Manavgat yangını: ‘Renk siyaha, felaket bahta, yeni hayat umuda bağlandı’ MANAVGAT – Antalya’nın Manavgat ilçesinde 28 Temmuz’da çıkan ve poyrazın tesiriyle kısa müddette geniş bir alana yayılan alevler, 59 mahallede konutları küle çevirirken, 65 bin hektarlık orman alanını da yok etti.
Batı Toroslar’ın eteklerinde 10 gün süren yangının akabinde bölge halkı, alevlerden kalan kömür karası izleri silmeye çalışırken, bir yandan da bir daha hayata tutunmak için gayret veriyor.
Yurttaşların, “Büyük bir felaket” olarak nitelendirdikleri yangının akabinde kalan ağır is kokusuna, hayatın uçsuz bucaksızlığının yerini alan kurşuni renklere ve evsiz, köksüz kalan insanların hayatlarına tanıklık ettik.
Manavgat’ta 60 bin hektar ormanlık alanın yandığı belirtiliyor.
‘GELİN DEYİNCE GELSELERDİ, MESKENLERİMİZ YANMAYACAKTI’
Yangından en hayli etkilenen Kalemler, Senir ve Iğrışlar mahallelerinde (köylerinde) yangın daha sonrası sessizlik hakim. Büyük oranda yok olan köylerde beşerler ya yakınlarının yanına sığınmış ya bölgeye getirilen konteynırlarda barınıyor ya da kentteki öğrenci yurtlarında kalıyor. Birkaç konut haricinde tamamı yanan köylerde kalan beşerler ise yangında ziyan bakılırsan meskenlerinde yapılan hasar tespit kararı başlayan yıkım çalışmalarını, ‘kendilerine vaat edilen konutların bir an evvel yapılması’ umuduyla izliyor. beraberinde da yangına geç müdahale edildiğini söyleyerek, “Gelin deyince gelselerdi, konutlarımız yanmayacaktı” diye reaksiyon gösteriyor.
Kalemler Mahallesi, orman yangınında adeta yok oldu.
‘YANGINDA SINIFSAL FARKLILIK’
Bölgenin en eski yerleşim yerlerinden olan Kalemler Mahallesi’nde Alman vatandaşları da yaşıyor. Manavgat merkeze 30 kilometre uzaklıkta başlayan yangının bir alev topu halinde içine kattığı her şeyi küle döndürdüğü köyde, bir cami ve birkaç villa haricinde neredeyse tüm köy yok olmuş. Demir parmaklıklarla çevrili ‘villalar’ büyük yangında hiç hasar almazken, yangının sınıfsal farklılığa tesiri de bu görünümle daha da dikkat çekiyor.
‘YENİ KONUTLAR BEDEL KARŞILIĞI MI VERİLECEK?’
Yangının denetim altına alınmasının üzerinden geçen on günde yangın bölgelerinde ziyan goren ağır hasarlı meskenler yıkılmış, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı grupları tarafınca hasar tespit çalışması büyük oranda tamamlanmış. Bölgede, yanan ve yıkılan konutların yerine yapılacak meskenlerin nasıl ve hangi koşullarda yapılacağı da en çok merak edilen konular içinde. Bakanlık yetkilileri tarafınca kendilerine bu hususta bilgi verilmediğinden yakınan bölge halkı, yeni konutlar için bedel ödeyecekleri duyumlarına karşı, “Her şeyimiz yandı, canımızı alsınlar” derken, kimi yurttaşlar yanan ve ağır hasarlı olan konutlarını yıktırmadığı görülüyor.
MESCİTTEN ANONS: MESKENLERİ YANAN İMZA VERMEYE GELSİN!
Manavgat’ın Senir Mahallesi’nde de konutlarını yangında kaybedenler bölgeye getirilen konteynerlerde kalıyor. Tek göz odadan oluşan konteynırlarda yanlarına alabildikleri üç beş kesim eşya ile yaşayan yurttaşlar, yeni konutlarının bir an evvel yapılmasını istiyor. TOKİ tarafınca yangın köylerinde yapılacak konutlar için devam eden yıkımlar daha sonrası yurttaşlardan yeni konutlara başlamak için imza talep ediliyor. Senir Mahallesi’ndeki mescitten yapılan anons ile konutu yanmış yurttaşlar imza vermek için toplanma yerine çağrılıyor. Anonsu duyan köy halkı, “Kendi meskenlerimiz bedelle bize mi satılacak?” diye birbirlerine soruyor. Bu soruya, “Ne bekliyordun parasız mı yapacaklardı” karşılıkları veriliyor. Birtakım köylüler de “Benim konutumu yıktılar; ben imza falan da görmedim” diyor.
Konutları yananlar konteynırlarda kalıyor.
‘YANACAK BİR TEK CANIMIZ KALDI’
Tüm yangın sürecini ve daha sonrasını, “Daha evvel çam ormanlarıyla kaplı köyümüzde renk siyaha, felaket yazgıya, yeni bir hayat da umuda bağlandı” diye anlatan bölge halkı, doğup büyüdükleri, hayvanlarını otlattıkları, komşuluk yaptıkları köylerinin küle dönmesini hüzünle izliyor. “Hala yangın çıkar diye korkmuyor musunuz” sorusuna, yaşadıkları köyün yok oluşuna dikkat çekerek, “Hayır, yanacak bir tek canımız kaldı” karşılığı veriyorlar.
‘GÜNDOĞMUŞ İLÇESİ BOŞALMIŞ’
Orman yangınlarının tehdit ettiği ve yedi bin nüfuslu ilçenin boşaltıldığı yerlerden biri de Antalya’nın Gündoğmuş ilçesi. Manavgat’tan Gündoğmuş’a sıçrayan yangın, son anda yangın söndürme uçağı yardımıyla denetim altına alınmıştı. Yangının üzerinden geçen on günde ilçe neredeyse büsbütün boşaltılmış, kahvehanelerde oturan birkaç yurttaş haricinde ilçede kimse kalmamış. Kalanlar da kendi ortalarında geceleri ‘yangın nöbetleri’ tuttuklarını anlatıyor: “bu biçimde bir afet görmedik, tabi yaşadığımız toprağımızı koruyacağız.”
‘YARDIMLAR SÜRÜYOR’
Yangının birinci günlerinde gelen epey sayıda yardım gün geçtikçe azalmış. Bölgede hala çalışan yardım gönülleri ve AFAD takımları, gereksinim sahiplerini belirleyerek yardımları yerlerine ulaştırmaya devam ediyor. Birtakım noktalarda aş meskenleri yemek dağıtımını sürdürüyor.
‘EN BÜYÜK HASARI TABİAT ALMIŞ’
Orman yangınlarından beşerler da tabiat da büyük yara almış durumda. Manavgat’tan Batı Toroslara yanlışsız gidildikçe öbek öbek yangın izlerini görürken buna ağır bir is kokusu da eşlik ediyor. Çam ve zeytin ağaçlarıyla kaplı kıyı şeridi artık büsbütün yok olmuş durumda.
Batı Toroslar’ın eteklerinde 10 gün süren yangının akabinde bölge halkı, alevlerden kalan kömür karası izleri silmeye çalışırken, bir yandan da bir daha hayata tutunmak için gayret veriyor.
Yurttaşların, “Büyük bir felaket” olarak nitelendirdikleri yangının akabinde kalan ağır is kokusuna, hayatın uçsuz bucaksızlığının yerini alan kurşuni renklere ve evsiz, köksüz kalan insanların hayatlarına tanıklık ettik.
Manavgat’ta 60 bin hektar ormanlık alanın yandığı belirtiliyor.
‘GELİN DEYİNCE GELSELERDİ, MESKENLERİMİZ YANMAYACAKTI’
Yangından en hayli etkilenen Kalemler, Senir ve Iğrışlar mahallelerinde (köylerinde) yangın daha sonrası sessizlik hakim. Büyük oranda yok olan köylerde beşerler ya yakınlarının yanına sığınmış ya bölgeye getirilen konteynırlarda barınıyor ya da kentteki öğrenci yurtlarında kalıyor. Birkaç konut haricinde tamamı yanan köylerde kalan beşerler ise yangında ziyan bakılırsan meskenlerinde yapılan hasar tespit kararı başlayan yıkım çalışmalarını, ‘kendilerine vaat edilen konutların bir an evvel yapılması’ umuduyla izliyor. beraberinde da yangına geç müdahale edildiğini söyleyerek, “Gelin deyince gelselerdi, konutlarımız yanmayacaktı” diye reaksiyon gösteriyor.
Kalemler Mahallesi, orman yangınında adeta yok oldu.
‘YANGINDA SINIFSAL FARKLILIK’
Bölgenin en eski yerleşim yerlerinden olan Kalemler Mahallesi’nde Alman vatandaşları da yaşıyor. Manavgat merkeze 30 kilometre uzaklıkta başlayan yangının bir alev topu halinde içine kattığı her şeyi küle döndürdüğü köyde, bir cami ve birkaç villa haricinde neredeyse tüm köy yok olmuş. Demir parmaklıklarla çevrili ‘villalar’ büyük yangında hiç hasar almazken, yangının sınıfsal farklılığa tesiri de bu görünümle daha da dikkat çekiyor.
‘YENİ KONUTLAR BEDEL KARŞILIĞI MI VERİLECEK?’
Yangının denetim altına alınmasının üzerinden geçen on günde yangın bölgelerinde ziyan goren ağır hasarlı meskenler yıkılmış, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı grupları tarafınca hasar tespit çalışması büyük oranda tamamlanmış. Bölgede, yanan ve yıkılan konutların yerine yapılacak meskenlerin nasıl ve hangi koşullarda yapılacağı da en çok merak edilen konular içinde. Bakanlık yetkilileri tarafınca kendilerine bu hususta bilgi verilmediğinden yakınan bölge halkı, yeni konutlar için bedel ödeyecekleri duyumlarına karşı, “Her şeyimiz yandı, canımızı alsınlar” derken, kimi yurttaşlar yanan ve ağır hasarlı olan konutlarını yıktırmadığı görülüyor.
MESCİTTEN ANONS: MESKENLERİ YANAN İMZA VERMEYE GELSİN!
Manavgat’ın Senir Mahallesi’nde de konutlarını yangında kaybedenler bölgeye getirilen konteynerlerde kalıyor. Tek göz odadan oluşan konteynırlarda yanlarına alabildikleri üç beş kesim eşya ile yaşayan yurttaşlar, yeni konutlarının bir an evvel yapılmasını istiyor. TOKİ tarafınca yangın köylerinde yapılacak konutlar için devam eden yıkımlar daha sonrası yurttaşlardan yeni konutlara başlamak için imza talep ediliyor. Senir Mahallesi’ndeki mescitten yapılan anons ile konutu yanmış yurttaşlar imza vermek için toplanma yerine çağrılıyor. Anonsu duyan köy halkı, “Kendi meskenlerimiz bedelle bize mi satılacak?” diye birbirlerine soruyor. Bu soruya, “Ne bekliyordun parasız mı yapacaklardı” karşılıkları veriliyor. Birtakım köylüler de “Benim konutumu yıktılar; ben imza falan da görmedim” diyor.
Konutları yananlar konteynırlarda kalıyor.
‘YANACAK BİR TEK CANIMIZ KALDI’
Tüm yangın sürecini ve daha sonrasını, “Daha evvel çam ormanlarıyla kaplı köyümüzde renk siyaha, felaket yazgıya, yeni bir hayat da umuda bağlandı” diye anlatan bölge halkı, doğup büyüdükleri, hayvanlarını otlattıkları, komşuluk yaptıkları köylerinin küle dönmesini hüzünle izliyor. “Hala yangın çıkar diye korkmuyor musunuz” sorusuna, yaşadıkları köyün yok oluşuna dikkat çekerek, “Hayır, yanacak bir tek canımız kaldı” karşılığı veriyorlar.
‘GÜNDOĞMUŞ İLÇESİ BOŞALMIŞ’
Orman yangınlarının tehdit ettiği ve yedi bin nüfuslu ilçenin boşaltıldığı yerlerden biri de Antalya’nın Gündoğmuş ilçesi. Manavgat’tan Gündoğmuş’a sıçrayan yangın, son anda yangın söndürme uçağı yardımıyla denetim altına alınmıştı. Yangının üzerinden geçen on günde ilçe neredeyse büsbütün boşaltılmış, kahvehanelerde oturan birkaç yurttaş haricinde ilçede kimse kalmamış. Kalanlar da kendi ortalarında geceleri ‘yangın nöbetleri’ tuttuklarını anlatıyor: “bu biçimde bir afet görmedik, tabi yaşadığımız toprağımızı koruyacağız.”
‘YARDIMLAR SÜRÜYOR’
Yangının birinci günlerinde gelen epey sayıda yardım gün geçtikçe azalmış. Bölgede hala çalışan yardım gönülleri ve AFAD takımları, gereksinim sahiplerini belirleyerek yardımları yerlerine ulaştırmaya devam ediyor. Birtakım noktalarda aş meskenleri yemek dağıtımını sürdürüyor.
‘EN BÜYÜK HASARI TABİAT ALMIŞ’
Orman yangınlarından beşerler da tabiat da büyük yara almış durumda. Manavgat’tan Batı Toroslara yanlışsız gidildikçe öbek öbek yangın izlerini görürken buna ağır bir is kokusu da eşlik ediyor. Çam ve zeytin ağaçlarıyla kaplı kıyı şeridi artık büsbütün yok olmuş durumda.