Dr. Halis Yerlikaya: Salgın tehlikesi çabucak hemen geçmedi DİYARBAKIR – Korona virüsü aşısı Türkiye’ye geldi mi, gelecek mi derken Sıhhat Bakanı, aşı tedarikinde bir sorun kalmadığını ve son günlerde aşılama suratının arttığını belirtiyor. Aşı bulundu, aşılamada aralık kat edildi lakin korona virüsü tehlikesi tamamen geçti mi? Tehlikenin geçmesi için aşılama oranı hangi düzeyde olmalı? Öte yandan aşı terslerinin mevcudiyeti de düşündürücü. En yakınımızdaki beşerler bile değişik münasebetlerle aşı olmak istemediklerini lisana getiriyorlar. Aşıya karşı çıkanlar, korona virüsü ile gayret sürecini nasıl tesirler? Sıhhat Bakanı aşının değerini gereğince ve tesirli bir biçimde tabir edebiliyor mu?
Aşılamanın suratı ve yeni olağan sürecin akabinde şahsi önlemlerin de gevşetildiği gözlemleniyor. Yerler kalabalık, maske takanların sayısında düşüş görülüyor. Sıkı önlemlerin akabinde bir daha bir gevşeme gözlemleniyor.
Bunların yanı sıra Rusya’da tespit edilen ve Delta varyantı ismi verilen varyantı ortaya çıktı. Aşı olanlarda görülen varyantın tehlikesine dikkat çekiyor bilim insanları. Moskova’da Delta varyantına bağlı hasta sayısının artışına dikkat çekiliyor ve bugün, korona virüsü niçiniyle iptal edilen Moskova uçuşları bir daha başlıyor.
ötürüsıyla korona virüsü aşısı bulundu, Türkiye’ye getirildi ve aşı süratle yapılıyor. Lakin akıllarda hala tek soru var: Virüs tehlikesi geçti mi?
Bu sorudan yola çıkarak Türkiye’nin ve dünyanın korona virüsü ile gayretini, Türk Tabipler Birliği Merkez Kurul Üyesi Hekim Halis Yerlikaya ile konuştuk.
Halis Yerlikaya
Sıhhat Bakanı’nın açıklamalarına göre aşılama suratı arttı. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle şunu söz etmemiz gerekir ki 16 ayı geride bıraktığımız pandemi sürecinde başarısız salgın idaresi niçiniyle toplumsal seviyede yıkıcı sonuçlar ortaya çıktı. Nüfusa oranla periyot devir Avrupa’da ve dünyada hadise sayılarının en çok olduğu, direkt ve dolaylı olarak açıklananın fazlaca üzerinde vefatın yaşandığı ülkelerden biri olduk. Tüm süreç boyunca toplumdan gerçekler gizlendi. Açıklanan vefat sayıları ve sayılara gerçekliği söz etmediğini meslektaşlarımız ve sıhhat çalışanları tanıklık etti. Sıhhat Bakanlığı, mızrak çuvala sığmayınca kara tabloya dönüşen turkuaz tabloya yalnızca bir gecede 1 milyondan fazla güzelleşen hasta sayısı ekledi. Sıhhat Bakanlığı tarafınca sunulan datalar güvenilmez olduğu yapılan şeffaflık araştırmasında da açığa çıktı. Salgının toplumsal tesirlerinin azaltılması için tedavi edici sıhhat kuruluşlarından evvel toplum bazında bulaşıcılığın engellenmesi gerektiğini, epidemiyoloji bilimine uygun, tesirli olduğu kanıtlanmış ve hayatın ortasında sınanmış pratiklerin hayata geçirilmesinin pandemi ile çabada başarıyı getireceğini, ülkemizde yapılanların akla ve bilime muhalif olduğunu söylemiş olduk, haklı çıktık. Salgın süreci idaresi katılımcılıktan uzak topluma itimat vermeyen bir biçimde yürütüldü. Bu da salgının denetim altına alınamamasının en kıymetli etkenlerinden biri oldu. Toplum olarak büyük bir bedel ödedik. Toplumsal cinayete dönüşen önlenebilir fazlaca sayıda mevte tanıklık ettik. Gelinen basamakta özel bir evreye gelmiş durumdayız. Bağışıklama hizmetleri her zamankinden daha fazla kıymet kazanmış durumdadır.
‘GÜVENSİZLİK TEREDDÜDE niye OLDU’
TTB Pandemi Çalışma Grubu’nun da dikkat çektiği üzere aşı olma konusunda kimi tereddütler yaşanıyor. Bunun sebebi nedir ve Sıhhat Bakanlığı tereddütlerin giderilmesi için neler yapmalı?
Aşılar hastalıklara karşı uğraşta tıbbin en değerli başarılarından biridir. Günümüze kadar aşılar yardımıyla birfazlaca hastalık yeryüzünden silinde ve milyonlarca insanın hayatı kurtarıldı. Dünya Sıhhat Örgütü aşı kararsızlığı, global sıhhati tehdit eden en kıymetli başlıklar içinde saymaktadır. Sıhhat Bakanlığı salgın ile uğraşta de toplum üzerinde tesirli bir aşı kabul çalışması yapmadığı, mevcut idare anlayışının aşıya itimat duygusu oluşturamadığı söylenebilir. ötürüsı ile Türkiye aşı tedariki ve dağıtımındaki zorlukları aşmada başarılı olsa bile COVID-19 aşısına karşı oluşan tereddütleri engelleyemezse salgını önlemek için gereken aşılama oranlarına ulaşamama riskiyle yüz yüze kalacaktır. Ayrıyeten mevsimlik tarım emekçiler ve göçmenlere yönelik başka bir çalışma yürütülmesi gerekmektedir. Bu dezavantajlı kümeleri aşılayamazsak toplumsal bağışıklığa da ulaşılamayacaktır.
Pandeminin ortaya çıkışı, yayılımı ve idaresi ile ilgili uygulanan tutarsız siyasetlerin toplumda güvensizliği tetiklediği gözlemlenmektedir. Bu durum, pandeminin bilimsel gereceklerin hem anlaşılmasını birebir vakitte kabul edilmesini zayıflatan yaygın dezenformasyonu tetiklemiş, halk sıhhati tedbirlerine ahengin azalmasından aşılanma konusunda tereddüdün artmasına ve reddine kadar uzanan sonuçlara yol açmıştır. COVID-19`un dünyanın her yerindeki beşerler için kritik bir halk sıhhati sorunu olduğunu bilinmesine karşın, aşı olmak konusunda tereddütler devam etmektedir.
TTB olarak bir taraftan aşı tedariki ile ilgili gerekli ihtarları yaparken başka taraftan tedarik edilmiş olan aşıların kullanmasına dair neler yapılması gerektiği ile ilgili de ihtarlarda bulunduk. Milyonlarca insanı mümkün olduğunca süratli bir biçimde aşılamaya yönelik gayrette ülke çapında başarılı olmak için, hem aşılara birebir vakitte aşılama uğraşından sorumlu kurumlara duyulan inanç konusu öncelikli olarak ele alınmalıdır. Aşıların aktifliği ve güvenliği ile ülkede lojistik zorlukların ehil bir biçimde yönetilme kapasitesi konusunda halk içinde inanç kurulmalıdır.
‘AŞI KAMPANYASI BAŞLATILMALI’
Sıhhat bakanlığı; bölgesel farklılıkları da gözeterek aşıların aktifliği ve güvenliği tabir eden “aşı kampanyası” başlatmalıdır. Kampanya yerellerde şeffaf ve dengeli bir halde Anadilinde yapılmalıdır.
Bölgesel farklılıklar ve eşitsizlikler gözetilerek toplumda inanç oluşması için toplum iştirakinin sağlanması için lokal dinamiklerle işbirliği yapılmalı, toplumun tüm kısımlarını temsil eden Demokratik Kitle örgütlerini, Meslek odalarını, Sendikaları, geniş inter disipliner bilim insanlarının sürece ve karar alma düzeneklerine direkt iştiraki sağlanmalı, Kampanya süreçlerinde misyon alacak tüm sıhhat çalışanlarının emek ve özverilerinin görünür kılınması ve motivasyonlarını yüksek tutacak çalışmalar yapılmalıdır.
Aşıya dair tereddüt yaşayanlar ve aşı zıtları başka olarak kıymetlendirmek ve gerekli bağlantı kampanyalarını yürütmek gerekmektedir.
‘BÖLGELER ORTASINDA EŞİTSİZLİK ORTADA’
Diyarbakır’da ve bölge genelinde aşı olma oranı istek edilen düzeydedir diyebilir miyiz?
Bölgemizde aşılanma oranları düşük seyretmektedir. Vilayetler ve bölgeler ortası aşılanma oranlarında önemli eşitsizlik olduğu bilgilerle ortadadır. Aşılamaya ait sağlıklı değerlendirmelerin yapılabilmesi için aşılamanın epeyce âlâ gittiği izlenimi yaratmaya çalışan Sıhhat Bakanlığı’nın aşılama bilgilerini yalnızca vilayet genelinde değil; ilçe ve mahalle seviyesinde yaş, cinsiyet, mesleklere bakılırsa birinci ve ikinci dozu farklı belirtmek üzere aşılanma oranlarını, aşılanmış kümelerde COVID-19 hadiselerinin sayısını günü gününe paylaşması gerekmektedir.
Pandemi sürecinde itimat veren bir siyaset sürdürülmemesi, toplum iştiraki sağlanmaması, gerekli toplumsal bilgilendirme yapılmaması, Anadilinde sıhhat hizmeti sunulmadığı ve teknoloji kullanmasını gerekli kılan randevu, onam vb. bölge insanları açısından zorlayıcı faktörlerin olması, başlangıçta aşı tedarikinde yaşanan sıkıntılar niçiniyle aşılama oranları Diyarbakır ve bölgede öteki vilayetlerle kıyaslandığında düşük seyretmektedir.
Toplum bağışıklığı için hesaplanan %70 maksadının her yerleşim yerinde olması gerekliliği unsurunu göz arkası etmemeliyiz. Bu prensip şu manaya gelir, her yerleşim yerinde (sokak, mahalle, belde, ilçe, vilayet, bölge ve ülke) iki doz aşı yapılan nüfusun oranının %70’in üzerinde olması. Dahası bu oranın kırılgan topluluklarda da (mülteciler, evsizler, ötekileştirilen topluluklar, cezaevindeki kalanlar vb.) sağlanması hedeflenmelidir. Şu gerçeği göz arkası etmemiz gerekir hem ülke tıpkı vakitte dünyada salgın her yerde sonlanmadan hiç bir yerde sonlanmayacaktır. Dünyada yapılan 2 milyar doz aşının fazlaca büyük kısmının Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da yapıldığı, yalnızca binde 3’ünün Afrika’da yapıldığı göz önüne alınırsa dünya kapitalist sisteminin bu amacın uzağında olduğunu söyleyebiliriz. Tüm dünyada riskli kümelerin birebir anda aşılanması gerekirken, aykırı hizmet yasası burada da kendini göstermiştir. Biroldukça ülkede risksiz lakin parası olan şahıslar aşılanırken, onlarca ülkede sıhhat çalışanlarının bile aşıya erişemediği ve hayatlarını yitirdikleri bir gerçeklikle karşı karşıyayız.
‘HEDEFİN ÇOK UZAĞINDAYIZ’
Tahminen hadise sayısındaki düşüş ve aşılama oranındaki artış niçiniyle, maske takanların sayısı azaldı gördüğüm kadarıyla. Yeni olağan süreçle de ilgili olabilir bu rahatlık. Sizin müşahedeniz nedir? Ayrıyeten maskesiz günlere ne kadar vakit var?
Türkiye’de salgın hala denetim altına alınabilmiş değil. Türkiye’de etkin hasta sayısı hala fazla yüksek seyretmektedir. Maskesiz günlere gelebilmemiz için toplumsal bağışıklığın elde edilmesi, nüfusun fazlaca kıymetli bir kısmının aşılanması gerekmektedir. Bugünlere çabucak hemen gelemedik maalesef lakin değerli bir ara kat edilmeye başlandığını söyleyebiliriz. Türkiye’de tam aşılı nüfus oranı çabucak hemen %17 civarında. Toplum bağışıklığı için hesaplanan %70 gayesinin çabucak hemen epey uzağındayız. Üstelik başta Hindistan’da görülen Delta varyantı olmak üzere telaş verici varyantlar gündemde iken aşılama çalışmalarının süratle artması, ferdi olarak alınması gereken tedbirlere devam edilmesi, mümkün enfekte şahıslarla müsabaka müddetlerinin kısa tutulması, havalandırmanın yapılması gerekmektedir.
COVID-19 pandemisine karşı başarılı olmanın en tesirli yolu dünya çapında yapılacak toplu aşılamadır. İnsanlık tarihinin bilimsel bilgi birikimi kararında COVID-19 için aşıların süratle geliştirilmiş olması son derece değerlidir. tıpkı vakitte, aşıların onaylanması ve kullanıma sunulması, içerisinde bulunduğumuz sıhhat krizinin çabucak sona ereceğinin habercisi değildir. Toplumsal seviyede bağışıklığı oluşturacak biçimde aşılama çabucak hemen yapılmadı. Üstelik bu aşıların koruyuculuğu ne kadar vadeli olacağını bilmiyoruz. Kaygı verici varyantların da görüldüğü bir müddetçte maskesiz günlere çabucak hemen gelmedik diye düşünüyorum.
TTB olarak da söz ettiğimiz üzere fazlaca uzun bir bekleyişten ve toplum olarak epeyce büyük kayıp yaşadıktan daha sonra aşılar yardımıyla 1,5 yıldır süren bu derin krizden çıkma talihi doğmuştur. O niçinle topluma aşı dayanışması daveti yapıyoruz. #TedirginOlmaAşıOl diyoruz.
Aşılamanın suratı ve yeni olağan sürecin akabinde şahsi önlemlerin de gevşetildiği gözlemleniyor. Yerler kalabalık, maske takanların sayısında düşüş görülüyor. Sıkı önlemlerin akabinde bir daha bir gevşeme gözlemleniyor.
Bunların yanı sıra Rusya’da tespit edilen ve Delta varyantı ismi verilen varyantı ortaya çıktı. Aşı olanlarda görülen varyantın tehlikesine dikkat çekiyor bilim insanları. Moskova’da Delta varyantına bağlı hasta sayısının artışına dikkat çekiliyor ve bugün, korona virüsü niçiniyle iptal edilen Moskova uçuşları bir daha başlıyor.
ötürüsıyla korona virüsü aşısı bulundu, Türkiye’ye getirildi ve aşı süratle yapılıyor. Lakin akıllarda hala tek soru var: Virüs tehlikesi geçti mi?
Bu sorudan yola çıkarak Türkiye’nin ve dünyanın korona virüsü ile gayretini, Türk Tabipler Birliği Merkez Kurul Üyesi Hekim Halis Yerlikaya ile konuştuk.
Halis Yerlikaya
Sıhhat Bakanı’nın açıklamalarına göre aşılama suratı arttı. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle şunu söz etmemiz gerekir ki 16 ayı geride bıraktığımız pandemi sürecinde başarısız salgın idaresi niçiniyle toplumsal seviyede yıkıcı sonuçlar ortaya çıktı. Nüfusa oranla periyot devir Avrupa’da ve dünyada hadise sayılarının en çok olduğu, direkt ve dolaylı olarak açıklananın fazlaca üzerinde vefatın yaşandığı ülkelerden biri olduk. Tüm süreç boyunca toplumdan gerçekler gizlendi. Açıklanan vefat sayıları ve sayılara gerçekliği söz etmediğini meslektaşlarımız ve sıhhat çalışanları tanıklık etti. Sıhhat Bakanlığı, mızrak çuvala sığmayınca kara tabloya dönüşen turkuaz tabloya yalnızca bir gecede 1 milyondan fazla güzelleşen hasta sayısı ekledi. Sıhhat Bakanlığı tarafınca sunulan datalar güvenilmez olduğu yapılan şeffaflık araştırmasında da açığa çıktı. Salgının toplumsal tesirlerinin azaltılması için tedavi edici sıhhat kuruluşlarından evvel toplum bazında bulaşıcılığın engellenmesi gerektiğini, epidemiyoloji bilimine uygun, tesirli olduğu kanıtlanmış ve hayatın ortasında sınanmış pratiklerin hayata geçirilmesinin pandemi ile çabada başarıyı getireceğini, ülkemizde yapılanların akla ve bilime muhalif olduğunu söylemiş olduk, haklı çıktık. Salgın süreci idaresi katılımcılıktan uzak topluma itimat vermeyen bir biçimde yürütüldü. Bu da salgının denetim altına alınamamasının en kıymetli etkenlerinden biri oldu. Toplum olarak büyük bir bedel ödedik. Toplumsal cinayete dönüşen önlenebilir fazlaca sayıda mevte tanıklık ettik. Gelinen basamakta özel bir evreye gelmiş durumdayız. Bağışıklama hizmetleri her zamankinden daha fazla kıymet kazanmış durumdadır.
‘GÜVENSİZLİK TEREDDÜDE niye OLDU’
TTB Pandemi Çalışma Grubu’nun da dikkat çektiği üzere aşı olma konusunda kimi tereddütler yaşanıyor. Bunun sebebi nedir ve Sıhhat Bakanlığı tereddütlerin giderilmesi için neler yapmalı?
Aşılar hastalıklara karşı uğraşta tıbbin en değerli başarılarından biridir. Günümüze kadar aşılar yardımıyla birfazlaca hastalık yeryüzünden silinde ve milyonlarca insanın hayatı kurtarıldı. Dünya Sıhhat Örgütü aşı kararsızlığı, global sıhhati tehdit eden en kıymetli başlıklar içinde saymaktadır. Sıhhat Bakanlığı salgın ile uğraşta de toplum üzerinde tesirli bir aşı kabul çalışması yapmadığı, mevcut idare anlayışının aşıya itimat duygusu oluşturamadığı söylenebilir. ötürüsı ile Türkiye aşı tedariki ve dağıtımındaki zorlukları aşmada başarılı olsa bile COVID-19 aşısına karşı oluşan tereddütleri engelleyemezse salgını önlemek için gereken aşılama oranlarına ulaşamama riskiyle yüz yüze kalacaktır. Ayrıyeten mevsimlik tarım emekçiler ve göçmenlere yönelik başka bir çalışma yürütülmesi gerekmektedir. Bu dezavantajlı kümeleri aşılayamazsak toplumsal bağışıklığa da ulaşılamayacaktır.
Pandeminin ortaya çıkışı, yayılımı ve idaresi ile ilgili uygulanan tutarsız siyasetlerin toplumda güvensizliği tetiklediği gözlemlenmektedir. Bu durum, pandeminin bilimsel gereceklerin hem anlaşılmasını birebir vakitte kabul edilmesini zayıflatan yaygın dezenformasyonu tetiklemiş, halk sıhhati tedbirlerine ahengin azalmasından aşılanma konusunda tereddüdün artmasına ve reddine kadar uzanan sonuçlara yol açmıştır. COVID-19`un dünyanın her yerindeki beşerler için kritik bir halk sıhhati sorunu olduğunu bilinmesine karşın, aşı olmak konusunda tereddütler devam etmektedir.
TTB olarak bir taraftan aşı tedariki ile ilgili gerekli ihtarları yaparken başka taraftan tedarik edilmiş olan aşıların kullanmasına dair neler yapılması gerektiği ile ilgili de ihtarlarda bulunduk. Milyonlarca insanı mümkün olduğunca süratli bir biçimde aşılamaya yönelik gayrette ülke çapında başarılı olmak için, hem aşılara birebir vakitte aşılama uğraşından sorumlu kurumlara duyulan inanç konusu öncelikli olarak ele alınmalıdır. Aşıların aktifliği ve güvenliği ile ülkede lojistik zorlukların ehil bir biçimde yönetilme kapasitesi konusunda halk içinde inanç kurulmalıdır.
‘AŞI KAMPANYASI BAŞLATILMALI’
Sıhhat bakanlığı; bölgesel farklılıkları da gözeterek aşıların aktifliği ve güvenliği tabir eden “aşı kampanyası” başlatmalıdır. Kampanya yerellerde şeffaf ve dengeli bir halde Anadilinde yapılmalıdır.
Bölgesel farklılıklar ve eşitsizlikler gözetilerek toplumda inanç oluşması için toplum iştirakinin sağlanması için lokal dinamiklerle işbirliği yapılmalı, toplumun tüm kısımlarını temsil eden Demokratik Kitle örgütlerini, Meslek odalarını, Sendikaları, geniş inter disipliner bilim insanlarının sürece ve karar alma düzeneklerine direkt iştiraki sağlanmalı, Kampanya süreçlerinde misyon alacak tüm sıhhat çalışanlarının emek ve özverilerinin görünür kılınması ve motivasyonlarını yüksek tutacak çalışmalar yapılmalıdır.
Aşıya dair tereddüt yaşayanlar ve aşı zıtları başka olarak kıymetlendirmek ve gerekli bağlantı kampanyalarını yürütmek gerekmektedir.
‘BÖLGELER ORTASINDA EŞİTSİZLİK ORTADA’
Diyarbakır’da ve bölge genelinde aşı olma oranı istek edilen düzeydedir diyebilir miyiz?
Bölgemizde aşılanma oranları düşük seyretmektedir. Vilayetler ve bölgeler ortası aşılanma oranlarında önemli eşitsizlik olduğu bilgilerle ortadadır. Aşılamaya ait sağlıklı değerlendirmelerin yapılabilmesi için aşılamanın epeyce âlâ gittiği izlenimi yaratmaya çalışan Sıhhat Bakanlığı’nın aşılama bilgilerini yalnızca vilayet genelinde değil; ilçe ve mahalle seviyesinde yaş, cinsiyet, mesleklere bakılırsa birinci ve ikinci dozu farklı belirtmek üzere aşılanma oranlarını, aşılanmış kümelerde COVID-19 hadiselerinin sayısını günü gününe paylaşması gerekmektedir.
Pandemi sürecinde itimat veren bir siyaset sürdürülmemesi, toplum iştiraki sağlanmaması, gerekli toplumsal bilgilendirme yapılmaması, Anadilinde sıhhat hizmeti sunulmadığı ve teknoloji kullanmasını gerekli kılan randevu, onam vb. bölge insanları açısından zorlayıcı faktörlerin olması, başlangıçta aşı tedarikinde yaşanan sıkıntılar niçiniyle aşılama oranları Diyarbakır ve bölgede öteki vilayetlerle kıyaslandığında düşük seyretmektedir.
Toplum bağışıklığı için hesaplanan %70 maksadının her yerleşim yerinde olması gerekliliği unsurunu göz arkası etmemeliyiz. Bu prensip şu manaya gelir, her yerleşim yerinde (sokak, mahalle, belde, ilçe, vilayet, bölge ve ülke) iki doz aşı yapılan nüfusun oranının %70’in üzerinde olması. Dahası bu oranın kırılgan topluluklarda da (mülteciler, evsizler, ötekileştirilen topluluklar, cezaevindeki kalanlar vb.) sağlanması hedeflenmelidir. Şu gerçeği göz arkası etmemiz gerekir hem ülke tıpkı vakitte dünyada salgın her yerde sonlanmadan hiç bir yerde sonlanmayacaktır. Dünyada yapılan 2 milyar doz aşının fazlaca büyük kısmının Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da yapıldığı, yalnızca binde 3’ünün Afrika’da yapıldığı göz önüne alınırsa dünya kapitalist sisteminin bu amacın uzağında olduğunu söyleyebiliriz. Tüm dünyada riskli kümelerin birebir anda aşılanması gerekirken, aykırı hizmet yasası burada da kendini göstermiştir. Biroldukça ülkede risksiz lakin parası olan şahıslar aşılanırken, onlarca ülkede sıhhat çalışanlarının bile aşıya erişemediği ve hayatlarını yitirdikleri bir gerçeklikle karşı karşıyayız.
‘HEDEFİN ÇOK UZAĞINDAYIZ’
Tahminen hadise sayısındaki düşüş ve aşılama oranındaki artış niçiniyle, maske takanların sayısı azaldı gördüğüm kadarıyla. Yeni olağan süreçle de ilgili olabilir bu rahatlık. Sizin müşahedeniz nedir? Ayrıyeten maskesiz günlere ne kadar vakit var?
Türkiye’de salgın hala denetim altına alınabilmiş değil. Türkiye’de etkin hasta sayısı hala fazla yüksek seyretmektedir. Maskesiz günlere gelebilmemiz için toplumsal bağışıklığın elde edilmesi, nüfusun fazlaca kıymetli bir kısmının aşılanması gerekmektedir. Bugünlere çabucak hemen gelemedik maalesef lakin değerli bir ara kat edilmeye başlandığını söyleyebiliriz. Türkiye’de tam aşılı nüfus oranı çabucak hemen %17 civarında. Toplum bağışıklığı için hesaplanan %70 gayesinin çabucak hemen epey uzağındayız. Üstelik başta Hindistan’da görülen Delta varyantı olmak üzere telaş verici varyantlar gündemde iken aşılama çalışmalarının süratle artması, ferdi olarak alınması gereken tedbirlere devam edilmesi, mümkün enfekte şahıslarla müsabaka müddetlerinin kısa tutulması, havalandırmanın yapılması gerekmektedir.
COVID-19 pandemisine karşı başarılı olmanın en tesirli yolu dünya çapında yapılacak toplu aşılamadır. İnsanlık tarihinin bilimsel bilgi birikimi kararında COVID-19 için aşıların süratle geliştirilmiş olması son derece değerlidir. tıpkı vakitte, aşıların onaylanması ve kullanıma sunulması, içerisinde bulunduğumuz sıhhat krizinin çabucak sona ereceğinin habercisi değildir. Toplumsal seviyede bağışıklığı oluşturacak biçimde aşılama çabucak hemen yapılmadı. Üstelik bu aşıların koruyuculuğu ne kadar vadeli olacağını bilmiyoruz. Kaygı verici varyantların da görüldüğü bir müddetçte maskesiz günlere çabucak hemen gelmedik diye düşünüyorum.
TTB olarak da söz ettiğimiz üzere fazlaca uzun bir bekleyişten ve toplum olarak epeyce büyük kayıp yaşadıktan daha sonra aşılar yardımıyla 1,5 yıldır süren bu derin krizden çıkma talihi doğmuştur. O niçinle topluma aşı dayanışması daveti yapıyoruz. #TedirginOlmaAşıOl diyoruz.