Tabip istifaları: Sıhhat çalışanları tükenme noktasına geldi

bencede

Active member
12 Eki 2020
5,542
0
36
Tabip istifaları: Sıhhat çalışanları tükenme noktasına geldi ANKARA – Sıhhat Bakanlığı, korona virüsü salgını sürecinde sıhhat çalışanlarının istifa, emeklilik ve müsaade taleplerine kısıtlama getirdi. Kelam konusu yasağın 1 Temmuz itibariyle kaldırılmasının akabinde birtakım bölgelerde ağır tabip istifası ve emekliliği yaşanmaya başladı.

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurul Üyesi Meltem Günbeği’ne göre başta ekonomik kayıplar, iş yükünün fazlalığı ve yetersiz şartlar tabipler içinde istifalara niye oluyor ve mesleksel tatmin her geçen gün azalıyor. Günbeği, her istifanın akabinde iş yükünün geride kalan çalışanlara yüklendiğini, yeni istifaların yaşandığını ve bu durumun kısır döngüye niye olduğunu söylerken, istifaların ağırlaştığı Van ve Muğla Tabip Odaları liderleri kentlerdeki durumu anlattı.

‘HEKİMLER ÇOK MAAŞ ALIYOR ALGISI GERÇEĞİ YANSITMIYOR’

Sıhhat Bakanlığı istifa eden ya da emekliliğe ayrılan doktorların sayılarını şimdiki olarak açıklamıyor. Doktor istifalarının sadece pandemi devrinin konusu olmadığını, salgın periyodunda getirilen yasaklar niçiniyle bahsin epeyce daha görünür olduğunu söyleyen TTB Merkez Kurul Üyesi Meltem Günbeği’ne göre istifaların birden çok sebebi var.

Son senelerda performans sistemi, ülke genelinde enflasyonun yükselmesi, çalışma kaidelerinin berbatlaşması, her geçen gün hasta sayılarının artması üzere niçinlerle istifaların yaşandığını belirten Günbeği, “Bunun niçini TTB’nin uzun müddettir şikâyet ettiği ve düzeltilmesini istediği taleplerin hiç birinin karşılanmamasıyla alakalı” dedi ve istifa niçinlerine dair şunları söylemiş oldu:

“Genç doktorların birçok yoksulluk hududunda yaşıyor. Sıhhat Bakanlığı takımında olup yoksulluk sonuna erişemeyenler bile mevcut. Toplumda ‘hekimler epeyce maaş alıyor’ algısı var lakin bu epey gerçeği yansıtmıyor. Tabiplerin salt emekliliğe yansıyan maaşları düşük. Döner sermayeyle birlikte doktorların geliri Türkiye ortalamasına erişebiliyor lakin bu döner sermaye yönetmeliği de yöneticilerin insafına bırakılmış bir şey. Döner sermaye sisteminin insafına bırakılmış durumdayız ve hastaneler kâr edemediğini söyleyerek birçok ödeme yapmıyor.”

‘HEKİMLER DEĞERSİZLEŞTİRMEYİ PANDEMİDE ÇOK DAHA FAZLA GÖRDÜ’

İstifalara niye olarak ekonomik kayıpların akabinde Dr. Günbeği’nin işaret ettiği bir öbür nokta doktorların pandemi devrindeki olumsuz çalışma şartları oldu. Sıhhat Bakanlığı’nın bu vakitte bir maskeyi dahi çalışanlara dağıtamadığını söyleyen Günbeği kelamlarını şu biçimde sürdürdü:

“Bizim TTB olarak müşahedelerimize nazaran, doktorlar uzun müddettir olan meslek alanlarına yönelik değersizleştirmeyi pandemi devrinde hayli daha fazla gördüler. Örneğin Covid-19’un meslek hastalığı olarak kabul edilmemesi bunlardan bir tanesiydi. Birinci başlarda çalışma koşullarından hiç şikâyet etmeden doktorlar çalıştı lakin bu durum bir aylık, iki aylık bir devir değildi. Pandeminin 18’inci ayına giriyoruz ve hala nitelikli bir maske dahi alamıyoruz. Hatta nitelikli maske alamadığını söyleyen arkadaşlarımıza soruşturma açılıyor.”

‘MESLEK TATMİNİ AZALMIŞ DURUMDA’

Hasta yoğunluğunun fazlaca fazla olduğunu ve bu durumun şiddeti doğurduğunu söyleyen Günbeği’ne nazaran tabipler ‘Acaba bugün başıma ne gelecek’ diyerek işe gidiyor. İşçi yetersizliğinden kaynaklı da tabiplerin iş yükünün arttığını ve bu durumun da istifaları birlikteinde getirdiğini belirten Günbeği, “Artık işinden memnuniyetsizlik fazlaca fazla. Tabip, işinin tatmin eden yanını bakılırsamiyor. Yalnızca çarkın bir dişlisi üzere çalışıp, kaç dakikada hasta görmesi gerekiyorsa onu görüyor, ne yazması gerekiyorsa yazıyor ve bu durum tatminsizliği birlikteinde getiriyor. Meslek tatmini de azalmış durumda” sözlerini kullandı.

‘GENÇ TABİPLER TUS DERSHANESİNE DEĞİL ALMANCA KURSUNA YAZILIYOR’

İstifa ve emekliliğin yanı sıra Günbeği’nin dikkat çektiği bir başka nokta bilhassa genç tabiplerde yurt dışına gitme eğiliminin son devirde artması. Yurt dışına çıkmak için TTB’den “Yeterlilik Belgesi” alıp yurt dışına giden doktor sayısı 2017’de 482, 2018’de 802, 2019’da ise bin 47’ydi. Türkiye’de birinci korona olaylarının görüldüğü 2020’de ise bu sayı 931 olarak kayıtlara geçerken 2021’in birinci beş ayında ise 400 doktor yurt dışına gitti. “Genç doktorlar artık uzmanlık için TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) dershanesine değil Almanca kurslarına yazılıyor” diyen Günbeği kelamlarını şöyleki sürdürdü:

“Yurt dışına gitmek isteyenlerin sayısı epeyce fazla artmış durumda. Orada da hekimlik yapmaya çalışıyorlar. Almanya’ya, Almanya’dan daha sonra farklı ülkelere gitme derdindeler. Bizden yurt dışına gitmek için doküman talep edenlerin sayısında artış var. Bunların hepsi ülke gündeminden farklı konuşulabilecek şeyler değil. Ömür kuralları düşüyor, toplumun şiddete eğilimi artıyor vs. derken geleceği bakılırsameme hali tüm meslek kümelerinde olduğu üzere doktorlarda de var. Son senelerda hekimlik mesleğinin niteliğinde süratli bir düşüş yaşandı ve göç de hızlandı.”

‘KISIR DÖNGÜ’

Son devirde görünür olan doktorların istifa, emeklilik ve yurt dışına göç sonucu almalarının sıhhat sistemine yansıması da merak konusu. Günbeği’ne göre bu durum kısır döngü ve her istifa ya da emekliliğin akabinde kâfi işçi olmaması niçiniyle yük geride kalan sıhhat çalışanlarının omuzlarına yükleniyor ve istifalar birlikteinde geliyor:

“Ben bir asistan doktorum. Bir kısımdan asistan tabibin istifa etmesi demek, üniversite hastaneleri için aslına bakarsanız doktor problemi ve iş yükü var, öteki asistanların iş yükünün artması demek. Bu uzman tabipler için de geçerli. Bir devlet hastanesinden uzman tabibin istifası öbür tabiplerin daha fazla çalışmasına niye oluyor ve bu bir kısır döngü üzere başkalarını de tükenmişliğe ve istifaya itiyor. Sistemi şu an her kısımdan bir ya da iki kişinin istifa etmesi etkilemeyebilir lakin bireylerin üzerine bir daha yığılma olduğu için bir daha olan tabiplere oluyor. Kalan bütün güçlü kaideleri doktorlar karşılıyor.”

VAN TABİP ODASI LİDERİ YAVİÇ: İSTİFALARIN DEVAMINI BEKLİYORUZ

Türkiye genelinde farklı farklı bölgelerde tabiplerin istifa ya da emeklilik haklarını kullandıklarına dair tabip odalarından bilgi aldıklarını belirten Günbeği, yangınlar niçiniyle TTB olarak gittikleri Muğla’da önemli sayıda istifayı düşünen tabip olduğunu öğrendiklerini söylemiş oldu. Öte yandan Van Vilayet Sıhhat Müdürü Prof. Dr. Mahmut Sünnetçioğlu da 1 Temmuz’un akabinde Van’da 43 doktorun istifa dilekçesi verdiğini açıklamıştı.

Van genelinde bin tabip olduğunu, temmuz ayında yasakların kalkmasıyla birfazlaca doktorun istifasını beklediklerini söyleyen Van-Hakkâri Tabip Odası Lideri Dr. Hüseyin Yaviç’a nazaran sıhhat kurumlarında iş yükü tolere edilemeyecek seviyeye gelmiş durumda. Sıhhatte şiddet olaylarının arttığını, pandemi gayretinin sıhhat çalışanları üzerinden yürütüldüğünü belirten Yaviç, “Sağlık çalışanları üstündeki iş yükü olanca süratiyle devam ediyor. Bir noktada sıhhat çalışanları tükenme noktasına geldi. Dayanacak güçleri kalmadı” dedi ve şu biçimde devam etti:

“Sağlık sistemi bu türlü devam ederse istifalar da devam edecek. Zira hakikaten çalışma şartlarıyla ilgili en ufak bir iyileştirilme yapılmıyor. Doktor sayıları yetersiz, var olan tabipler üstündeki iş yükü epeyce fazla. Birebir biçimde mobbing hayli fazla. Bir biçimde uygun bir program yapan tabip istifayı tercih edip özel kesime geçiyor. Orada da meseleler var lakin kamuda çalışmaya bakılırsa bu sıkıntılar daha az. Kamuda hem sıkıntılar var tıpkı vakitte emeklerin karşılığını alamıyorlar. ötürüsıyla bu istifaların devamını bekliyoruz.”

‘İSTİFALAR AKSAMALARA niye OLACAK’

Van’da uzun müddettir bayan doğum, çocuk ve kardiyoloji üzere branşlarda doktor sorunu yaşandığını belirten Yaviç, Van’ın etraf vilayetlere de sıhhat hizmeti veren bir pozisyonunun olduğunu belirterek istifaların akabinde açığa çıkan durumu şu sözlerle anlattı:

“Van etraf vilayetlere de hizmet veren bir vilayet pozisyonunda. ötürüsıyla bu kadar doktorun istifa etmesi sıhhat hizmetlerinin sunumunda, hele hele Covid’in bu kadar yaygın olduğu bir periyotta önemli manada aksamalara sebep olacak. Biz bunu şu an somut görüyoruz. Beşerler randevu almakta sorun yaşıyorlar. Tetkikleri yaptırmada uzun randevu müddetlerini bekliyorlar. Bunun toplumsal sıhhat noktasında olumsuz yansımaları olacak.”

MUĞLA’DA İSTİFALAR AĞIRLAŞTI

Son devirde istifa ve emeklilik sonucu alan tabip sayısının ağırlaştığı bir öbür vilayet ise Muğla. Milas, Marmaris ve Fethiye üzere büyük ilçelerde fazlaca besbelli istifa eğilimi, istifa ve emekli doktor yoğunluğunun olduğunu belirten Muğla Tabip Odası Lideri Cafer Şahin, vilayet özelinde bu durumun niçinlerine dair şunları kaydetti:

“İlçelerimizdeki kamu hastanelerindeki işçi yetmezliğinin tesirli olduğunu düşünüyoruz. Her branştan doktor olmadığı üzere, üç dört tabip olması gereken branşlarda tek tabip durumu var. Tek doktor olağan bir toplumsal hayatını sürdüremiyor. Daima hicap nöbetleri, süreksiz bakılırsavlendirmeleri oluyor. ötürüsıyla bu cins yüklenmeler tabiplerde bir bıkkınlık, bezginlik yaratmış durumda. Tabiplerin özlük haklarıyla alakalı da büyük problemler var. Her hastanenin döner sermaye geliri, döner sermayenin tabipler ve sıhhat çalışanları içinde paylaştırılması da hastanelere bakılırsa farklılık arz ediyor. Bu farklılıktan dolayı da gelir farkı ve gelirden mahrumluk durumu var arkadaşlarımızda.”

‘CUMHURBAŞKANI GELDİ DİYE APANSIZ SÜREKSİZ GÖREVLENDİRMELER YAPILIYOR’

Milas devlet hastanesinden yakın periyotta 5, bir daha Fethiye devlet hastanesinden de misal sayılarda doktorun istifa haberini aldıklarını belirten Şahin, “Bir cumhurbaşkanı geldi diye birdenbire ve anlık süreksiz gorevlendirmeler yapılıyor” dedi ve bu durumun Muğla’daki sıhhat sistemine tesirini şu sözlerle anlattı

“Vatandaşa sıhhat hizmeti sunumu ülkü olarak verilemiyor. Vatandaş uzman doktor bulmakta ve tedavi olmakta zorlanıyor. Örneğin Datça devlet hastanemizde hiç bir uzman doktoru uzun müddet orada gorevlendirmek mümkün değil. Zira alet edevat, yardımcı sıhhat çalışanı yetmezliğinden dolayı daima süreksiz nazaranvlendirmelerle yönetim edilen bir hastane. Datça’ya süreksiz nazaranvlendirme yaptığınız vakit Fethiye’de ya da öbür yerde işler aksıyor. Örneğin cumhurbaşkanının Marmaris’e gelmesi her şeyi alt üst ediyor. Bir cumhurbaşkanı geldi diye ansızın ve anlık süreksiz nazaranvlendirmeler yapılıyor. Bu süreksiz bakılırsavlendirmelerde tabibin konaklamasından ulaşımına kadar hiç bir takviye de verilmiyor. ötürüsıyla bunlar daima yenidenlandıkça doktorlarda de bir isyan hali, dayanılmazlık ve istifalar kaçınılmaz olarak geliyor.”