‘İklim kriziyle çaba, krizin mağdurlarıyla birleşerek sağlanacak’

bencede

Active member
12 Eki 2020
5,542
0
36
‘İklim kriziyle çaba, krizin mağdurlarıyla birleşerek sağlanacak’ COP26 Türkiye Koalisyonu, bugün İskoçya’nın Glasgow kentinde başlayan COP26 doruğuyla ilgili tavır evrakını yayınladı. Koalisyon, 6 Kasım Global İklim Aksiyonu Günü’nde sokaklarda, 7-10 Kasım’da da Halkların İklim Zirvesi’nde olacağını duyurdu.

İklim kriziyle uğraşta ne yapılması gerektiğini, Türkiye’nin ortasında bulunduğu son durumu anlatan açıklamada, Paris Mutabakatı’yla ilgili şöyleki denildi:

“COP26 Türkiye Koalisyonu olarak, Türkiye’nin iklim krizinden en epeyce etkilenen (bundan daha sonra da etkilenecek olan) bölgelerden birinde yer aldığını biliyoruz. Bu gerçekliğe karşın, hükümet, Paris Anlaşması’na taraf olmak için verdiği “ulusal katkı beyanı”nda azaltmak bir yana 2030’da 2012’nin iki katından fazla karbon emisyonu yapma “sözü verdi”. Ayrıyeten bu muahedeye taraf olan hiç bir ülkenin bugüne kadar kelamını tutmadığını biliyoruz.”

Koalisyon’un yayınladığı Tavır Dokümanı şu biçimde:

Bizler, Türkiye’deki işçiler, gençler, bayanlar, LGBTİ+’lar, özetlemek gerekirsesı ömürleri tarumar edilen ve geleceğinden tasa duyanlar olarak halkların iklim hareketine katılıyoruz. Türkiye’deki hayat savunucuları olarak 6 Kasım’da Global İklim Hareketi Günü’nde sokaklarda olacağız, 7-10 Kasım’da da Halkların İklim Zirvesi’ndeyiz.

Gezegenin ve tiplerin geleceği; fakirlere, yerlilere, bayanlara, canlılara ödetilen bedellerin daha da ağırlaşmasını engellemek için dünyanın dört bir yanından gelen sesleri ortaklaştırıp büyüterek ekolojik problemlerin en kıymetli göstergesi olan iklim krizine karşı hükümetlerin sorumsuzca davranışlarının ve ekolojik cürümlerin üstünün örtülmeye çalışılmasını teşhir ediyoruz. Bugün bu koalisyonu kurmamıza ve harekete geçmemize niye olan iklim krizinin sebebi, insanın emek gücü de dahil tabiatın her kesimini metalaştıran kapitalizmdir. Bizleri; açlık, savaş, yoksulluk, göç, eşitsizlik ve ekolojik yıkıma maruz bırakan kapitalizmin krizine dair tahlili, halkların dayanışması ve bir arada uğraşı ile bulacağımıza inanıyoruz.

Ulusal ve milletlerarası seviyede birbirleriyle ekonomik, politik ve/veya askeri seviyede rekabet eden şirketler ve onların hizmetinde olan devletler, kelam konusu krizlerin gerçek sorumlularıdır. Şirketlerle kol kola girmiş devletlerin, yarattıkları bu krize deva bulmaya çalışıyormuş üzere yaptıklarının farkındayız.

Dünyanın ve insanlığın gereksinimi süratli ve radikal bir yol değişikliğidir. İklim krizini çözmek için bütün eşitsizlikleri ve adaletsizlikleri birlikte çözmemiz gerektiğine inanıyoruz. İster işyerinde daha âlâ fiyat almak, ister pak su için, isterse polis şiddetine yahut yeni bir mayın patlamasına karşı savaşıyor olalım… Vücutlarımızı denetim etmek yahut ortasında yaşadığımız ormanların yok edilmesini durdurmak için… Yalnızca zenginler için değil, hepimiz için işe yarayan iklim aksiyonuna gereksinimimiz var.

Dünyaya hükümran olan kapitalistler kendilerinin niye olduğu krizlerden yeni fırsatlar yaratmaya çalışıyorlar. ‘Yeşil dönüşüm’ün, başına ‘sürdürülebilir’, ‘yeşil’ sıfatları ekleyerek yaptıkları yatırımların bir “yeşile boyama” olduğunu, kapitalizmin hiç bir biçimde sürdürülebilir ve “yeşil” olmadığını, olamayacağını biliyoruz. Ekolojik krizi yalnızca iklim krizine, iklim krizini de sadece karbon emisyon ölçüsüne indirgeyen, tahlili de güç kaynağının değişimi olarak teknikleştiren bütüncül kavrayıştan uzak tekçi yaklaşımlar, iklim krizini daha da derinleştirmektedir.

Yeraltı-yerüstü, denizaltı ve uzay madenciliğine bağlı olan bu ‘yenilenebilir’ güçler, iklim krizine tahlil olmaktan fazlaca, krizi derinleştirici role sahipler. Güçte dönüşüm, dünyada bir daha madencilik furyasını tetikleyerek sömürgeciliği, militarizmi ve emperyalizmi güçlendirip yaygınlaştırarak ekolojik yıkımı ve emek sömürüsünü derinleştiriyor.

Ne Yapmalıyız?

· Eko-kırım kabahatlerinin tanımlanarak bu cürümlerde bulunan devletler ve şirketler için yargılama ve yaptırım süreçlerini tayin edecek bir mahkemenin kurulmasını ve memleketler arası yargı/yaptırım sistemleri oluşturulmasını, bunun için memleketler arası koalisyonun anayasası niteliğinde olan bir ‘Ekoloji Hakları Sözleşmesi’ hazırlanmasının savunuculuğunu yapmalı; eko-kırım kabahatlerini hafızalaştırılmalı ve bu cürümlere karşı çabayı uluslararasılaştırmalıyız.

· Her mahallî çabanın memleketler arası dayanışma ağlarınca desteklenmesini sağlamalıyız.

· Tüm dünyada eş-zamanlı aksiyon ve etkinlikler için strateji geliştirip dünya aksiyon takvimi oluşturmalıyız.

· Yaban hayatı muhafaza ve geliştirme alanları ile en değerli karbon yutak alanları olan ormanların tümünün devletler ile şirketlerin güç ve maden projelerinden korunması için birlikte çaba etmeliyiz.

· İklim krizinden en epeyce etkilenen bayanların, yaşlıların, çocukların, gençlerin, engellilerin, yerli hakların ve fakirlerin desteklendiği, tüm dezavantajlı kümelerin temel hak ve gereksinimlerini da lisana getiren bir uğraş sınırı geliştirmeliyiz.

· İklim krizi ya da savaş kaynaklı yaşanan/yaşanabilecek olan göçler için göçmen/mülteci/sığınmacılara yönelik hayat hakkı da dahil olmak üzere tüm hak gasplarına karşı hudut güvenlik siyasetlerine karşı siyasetler üretmeli, göçmen düşmanlığına karşı çalışmalar yürütmeliyiz.

· İklim değişikliğinin kıymetli niçinlerinden biri olan kapitalist kentleşmeye ve megakent planlamalarına karşı siyasetler geliştirmeli; “yeşil/akıllı binalar” ismine yeni “kentsel dönüşüm” furyasına karşı uyanık olmalı; konut sıkıntısının kar ve rant odaklı tahlillerine karşı uğraş etmeliyiz.

· Endüstriyel tarım siyasetlerine karşı sömürü ve kar döngüsünü ortadan kaldıran besin egemenliği ile bir arada hayvan özgürlüğünü gözeterek agroekolojik üretimi destekleyerek yaygınlaştırmalı; yalnızca tarım değil tüm alanlarda endüstriyalizmi sorunlaştırıp alternatif geliştirmek için gayret etmeliyiz.

· Suyun ticarileştirildiği tüm projelere karşı çıkmalı; yeraltı ve yerüstü sularının kirletilmesine pürüz olmalıyız.

· Doğalgaz arama, boru çizgisi ve tesis inşaatları, termik santral yatırımları, Türkiye’de iktidarın yapmak istediği Kanal İstanbul Projesi üzere mega inşaat projeleri başta olmak üzere yeni fosil ve eko-kırım projelerini durdurmak için işbirliği yapmalıyız.

Türkiye ne durumda?

COP26 Türkiye Koalisyonu olarak, Türkiye’nin iklim krizinden en çok etkilenen (bundan daha sonra da etkilenecek olan) bölgelerden birinde yer aldığını biliyoruz. Bu gerçekliğe karşın, hükümet, Paris Anlaşması’na taraf olmak için verdiği “ulusal katkı beyanı”nda azaltmak bir yana 2030’da 2012’nin iki katından fazla karbon emisyonu yapma “sözü verdi”. Ayrıyeten bu mutabakata taraf olan hiç bir ülkenin bugüne kadar kelamını tutmadığını biliyoruz.

Bu durum, “Halkların İklim Taahhüdü”nü gerçek kılmaya ne kadar mecbur olduğumuzu bir kere daha bize hatırlattı.

Madencilik faaliyetleri, Türkiye’de tüm bölgeleri kapsayacak biçimde çoğalıyor. Buralar, yerli ya da milletlerarası sermayenin yatırım alanları olarak görülüyor, tarım yerleri imara açılıyor, yeraltı ve yerüstü sularının ve canlı ömrünün üstündeki tesirleri dikkate alınmıyor. Göller ve ırmaklar kuruyor, çabucak hemen kurumamış olanlar da inşaat projelerinin tehditleriyle karşı karşıya. 2021 yılında Türkiye’de ortaya çıkan yangınlar, uzun vakittir süren kuraklık ve seller, iklim krizine karşı verilecek uğraş için yarının fazlaca geç olacağını yakıcı bir biçimde bize söylüyor.

‘Yenilenebilir’ ismi altında güç yatırımları, tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de artıyor. Kuş göç yolları, tarım yerleri, ormanlık alanlar, köyler bu JES, RES ve GES “yenilenebilir enerji” yatırımlarının tehdidi altında. Bu güç akışının iktisadı de yeni rant alanları yaratıyor. Mevcut termik santraller faaliyetlerine devam ederken yeni fosil yakıt yatırımları yapılıyor; bir yandan Akkuyu Nükleer Santrali inşaatı devam ediyorken kabul edilen maddelerle Türkiye’nin nükleer çöplüğe dönüşmesinin temelleri atılmış durumda. Sinop’ta yapılması planlanan ikinci bir nükleer santral planı için şimdiden ormansızlaştırma yapıldı bile.

Yüzyıldır egemenlik ve savaş bölgesi olagelen Ortadoğu’da ve Akdeniz havzasında devletlerin savaş ve savunma yatırımları, suyun savaş aracı üzere silah olarak kullanılması, fosil yakıt boru çizgileri vb. hem halkları birebir vakitte ekosistemleri yok etti, etmeye de devam ediyor. Savaşlar ve iklim krizi niçiniyle göçler sürüyor. Göçmenlere yönelik ömür hakkını yok eden hukuksuzluklarsa ortak geleceğimizi tehdit ederek derinleşip kalıcılşıyor.

Türkiye’de ne yapacağız?

COP26 Türkiye Koalisyonu -tıpkı memleketler arası COP 26 Koalisyonu ve Halkların İklim Mutabakatı Hareketi gibi- çeşitli niyet ve yönelime sahip insanlardan, kurumlardan ve inisiyatiflerden oluşuyor.

“İklim Adaleti İçin Halkların Zirvesi”ne katılmak üzere Türkiye’de bir ortaya gelenler olarak, COP26 Türkiye Koalisyonu’nu, farklılıklarımızı yadsımadan ortak paydalarımız üzerinden bir arada çaba yürütecek bir ağ imkanı olarak görüyoruz.

COP26 Türkiye Koalisyonu olarak tecrübelerimizden hareketle ekoloji özelinde çaba eden öznelerin büyük bir potansiyel taşıdığına inanıyoruz. Uğraşımızı ortaklaştırarak kazanımlarımızı çoğaltmak için Türkiye’de yapacaklarımızı şöyleki sıralayabiliriz:

· Türkiye’deki bütün ana kesimlerin, altyapıların ve mega projelerin envanteri ile işe başlamak; ülkede gerçekleşen tüm eko-kırımın envanterlerini oluşturmak

· Mahallî idarelerin kent siyasetlerini ekolojik yaklaşımla hayata geçirmeleri için baskı araçları geliştirmek, sonuç almak için takip etmek

· Lokal idarelerin seçimle belirlenen yöneticilerinin yerine gelen atanmış kayyumlar periyodunda yapılan eko-kırımların kayıt altına alınmasını sağlamak

· Kömürlü termik santrallerin kapatılmasına ve yenilerini engellemeye yönelik çalışmaları hızlandırmak

· Kanal İstanbul üzere mega yıkıcı projeleri durdurmaya yönelik çalışmalarına sürat vermek

· Tabiat talanını hızlandıran savaş stratejilerine karşı barış taleplerinin sesini yükseltmek maksadıyla emek, ekoloji, bayan ve öbür toplumsal hareketlerle bir arada hayatı savunmak için ortak hareketlilikler örgütlemek

· 2022 devlet bütçesi için yapılan görüşmelerde ekolojik tahribatı doğuracak ve iklim krizini daha da artıracak savaş, maden vb. yatırımları engellemek için uğraş etmek

· Akkuyu Nükleer Santrali’nin, nükleer çöplük yatırımlarının ve Sinop’ta açılması planlanan yeni santralin durdurulması için faal çalışmalar yapmak

· Ortadoğu özelinde iklim krizi uğraşını büyütmek ve ortaklaştırmak için gayret etmek

İklim kriziyle çabada iklim adaletinin lakin krizin gerçek mağdurlarının birleşik gayretiyle sağlanabileceğine inanıyor; bu inancımızın rehberliğinde yan yana gelip birbirimizi duyarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

İklimi değil, sistemi değiştirmek için halkların öz gücüne güveniyoruz; gezegenimizin ortak geleceğine inanıyoruz.

BİRLİKTE BAŞARACAĞIZ!

*Bu metin, Cop26 Türkiye Koalisyonu’nun 18-19 Ekim 2021 tarihlerinde düzenlediği Tavır Evrakı Hazırlık Toplantıları’nın çıktısı olarak bir çerçeve metin niteliğinde hazırlanmıştır.

Bağlantı için:

E-posta: [email protected]
Web: https://www.cop26trkoalisyonu.org
Twitter: cop26tr
Instagram: cop26tr
YouTube: cop26 turkiye


(HABER MERKEZİ)