Delta varyantı: Sonbaharda dördüncü dalga endişesi ANKARA- Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) dünyada baskın hale geldiğini deklare ettiğı delta varyantı, son devirde ortalarında İngiltere, Rusya ve İsrail’in de bulunduğu biroldukça ülkede Covid–19 olaylarının bir daha yükselmesine niye olarak gösteriliyor.
Aşılanmamış bireyler, gençler ve çocukları daha fazla etkilediği söz edilen varyantın Türkiye’deki yaygınlığı tartışılırken, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca varyant kaynaklı olayları deklare etti. Daha evvel yaptığı açıklamada nisan ve mayıs aylarında delta varyantının Türkiye’de olduğunu lisana getiren Koca, varyantın şu ana kadar 134 şahısta görüldüğünü deklare etti.
134 BİREYDE GÖRÜLDÜ: 2 DOZ AŞI DAHA TESİRLİ
Bilim Heyeti toplantısı daha sonrasında konuşan Koca, delta varyantının fazlaca önemli seviyede olmamakla bir arada artabileceğine dikkat çekti, varyantın yüklü olarak hangi vilayetlerde görüldüğüne ait “Yoğunluklu olarak da İstanbul’da görüldü. İstanbul’da 82 olay, Düzce’de 18, Van’da 8, Ankara’da 4, İzmir’de 3, başka vilayetlerimizde 1–2 olmak üzere toplam 16 vilayetimizde görüldü” dedi.
Aşıların bu varyantta da tesirli olduğunu bildiklerini tabir eden Koca, “Etkili olan aşıların erken periyotta bir an evvel yapılmasının ehemmiyetiyle bir arada biz 2 dozda delta varyantına daha kuvvetli bir tesirin olduğunu da biliyoruz” sözlerini kullandı.
ALINAN TEDBİRLER NELER?
Dünya genelinde tehdit oluşturan delta varyantının yayılımının engellenmesi için Türkiye’de de belli önlemler uygulanıyor. Mutasyonun en epeyce görüldüğü Hindistan, Nepal, Pakistan üzere ülkelerden gelen yolculardan 72 saat evvel alınmış negatif sonuçlu PCR test raporu isteniyor. Bunun yanı sıra bu ülkelerden gelen bireyler 14 gün mühletle karantinaya alınıyor. Karantina sonunda PCR testi negatif çıkan bireylerin izolasyonu sonlandırılıyor.
Kelam konusu ülkelerin yanı sıra delta varyantının ağır biçimde görüldüğü İngiltere’den gelecek şahıslardan yalnızca 72 saat evvel alınmış negatif sonuçlu PCR test istenirken, 22 Haziran itibariyle Türkiye uçuşları açılan Rusya’dan gelenler için ise 72 saatte alınmış negatif PCR testi kararı yahut 48 saat evvel alınmış süratli antijen testi kararı talep ediliyor.
‘BOĞAZDA ÇOK SÜRATLİ VE YÜKSEK HALDE VİRAL TESİRE SAHİP’
Türkiye’de delta varyantının yayılımı sürerken, 1 Temmuz’dan itibaren sokağa çıkma yasağı, şehirlerarası seyahat yasağı üzere kısıtlamaların kaldırılacak olması uzmanları endişelendiriyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) 2’nci Lideri Doç. Dr. Ali İhsan Ökten’e göre şu ana kadar açıklanan günlük hadise sayıları olağanlaşma süreci için kâfi değil. Ökten, “Normalleşme sürecine geçilmesi için günlük hadise sayılarının binin altına inmesi gerekiyor ve ölümlerin de artık görülmemesi lazım” dedi.
TTB 2’nci Lideri Doç. Dr. Ali İhsan Ökten
Delta varyantının bulaşıcılık durumunun da başka varyantlara oranla daha süratli ve kolay ilerlediğine dikkat çeken Ökten şöyleki devam etti: “Virüs mutasyona uğradıkça bulaşıcılık oranı artıyor. Bulaşıcılığın ana niçinlerinden bir tanesi delta varyantının boğazda fazlaca süratli ve yüksek biçimde viral tesire sahip olması. Bu yüzden teneffüs yoluyla bulaşma oranı da yüksek seyrediyor. Beşerler bu varyantta enfekte olduklarını bile fark etmeden virüsü diğerlerine bulaştırabiliyorlar. Bir öteki özelliğiyse birtakım hastalarda daha ağır seyrediyor olması” dedi.
Prof. Dr. Bülent Ertuğrul
‘DİĞER VARYANTLARDAN EN DEĞERLİ FARKI ’SPİKE’ PROTEİNİNDEKİ DEĞİŞİM’
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul ise bu varyantın İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya varyantından en değerli farkının ’spike’ proteinindeki değişim olduğunu söylemiş oldu. Ertuğrul, delta varyantının daha süratli ve kolay bulaşmasının niçinlerini şöyle deklare etti:
“Aslında bu varyant mutasyon birikimi üzere duruyor. Her seferinde o spike proteininde dürüst, kendine avantaj kazandıracak bir mutasyona gidiyor. Bu sayede de daha kolay ve çabuk bulaşılabilir hale geliyor. Delta varyantı da benzerleri üzere o bölgede bir mutasyonla değişime uğradı. Birkaç aminoasitteki değişimle spike proteini dediğimiz ACR2 reseptörüne bağlanan virüs proteininde bir değişim oluştu. bu biçimdece bizim reseptörlerimize daha kolay bağlanır hale geldi. Dünya Sıhhat Örgütü, ’hastalığı daha ağır geçirebilirler’ üzere bir yaklaşım ortasında açıklamada bulundu fakat bence bunu söylemek için biraz erken. Bununla ilgili datalar çabucak hemen tam toplanmadı.”
DELTA VARYANTI AŞIDAN KAÇIYOR MU·?
Kimi bilimsel araştırmalarda, Covid-19’un mutasyona uğramasıyla ortaya çıkan hayli sayıda varyantın aşıların aktifliğini azalttığı tarafındaki saptamaları da uzmanları endişelendiren bir öbür husus. Delta varyantının başta İngiltere olmak üzere Rusya ve Avrupa’da artık yavaş yavaş hâkim hale gelmeye başladığını söz eden Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, “Yapılan birtakım araştırmalarda delta varyantına karşı BioNTech aşısının tek dozu, yüzde 33’lük müdafaa sağlıyor. İkinci dozdan daha sonra BioNTech semptomatik hadiseleri yüzde 88 önlüyor. Bizim de kullandığımız Sinovac aşısının ise delta varyantına karşı ne kadar tesirli olduğuna dair bir data yok” tabirlerini kullandı.
Doç. Dr. Ali Ökten de şu ana varyantların aşıdan büsbütün kaçma üzere bir olumsuzluğu olmadığı görüşünde. Ökten, “BioNTech aşısının daha fazla esirgeyici olduğu söyleniyor. Sinovac ile ilgili de bilimsel bir data çabucak hemen yok” dedi.
‘BİZ KAPILARIMIZI DENETİMSİZ AÇTIK ÜZERE GELİYOR’
Sıhhat Bakanlığı’nın aşı tablosundaki bilgilere nazaran son bir haftada aşılama oranlarında artış gözleniyor. 23 Haziran prestijiyle en az 1 doz aşı olan kişi sayısı 29 milyon 949 iken, iki doz aşı olan bireyler ise 14 milyon 650 binin üzerinde seyrediyor. Birebir gün için 5 bin 809 yeni hadise tespit edilirken, 65 kişi de hayatını kaybetti. Uzmanlar bu oraların olağanlaşma için yetersiz olduğunu savunurken, delta varyantının da tesiriyle bu tablonun dördüncü dalgayı getirebileceği görüşünde.
Prof. Dr. Ertuğrul, delta varyantının Türkiye’de yayılmasının hızlanabileceğine dikkat çekerek şunlar söylemiş oldu: “Ben şu an bu durumu virüsle soluk soluğa bir yarışa benzetiyorum. Son periyotta aşılama suratını artırsak da hala ikinci doz aşısını olmayan büyük bir kesim var. Bu niçinle de toplumsal bağışıklığımız çabucak hemen kâfi düzeyde değil. beraberinde da delta varyantı toplumda yayılmaya devam ediyor. İşin berbatı biz her geçen gün biraz daha fazla normalleşiyoruz. Türkiye, hadiselerin yüzde 90’ının Delta varyantı olan Rusya’dan gelecek turistlere kapılarını açtı. Bu manada da bir tehlike riski var. Dünyada kimi ülkeler için Türkiye hala kırmızı listede. Biz kapılarımızı biraz fazla ve denetimsiz açtık üzere geliyor. Süratle ikinci doz aşıları yapmamız ve toplumsal bağışıklığımızı bir an evvel kazanmamız gerekiyor. Temmuz- ağustos ayları epey kritik; bilhassa temmuz ayı. Zira bir taraftan virüs yayılmaya çalışacak, bir taraftan da birinci doz aşı olanların ikinci doz aşılarını yapmaya başlayacağız. Bu süreçten virüs galip çıkarsa biz de dördüncü PİK’ten kelam etmeye başlayabileceğiz.”
‘SONBAHARA KALMADAN TOPLUMSAL BAĞIŞIKLIĞIN SAĞLANMASI GEREK’
Ali Ökten de yayılma tehlikesi yüksek delta varyantına karşı tedbir alınmazsa sonbaharda dördüncü dalganın görülebileceği tasasını lisana getiriyor. Bilhassa aşılamada vilayetler içinde bir dengesizlik olduğuna vurgu yaparak seyahat yasağının kaldırılmasıyla da varyant yayılımın hızlanabileceğini söz eden Ökten, öngörülen tehlikeyi şöyle açıklıyor:
“Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da önemli bir aşı tereddüdü var. Batı vilayetlerine oranla aşılama fazlaca yavaş seyrediyor. Kesinlikle Bakanlığın o bölgelerde aşı kampanyası düzenlemesi gerekiyor. Öte yandan Rusya, Türkiye’ye uçuşlarını açtı. Şayet biz burada gelenlerden test istemezsek – gelen insanların testi negatif olsa bile- karantinaya almamız gerekiyor. Bu beşerler turizm hedefiyle geldikleri için ülkenin biroldukça noktasına gidecektir. Bu da önümüzdeki en büyük tehlikelerden bir tanesi. Rusya’dan Türkiye’ye gelenlerin 72 saat evvel yapılan PCR testinden öte, ülkeye giriş yapıldığı an PCR testi uygulanmalı. Ya turistlerin 2 doz aşılarının yapıldığından emin olmalıyız ya da 6 ay ortasında hastalığı geçirip geçirmediğini denetim etmeliyiz. Sonbahara kalmadan yaz aylarında toplumsal bağışıklığın sağlanabileceği oranda aşı yapılması gerekir.”
Aşılanmamış bireyler, gençler ve çocukları daha fazla etkilediği söz edilen varyantın Türkiye’deki yaygınlığı tartışılırken, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca varyant kaynaklı olayları deklare etti. Daha evvel yaptığı açıklamada nisan ve mayıs aylarında delta varyantının Türkiye’de olduğunu lisana getiren Koca, varyantın şu ana kadar 134 şahısta görüldüğünü deklare etti.
134 BİREYDE GÖRÜLDÜ: 2 DOZ AŞI DAHA TESİRLİ
Bilim Heyeti toplantısı daha sonrasında konuşan Koca, delta varyantının fazlaca önemli seviyede olmamakla bir arada artabileceğine dikkat çekti, varyantın yüklü olarak hangi vilayetlerde görüldüğüne ait “Yoğunluklu olarak da İstanbul’da görüldü. İstanbul’da 82 olay, Düzce’de 18, Van’da 8, Ankara’da 4, İzmir’de 3, başka vilayetlerimizde 1–2 olmak üzere toplam 16 vilayetimizde görüldü” dedi.
Aşıların bu varyantta da tesirli olduğunu bildiklerini tabir eden Koca, “Etkili olan aşıların erken periyotta bir an evvel yapılmasının ehemmiyetiyle bir arada biz 2 dozda delta varyantına daha kuvvetli bir tesirin olduğunu da biliyoruz” sözlerini kullandı.
ALINAN TEDBİRLER NELER?
Dünya genelinde tehdit oluşturan delta varyantının yayılımının engellenmesi için Türkiye’de de belli önlemler uygulanıyor. Mutasyonun en epeyce görüldüğü Hindistan, Nepal, Pakistan üzere ülkelerden gelen yolculardan 72 saat evvel alınmış negatif sonuçlu PCR test raporu isteniyor. Bunun yanı sıra bu ülkelerden gelen bireyler 14 gün mühletle karantinaya alınıyor. Karantina sonunda PCR testi negatif çıkan bireylerin izolasyonu sonlandırılıyor.
Kelam konusu ülkelerin yanı sıra delta varyantının ağır biçimde görüldüğü İngiltere’den gelecek şahıslardan yalnızca 72 saat evvel alınmış negatif sonuçlu PCR test istenirken, 22 Haziran itibariyle Türkiye uçuşları açılan Rusya’dan gelenler için ise 72 saatte alınmış negatif PCR testi kararı yahut 48 saat evvel alınmış süratli antijen testi kararı talep ediliyor.
‘BOĞAZDA ÇOK SÜRATLİ VE YÜKSEK HALDE VİRAL TESİRE SAHİP’
Türkiye’de delta varyantının yayılımı sürerken, 1 Temmuz’dan itibaren sokağa çıkma yasağı, şehirlerarası seyahat yasağı üzere kısıtlamaların kaldırılacak olması uzmanları endişelendiriyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) 2’nci Lideri Doç. Dr. Ali İhsan Ökten’e göre şu ana kadar açıklanan günlük hadise sayıları olağanlaşma süreci için kâfi değil. Ökten, “Normalleşme sürecine geçilmesi için günlük hadise sayılarının binin altına inmesi gerekiyor ve ölümlerin de artık görülmemesi lazım” dedi.
TTB 2’nci Lideri Doç. Dr. Ali İhsan Ökten
Delta varyantının bulaşıcılık durumunun da başka varyantlara oranla daha süratli ve kolay ilerlediğine dikkat çeken Ökten şöyleki devam etti: “Virüs mutasyona uğradıkça bulaşıcılık oranı artıyor. Bulaşıcılığın ana niçinlerinden bir tanesi delta varyantının boğazda fazlaca süratli ve yüksek biçimde viral tesire sahip olması. Bu yüzden teneffüs yoluyla bulaşma oranı da yüksek seyrediyor. Beşerler bu varyantta enfekte olduklarını bile fark etmeden virüsü diğerlerine bulaştırabiliyorlar. Bir öteki özelliğiyse birtakım hastalarda daha ağır seyrediyor olması” dedi.
Prof. Dr. Bülent Ertuğrul
‘DİĞER VARYANTLARDAN EN DEĞERLİ FARKI ’SPİKE’ PROTEİNİNDEKİ DEĞİŞİM’
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul ise bu varyantın İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya varyantından en değerli farkının ’spike’ proteinindeki değişim olduğunu söylemiş oldu. Ertuğrul, delta varyantının daha süratli ve kolay bulaşmasının niçinlerini şöyle deklare etti:
“Aslında bu varyant mutasyon birikimi üzere duruyor. Her seferinde o spike proteininde dürüst, kendine avantaj kazandıracak bir mutasyona gidiyor. Bu sayede de daha kolay ve çabuk bulaşılabilir hale geliyor. Delta varyantı da benzerleri üzere o bölgede bir mutasyonla değişime uğradı. Birkaç aminoasitteki değişimle spike proteini dediğimiz ACR2 reseptörüne bağlanan virüs proteininde bir değişim oluştu. bu biçimdece bizim reseptörlerimize daha kolay bağlanır hale geldi. Dünya Sıhhat Örgütü, ’hastalığı daha ağır geçirebilirler’ üzere bir yaklaşım ortasında açıklamada bulundu fakat bence bunu söylemek için biraz erken. Bununla ilgili datalar çabucak hemen tam toplanmadı.”
DELTA VARYANTI AŞIDAN KAÇIYOR MU·?
Kimi bilimsel araştırmalarda, Covid-19’un mutasyona uğramasıyla ortaya çıkan hayli sayıda varyantın aşıların aktifliğini azalttığı tarafındaki saptamaları da uzmanları endişelendiren bir öbür husus. Delta varyantının başta İngiltere olmak üzere Rusya ve Avrupa’da artık yavaş yavaş hâkim hale gelmeye başladığını söz eden Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, “Yapılan birtakım araştırmalarda delta varyantına karşı BioNTech aşısının tek dozu, yüzde 33’lük müdafaa sağlıyor. İkinci dozdan daha sonra BioNTech semptomatik hadiseleri yüzde 88 önlüyor. Bizim de kullandığımız Sinovac aşısının ise delta varyantına karşı ne kadar tesirli olduğuna dair bir data yok” tabirlerini kullandı.
Doç. Dr. Ali Ökten de şu ana varyantların aşıdan büsbütün kaçma üzere bir olumsuzluğu olmadığı görüşünde. Ökten, “BioNTech aşısının daha fazla esirgeyici olduğu söyleniyor. Sinovac ile ilgili de bilimsel bir data çabucak hemen yok” dedi.
‘BİZ KAPILARIMIZI DENETİMSİZ AÇTIK ÜZERE GELİYOR’
Sıhhat Bakanlığı’nın aşı tablosundaki bilgilere nazaran son bir haftada aşılama oranlarında artış gözleniyor. 23 Haziran prestijiyle en az 1 doz aşı olan kişi sayısı 29 milyon 949 iken, iki doz aşı olan bireyler ise 14 milyon 650 binin üzerinde seyrediyor. Birebir gün için 5 bin 809 yeni hadise tespit edilirken, 65 kişi de hayatını kaybetti. Uzmanlar bu oraların olağanlaşma için yetersiz olduğunu savunurken, delta varyantının da tesiriyle bu tablonun dördüncü dalgayı getirebileceği görüşünde.
Prof. Dr. Ertuğrul, delta varyantının Türkiye’de yayılmasının hızlanabileceğine dikkat çekerek şunlar söylemiş oldu: “Ben şu an bu durumu virüsle soluk soluğa bir yarışa benzetiyorum. Son periyotta aşılama suratını artırsak da hala ikinci doz aşısını olmayan büyük bir kesim var. Bu niçinle de toplumsal bağışıklığımız çabucak hemen kâfi düzeyde değil. beraberinde da delta varyantı toplumda yayılmaya devam ediyor. İşin berbatı biz her geçen gün biraz daha fazla normalleşiyoruz. Türkiye, hadiselerin yüzde 90’ının Delta varyantı olan Rusya’dan gelecek turistlere kapılarını açtı. Bu manada da bir tehlike riski var. Dünyada kimi ülkeler için Türkiye hala kırmızı listede. Biz kapılarımızı biraz fazla ve denetimsiz açtık üzere geliyor. Süratle ikinci doz aşıları yapmamız ve toplumsal bağışıklığımızı bir an evvel kazanmamız gerekiyor. Temmuz- ağustos ayları epey kritik; bilhassa temmuz ayı. Zira bir taraftan virüs yayılmaya çalışacak, bir taraftan da birinci doz aşı olanların ikinci doz aşılarını yapmaya başlayacağız. Bu süreçten virüs galip çıkarsa biz de dördüncü PİK’ten kelam etmeye başlayabileceğiz.”
‘SONBAHARA KALMADAN TOPLUMSAL BAĞIŞIKLIĞIN SAĞLANMASI GEREK’
Ali Ökten de yayılma tehlikesi yüksek delta varyantına karşı tedbir alınmazsa sonbaharda dördüncü dalganın görülebileceği tasasını lisana getiriyor. Bilhassa aşılamada vilayetler içinde bir dengesizlik olduğuna vurgu yaparak seyahat yasağının kaldırılmasıyla da varyant yayılımın hızlanabileceğini söz eden Ökten, öngörülen tehlikeyi şöyle açıklıyor:
“Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da önemli bir aşı tereddüdü var. Batı vilayetlerine oranla aşılama fazlaca yavaş seyrediyor. Kesinlikle Bakanlığın o bölgelerde aşı kampanyası düzenlemesi gerekiyor. Öte yandan Rusya, Türkiye’ye uçuşlarını açtı. Şayet biz burada gelenlerden test istemezsek – gelen insanların testi negatif olsa bile- karantinaya almamız gerekiyor. Bu beşerler turizm hedefiyle geldikleri için ülkenin biroldukça noktasına gidecektir. Bu da önümüzdeki en büyük tehlikelerden bir tanesi. Rusya’dan Türkiye’ye gelenlerin 72 saat evvel yapılan PCR testinden öte, ülkeye giriş yapıldığı an PCR testi uygulanmalı. Ya turistlerin 2 doz aşılarının yapıldığından emin olmalıyız ya da 6 ay ortasında hastalığı geçirip geçirmediğini denetim etmeliyiz. Sonbahara kalmadan yaz aylarında toplumsal bağışıklığın sağlanabileceği oranda aşı yapılması gerekir.”