anketinde yüzde 95 oranında bir memnuniyetin ortaya çıktığını vurguladı.
e-Devlet’e 2008 yılında giriş sayılarının 5 bin olduğunu tabir eden Koç, “2019 yılında 1,1 milyar, geçen sene 2,3 milyar defa, bu sene de kasım ayına kadar 2,7 milyar ve sene sonuna kadar da 3 milyarı bulabilir. Vatandaşlarımız meskenlerinden 3 milyar defa kamu hizmetlerini alabilir oldular.” dedi. Koç, bunun epeyce büyük ekonomik katkı olduğunun da altını çizdi.
Koç, BM’nin e-Devlet gelişmiş endeksi sıralamasında 2020 yılında Türkiye’nin 193 ülke içinde 22. sırada ve vatandaşların e-Katılım endeksi sıralamasında da 23. sırada olduğunu bildirdi.
“Yapay zeka global iktisada 15 trilyon dolar katkı sağlayacak”
Yapay zekaya ait değerlendirmelerde de bulunan Koç, “Yapay zeka, 2030 yılında global iktisada 15 trilyon dolarlık ek büyüme sağlayacağı öngörülüyor. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde kullanılan tüm kurumsal yazılımların hepsinde kesinlikle yapay zeka yer alacak.” diye konuştu.
Koç, yapay zekanın bir tercih olmaktan çıkacağına dikkati çekerek “Ulusal Yapay Zeka Stratejisi”nin hazırlandığını anımsattı.
Türkiye’nin 2025 gayesinde, yapay zekanın GSMH’ye katkısının yüzde 5’e çıkarılması ve 50 bin yapay zeka uzmanının yetiştirilmesinin olduğunu vurgulayan Koç, bu alanda birinci 20 ülke ortasına girilmesinin hedeflendiğini kaydetti.
Türk Beyin Projesi’ni anlattı
Koç, yapay zeka ile ilgili Gazi Üniversitesi ile “Türk Beyin Projesi”ni hayata geçirdiklerini belirterek kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Bu projede MR bilgilerini toplayarak, yapay zeka ile destekleyerek karar takviye sistemi oluşturduk. OECD ülkelerinde her yıl bin bireye 52 MR çekiliyor. Türkiye’de her bin kişi için 119 MR çekiliyor. Gazi Üniversitesi ile proje gerçekleştirdik, gayesi sıhhat işçimizin yerini almak değil, onların işlerini kolaylaştırmak. Çekilen MR’lardan oluşan bilgilerle bir yapay zeka ile anomalileri epey süratli biçimde belirleyen bir sistem kurabilmekti. Bu sistemimiz faal olarak çalışıyor. Sistem şöyleki çalışıyor, geçen gece saat 02.00’de bir vatandaşımızın beyin MR’ı çekildi, taksiye biner binmez sistem alarm verdiği için tabibimiz aradı, acile aldık. Konutunda olsaydı sıhhat sorunları yaşayacağı söylendi.”
Koç, sıhhat alanında yapay zekanın yalnızca “karar dayanak sistemi” olduğunu söylemiş oldu.
Siber akınlar nasıl yapılır?
Savaştan daha kıymetli bir riskin siber hücum olduğunu vurgulayan Koç, “Kara, hava, deniz ve uzaydan daha sonra beşinci savaş ortamının siber uzay olduğu manasına geliyor. Üstelik bu yeni savaş ortamında kilometrelerce uzaktan, daha az riskle, daha kısa vakitte daha fazla taarruz yapmak mümkün.” dedi.
Koç milletvekillerinin siber akınların nasıl yapıldığı yolundaki sorusunu da şu biçimde yanıtlandırdı:
“Siber atakların yüzde 85’i insan kaynaklıdır. Öncelikle bir kurumu ele geçirmek istiyorsanız, o kurumun çalışanlarından bir adedinin kullanıcı ismi, şifresini ele geçiriyorsunuz. Evvel bilgi toplarsınız, o bilgiyi topladıktan daha sonra bir tane amaç belirlersiniz. Öncelikle içeri girmeniz lazım. O kullanıcının toplumsal medyasına ileti atarsanız, buna ‘oltalama saldırısı’ deriz. O kullanıcı size eliyle kullanıcı ismini ve şifresini verir. daha sonra siz sisteme girince ‘zıplama’ dediğimiz sunucular içinde kendi yetkinizi yükseltmeye başlarsınız. Tanıdığınız bir arkadaşınıza bir bilgi notu atarsınız, lakin bilgi notu ortasına bir yazılım eklersiniz, o dostunuz ‘bana bilgi notu’ yollamış dersiniz mesken açarsınız sizin hesabınız ele geçirilir, bu biçimde bu biçimde en üst yetkilendirilmiş kişinin hesabına erişildikten daha sonra ziyanlı yazılım uyuyacak biçimde sunucuların içine temalır. Akıllı ziyanlı yazılımlar kendilerini olağan trafik üzere hissettirirler. Takip edilmesi epeyce zordur.”
Vatandaşların birçoklarının hayatının internete bağlı ortamda olduğunu hatırlatan Koç, Türkiye’de en epey hacklenen şeyin çocuk-bebek kameraları olduğunu anlattı.
“Siber kahramanlar yaratmak istiyoruz”
Koç, Türkiye’nin siber güvenliğinin sağlanması için “siber kahramanlar” yaratmak istediklerini belirtti. “81 vilayette 81 siber kahraman” projesi başlattıklarını aktaran Koç, “Bizim için onlar sonlarımızı koruduğu üzere siber vatanımızı koruyan kahraman. Siber güvenlik farkındalığını artırmak istiyoruz. Siber zeka yarışları düzenliyoruz, ilkokul, ortaokul, lise başka ayrı olmak üzere geçen sene 1,5 milyon oldu iştirak. Projemiz Azerbaycan tarafınca epey beğenildi ismini değiştirerek orada da yapacağız” diye konuştu.
Koç, siber güvenlik meslek lisesi de açtıklarını, okulun İstanbul’daki Teknofest’in ortasında olduğunu ve fen lisesine gidecek yüzde 1’lik dilime giren çocukların bu lisede eğitim gördüğünü anlattı.
Dijital dönüşümün her alanı kapsadığına işaret eden Koç, yazılımcıları yapay zekaya yönlendirmek istediklerini kaydetti.
Koç, e-Devlet’e girişi siber taarruzlara karşı korumak için algoritmalar geliştireceklerini anlattı. İkinci bir doğrulama getirmek için çalıştıklarını vurgulayan Koç, “T.C. kimlik numaranızın bilgisini artık herkes biliyor. Yeni kimlik kartlarımızda biyometrik bilgilerimizi koyabiliyoruz. Parmak doğrulaması, göz retina doğrulaması üzere doğrulamalarla makus niyetli hackerlerin işini zorlaştıracak algoritmalar gelecek.” diye konuştu.
“Türkiye düzmece habere maruz kalmada birinci ülke”
Eraslan ise sunumunda en hayli kullanılan toplumsal medya platformlarının Youtube, Instagram, WhatsApp ve Facebook olduğunu deklare etti. Türkiye’deki Facebook kullanıcı sayısının 38 milyon olduğunu belirten Eraslan, dünya sıralamasında ülkenin 10’uncu sırada yer aldığını bildirdi.
Instagram kullanıcı sayısının 46 milyon, Twitter kullanıcısının 13 milyon olduğunu tabir eden Eraslan, toplumsal medyanın çocuklar ve gençler üstündeki ziyanlarını anlattı.
Eraslan, Reuters Enstitüsü 2018 Dijital Haber raporuna göre, Türkiye’nin 37 ülke içinden uydurma haber ve içeriğe maruz kalan birinci ülke olduğunu kaydederek “Her iki toplumsal medya-internet kullanıcısından biri haftada en az bir defa uydurma haber ile karşılaşmaktadır. 2018 Medya Okur müellifliği araştırmasına nazaran, 35 ülke içinde uydurma habere en az direnç gösteren ülke Makedonya’nın akabinde Türkiye’dir.” diye konuştu.
Yayman, en hayli çalışan komitelerden biri olduklarını aktararak dijital dünyadaki değişimin kendilerini ağır çalışmaya sevk ettiğini kaydetti.
Kovid-19 salgınının dijital dönüşümü hızlandırdığına dikkati çeken Yayman, “Küreselleşme olgusunun hızlanması devlet-vatandaş bağını radikal bir halde değiştirdi.” dedi. Yayman, toplumsal platformların Berlin, Londra’da hangi normlara uyuyorlarsa Türkiye’de de birebir normlara uyması gerektiğini söylemiş oldu.
“İnternette 7 saat 57 dakika geçiriyoruz”
Koç, sunumunda Türkiye’de günlük internet kullanmasının 7 saat 57 dakika olduğunu belirtti. Vatandaşların günlük uyuduğu müddet kadar internette vakit geçirdiğine dikkati çeken Koç, Türk halkının internette dünya ortalamasından 1 saat fazla vakit geçirdiğini söylemiş oldu.
Koç, e-Devlet uygulamaları ile ilgili de bilgi vererek “2008’te açıldı e-Devlet, 22 hizmetle başlamıştık. Bugün geldiğimizde 836 kurumun 6 bin 116 hizmetinin e-Devlet’te olduğunu söyleyebiliriz. Maksadımız bütün hizmetlerimizi dijital yapmak, hizmet kapsamının genişletilmesi ve bütünleşik hizmet dediğimiz bir konsepte gerçek gidiyoruz.” diye konuştu.
e-Devlet uygulamalarının kullanım oranlarını da aktaran Koç, şunları kaydetti:
“16 yaş üzeri vatandaşlarımızın yüzde 88’i e-Devlet kapısını kullanıyor. Yaş aralıklarına göre da bakıyoruz 16-29 yaş içinde nüfusun yüzde 80’i, 30-44 yaş aralığında yüzde 97 oranında kullanıyor. 45-64 ortası nüfusumuzun yüzde 92’i kullanıyor. Biz farkına vardık ki 65 yaş üzeri vatandaşlarımızın e-Devlet kapısını fazlaca kullanmadığını fark ettik. Yeni bir proje başlattık. 65 yaş üzeri ve e-Devlet’i hiç kullanmamışsa biz meskenlerine gidiyoruz ve şifreyi veriyoruz. Vatandaşlarımızın hem konutlarından çıkmamalarını sağlıyoruz yarım saatlik üzere bir müddetde dijital teknolojileri kullanma eğitimi veriyoruz. Şu ana kadar başvuran vatandaşlarımızdan 42 bin bireye e-Devlet hizmeti vermiş olduk. Maksadımız 65 yaş üzeri vatandaşlarımızın bu hizmeti kullanımını sağlamak.”
Koç, yapılan memnuniyet anketinde yüzde 95 oranında bir memnuniyetin ortaya çıktığını vurguladı.
e-Devlet’e 2008 yılında giriş sayılarının 5 bin olduğunu tabir eden Koç, “2019 yılında 1,1 milyar, geçen sene 2,3 milyar defa, bu sene de kasım ayına kadar 2,7 milyar ve sene sonuna kadar da 3 milyarı bulabilir. Vatandaşlarımız meskenlerinden 3 milyar defa kamu hizmetlerini alabilir oldular.” dedi. Koç, bunun epeyce büyük ekonomik katkı olduğunun da altını çizdi.
Koç, BM’nin e-Devlet gelişmiş endeksi sıralamasında 2020 yılında Türkiye’nin 193 ülke içinde 22. sırada ve vatandaşların e-Katılım endeksi sıralamasında da 23. sırada olduğunu bildirdi.
“Yapay zeka global iktisada 15 trilyon dolar katkı sağlayacak”
Yapay zekaya ait değerlendirmelerde de bulunan Koç, “Yapay zeka, 2030 yılında global iktisada 15 trilyon dolarlık ek büyüme sağlayacağı öngörülüyor. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde kullanılan tüm kurumsal yazılımların hepsinde kesinlikle yapay zeka yer alacak.” diye konuştu.
Koç, yapay zekanın bir tercih olmaktan çıkacağına dikkati çekerek “Ulusal Yapay Zeka Stratejisi”nin hazırlandığını anımsattı.
Türkiye’nin 2025 gayesinde, yapay zekanın GSMH’ye katkısının yüzde 5’e çıkarılması ve 50 bin yapay zeka uzmanının yetiştirilmesinin olduğunu vurgulayan Koç, bu alanda birinci 20 ülke ortasına girilmesinin hedeflendiğini kaydetti.
Türk Beyin Projesi’ni anlattı
Koç, yapay zeka ile ilgili Gazi Üniversitesi ile “Türk Beyin Projesi”ni hayata geçirdiklerini belirterek kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Bu projede MR bilgilerini toplayarak, yapay zeka ile destekleyerek karar takviye sistemi oluşturduk. OECD ülkelerinde her yıl bin bireye 52 MR çekiliyor. Türkiye’de her bin kişi için 119 MR çekiliyor. Gazi Üniversitesi ile proje gerçekleştirdik, gayesi sıhhat işçimizin yerini almak değil, onların işlerini kolaylaştırmak. Çekilen MR’lardan oluşan bilgilerle bir yapay zeka ile anomalileri epey süratli biçimde belirleyen bir sistem kurabilmekti. Bu sistemimiz faal olarak çalışıyor. Sistem şöyleki çalışıyor, geçen gece saat 02.00’de bir vatandaşımızın beyin MR’ı çekildi, taksiye biner binmez sistem alarm verdiği için tabibimiz aradı, acile aldık. Konutunda olsaydı sıhhat sorunları yaşayacağı söylendi.”
Koç, sıhhat alanında yapay zekanın yalnızca “karar dayanak sistemi” olduğunu söylemiş oldu.
Siber akınlar nasıl yapılır?
Savaştan daha kıymetli bir riskin siber hücum olduğunu vurgulayan Koç, “Kara, hava, deniz ve uzaydan daha sonra beşinci savaş ortamının siber uzay olduğu manasına geliyor. Üstelik bu yeni savaş ortamında kilometrelerce uzaktan, daha az riskle, daha kısa vakitte daha fazla taarruz yapmak mümkün.” dedi.
Koç milletvekillerinin siber akınların nasıl yapıldığı yolundaki sorusunu da şu biçimde yanıtlandırdı:
“Siber atakların yüzde 85’i insan kaynaklıdır. Öncelikle bir kurumu ele geçirmek istiyorsanız, o kurumun çalışanlarından bir adedinin kullanıcı ismi, şifresini ele geçiriyorsunuz. Evvel bilgi toplarsınız, o bilgiyi topladıktan daha sonra bir tane amaç belirlersiniz. Öncelikle içeri girmeniz lazım. O kullanıcının toplumsal medyasına ileti atarsanız, buna ‘oltalama saldırısı’ deriz. O kullanıcı size eliyle kullanıcı ismini ve şifresini verir. daha sonra siz sisteme girince ‘zıplama’ dediğimiz sunucular içinde kendi yetkinizi yükseltmeye başlarsınız. Tanıdığınız bir arkadaşınıza bir bilgi notu atarsınız, lakin bilgi notu ortasına bir yazılım eklersiniz, o dostunuz ‘bana bilgi notu’ yollamış dersiniz mesken açarsınız sizin hesabınız ele geçirilir, bu biçimde bu biçimde en üst yetkilendirilmiş kişinin hesabına erişildikten daha sonra ziyanlı yazılım uyuyacak biçimde sunucuların içine temalır. Akıllı ziyanlı yazılımlar kendilerini olağan trafik üzere hissettirirler. Takip edilmesi epeyce zordur.”
Vatandaşların birçoklarının hayatının internete bağlı ortamda olduğunu hatırlatan Koç, Türkiye’de en epey hacklenen şeyin çocuk-bebek kameraları olduğunu anlattı.
“Siber kahramanlar yaratmak istiyoruz”
Koç, Türkiye’nin siber güvenliğinin sağlanması için “siber kahramanlar” yaratmak istediklerini belirtti. “81 vilayette 81 siber kahraman” projesi başlattıklarını aktaran Koç, “Bizim için onlar sonlarımızı koruduğu üzere siber vatanımızı koruyan kahraman. Siber güvenlik farkındalığını artırmak istiyoruz. Siber zeka yarışları düzenliyoruz, ilkokul, ortaokul, lise başka ayrı olmak üzere geçen sene 1,5 milyon oldu iştirak. Projemiz Azerbaycan tarafınca epey beğenildi ismini değiştirerek orada da yapacağız” diye konuştu.
Koç, siber güvenlik meslek lisesi de açtıklarını, okulun İstanbul’daki Teknofest’in ortasında olduğunu ve fen lisesine gidecek yüzde 1’lik dilime giren çocukların bu lisede eğitim gördüğünü anlattı.
Dijital dönüşümün her alanı kapsadığına işaret eden Koç, yazılımcıları yapay zekaya yönlendirmek istediklerini kaydetti.
Koç, e-Devlet’e girişi siber taarruzlara karşı korumak için algoritmalar geliştireceklerini anlattı. İkinci bir doğrulama getirmek için çalıştıklarını vurgulayan Koç, “T.C. kimlik numaranızın bilgisini artık herkes biliyor. Yeni kimlik kartlarımızda biyometrik bilgilerimizi koyabiliyoruz. Parmak doğrulaması, göz retina doğrulaması üzere doğrulamalarla makus niyetli hackerlerin işini zorlaştıracak algoritmalar gelecek.” diye konuştu.
“Türkiye düzmece habere maruz kalmada birinci ülke”
Eraslan ise sunumunda en hayli kullanılan toplumsal medya platformlarının Youtube, Instagram, WhatsApp ve Facebook olduğunu deklare etti. Türkiye’deki Facebook kullanıcı sayısının 38 milyon olduğunu belirten Eraslan, dünya sıralamasında ülkenin 10’uncu sırada yer aldığını bildirdi.
Instagram kullanıcı sayısının 46 milyon, Twitter kullanıcısının 13 milyon olduğunu tabir eden Eraslan, toplumsal medyanın çocuklar ve gençler üstündeki ziyanlarını anlattı.
Eraslan, Reuters Enstitüsü 2018 Dijital Haber raporuna göre, Türkiye’nin 37 ülke içinden uydurma haber ve içeriğe maruz kalan birinci ülke olduğunu kaydederek “Her iki toplumsal medya-internet kullanıcısından biri haftada en az bir defa uydurma haber ile karşılaşmaktadır. 2018 Medya Okur müellifliği araştırmasına nazaran, 35 ülke içinde uydurma habere en az direnç gösteren ülke Makedonya’nın akabinde Türkiye’dir.” diye konuştu.