CHP’li Karaca: Basın özgürlüğü artık yalnızca kağıt üstünde

bencede

Active member
12 Eki 2020
5,542
0
36
CHP’li Karaca: Basın özgürlüğü artık yalnızca kağıt üstünde CHP Genel Lider Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü niçiniyle “Şeffaflık Raporlarında Türkiye” başlıklı bir rapor hazırladı. Karaca, 2021 yılına ilişkin basın ve tabir özgürlüğü dataları ile hazırlanan rapora ait, “2021 yılı saray rejiminin, söz ve niyet özgürlüğüne taarruzlarının tepe noktasına ulaştığı bir yıl olmuştur. Neredeyse yaşanan her hak ihlalinin ortasında söz ve niyet özgürlüğünü ihlal eden bir modül bulunabilmesi 2021’de gerçekleşmiştir. Söz ve fikir özgürlüğünün temelini oluşturduğu basın özgürlüğü ise artık yalnızca kâğıt üzerinde yer alan bir söze dönüşmüştür” açıklamasını yaptı.

‘YEREL BASIN CAN ÇEKİŞMEKTEDİR’

ANKA’nın aktardığına göre, gazeteciliğin sıkıntılarına değinene Karaca, “Ekonomik özgürlükler tırpanlanmış, gazeteci işsizliği önemli boyutlara ulaşmıştır. Lokal basın ise can çekişmektedir. Sendikasızlaştırmanın geldiği noktada, meslek örgütleri örgütlenme davetleri yapmaktadır. Halkın haber alma hakkı önündeki mahzurların kalktığı, gazeteciliğin hata olmaktan çıktığı bir 2022 temennisiyle özgür basın gayretinin yanındayız” bildirisini verdi. Karaca, “Gazeteciler, ‘yaptıkları bir habere karşılık iki duruşmaya çıktıkları sürece’ basın, tabir ve niyet özgürlükleri geriye gitmeye devam edecektir. değişen teknolojinin gelişmesi ile birlikte internetin yaygınlaşması, toplumsal medya platformlarının kullanmasının artması ve internet gazeteciliğinin günümüzde daha hayli tercih ediliyor olması ile birlikte üç özgürlük tartışması yeni bir boyut kazanmıştır. Toplumsal medya platformlarında paylaşım yapılırken söz özgürlüğünün hududu var mı? İnternet gazeteleri basın özgürlüğünün neresinde? Sansür hayatımızın bir kesimi mı oldu?” değerlendirmesini yaptı.

“Özgür basının ve özgür gazeteciliğin gaye alındığı, tek bir kişinin insafına bırakıldığı Türkiye’de…” diyen Karaca, 2021 yılından dataları paylaştı. Karaca’nın raporundan öne çıkan başlıklar şöyleki:

48 GAZETECİ VE MEDYA ÇALIŞANI CEZAEVİNDE: Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) datalarına nazaran 22 Aralık 2021 itibariyle 48 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde tutuklu yahut hükümlü olarak bulunmaktadır. Bu bilgiye bir farklı bakış açısı sunan Bianet tarafınca hazırlanan Medya Müşahede Raporu’na nazaran ise Temmuz-Ağustos- Eylül 2021 devrinde görülen 56 davada en az 205 gazeteci, 21 farklı cürüm isnadıyla yargılanmıştır.

HALK TV, TELE 1, FOX TV, KRT VE HABERTÜRK’E 21,5 MİLYON LİRA CEZA: Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın 10 Ocak’ta paylaştığı bilgilere göre; yalnızca son bir yılda 130 davada 250 gazeteci haberleri niçiniyle yargılanmıştır. Halk TV, TELE 1, Fox TV, KRT ve Habertürk’e 21,5 milyon lira RTÜK cezası verilmiştir. Cumhuriyet, Kozmik, BirGün ve Sözcü üzere eleştirel gazetelerin ilanları 115 gün kesilmiştir.

2020’DE 58 BİN 809 ALAN İSMİ DAHA ERİŞİME ENGELLENMİŞTİR: İnternet ortamında yaşanan sansürün en yakın takipçilerinden olan Söz Özgürlüğü Derneği altında çalışmalarını sürdüren EngelliWeb tarafınca Ağustos 2021’de ‘Fahrenheit 5651: Sansürün Yakıcı Etkisi’ ismi ile yayımlanan Engelli Web 2020 raporuna göre, 2020’de 58 bin 809 alan ismi daha erişime engellenmiştir. Bu sayı ile bir arada Türkiye’den toplam 467 bin 11 web sitesi ve alan ismine erişim engellenmiş bulunmaktadır. Toplumsal medya platformlarının yer aldığı istatistikler incelendiğinde ise 2020 sonu prestiji ile 150 bin URL adresine, 7 bin 500 Twitter hesabına, 50 bin tweete, 12 bin YouTube görüntüsüne, 8 bin Facebook içeriğine ve 6 bin 800 Instagram içeriğine erişimin engellendiği görülmektedir.

180 ÜLKE İÇERİSİNDE 153. SIRADA: Türkiye, Hudut Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) 2021 Basın Özgürlüğü Endeksi’ne bakılırsa 180 ülke içerisinde 153. sırada yer almaktadır. Milletlerarası kurumların dataları baz alındığında en aktüel ve günlük hayata en tesirli olduğu kabul edilen toplumsal medya platformlarının şeffaflık raporları ülkeler açısından biroldukça datayı ortaya koymaktadır. İşte; EngelliWeb Raporu’nda yer alan şeffaflıkla ilgili Türkiye’nin karnesi; Twitter, Facebook, Google, WordPress, Reddit, TikTok, Linkedin platformlarına ilişkin son yayınlanan şeffaflık raporlarında Türkiye’nin durumu…

TWITTER ŞEFFAFLIK RAPORU: 2020 yılı ortasında Türkiye’den Twitter’a bin 70 mahkeme sonucu ve 7 bin 4 öteki çıkartma talebi gönderildiği ve bu taleplerle 13 bin 904 Twitter hesabının kapatılmasının talep edildiği görülmektedir. Twitter ise 2020 ortasında yalnızca 69 hesabı ve 330 tweeti Türkiye’den görünmez kıldığını açıklamıştır. Öbür ülkelerle karşılaştırıldığında 2020 yılında Twitter’a gönderilen toplam 3 bin 434 mahkeme sonucundan bin 437 tanesi Rusya’dan gönderilmiş̧, Türkiye ise bin 70 kararla ikinci sırada ve 373 kararla Güney Kore üçüncü sırada yer almıştır.

TÜRKİYE 13 BİN 904 TALEPLE YEDİNCİ SIRADA: 2020 yılı ortasında Twitter’dan toplam 217 bin 290 hesabın kapatılması talep edilirken bu taleplerden en çoksı 57 bin 378 taleple Endonezya’dan gelmiş̧, 42 bin 129 taleple Japonya ikinci sırada, 32 bin 328 taleple Hindistan üçüncü sırada, 27 bin 31 taleple Güney Kore dördüncü̈ sırada yer almıştır. Türkiye ise 13 bin 904 taleple yedinci sırada yer almıştır. Twitter ise 2020 yılında dünya genelinde toplam yalnızca 205 hesabı bu taleplere istinaden kapatmış̧ yahut ülke bazında görünmez kılmıştır. 2020 yılında Twitter’ın en çok hesap kapattığı yahut ülke bazında hesapları görünmez kıldığı ülke 77 hesapla Hindistan olurken, Türkiye 69 hesapla ikinci sırada, 30 hesapla Brezilya üçüncü sırada yer almıştır

TWITTER’A 7 BİN 70 MAHKEME KARARI TÜRKİYE’DEN: 2012 başı ve 2020 yıl sonu prestiji ile Twitter’a dünya genelinde gönderilen 12 bin 499 mahkeme sonucundan toplam 7 bin 70 (yüzde 57) mahkeme sonucu Türkiye’den gönderilirken ve Türkiye bu kategoride açık orta birinci sırada yer alırken, 3 bin 541 karar ile Rusya ikinci sırada, 706 kararla Brezilya üçüncü sırada yer almıştır.

Tüm talep sayılarına bakıldığında, Twitter’a toplam 181 bin 689 talep gönderildiği ve bu taleplerden en çoksının 55 bin 590 (yüzde 31) taleple Japonya’dan gönderildiği, 49 bin 525 taleple Türkiye’nin ikinci sırada ve 36 bin 787 taleple Rusya’nın üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir. Dünya genelinde Twitter 2020 yıl sonu prestijiyle 30 bin 941 tweeti kaldırmış̧ yahut görünmez kılmıştır. Kaldırılan yahut görünmez kılınan tweetler sıralamasında da Türkiye 12 bin 317 (yüzde 40) tweetle birinci sırada yer alırken, 8 bin 328 tweetle Rusya ikinci sırada ve 3 bin 357 tweetle Hindistan üçüncü sırada yer almaktadır.

FACEBOOK ŞEFFAFLIK RAPORU: Facebook 2013’ün ikinci yarısından itibaren şeffaflık raporları yayınlamaya başlamış̧ ve en son Şeffaflık Raporunu da 2020’nin ikinci yarısı için yayınlamıştır. 2013’ün ikinci yarısından 2019 sonuna kadar Facebook Türkiye’den toplam 24 bin 137 içeriği çıkartırken, 2020 ortasında toplam 2 bin 452 içeriği çıkartmıştır. bu biçimdece toplamda 26 bin 589 içeriği Türkiye’den gelen taleplere istinaden kaldırılmıştır. 2020 istatistiklerine göre içerik çıkartma sıralamasında Meksika 13 bin 399 içerikle birinci sırada, 13 bin 379 içerikle Brezilya ikinci sırada, 3 bin 51 içerikle Vietnam üçüncü sırada yer alırken, Türkiye 2 bin 452 içerikle besinci sırada yer almıştır.

Dünya genelinde Facebook 2020 sonu prestiji ile toplam 300 bin 424 içeriği platformundan çıkartırken, 2020 ortasında ise 54 bin 295 içeriği çıkartmıştır. Facebook platformundan en hayli içerik çıkartılan ülkeler içinde 74 bin 674 içerikle Hindistan birinci sırada, 45 bin 217 içerikle Meksika ikinci sırada, 43 bin 816 içerikle Fransa üçüncü sırada ve 26 bin 589 içerikle Türkiye dördüncü sırada yer almıştır.

GOOGLE ŞEFFAFLIK RAPORLARINDA TÜRKİYE’NİN DURUMU: 2020 sonu prestiji ile 2009 yılından beri Türkiye’den toplam 14 bin 568 içerik çıkartma talebi Google’a gönderilmiş̧, bu taleplerin 8 bin 629 tanesi mahkeme sonucu olmakla bir arada 5 bin 939 tane de başka talep (BTK, emniyet üniteleri, devlet kurumları, gerçek ve hukuksal kişilerden) yer almaktadır. 14 bin 568 içerik çıkartma talebi ile 53 bin 390 tanesi mahkeme kararlarına istinaden ve 22 bin 431 tanesi de başka taleplere istinaden olmakla bir arada toplam 75 bin 821 içeriğin çıkartılması talep edilmiştir.

Mahkemeler tarafınca çıkartılması talep edilen 53 bin 390 içeriğe istinaden Google tarafınca 19 bin 892 içerik çıkartılmış̧ yahut Türkiye’den görünmez kılınmıştır. Misal biçimde mahkemeler haricinde gelen 22 bin 431 içeriğin çıkartılması talebine istinaden, Google 8 bin 320 içeriği çıkartmış̧ yahut Türkiye’den görünmez kılmıştır. ötürüsıyla, 2020 sonu prestiji ile talep edilen 75 bin 821 içerikten 28 bin 212 tanesi çıkartılmış̧ (yüzde 37) yahut Türkiye’den görünmez kılınmıştır. 2020 yılında Türkiye’den bin 211 mahkeme sonucu ve 399 öteki talep olmak üzere toplam bin 610 talep Google’a gönderilmiştir.

Google şeffaflık raporlarında hakaret konusundaki talepler YouTube bazında değerlendirildiğinde 2020 sonu prestiji ile en epey talebin, 8 bin 179 içerik kaldırma talebi ile Hindistan’dan gönderildiği, Türkiye’nin ise 5 bin 270 taleple ikinci sırada yer aldığı lakin en çok mahkeme sonucu gönderen pozisyonunda olduğu da gözlemlenmektedir.

YouTube ile ilgili nefret söylemi kategorisi incelendiğinde de apayrı bir tablo ortaya çıkmakta ve nefret telaffuzunun Türkiye’nin hassasiyet gösterdiği kategoriler içinde yer almadığı gözlemlenmektedir. Bu kategoride Rusya, Almanya ve Çin birinci üç sırada yer alırken yalnızca 16 taleple Türkiye 11. sırada yer almaktadır.

Dünya geneline bakıldığında, 2020 sonu prestiji ile Google’a 41 bin 258 mahkeme sonucu ve 171 bin 158 öteki talep olmak üzere toplam 212 bin 406 talep gönderilmiştir. Türkiye, genel toplamda 14 bin 568 taleple ikinci sırada yer almakta ve Türkiye’den toplam 8 bin 629 mahkeme sonucu ve toplam 5 bin 939 başka talep Google’a gönderilmiştir

WORDPRESS ŞEFFAFLIK RAPORLARINDA TÜRKİYE’NİN DURUMU: WordPress Şeffaflık Raporları’na nazaran, 2014 basından 2020 sonuna kadar dünya genelinde WordPress’e gönderilen 690 mahkeme sonucundan 645 tanesi Türkiye’den gönderilmiştir. Irkince sırada 11 mahkeme sonucu ile Almanya ve üçüncü sırada altı mahkeme sonucu ile Hindistan yer almaktadır. 2020 ortasında de dünya genelinde WordPress’e gönderilen 38 mahkeme sonucundan 32 tanesi Türkiye’den gönderilmiştir. Misal biçimde 2019 yılında WordPress’e gönderilen 75 mahkeme sonucundan 72 tanesi de Türkiye’den gönderilmişti.

Genel toplamda 690 mahkeme sonucu ve 3 bin 245 başka taleple WordPress’ten toplam 4 bin 398 içeriğin kaldırılması talep edilmişken, Türkiye’den 645 mahkeme sonucu ve 32 öteki taleple 903 içeriğin kaldırılması talep edilmiştir. Bu kategoride Türkiye ikinci sırada yer alırken, birinci sırada bin 755 içeriğin kaldırılmasını talep eden Rusya yer almaktadır. WordPress datalarına göre tüm bu taleplerin yüzde 54’ü karşılanmıştır.

Bu taleplerle 2020 sonu prestiji ile WordPress’in dünya genelinde talep edilen ülkelerden görünmez kıldığı toplam bin 237 farklı blog sayfasından 480 farklı blog sayfası (yüzde 39’u) ve bu blogların alt sayfaları Türkiye’den erişime engellenmiş̧ durumdadır.

REDDIT ŞEFFAFLIK RAPORLARINDA TÜRKİYE’NİN DURUMU: 2020 raporunda yabancı devletlerden toplam 257 içerik çıkartma talebi gönderildiği belirtilmiş̧, bu kategoride 89 taleple Rusya birinci sırada yer alırken, 61 taleple Güney Kore ikinci sırada ve 33 taleple Pakistan üçüncü sırada yer alırken Türkiye’den yalnızca 10 talep gönderilmiştir. Reddit’in birinci şeffaflık raporunu yayınladığı 2016’dan 2020 sonuna kadar toplam 491 içerik kaldırma talebi gönderilmiş̧, genel toplamda da Rusya 143 taleple birinci sırada yer alırken, 100 taleple Türkiye ikinci sırada yer almıştır.

TIKTOK ŞEFFAFLIK RAPORLARINDA TÜRKİYE’NİN DURUMU: Genel toplamda en epey talep 150 taleple Rusya’dan gelirken, 111 taleple Pakistan ikinci sırada, 96 taleple Hindistan üçüncü sırada yer almıştır. Türkiye ise 24 taleple altıncı sırada yer almıştır. En epeyce hesap kapatılması talebi de 634 hesapla Rusya’dan gelirken, 288 hesap kapatma talebi Hindistan’dan, 120 talep Avustralya’dan gelirken, Türkiye’den 54 hesabın kapatılması talebi gönderilmiştir.

Bu taleplere istinaden en hayli hesap 103 hesapla Rusya’dan gelen taleplere istinaden kapatılmış̧ yahut kısıtlanmış̧, Avustralya’dan 89 hesap, Norveç̧’ten 78 hesap kapatılmış̧ yahut kısıtlanmıştır. Türkiye’den ise 11 hesap kapatılmış̧ yahut kısıtlanmıştır.

LINKEDIN ŞEFFAFLIK RAPORLARINDA TÜRKİYE’NİN DURUMU: 2018-2020 toplamında en hayli talep 72 taleple Çin’den Linkedin’e gönderilirken 12 taleple Türkiye ikinci sırada yer almış, 4 taleple Hindistan ise 3. sırada yer almıştır.

2020 YILI İÇİNDE HAKKINDA YASAL SÜREÇ YAPILAN TOPLUMSAL MEDYA HESAPLARI: 2020 ortasında ise aylık olarak açıklanan bilgilere bakılırsa toplam 75 bin 292 toplumsal medya hesabı incelenmiş̧ ve 32 bin 390 hesap hakkında da yasal süreç yapılmıştır. Bu yasal süreçlere istinaden 2 bin 397 kişi gözaltına alınmış̧, 77 kişi ise tutuklanmıştır. Ayrıyeten 2020 yılında 340 bin 212 dijital gereç incelenmiş ve 15 Temmuz 2016’dan 2020 sonuna kadar toplam 2 milyon 348 bin 230 inceleme yapılmıştır.” (HABER MERKEZİ)