DTSO Lideri Kaya: İnşaatta fiyat artışı durdurulsun DİYARBAKIR – Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Lideri Mehmet Kaya, yükselen inşaat gereçlerine ait basın açıklaması yaparak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a seslendi.
Kaya: “Türkiye iktisadı ve istihdamının temel dinamiklerinden olan inşaat dalı 2018 yılında başlayıp pandemi süreci ile birlikte süratle artan bir kriz ile karşılaşmıştır. Bu sürecin meselesiz atlatılması için devreye sokulan kredi takviye paketleri, düşen faiz oranları ve konut satışlarındaki artışla 2020 yılını bir büyüme ile kapatmıştır. Lakin, son vakit içinderda inşaat materyalleri meblağlarında kur artışı ile izah edilemeyecek spekülatif artışlar yaşanmaya başlamıştır. Dalın en kıymetli materyallerinden kimilerinin fiyatı son 18 ayda %250 artarken, son bir ayda ise %100’ün üzerinde gerçekleşmiştir. halbuki demir, çimento, cam ve alçı üzere kimi materyaller ülkemizin yerli ve ulusal eserleri olup, ithal hammadde girdisi en az düzeydedir” dedi.
‘MİLYONLARCA İNSAN ETKİLENİYOR’
İnşaat bölümündeki aksiliklerin yüzlerce bölümü ve milyonlarca insanı da etkilediğini vurgulayan diyen Kaya, açıklamasını şöyleki sürdürdü:
“Malzeme bedeli peşin ödenmiş materyallerin teslimatı yapılmamakta, cam ise piyasada bulunmamaktadır. Fiyat artışından kaynaklı olarak üretici, tedarikçi ve yüklenici içindeki mukaveleler tek taraflı fesih edilmektedir. Bu da maliyetleri daha epey artırmakta, çeklerin karşılıksız çıkmasına, işin müddetinde tesliminde aksamalara niye olmaktadır. Emek ağır yapısı ile kıymetli bir istihdam sağlayan inşaat kesimi, ülkemizin de en değerli büyüme araçlarından biri olarak, direkt ve dolaylı olarak etkileşimde olduğu 200’den çok dalı canlı tutan bir bölümdür. ötürüsıyla bu dalda yaşanan olumlu ve aksilikler domino tesiri yaratmakta, yüzlerce bölümü ve milyonlarca insanı da etkilemektedir.”
‘YAPILAN İŞLERİN KALİTESİ DÜŞÜYOR’
İnşaat kesimindeki aksiliklerin tüzel süreçlerin başlamasına niye olacağını söyleyen Kaya, “Ülkemizin alt ve üst yapılarının yanı sıra, bilhassa konut dalını durma noktasına getiren fiyat artışlarının durdurulamaması halinde toplumsal uyuşmazlıklar yaşanmaya başlayacaktır. Yap-Sat tekniğiyle faaliyet gösteren konut dalında imali devam eden yahut bitme evresine gelmiş konutların 3 ay evvelki fiyatla bile satışının yapılması mümkün olamamaktadır. Bu da alıcı ve satıcı içinde uyuşmazlıklara ve kaçınılmaz olarak senelerca sürebilecek türel süreçlerin başlamasına niye olacaktır. Kamu ihalelerinin üstlenici firmaları fiyat farkı ve fesih hakkı talep etmektedirler. Birebir durum TOKİ ve başka inşaat işlerinde de karşımıza çıkacak, fiyat artışı ile baş edemeyen üstlenici firmalar iflas edecek, yüzlerce proje yarım kalacaktır. Bu da başta konut açığı olmak üzere, ulaşım, bağlantı ve daha biroldukça alt ve üst yapı gereksinimlerinin aksamasına niye olabilecektir. Öte yandan kurdaki artış niçiniyle nitelikli işgücü yurtdışına yönelmekte, bu da inşaat dalında nitelikli işgücü açığına, yapılan işlerin kalitesinde düşüşlere niye olmaktadır” dedi.
‘ÖNLEMLER ALINSIN’
İnşaat bölümündeki meselelerin giderilmesi için gerekli yasal mevzuatların hayata geçirilmesinin ekonomik kalkınma açısından büyük ehemmiyet arz ettiğini belirten Kaya, şu taleplerde bulundu:
– Demir, çimento, alçı ve hazır beton üzere ana kalemlerdeki spekülatif fiyat artışlarına karşı gerekli tedbirlerin alınması,
– TOKİ, YİKOB ve öteki kamu kurumlarının inşaat işlerini yapmakta olan üstlenici firmalara gereç fiyatlarındaki artış oranı kadar fiyat farkının ödenmesi,
– Kamu ihalelerinin üstlenici firmalarına cezai müeyyide uygulanmadan tasfiye sonucu, fiyat farkı ve/veya bölüm hakkı tanınması,
– Üretici firmaların stokçuluk yapmaları önlenerek, tedarikçi ve sonuncu tüketici durumundaki firmaların materyal taleplerinin çabucak karşılanması için ilgili kurumlar gerekli önlemlerin alması,
– Hızlı bir kararnameyle yaşanan uyuşmazlıkların önüne geçecek önlemlerin alınması, fiyat farkından kaynaklı olarak taahhüdünü yerine getiremeyen firmaların cezai müeyyidelerle müsabakalarının önlenmesi..” (DUVAR)
Kaya: “Türkiye iktisadı ve istihdamının temel dinamiklerinden olan inşaat dalı 2018 yılında başlayıp pandemi süreci ile birlikte süratle artan bir kriz ile karşılaşmıştır. Bu sürecin meselesiz atlatılması için devreye sokulan kredi takviye paketleri, düşen faiz oranları ve konut satışlarındaki artışla 2020 yılını bir büyüme ile kapatmıştır. Lakin, son vakit içinderda inşaat materyalleri meblağlarında kur artışı ile izah edilemeyecek spekülatif artışlar yaşanmaya başlamıştır. Dalın en kıymetli materyallerinden kimilerinin fiyatı son 18 ayda %250 artarken, son bir ayda ise %100’ün üzerinde gerçekleşmiştir. halbuki demir, çimento, cam ve alçı üzere kimi materyaller ülkemizin yerli ve ulusal eserleri olup, ithal hammadde girdisi en az düzeydedir” dedi.
‘MİLYONLARCA İNSAN ETKİLENİYOR’
İnşaat bölümündeki aksiliklerin yüzlerce bölümü ve milyonlarca insanı da etkilediğini vurgulayan diyen Kaya, açıklamasını şöyleki sürdürdü:
“Malzeme bedeli peşin ödenmiş materyallerin teslimatı yapılmamakta, cam ise piyasada bulunmamaktadır. Fiyat artışından kaynaklı olarak üretici, tedarikçi ve yüklenici içindeki mukaveleler tek taraflı fesih edilmektedir. Bu da maliyetleri daha epey artırmakta, çeklerin karşılıksız çıkmasına, işin müddetinde tesliminde aksamalara niye olmaktadır. Emek ağır yapısı ile kıymetli bir istihdam sağlayan inşaat kesimi, ülkemizin de en değerli büyüme araçlarından biri olarak, direkt ve dolaylı olarak etkileşimde olduğu 200’den çok dalı canlı tutan bir bölümdür. ötürüsıyla bu dalda yaşanan olumlu ve aksilikler domino tesiri yaratmakta, yüzlerce bölümü ve milyonlarca insanı da etkilemektedir.”
‘YAPILAN İŞLERİN KALİTESİ DÜŞÜYOR’
İnşaat kesimindeki aksiliklerin tüzel süreçlerin başlamasına niye olacağını söyleyen Kaya, “Ülkemizin alt ve üst yapılarının yanı sıra, bilhassa konut dalını durma noktasına getiren fiyat artışlarının durdurulamaması halinde toplumsal uyuşmazlıklar yaşanmaya başlayacaktır. Yap-Sat tekniğiyle faaliyet gösteren konut dalında imali devam eden yahut bitme evresine gelmiş konutların 3 ay evvelki fiyatla bile satışının yapılması mümkün olamamaktadır. Bu da alıcı ve satıcı içinde uyuşmazlıklara ve kaçınılmaz olarak senelerca sürebilecek türel süreçlerin başlamasına niye olacaktır. Kamu ihalelerinin üstlenici firmaları fiyat farkı ve fesih hakkı talep etmektedirler. Birebir durum TOKİ ve başka inşaat işlerinde de karşımıza çıkacak, fiyat artışı ile baş edemeyen üstlenici firmalar iflas edecek, yüzlerce proje yarım kalacaktır. Bu da başta konut açığı olmak üzere, ulaşım, bağlantı ve daha biroldukça alt ve üst yapı gereksinimlerinin aksamasına niye olabilecektir. Öte yandan kurdaki artış niçiniyle nitelikli işgücü yurtdışına yönelmekte, bu da inşaat dalında nitelikli işgücü açığına, yapılan işlerin kalitesinde düşüşlere niye olmaktadır” dedi.
‘ÖNLEMLER ALINSIN’
İnşaat bölümündeki meselelerin giderilmesi için gerekli yasal mevzuatların hayata geçirilmesinin ekonomik kalkınma açısından büyük ehemmiyet arz ettiğini belirten Kaya, şu taleplerde bulundu:
– Demir, çimento, alçı ve hazır beton üzere ana kalemlerdeki spekülatif fiyat artışlarına karşı gerekli tedbirlerin alınması,
– TOKİ, YİKOB ve öteki kamu kurumlarının inşaat işlerini yapmakta olan üstlenici firmalara gereç fiyatlarındaki artış oranı kadar fiyat farkının ödenmesi,
– Kamu ihalelerinin üstlenici firmalarına cezai müeyyide uygulanmadan tasfiye sonucu, fiyat farkı ve/veya bölüm hakkı tanınması,
– Üretici firmaların stokçuluk yapmaları önlenerek, tedarikçi ve sonuncu tüketici durumundaki firmaların materyal taleplerinin çabucak karşılanması için ilgili kurumlar gerekli önlemlerin alması,
– Hızlı bir kararnameyle yaşanan uyuşmazlıkların önüne geçecek önlemlerin alınması, fiyat farkından kaynaklı olarak taahhüdünü yerine getiremeyen firmaların cezai müeyyidelerle müsabakalarının önlenmesi..” (DUVAR)