CHP’li Bekaroğlu’ndan Merkez Bankası sorusu: Döviz satış süreçleri yasal mıdır? CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Merkez Bankası’nın art kapıdan döviz satışı yaptığı savlarını TBMM gündemine taşıdı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren Bekaroğlu, önergesinde şu değerlendirmeyi yaptı:
“Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekatı üzerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın dolar/TL kurunun yükselmesini engellemek emeliyle art kapıdan dolar satış süreçlerine devam ettiğine dair haberler son periyotta yazılı, kelamlı ve toplumsal medyada yoğunluk kazanmış bulunmaktadır.”
Bekaroğlu, Bakan Nebati’nin şu sorulara cevap vermesini istedi:
“- Yazılı, kelamlı ve görsel medyada yer alan kelam konusu savlar yanlışsız mudur? Ocak, Şubat ve Mart 2022 aylarında satışı yapılan döviz meblağı ne kadardır? Bu satış süreçleri bir zorunluluktan mı kaynaklanmaktadır?
– Liberal bir kambiyo rejiminin uygulandığı ülkemizde Merkez Bankası döviz rezervlerini niye hala satmaya zorlanmaktadır?
– Bu döviz satış süreçleri yasal mıdır? Döviz satış süreci hangi münasebet ile gerçekleştirilmektedir?
– Merkez Bankası kelam konusu döviz satış süreçlerini hangi düzenekleri kullanarak gerçekleştirmektedir?
– Satışı yapılan döviz hangi fiyatla, hangi tarihlerde, kimlere, hangi yerli ve yabancı yatırımcılara satılmıştır? Bu satın alım sürecinden mevcut kur düzebir daha nazaran çıkarlı çıkan yerli ve yabancı yatırımcılar kimlerdir?
– Kelam konusu döviz satış süreçleri döviz satış ihaleleri prosedürüyle mi yapılmaktadır? bu biçimde bir durumda kelam konusu satış ihalelerinde satışı yapılan döviz ölçüleri nedir? Alıcılar kimlerdir?
– Bu döviz satış süreçlerinde de 128 milyar doların satışında olduğu üzere kamu bankaları kullanılmaya devam edilmekte midir? Bu operasyonlarda kamu bankalarının rastgele bir sorumluluğu bulunmakta mıdır? Kamu bankaları fiilen yahut dolaylı yollarla bu operasyonların ortasında yer almakta mıdır? Kamu bankalarının bu operasyonda kullanılmaları yasal olarak mümkün müdür?
– Ocak ve şubat aylarında güç şirketlerine direkt olarak Merkez Bankası tarafınca yapılan döviz satışı tutanı ne kadardır?
– İhracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara Merkez Bankası kaynağından kullandırılan uygun maliyetli, ihracat taahhütlü bir kredi süreci olan reeskont kredisi konusunda yapılan yeni düzenleme gereği kur muhafazalı mevduata dönüştürme süreçleriyle Merkez Bankası rezervlerinde uygulamanın başladığı tarihten 10.03.2022 tarihine kadar sağlanan toplam artış ne kadardır?
– İhracatçılara getirilen ihracat yararının yüzde 25’ini Merkez Bankası’na getirip TL’ye çevirme zorunluğu niçiniyle Merkez Bankası döviz rezervlerinde uygulamanın başladığı tarihten 10.03.2022 tarihine kadar sağlanan toplam artış ne kadardır?
– Yazılı ve görsel medyada yer alan haberlere nazaran 25 Şubat 2022 prestijiyle Kur Muhafazalı mevduat meblağının 520.14 milyar TL’ye ulaştığı belirtilmektedir. Kelam konusu fiyatın ne kadarı bozdurulan döviz mevduatlarından oluşmaktadır?
– Artan ihracat gelirlerine, Kur Muhafazalı Mevduat uygulaması, reeskont kredisi uygulamasındaki değişikliklere ve ihracatçılara getirilen ihracat yararının yüzde 25’ini Merkez Bankası’na getirip TL’ye çevirme zorunluğu getirilmesine karşın Merkez Bankasının net döviz rezervi niye yapılan swapler hariç eksi bakiyede seyretmektedir? Bu durum radikal yapısal siyaset değişikliklerinin yapılması gereğine işaret etmemekte midir?
– Swap datalarından arındırılmış Merkez Bankası net döviz rezerv meblağının hala (-) 43 milyar dolar civanında olduğu gerçek mudur?
– Ukrayna krizi, petrol ve doğal gaz piyasasındaki son gelişmeler ve ziraî eser fiyatlarındaki artışlar, döviz kurundaki yükselme eğilimini dikkate alarak Kur Muhafazalı Mevduat sisteminin bütçeye getirmesi mümkün yükünü hesap ederek kelam konusu uygulamayı durdurmayı düşünüyor musunuz?” (ANKA)
“Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekatı üzerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın dolar/TL kurunun yükselmesini engellemek emeliyle art kapıdan dolar satış süreçlerine devam ettiğine dair haberler son periyotta yazılı, kelamlı ve toplumsal medyada yoğunluk kazanmış bulunmaktadır.”
Bekaroğlu, Bakan Nebati’nin şu sorulara cevap vermesini istedi:
“- Yazılı, kelamlı ve görsel medyada yer alan kelam konusu savlar yanlışsız mudur? Ocak, Şubat ve Mart 2022 aylarında satışı yapılan döviz meblağı ne kadardır? Bu satış süreçleri bir zorunluluktan mı kaynaklanmaktadır?
– Liberal bir kambiyo rejiminin uygulandığı ülkemizde Merkez Bankası döviz rezervlerini niye hala satmaya zorlanmaktadır?
– Bu döviz satış süreçleri yasal mıdır? Döviz satış süreci hangi münasebet ile gerçekleştirilmektedir?
– Merkez Bankası kelam konusu döviz satış süreçlerini hangi düzenekleri kullanarak gerçekleştirmektedir?
– Satışı yapılan döviz hangi fiyatla, hangi tarihlerde, kimlere, hangi yerli ve yabancı yatırımcılara satılmıştır? Bu satın alım sürecinden mevcut kur düzebir daha nazaran çıkarlı çıkan yerli ve yabancı yatırımcılar kimlerdir?
– Kelam konusu döviz satış süreçleri döviz satış ihaleleri prosedürüyle mi yapılmaktadır? bu biçimde bir durumda kelam konusu satış ihalelerinde satışı yapılan döviz ölçüleri nedir? Alıcılar kimlerdir?
– Bu döviz satış süreçlerinde de 128 milyar doların satışında olduğu üzere kamu bankaları kullanılmaya devam edilmekte midir? Bu operasyonlarda kamu bankalarının rastgele bir sorumluluğu bulunmakta mıdır? Kamu bankaları fiilen yahut dolaylı yollarla bu operasyonların ortasında yer almakta mıdır? Kamu bankalarının bu operasyonda kullanılmaları yasal olarak mümkün müdür?
– Ocak ve şubat aylarında güç şirketlerine direkt olarak Merkez Bankası tarafınca yapılan döviz satışı tutanı ne kadardır?
– İhracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara Merkez Bankası kaynağından kullandırılan uygun maliyetli, ihracat taahhütlü bir kredi süreci olan reeskont kredisi konusunda yapılan yeni düzenleme gereği kur muhafazalı mevduata dönüştürme süreçleriyle Merkez Bankası rezervlerinde uygulamanın başladığı tarihten 10.03.2022 tarihine kadar sağlanan toplam artış ne kadardır?
– İhracatçılara getirilen ihracat yararının yüzde 25’ini Merkez Bankası’na getirip TL’ye çevirme zorunluğu niçiniyle Merkez Bankası döviz rezervlerinde uygulamanın başladığı tarihten 10.03.2022 tarihine kadar sağlanan toplam artış ne kadardır?
– Yazılı ve görsel medyada yer alan haberlere nazaran 25 Şubat 2022 prestijiyle Kur Muhafazalı mevduat meblağının 520.14 milyar TL’ye ulaştığı belirtilmektedir. Kelam konusu fiyatın ne kadarı bozdurulan döviz mevduatlarından oluşmaktadır?
– Artan ihracat gelirlerine, Kur Muhafazalı Mevduat uygulaması, reeskont kredisi uygulamasındaki değişikliklere ve ihracatçılara getirilen ihracat yararının yüzde 25’ini Merkez Bankası’na getirip TL’ye çevirme zorunluğu getirilmesine karşın Merkez Bankasının net döviz rezervi niye yapılan swapler hariç eksi bakiyede seyretmektedir? Bu durum radikal yapısal siyaset değişikliklerinin yapılması gereğine işaret etmemekte midir?
– Swap datalarından arındırılmış Merkez Bankası net döviz rezerv meblağının hala (-) 43 milyar dolar civanında olduğu gerçek mudur?
– Ukrayna krizi, petrol ve doğal gaz piyasasındaki son gelişmeler ve ziraî eser fiyatlarındaki artışlar, döviz kurundaki yükselme eğilimini dikkate alarak Kur Muhafazalı Mevduat sisteminin bütçeye getirmesi mümkün yükünü hesap ederek kelam konusu uygulamayı durdurmayı düşünüyor musunuz?” (ANKA)