Mahkeme Kürtçe oyun yasağını savundu: Devletin devamlılığı için Şanlıurfa Valiliği’nin, Şanlıurfa Barosu tarafınca 14 Kasım 2020 tarihinde Tahir Elçi Konferans Salonu’nda sahnelenmesi beklenen Teatra Jiyana Nu’nun “Bêrû Klakson Borizan Girt” isimli Kürtçe tiyatro oyununun yasaklamasıyla ilgili mahkeme sonucunı verdi. Urfa Valiliği’nin yasaklama sonucuna ait avukatlar Ali Arslan ve Hidayet Enmek Urfa Valiliği’ne, yasaklama sonucunın kaldırılması istikametinden müracaatta bulundu. Valilik ise yapılan başvuruyu, “Herhangi bir sürecin tesis edilemeyeceği” nedeni öne sürülerek reddetti. Yönetim Mahkemesi de iptal davası başvurusunu reddetti.
MAHKEMEYE TAŞINDI
Valiliğin ret sonucu akabinde avukatlar sonucun iptaline ait Urfa Yönetim Mahkemesi’ne 12 Şubat 2021 tarihinde müracaatta bulunarak dava açtı. Avukatlar müracaatlarında, oyunun Türkiye’nin çeşitli vilayetlerinde sahnelendiğini, yasaklamanın Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi (AİHS) kararlarına ve demokratik toplum gereklerine karşıt olduğunu, yıllardır bu oyunun tekraren sahnelendiğini, salt Kürtçe sergilenmesi niçiniyle yasaklandığını, bununda eşitlik prensibine karşıt olduğunu belirterek, sonucun iptal edilmesini istedi.
‘DEVLETİN DEVAMLILIĞI İÇİN…’
Mezopotamya Haber Ajansı’nda Müjdat Can’ın haberine nazaran, Urfa 2’nci Yönetim Mahkemesi, iptal davasında 14 ay daha sonra karar verdi. Mahkeme, Teatra Jiyan Nu isimli tiyatro kümesinin Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) ile MKM’nin ise PKK ile iltisaklı olduğunu argüman etti. Mahkeme, “terörle” çabanın daha aktif bir biçimde sürdürülebilmesi, ulusal güvenlik ve devletin devamlılığını sağlamak için kamu hizmetini yürütmekle bakılırsavli olan yönetimin bahsin hassasiyeti gereği takdir ytesirinin geniş tutulması gerektiğini, anılan tiyatro oyununun sahnelenmesinin yasaklanması ile “terör” ile iltisaklı yapıların desteklenmesi ve “teröre” dayanak sağlanmasının önüne geçilmek istenildiğinin anlaşıldığını ileri sürdü. Mahkeme, MKM ile irtibatı niçiniyle Teatra Jiyana Nu isimli küme tarafınca “Berû Klakson Borizan Girt” isimli tiyatro oyununun sahnelenmesinin vilayet merkezi ve ilçeler dahil olmak üzere Urfa coğrafik hudutları içerisinde süresiz olarak yasaklanmasına yönelik tesis olunan dava konusunun, süreçte hukuka terslik bulunmadığını argüman ederek, iptal davasının reddine karar verdi.
Avukatlar, sonucu istinaf etmek için Bölge Adliye Yönetim Mahkemesi’ne taşıyacak.
‘HUKUK UNSURLARINA AYKIRI’
Mahkemenin sonucuna ait konuşan avukat Hidayet Enmek, Kürtçe tiyatronun yasaklanmasının Kürt lisanı ve külçeşidinin yasaklanması manasına geldiğini söylemiş oldu. Enmek, “senelerdır Kürt kimliğine, kültürüne, lisanına karşı yürütülen asimilasyon siyasetlerinden bağımsız düşünülemez. Bu toprakların kadim halkı Kürtlerin uğramış olduğu bu baskıcı siyasetler AİHS kararlarına, üniversal hukuk prensiplerine de aykırıdır” diye konuştu.
Yönetim Mahkemesi’nin vermiş olduğu kararla tiyatro oyununun salt Kürtçe oynanmasının devletin devamlılığına nasıl bir ziyan verdiğini soran Enmek, “Bunu anlamakta zorluk çektiğimiz üzere Kürt’e ve Kürt lisanına karşı siyasetlerden bağımsız olmadığını, mahkemelerin de bu siyasetlerden bağımsız olmadığını, bir defa daha görmüş olduk. Buradaki tek sorun oyunun İtalyan Dario Fo tarafınca yazılmış olması değil, Kürtçe oynanmasıdır” dedi.
‘SORUN OYUN DEĞİL’
Avukat Ali Arslan ise mahkemenin sonucunın kozmik hukuk prensipleri bir yana; minimum hukuk standartlarının ötesinde, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Kürt lisanı üzerinde uygulanan asimilasyon siyasetinin yansıması olduğunu söylemiş oldu. Mahkemenin ret öne sürülen nedeninde Teatra Jiyana Nû kümesinin MKM ile iltisaklı, MKM’nin de PKK ile iltisaklı olduğunun açıklandığini tabir eden Arslan,”ötürüsıyla ret öne sürülen sebebi, tiyatro oyunun içeriği değil, tiyatro oyununun sahneleneceği lisan ve sahneleyenlerin kimliğidir. Özetle, bu karar Süleyman Soylu’nun ‘Hukuk ardımızdan gelir’ telaffuzunun karşılık bulmuş halidir” dedi.
Ne olmuştu?
Teatra Jiyana Nu tarafınca İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kent Tiyatroları tarafınca salgın devrinde özel tiyatrolara dayanak projesi kapsamında Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde 13 Ekim 2020 tarihinde sahnelenmesi beklenen oyun, saatler kala Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafınca “Kamu tertibini bozabileceği” öne sürülen nedeni ile yasaklanmıştı. İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı İtalyan Dario Fo’nun yazdığı oyun için “PKK propagandası” demişti. İstanbul Valiliği oyunun “PKK propagandası” içerdiği öne sürülen sebebi ile oyuncular hakkında isimli sürecin başlatıldığını açıklamış, yasaklama sonucuna biroldukça etraftan reaksiyon gelmişti. (HABER MERKEZİ)
MAHKEMEYE TAŞINDI
Valiliğin ret sonucu akabinde avukatlar sonucun iptaline ait Urfa Yönetim Mahkemesi’ne 12 Şubat 2021 tarihinde müracaatta bulunarak dava açtı. Avukatlar müracaatlarında, oyunun Türkiye’nin çeşitli vilayetlerinde sahnelendiğini, yasaklamanın Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi (AİHS) kararlarına ve demokratik toplum gereklerine karşıt olduğunu, yıllardır bu oyunun tekraren sahnelendiğini, salt Kürtçe sergilenmesi niçiniyle yasaklandığını, bununda eşitlik prensibine karşıt olduğunu belirterek, sonucun iptal edilmesini istedi.
‘DEVLETİN DEVAMLILIĞI İÇİN…’
Mezopotamya Haber Ajansı’nda Müjdat Can’ın haberine nazaran, Urfa 2’nci Yönetim Mahkemesi, iptal davasında 14 ay daha sonra karar verdi. Mahkeme, Teatra Jiyan Nu isimli tiyatro kümesinin Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) ile MKM’nin ise PKK ile iltisaklı olduğunu argüman etti. Mahkeme, “terörle” çabanın daha aktif bir biçimde sürdürülebilmesi, ulusal güvenlik ve devletin devamlılığını sağlamak için kamu hizmetini yürütmekle bakılırsavli olan yönetimin bahsin hassasiyeti gereği takdir ytesirinin geniş tutulması gerektiğini, anılan tiyatro oyununun sahnelenmesinin yasaklanması ile “terör” ile iltisaklı yapıların desteklenmesi ve “teröre” dayanak sağlanmasının önüne geçilmek istenildiğinin anlaşıldığını ileri sürdü. Mahkeme, MKM ile irtibatı niçiniyle Teatra Jiyana Nu isimli küme tarafınca “Berû Klakson Borizan Girt” isimli tiyatro oyununun sahnelenmesinin vilayet merkezi ve ilçeler dahil olmak üzere Urfa coğrafik hudutları içerisinde süresiz olarak yasaklanmasına yönelik tesis olunan dava konusunun, süreçte hukuka terslik bulunmadığını argüman ederek, iptal davasının reddine karar verdi.
Avukatlar, sonucu istinaf etmek için Bölge Adliye Yönetim Mahkemesi’ne taşıyacak.
‘HUKUK UNSURLARINA AYKIRI’
Mahkemenin sonucuna ait konuşan avukat Hidayet Enmek, Kürtçe tiyatronun yasaklanmasının Kürt lisanı ve külçeşidinin yasaklanması manasına geldiğini söylemiş oldu. Enmek, “senelerdır Kürt kimliğine, kültürüne, lisanına karşı yürütülen asimilasyon siyasetlerinden bağımsız düşünülemez. Bu toprakların kadim halkı Kürtlerin uğramış olduğu bu baskıcı siyasetler AİHS kararlarına, üniversal hukuk prensiplerine de aykırıdır” diye konuştu.
Yönetim Mahkemesi’nin vermiş olduğu kararla tiyatro oyununun salt Kürtçe oynanmasının devletin devamlılığına nasıl bir ziyan verdiğini soran Enmek, “Bunu anlamakta zorluk çektiğimiz üzere Kürt’e ve Kürt lisanına karşı siyasetlerden bağımsız olmadığını, mahkemelerin de bu siyasetlerden bağımsız olmadığını, bir defa daha görmüş olduk. Buradaki tek sorun oyunun İtalyan Dario Fo tarafınca yazılmış olması değil, Kürtçe oynanmasıdır” dedi.
‘SORUN OYUN DEĞİL’
Avukat Ali Arslan ise mahkemenin sonucunın kozmik hukuk prensipleri bir yana; minimum hukuk standartlarının ötesinde, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana Kürt lisanı üzerinde uygulanan asimilasyon siyasetinin yansıması olduğunu söylemiş oldu. Mahkemenin ret öne sürülen nedeninde Teatra Jiyana Nû kümesinin MKM ile iltisaklı, MKM’nin de PKK ile iltisaklı olduğunun açıklandığini tabir eden Arslan,”ötürüsıyla ret öne sürülen sebebi, tiyatro oyunun içeriği değil, tiyatro oyununun sahneleneceği lisan ve sahneleyenlerin kimliğidir. Özetle, bu karar Süleyman Soylu’nun ‘Hukuk ardımızdan gelir’ telaffuzunun karşılık bulmuş halidir” dedi.
Ne olmuştu?
Teatra Jiyana Nu tarafınca İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kent Tiyatroları tarafınca salgın devrinde özel tiyatrolara dayanak projesi kapsamında Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde 13 Ekim 2020 tarihinde sahnelenmesi beklenen oyun, saatler kala Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafınca “Kamu tertibini bozabileceği” öne sürülen nedeni ile yasaklanmıştı. İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı İtalyan Dario Fo’nun yazdığı oyun için “PKK propagandası” demişti. İstanbul Valiliği oyunun “PKK propagandası” içerdiği öne sürülen sebebi ile oyuncular hakkında isimli sürecin başlatıldığını açıklamış, yasaklama sonucuna biroldukça etraftan reaksiyon gelmişti. (HABER MERKEZİ)