Cahit Kırkazak: ‘Kürt arkadaşlarım da var’dan, ‘HDP’li arkadaşlarım da var’ lafına geldik Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski eş genel liderleri ve merkez yürütme heyeti (MYK) üyelerinin de ortalarında bulunduğu 22’si tutuklu 108 ismin yargılandığı Kobanê Davası’nın 10’uncu duruşması bitti. Duruşma daha sonrası birfazlaca husus duruşmaya damga vurdu. Bugüne kadar mahkeme heyeti savunma makamının ve siyasetçilerin neredeyse hiç bir talebini kabul etmedi. Şahit olarak dinlenenler ‘Selahattin Demirtaş’ı, Figen Yüksekdağ’ı bırakın’ dedi, kolluğun beyanları üzerine mahkeme lideri, ‘Ne yani şikayetçi değil misin?’ diye soru sordu. 10 duruşma daha sonra gelinen noktada ise hem siyasetçiler tıpkı vakitte avukatlar bu davayı, ‘siyasi kumpas davası’ olarak görüyor…
Kobanê Davası’nda gelinen noktayı, süren tartışmaları, duruşmalarda dikkat çeken mevzuları Cahit Kırkazak’la konuştuk…
‘YARGILAMANIN CİNSİYETÇİ TARAFINI VURGULAMAK GEREKİR’
Kobanê Davası başta Kürt siyaseti olmak üzere, HDP’li siyasetçilerin yargılandığı bir dava olarak bedellendiriliyor. Hatırlanması açısından nedir Kobanê davası, Kobanê davasında kimler yargılanıyor, yargılama konusu nedir?
Aslında Kobanê davası ile ilgili olarak gerek tüzel, gerek siyasi gerekse de sosyolojik olarak biroldukca tanımlamalar yapılabilir. Bunlar; kumpas davası, intikam davası, tasfiye davası denilebileceği üzere bir devrin (çözüm sürecinin) yargılaması da denilebilir. Bu dava için yapılacak en güç ve en sıradan tanımlama tüzel açından yapılabilir tahminen o da siyasetçilerin hukuka karşıt biçimde rehin alma yargılamalarıdır. Bir tarafta IŞİD barbarlığına karşı direnen Kobanêli Kürtlere dayanışma gösteren Türkiyeli Kürtler ve Türkiye halkları var, öbür taraftan ise Kobanêli Kürtlerle niçin dayanışma gösterdin diyen bir irade. Yargılama bu kadar sıradan aslında. Fakat bilhassa bu yargılamanın cinsiyetçi tarafını de vurgulamak gerekir.
‘KADIN GAYRETİNE ERKEK DEVLET ŞİDDETİ GÖRÜLÜYOR’
‘Yargılamanın cinsiyetçi yönü’nden kastınız nedir?
Yargılama öznelerinin birçoğu Kürt bayan çabasının özneleridir. Bunlar Sabahat Tuncel, Gültan Kışanak, Figen Yüksekdağ, Aysel Tuğluk ve öbür bütün bayan siyasetçiler. Bu bayan siyasetçilerin bilhassa bayan çalışmaları yargılama konusu yapılmakta. Özelikle de Aysel Tuğluk şahsında eş başkanlığa ve bayan gayretine dönük erkek devlet şiddeti açıkça görülmekte. Özetle bu dava uydurma kanıtlarla, kumpaslarla Kürt siyaseti ve HDP’de beden bulan Türkiye muhalefetinin tasfiye edildiği bir intikam davası. Bu davada yargılananlar HDP siyaseti ve HDP’li siyasetçiler ile bayanlardır. Yargılama konusu ise tahlil süreci aktiflikleri ile IŞİD barbarlığına karşı bayanların zaferi ve Kobanêli Kürtlerle dayanışmanın kendisidir.
‘ERDOĞAN VE BAHÇELİ’NİN AÇIKLAMALARI YARGILAMANIN SAHİBİNİ GÖSTERİYOR’
Kobanê Davası’nın 10. duruşması geride kaldı… Bugüne kadar gelinen noktayı hukuk açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu dava hukuksal açıdan kıymetlendirmek mümkün değildir. Lakin hukuksuzluk açısından birkaç şey söylenebilir. Bu yargılama şahitlere (gizli tanıklar) dayanması tarafıyla; engizisyon yargılamaları, yargılamanın hukuk tanımaz biçimde yapılmasıyla Jean Bodin’in teorisini oluşturduğu cadı avı yargılamaları, kumpasları ve kanıtların oluşturulma biçimiyle Dreyfus yargılamaları, emelleri istikametiyle İstiklal Mahkemeleri, DGM yargılamaları ve ardındaki irade tarafıyla de Yassı Ada yargılamlarındaki bütün hukuksuzlukları barındırmakta.
Engizisyon yargılamaları sanıkların itirafları üzerinde yapılan yargılamalar olup ayrıca da kanıta muhtaçlık duymamaktaydı. Bu yargılama da ise sipariş verilmiş, matbu ve tek bir ağızdan çıkmış saklı şahit beyanları haricinde ayrıca bir kanıt bulunmamakta. Bu belgede bir daha Jean Bodin’in teorisini oluşturduğu ve o günden beri otoriter idarelerin en kıymetli müracaat kaynağı olan devletin çıkarı, bireyin çıkarının üzerinde görülen ve belirlenen kurallarla yargılama yapılması halinde tek bir cadının ceza alamayacağı, o niçinle devlet olağanın dışına çıkarak yargılama yaptığı cadı avı yargılamalarını görüyoruz. Lakin belge içerisindeki Emniyet Genel Müdürlüğü’nün talimat niteliğinde kimlere ve hangi isnatlardan dava açılması gerektiği, evraktaki tek kanıt olan şahitlerin dinlenilme teknikleri, uygulanmayan AİHM kararları ve belge içerisine getirilmeyen dokümanlar bir bütün değerlendirildiğinde yargılamanın çağdaş cadı avı yargılamaları olduğunu bize göstermekte. Bu dava düzmece kanıtlarla Dreyfus Yargılaması, Kürtlere yaklaşımı ile İstiklal Mahkemeleri yargılamalarıdır. bir daha Yassı Ada Yargılamalarında ‘sizi buraya getiren irade bu biçimde istiyor’ diyen mahkeme lideri yargılamaların ardındaki iradeyi açıklamıştı. Bu yargılamanın gerisindeki irade de birebir iradedir. Yani AKP ve MHP siyasal iktidarı bu yargılamanın ardındaki iradedir. Gerçekten ‘karşı hamleyi yapar, işi bitiririz’, ‘biz Demirtaş’ı özgür bırakmayacağız’ diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ‘bu yargılamalar çabucak bitecek, Demirtaş teröristtir’ diyen MHP Genel Lideri Bahçeli’nin açıklamaları yargılamanın asıl sahibini bize göstermekte.
‘KÜRT ARKADAŞLARIM VAR KELAMINDAN HDP’Lİ ARKADAŞLARIM VAR KELAMINA GELDİK’
Bütün itirazlarınıza karşın yargılamanın başından itibaren Türkiye’nin çeşitli yerlerinden müştekiler dinlenilmeye başlandı. Genel bir çerçeve çizilirse müştekiler, şahitler, duruşmada neler anlattı, şahitlerin sözleri davayı sizce nasıl etkiledi?
Bu yargılamalar türel saiklerle ve hukuksal argümanlarla yapılmadığından, yargılamanın her aktifliği hukuksuz biçimde yürütülmekte. Bu durum kendini müştekilerin dinlenilmesinde de göstermiştir. Müştekiler Türkiye’nin biroldukça vilayetinde ve bize haber verilmeden talimat mahkemeleriyle tabirleri alındı. Biz bunu öğrendiğimizde 100’lerce müştekinin tabiri belge içerisine girmişti. Bu korsan yargılama olup yargılama faaliyetlerinin hem avukatlardan birebir vakitte yargılanan siyasetçilerden kaçırılması demektir. Bu durum bizlerin müştekilere soru sorma hakkımızın engellenerek, müştekilerin gerçeğe alışılmamış beyanlarının belge içerisine alınması demek. bir daha bu durum hem de huzurumuzda dinlenilen şahit ve müşteki sözlerinde yönlendirmeler üzere bizim olmadığımız yerde tabirlerin de yönlendirilmesi demek. Hakikaten itirazlarımız kararında mahkeme salonunda sözü alınan biroldukca müşteki şikayetçi olmadığını beyan ettiklerinde üstte da anlatmaya çalıştığımız üzere mahkeme heyeti çabucak ortaya girerek ‘ne yani siz Demirtaş ve Yüksekdağ’dan şikayetçi değil misiniz?’ formundaki ihtar niteliğindeki sorularla müştekilerin sözlerini değiştirilmesine tesir ettiler. Bizim huzurumuzda bu yapıldıysa bizim olmadığımız ortamlarda neler yapılır varsın kamuoyu karar versin.
Müştekilerin büyük çoğunluğu yargılanan siyasetçilerden şikayetçi olmadıklarını fakat olayların aydınlatılmasını ve olayları gerçekleştirenlerden şikayetçi olduklarını beyan etmektedirler. Bu epeyce yanlışsız ve haklı bir talep. Lakin olayların gerçek failleri tespit edilmeden siyasetçilerin yargılanması lakin benim gücüm var ben yaparım zorbalığına denk düşmekte. bir daha müştekilerden birinin ‘ben bunlardan değil ancak olaylar HDP’nin davetiyle olduğu için şikayetçiyim’ demesi üzerine yargılananlar ‘yani biz yalnızca HDP’li olduğumuz için mi şikayetçi oluyorsunuz’ diye sorunca bu sefer müşteki ‘hayır hayır, benim de HDP’li arkadaşlarım var’ demesi salonda gülüşmelere niye olmuştu. ‘benim Kürt arkadaşlarım var’ kelamından gele gele ‘benim de HDP’li arkadaşlarım var’ lafına geldik.
‘TANIKLAR VE MÜŞTEKİLER ŞİKAYETÇİ DEĞİL’
Şahitlerin dinlenilme biçimi ve dinlenilme vakti da hukuka alışılmamış. Ceza Muhakemeleri Kanuna bakılırsa kanıtların tartışılma basamağı sorgular bittikten daha sonradır. Fakat daha sorgular devam etmekte iken mahkeme davayı bitirmek için önündeki ajandaya bakılırsa hareket etmekte ve şahitleri da hukuksuz biçimde dinlemeye başlamıştır. Son duruşmada dinlenen şahitlerin bir kısmı da yargılanan siyasetçiler ve eş liderleri için ‘biz eş liderlerimizi seviyoruz, eş liderlerimizi bırakın’ biçimdeki beyanlarla tabiri yerindeyse hem tanıklık birebir vakitte siyasetçiler ismine avukatlık yapıp yargılanan siyasetçilerin tahliyesini talep ettiler. Sonuç olarak ne müştekiler ne de şahitler aslında müvekkillerden şikayetçi değiller asıl olayların maddi faillerinden şikayetçiler ve onların cezalandırılmasını istiyorlar. Bu bizim de davanın başından beri olan talebimizdir.
‘SAHTE DE OLSA KANIT BULAMIYORLAR…’
Duruşmada müşteki olarak dinlenen şahıslar siyasetçileri suçlamıyor dediniz… Şahitlerin birden fazla o periyot yapılan aksiyonları toplantı ve şov yürüyüşü dahilinde yapıldığını, özgür iradeleriyle bu hareketlere katıldıklarını söylüyor. Bahse buradan bakarsak savcı nereden cürüm bulmaya çalışıyor?
Aslında mahkeme heyetinin ve savcılığın belgeyi kurtarmaları için saklı şahit, şahit ve müşteki beyanlarına sığınması biraz da çaresizliklerinin göstergesi. Lakin evrakın ortasında tek bir türel değil bulunmamakta. Kaldı ki ortada işlenmiş bir hata yok ki kanıtı de olsun. Lakin yargılamanın gerisindeki irade heyetin önüne koymuş olduğu ajandaya ve sonuca azıcık da olsa yaklaşmak için kanıt toparlama derdine düşmüşler, kumpas kurmaya devam ediyorlar lakin bir türlü istedikleri ‘sahte’ de olsa kanıt bulamıyorlar.
‘GİZLİ ŞAHİDİN EMELİ CEZALANDIRMAK’
Türkiye’de son senelerdaki yargılamaların en değerli öznesi bilinmeyen şahitler oluşturuyor… Zımnî şahitlerin bu evrakta olduğunu biliyoruz…
Bilinmeyen şahit kurumu engizisyon mahkemelerinin uyguladığı metottur. Yargılananın hiç görmediği bireylerin söylemiş olduği ve hiç görmediği evraklar üzerinden cezalandırılmasıdır. Kapalı şahit dinlenilmesinin maksadı gerçekleri ortaya çıkarmak değil yargılananları cezalandırmak. Bu sistem bilhassa politik davalarda kanıt üretmenin aracı olarak kurgulanmakta. Jean Bodin’in ‘Cadıların Şeytani Çılgınlığı’ isimli yapıtında belirttiği üzere otoriter idarelerin yargılamalarda hukuk dışına çıkıldığının ve yargılananları cezalandırmak için başvurulan bir kurumdur ‘gizli tanık’ kurumu. Bu belgede da 4 tane zımnî şahit olduğu sav edilmekte. Tez edilmekte olduğunu söylüyorum zira ‘mercek’ isimli bilinmeyen şahidin gerçekte bu biçimde bir şahidin olmadığı Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yazısıyla sabittir. Yani şairin dizesini uyarlarsak ‘ne bilinmeyen şahitler duydum aslında yoktular’ dizesine denk düşmekte.
Bilinmeyen şahitler ne anlatıyor…
‘Mercek’ isimli bir zımnî şahit varmış! Öteki iki kapalı şahit ‘Ulaş ve Mahir’ isimli şahitlere da nasıl ulaşıldığını ve dinlenilme münasebetleri evrak içerisinde anlaşılamadığı üzere beyanları da bilgi ve görgüye dayalı olmaktan fazla, dedikoduya ve yoruma dayılı beyanlardır. Aslında tıpkı ‘mercek’ isimli kapalı şahitte olduğu üzere bu bâtın şahitlerin var olup olmadıkları da şaibelidir. bir daha 9 Şubat’ta birinci kez evrak içerisine alınan saklı şahit ‘abc123’ün beyanının alınma biçimi ve beyanın içeriği yargılama biçimi ve emeli konusunda bize açıkça göstermekte. Yargılamanın sürdüğü haftada siyasetçiler ve avukatların olmadığı bir günde, nasıl ulaşıldığı ve nereden geldiği aşikâr olmayan bir biçimde, avukatların ve yargılanan siyasetçilerin sorgulama hakları ellerinden alınarak tabirinin alınması mahkeme heyetinin yargılamayı hukuka uygun biçimde yürütme derdinin olmadığını bize göstermekte. bir daha 108 yargılanan kişi ile ilgili olarak bu şahit beyanında yargılanan siyasetçilerle ilgili olarak bilhassa Selahattin Demirtaş hakkında neredeyse bir sayfalık bir beyanda bulunmuşken bir daha birebir biçimde öteki Siyasetçiler Gülten Kışanak, Sabahat Tuncel Ayla Akat Cet, Sebahat Tuncel’le ilgili daha detaylı bir beyanda bulunurken bir kısım yargılananlarla ilgili olarak tek cümle yahut yarım cümle biçiminde beyanda bulunmuştur. Bu da bu kurguda kimlerin amaç alındığını bize gösteriyor. Bu kurguda gaye HDP siyaseti ve HDP’li siyasetçiler. Ayrıyeten belge kapsamında dinlenen biroldukça açık şahit beyanları hukuksuzluğun bir öteki boyutunu bize gösteriyor. Şöyle ki; her biri farklı ayrı başka vakit içinderda ve farklı ayrı kentlerde dinlenilmelerine karşın sözleri teğe bir birebir biçimde verilmiş.
Cahit Kırkazak
SAVUNMA TALEPLERİ niye YERİNE GETİRİLMİYOR?
Sizin yargılamalar boyunca taleplerinizden biri de AİHM Büyük Daire Demirtaş sonucu gereği bu davanın düşürülmesi, yargılanan siyasetçilerin derhal tahliyesidir. Ancak bu güne kadar mahkeme bu talebinizi yerine getirmedi. Bu talebinizin desteği nedir, AİHM Büyük Daire Demirtaş sonucunın bu belgeye tesiri nedir?
Bu yargılamalar bir istikametiyle yinelenmiş yargılamalardır. Yani Başta Selahattin Demirtaş olmak üzere yargılanan siyasetçilerin şimdi hepsi şu anki isnatlardan (7-8 Ekim olaylarına ait atılan HDP MYK’sı twitti) yargılandılar. Bir kısmı bu yargılamalar niçiniyle beraat etti, bir kısmı bu isnatlardan dolayı tahliye olup yargılamaları devam ediyor, bir kısmı içinse hiç tutuklama sonucu bile verilmedi. Selahattin Demirtaş AİHM Büyük Daire sonucu yargılama konusu olan bu twit olmak üzere evrak içeriğine ait bütün isnatları tek tek tartıştı ve temelden da karar verdi. Özet olarak ‘bu twitlerin siyasi tabir özgürlüğü kapsamında olduğu, bu twitlerden kaynaklı olarak istenmeyen olaylar meydana gelmiş olsa bile bu twitler münasebet gösterilerek yargılama dahi yapılamayacağı, Selahattin Demirtaş’ın derhal tahliye edilmesi gerektiği, bu yargılamanın düşürülmesi ve İstanbul 26 Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararlarının ortadan kaldırılması’ kararlarını de içeren epeyce kıymetli bir karardır. Karar bu kadar açık. Bırakın tahliyeyi bu yargılamanın derhal düşürülmesine karar vermiştir. Lakin Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi tabiri yerindeyse havaya ıslık çalarak sonucu kendi önündeki belgeleri bağlamadığını, bu sonucun içeriğinin Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nin belgesini bağladığını tez ederek başta Selahattin Demirtaş olmak üzere siyasetçileri hukuksuz biçimde tutmaya devam ediyor.
AİHM kararlarının uygulanması takibini yapan Avrupa Kurulu Bakanlar Heyeti Eylül 2021’deki toplantısında direkt Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesini muhatap alarak, davanın düşürülmesini ve Selahattin Demirtaş’ın tahliyesini istemiştir. Lakin Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi bir daha sonucu uygulamayarak, Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesinin Türkiye hakkında ihlal sürecinin başlatılmasına niye olmuştur. Bu ortada Adalet Bakanları İnsan Hakları Daire Başkanlığı Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin hususla ilgili her toplantı tutanağı Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’ne göndermekte. Bunun açıklaması da şudur: yarın iktidar değiştiğinde ve bakanlık bürokratları bu hukuksuzluğa karşı yargılandıklarında ‘biz karar uygulansın diye AİHM ve Avrupa Kurulu kararlarını mahkemeye gönderdik, fakat mahkeme uygulamadı’ formunda savunmasını hazırlamak içindir.
‘SAVCININ DAVAYI AÇMASI 6 YIL… GEREKLİ MÜHLET NİÇİN BİZDEN ESİRGENİYOR?’
Savcının argümanına nazaran avukatlar mahkemeyi uzatmaya çalışıyor. Bu hususta ne düşünüyorsunuz?
Yargılama süreci yapılırken makul mühlet dikkate alınır. Adil yargılama bakımında bu kıstas kıymetli. Yani ne süratli ne de yavaş yapılacak bir yargılama sürecinden bahsediyoruz. Bu istikametiyle dikkate alındığında avukatların yargılamayı uzatması düşünülmesi mümkün değil. Zira ceza tehdidi altında olan ve bir kısmı 6 yıldır tutuklu olan bizim müvekkillerimizdir. Biz de bir an evvel adil ve türel yargılamalar yapılsın ki müvekkillerimiz özgürlüklerine kavuşsun isteriz. Lakin adil yargılanma olsun. Fakat mahkeme heyetinin bize dayattığı duruşma dönemlerinin uzunluğu (iki hafta üst üste duruşma) ve duruşma dönemleri içindeki süresin kısalığı (iki hafta duruşma, iki hafta ara) yargılamanın adil biçimde yürütülmesi mümkün değil. Şöyle ki müvekkiller açısından iki hafta boyunca tahta sandalye üzerinden sabahtan akşama kadar oturtulmaları berbat muamele şartlarına varmakta. bir daha müvekkillerin şahsi bakımları, aile görüşleri, telefon hakkı görüşleri, her birinin diğer öteki belgeleri olması niçiniyle avukat görüşleri hakları ihlal edilmekte. bir daha müvekkiller için bu kadar kapsamlı bir evrakın incelenmesi ve beyanda bulunulması, belgeye giren her doküman için incelemede bulunması ve inceleme için cezaevinde tahsis edilen bilgisayarda çalışılması dikkate alındığında bu dönemler ve dönemler içindeki müddetin kısalığı adil yargılanma hakkının açık ihlali olduğu üzere AİHS unsur 2’deki makûs muamele yasağının da ihlalini oluşturmakta. Biz avukatlar açısından da bu dönemlerin uygulanabilirliği mümkün değil. Lakin bir çoğumuz Ankara haricinde ikamet etmekteyiz. Bu yargılama dönemleri yargılamayı takip etmemizi neredeyse imkansız hale getirmekte. Mahkeme heyeti belgeye gelen dokümanları sağlıklı incelemesi için kendisine bile vakit ayırması gerekmekte. Lakin mahkeme bir an evvel sorguları birkaç dönemde bitirip karar vermek eğiliminde olduğu için avukatların ve yargılayanların haklı olarak dava belgesi inceleme taleplerini ve savunma hazırlıkları için istenen süreyi kendi gayesinin üzerini örtmeye çalışarak ‘davayı uzatma’ mazeretine sarılmış durumda.
Bu bize 100 yıl evvel İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanan Kürt siyasetçilerin bir günde yargılanıp kararlarının o gün ortasında infaz ettikleri yargılamaları akla getiriyor. Bizden de bu hukuksuzluğa refakat etmemiz bekleniyor. Bizim bu hukuksuzluğa refakat etmemiz mümkün değildir. Kaldı ki bu devletin bütün imkanlarını elinde bulunduran savcılığın davayı açması için kendisine 6 yıl uğraşmışken, adil yargılanmanın sağlanması için makul ve gerekli mühletin bizden esirgemesi niçin?
SAVCI KOLLUĞA SORDU: NE YANİ ŞİKAYETÇİ DEĞİL MİSİNİZ?
Duruşmalarda avukatlar genel olarak mahkeme heyetinin ‘kanunsuz’ hareket ettiklerini savunuyor. Nedir bu ‘kanunsuz’ hareketler?
Mahkeme heyeti başından itibaren hukuku bir kenara bırakmış, kendisinin yeni koymuş olduğu kurallara nazaran yargılama yapmaya çalışmakta. Başlangıçta mahkeme heyetinin kurulma hali ‘tabii yargıç’ prensibine terstir. Zira bu heyetin önünde Kobanê Dava evrakının haricinde ayrıca bir dava bulunmamakta. Tabiri yerindeyse bu mahkeme heyeti ‘özel yetkili’ heyetin de ‘özel yetkilisidir’ birebir vakitte yargılamanın yapıldığı yer, duruşma salonunun sistemi, kolluk işçisinin avukat sıralarında oturması mahkeme heyetinin bayağı hukuksuzluklarıdır.
Lakin bilhassa mahkeme heyeti tutukluluk devam münasebetlerinde daha evvel Selahattin Demirtaş’ın Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki yargılanmasında aslında hiç bu biçimde bir şahit olmadığı anlaşılan ‘Mercek’ isimli kapalı şahide ulaşılamadığı nedeni öne sürülerek tutukluluk halinin devamı sonucu vermesi hukuk ismine bir faciadır. Şöyle ki; Selahattin Demirtaş’ın Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın hem tutuklama öne sürülen nedeni tıpkı vakitte davanın en kıymetli kanıtı olarak gösterilen ‘mercek’ isimli bilinmeyen şahit beyanlarının evraka getirilmesini istedik. Müzakere kararında gelen yanıtta ‘mercek’ isminde bir zımnî şahidin bulunmadığı bu niçinle beyanlarının gönderilemeyeceğine ilişkindir. Fakat Kobanê Davasının heyeti Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın karşılığı yazısı belgede bulunmasına karşın güya bu yanıt yokmuş üzere davranıp ‘mercek’ isimli bilinmeyen şahidin kayıp olması ve mümkün tahliye olursa bilinmeyen şahit üzerine baskı kurulacağı sebebi öne sürülerek tutukluluk halinin devamına karar verdi. Asıl skandal ise mahkeme ‘mercek’ isimli kapalı şahidin mahkemeye getirilme külfetini yargılanan siyasetçilere yüklemesidir.
bir daha mahkemenin hem kumpaslarından tıpkı vakitte hukuksuzluklarından biri de duruşmanın olduğu hafta lakin ortanın verildiği günde 8 yıldır nerede olduğu bilinmeyen, nereden geldiği de muhakkak olmayan fakat var olduğu argüman edilen ‘abc123’ isimli bâtın şahidin mahkemece hem biz avukatların olmadığı tıpkı vakitte yargılanan siyasetçilerin olmadığı bir sırada dinlenilmesidir. bu biçimdelikle hem biz avukatların tıpkı vakitte yargılanan siyasetçilerin kapalı şahidi sorguya çekmesi hakkının önüne geçilmesidir.
Mahkeme heyetinin gerek müştekileri gerekse de şahitleri yönlendirmesi de başka bir hukuksuzluğu önümüze koymakta. Bilhassa kimi müşteki ve şahitlerin ‘ben bunları olay yerinde görmedim, şikayetçi değilim’ demesi üzerine mahkeme heyeti çabucak ortaya girerek ‘siz Selahattin Demirtaş’tan, Figen Yüksekdağ’dan şikayetçi değil misiniz yani’ demeleri üzerine hala kolluk işçisi olan bir kısım müştekiler bir süre düşündükten daha sonra ‘Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’dan şikayetçiyim’ diye beyanlarını değiştirdiler.
‘FAİLİ BELİRLİ OLMAYAN HAREKETİN AZMETTİRİCİSİ OLMAZ’
Selahattin Demirtaş, son duruşmada İmralı görüşmelerinin resmi tutanaklarının belgeye alınması talebinde bulundu. Lakin bu talep reddedildi. Bu evrakların davaya nasıl bir tesiri olur?
Bu yargılamada maddi gerçeğin ortaya çıkması için iki konu hayli kıymetlidir. Birincisi evrak kapsamında ölen yurttaşların büyük çoğunluğun kolluk silahından çıkan kurşunlarla öldüğü isimli tıp raporlarıyla sabittir. Lakin şimdiye kadar Kobanê aksiyonları niçiniyle meydana gelen mevt olaylarının epey azı yargılama konusu olmuş (İzmir, Gaziantep, Van ve Diyarbakır’daki bir kısım mevt olayları). Öbür hiç bir vefat olayı ve öteki hadiseler yargılama konusu yapılmamış. Gerçekten son duruşmada müştekilerden biri ‘ben bunlardan şikayetçi değilim lakin hadiselerden ve olayları yapanlardan şikayetçiyim’ formunda beyanda bulunmuştur. Fakat müştekinin yaralandığı olaya ait hiç bir isimli soruşturma yapılmamış. Failli muhakkak olmayan bir hareketin azmettiricisi olamaz. Lakin görüyoruz ki bu yargılamaların ardındaki irade bu olayları bilerek üstünü örtme uğraşı içerisinde. Bir öteki konu ise bu yargılamalar bir periyot yargılamasıdır. Yani tahlil sürecidir. Lakin belge kapsamındaki bir kısım isnatlar tahlil süreci heyetinde bulunan siyasetçilerin İmralı’da Abdullah Öcalan ile yaptığı görüşmeler, devletle bir arada varılan mutabakat kararı Kandil’de yaptığı görüşmeler yargılama konusu yapılmak istenmekte. Tahlil süreci periyodunda neler olduğuna, neler konuşulduğuna, hangi mutabakatlara varıldığı ve tahlil süreci kim tarafınca, niye sonlandırıldığına dair kamuoyu yeteri kadar bilgi sahibi değil. O niçinle hem bir periyodun aydınlanması, hem yargılamada maddi gerçeğin ortaya çıkması ve kurulmak istenen kumpasın deşifre olması için İmralı’da yapılan görüşme notlarının evraka girmesi elzemdir. İmralı görüşme notlarının orjinali Adalet Bakanlığındadır.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı HDP kapatma davasının kanıtlarından bir tanesi de İmralı Görüşme Notlarının yayınlandığı argüman edilen kitaptır. İmralı Görüşme Notlarının gerçekleri ve asılları Adalet Bakanlığı’nda iken ve HDP kapatma davasına da kanıt olarak kullanılmışken Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı niye bunun örneklerini bakanlıktan istememiş de görüşme notları olduğu sav edilen kitaba atıfta bulunmuştur. Sanki Anayasa Mahkemesi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının atıfta bulunduğu görüşme notlarının asıllarını Adalet Bakanlığından isteyecek mi? Daima birlikte bakılırsaceğiz. Özetle İmralı Görüşme Notlarının belgeye gelmesi hem davadaki maddi gerçeğin ortaya çıkması hem kumpasın deşifre olması tıpkı vakitte kamuoyunun tahlil sürecindeki gelişmeleri hakkında aydınlanması için mecburî. Bu niçinle Selahattin Demirtaş’ın bu talebi yerine getirilmesi hayli değerli.
Bir daha sonraki duruşma tarihi 28 Mart-8 Nisan saat 09.30’da Ankara Sincan Cezaevi Yerleşkesi’ndeki duruşma salonunda görülecek.
Kobanê Davası’nda gelinen noktayı, süren tartışmaları, duruşmalarda dikkat çeken mevzuları Cahit Kırkazak’la konuştuk…
‘YARGILAMANIN CİNSİYETÇİ TARAFINI VURGULAMAK GEREKİR’
Kobanê Davası başta Kürt siyaseti olmak üzere, HDP’li siyasetçilerin yargılandığı bir dava olarak bedellendiriliyor. Hatırlanması açısından nedir Kobanê davası, Kobanê davasında kimler yargılanıyor, yargılama konusu nedir?
Aslında Kobanê davası ile ilgili olarak gerek tüzel, gerek siyasi gerekse de sosyolojik olarak biroldukca tanımlamalar yapılabilir. Bunlar; kumpas davası, intikam davası, tasfiye davası denilebileceği üzere bir devrin (çözüm sürecinin) yargılaması da denilebilir. Bu dava için yapılacak en güç ve en sıradan tanımlama tüzel açından yapılabilir tahminen o da siyasetçilerin hukuka karşıt biçimde rehin alma yargılamalarıdır. Bir tarafta IŞİD barbarlığına karşı direnen Kobanêli Kürtlere dayanışma gösteren Türkiyeli Kürtler ve Türkiye halkları var, öbür taraftan ise Kobanêli Kürtlerle niçin dayanışma gösterdin diyen bir irade. Yargılama bu kadar sıradan aslında. Fakat bilhassa bu yargılamanın cinsiyetçi tarafını de vurgulamak gerekir.
‘KADIN GAYRETİNE ERKEK DEVLET ŞİDDETİ GÖRÜLÜYOR’
‘Yargılamanın cinsiyetçi yönü’nden kastınız nedir?
Yargılama öznelerinin birçoğu Kürt bayan çabasının özneleridir. Bunlar Sabahat Tuncel, Gültan Kışanak, Figen Yüksekdağ, Aysel Tuğluk ve öbür bütün bayan siyasetçiler. Bu bayan siyasetçilerin bilhassa bayan çalışmaları yargılama konusu yapılmakta. Özelikle de Aysel Tuğluk şahsında eş başkanlığa ve bayan gayretine dönük erkek devlet şiddeti açıkça görülmekte. Özetle bu dava uydurma kanıtlarla, kumpaslarla Kürt siyaseti ve HDP’de beden bulan Türkiye muhalefetinin tasfiye edildiği bir intikam davası. Bu davada yargılananlar HDP siyaseti ve HDP’li siyasetçiler ile bayanlardır. Yargılama konusu ise tahlil süreci aktiflikleri ile IŞİD barbarlığına karşı bayanların zaferi ve Kobanêli Kürtlerle dayanışmanın kendisidir.
‘ERDOĞAN VE BAHÇELİ’NİN AÇIKLAMALARI YARGILAMANIN SAHİBİNİ GÖSTERİYOR’
Kobanê Davası’nın 10. duruşması geride kaldı… Bugüne kadar gelinen noktayı hukuk açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu dava hukuksal açıdan kıymetlendirmek mümkün değildir. Lakin hukuksuzluk açısından birkaç şey söylenebilir. Bu yargılama şahitlere (gizli tanıklar) dayanması tarafıyla; engizisyon yargılamaları, yargılamanın hukuk tanımaz biçimde yapılmasıyla Jean Bodin’in teorisini oluşturduğu cadı avı yargılamaları, kumpasları ve kanıtların oluşturulma biçimiyle Dreyfus yargılamaları, emelleri istikametiyle İstiklal Mahkemeleri, DGM yargılamaları ve ardındaki irade tarafıyla de Yassı Ada yargılamlarındaki bütün hukuksuzlukları barındırmakta.
Engizisyon yargılamaları sanıkların itirafları üzerinde yapılan yargılamalar olup ayrıca da kanıta muhtaçlık duymamaktaydı. Bu yargılama da ise sipariş verilmiş, matbu ve tek bir ağızdan çıkmış saklı şahit beyanları haricinde ayrıca bir kanıt bulunmamakta. Bu belgede bir daha Jean Bodin’in teorisini oluşturduğu ve o günden beri otoriter idarelerin en kıymetli müracaat kaynağı olan devletin çıkarı, bireyin çıkarının üzerinde görülen ve belirlenen kurallarla yargılama yapılması halinde tek bir cadının ceza alamayacağı, o niçinle devlet olağanın dışına çıkarak yargılama yaptığı cadı avı yargılamalarını görüyoruz. Lakin belge içerisindeki Emniyet Genel Müdürlüğü’nün talimat niteliğinde kimlere ve hangi isnatlardan dava açılması gerektiği, evraktaki tek kanıt olan şahitlerin dinlenilme teknikleri, uygulanmayan AİHM kararları ve belge içerisine getirilmeyen dokümanlar bir bütün değerlendirildiğinde yargılamanın çağdaş cadı avı yargılamaları olduğunu bize göstermekte. Bu dava düzmece kanıtlarla Dreyfus Yargılaması, Kürtlere yaklaşımı ile İstiklal Mahkemeleri yargılamalarıdır. bir daha Yassı Ada Yargılamalarında ‘sizi buraya getiren irade bu biçimde istiyor’ diyen mahkeme lideri yargılamaların ardındaki iradeyi açıklamıştı. Bu yargılamanın gerisindeki irade de birebir iradedir. Yani AKP ve MHP siyasal iktidarı bu yargılamanın ardındaki iradedir. Gerçekten ‘karşı hamleyi yapar, işi bitiririz’, ‘biz Demirtaş’ı özgür bırakmayacağız’ diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ‘bu yargılamalar çabucak bitecek, Demirtaş teröristtir’ diyen MHP Genel Lideri Bahçeli’nin açıklamaları yargılamanın asıl sahibini bize göstermekte.
‘KÜRT ARKADAŞLARIM VAR KELAMINDAN HDP’Lİ ARKADAŞLARIM VAR KELAMINA GELDİK’
Bütün itirazlarınıza karşın yargılamanın başından itibaren Türkiye’nin çeşitli yerlerinden müştekiler dinlenilmeye başlandı. Genel bir çerçeve çizilirse müştekiler, şahitler, duruşmada neler anlattı, şahitlerin sözleri davayı sizce nasıl etkiledi?
Bu yargılamalar türel saiklerle ve hukuksal argümanlarla yapılmadığından, yargılamanın her aktifliği hukuksuz biçimde yürütülmekte. Bu durum kendini müştekilerin dinlenilmesinde de göstermiştir. Müştekiler Türkiye’nin biroldukça vilayetinde ve bize haber verilmeden talimat mahkemeleriyle tabirleri alındı. Biz bunu öğrendiğimizde 100’lerce müştekinin tabiri belge içerisine girmişti. Bu korsan yargılama olup yargılama faaliyetlerinin hem avukatlardan birebir vakitte yargılanan siyasetçilerden kaçırılması demektir. Bu durum bizlerin müştekilere soru sorma hakkımızın engellenerek, müştekilerin gerçeğe alışılmamış beyanlarının belge içerisine alınması demek. bir daha bu durum hem de huzurumuzda dinlenilen şahit ve müşteki sözlerinde yönlendirmeler üzere bizim olmadığımız yerde tabirlerin de yönlendirilmesi demek. Hakikaten itirazlarımız kararında mahkeme salonunda sözü alınan biroldukca müşteki şikayetçi olmadığını beyan ettiklerinde üstte da anlatmaya çalıştığımız üzere mahkeme heyeti çabucak ortaya girerek ‘ne yani siz Demirtaş ve Yüksekdağ’dan şikayetçi değil misiniz?’ formundaki ihtar niteliğindeki sorularla müştekilerin sözlerini değiştirilmesine tesir ettiler. Bizim huzurumuzda bu yapıldıysa bizim olmadığımız ortamlarda neler yapılır varsın kamuoyu karar versin.
Müştekilerin büyük çoğunluğu yargılanan siyasetçilerden şikayetçi olmadıklarını fakat olayların aydınlatılmasını ve olayları gerçekleştirenlerden şikayetçi olduklarını beyan etmektedirler. Bu epeyce yanlışsız ve haklı bir talep. Lakin olayların gerçek failleri tespit edilmeden siyasetçilerin yargılanması lakin benim gücüm var ben yaparım zorbalığına denk düşmekte. bir daha müştekilerden birinin ‘ben bunlardan değil ancak olaylar HDP’nin davetiyle olduğu için şikayetçiyim’ demesi üzerine yargılananlar ‘yani biz yalnızca HDP’li olduğumuz için mi şikayetçi oluyorsunuz’ diye sorunca bu sefer müşteki ‘hayır hayır, benim de HDP’li arkadaşlarım var’ demesi salonda gülüşmelere niye olmuştu. ‘benim Kürt arkadaşlarım var’ kelamından gele gele ‘benim de HDP’li arkadaşlarım var’ lafına geldik.
‘TANIKLAR VE MÜŞTEKİLER ŞİKAYETÇİ DEĞİL’
Şahitlerin dinlenilme biçimi ve dinlenilme vakti da hukuka alışılmamış. Ceza Muhakemeleri Kanuna bakılırsa kanıtların tartışılma basamağı sorgular bittikten daha sonradır. Fakat daha sorgular devam etmekte iken mahkeme davayı bitirmek için önündeki ajandaya bakılırsa hareket etmekte ve şahitleri da hukuksuz biçimde dinlemeye başlamıştır. Son duruşmada dinlenen şahitlerin bir kısmı da yargılanan siyasetçiler ve eş liderleri için ‘biz eş liderlerimizi seviyoruz, eş liderlerimizi bırakın’ biçimdeki beyanlarla tabiri yerindeyse hem tanıklık birebir vakitte siyasetçiler ismine avukatlık yapıp yargılanan siyasetçilerin tahliyesini talep ettiler. Sonuç olarak ne müştekiler ne de şahitler aslında müvekkillerden şikayetçi değiller asıl olayların maddi faillerinden şikayetçiler ve onların cezalandırılmasını istiyorlar. Bu bizim de davanın başından beri olan talebimizdir.
‘SAHTE DE OLSA KANIT BULAMIYORLAR…’
Duruşmada müşteki olarak dinlenen şahıslar siyasetçileri suçlamıyor dediniz… Şahitlerin birden fazla o periyot yapılan aksiyonları toplantı ve şov yürüyüşü dahilinde yapıldığını, özgür iradeleriyle bu hareketlere katıldıklarını söylüyor. Bahse buradan bakarsak savcı nereden cürüm bulmaya çalışıyor?
Aslında mahkeme heyetinin ve savcılığın belgeyi kurtarmaları için saklı şahit, şahit ve müşteki beyanlarına sığınması biraz da çaresizliklerinin göstergesi. Lakin evrakın ortasında tek bir türel değil bulunmamakta. Kaldı ki ortada işlenmiş bir hata yok ki kanıtı de olsun. Lakin yargılamanın gerisindeki irade heyetin önüne koymuş olduğu ajandaya ve sonuca azıcık da olsa yaklaşmak için kanıt toparlama derdine düşmüşler, kumpas kurmaya devam ediyorlar lakin bir türlü istedikleri ‘sahte’ de olsa kanıt bulamıyorlar.
‘GİZLİ ŞAHİDİN EMELİ CEZALANDIRMAK’
Türkiye’de son senelerdaki yargılamaların en değerli öznesi bilinmeyen şahitler oluşturuyor… Zımnî şahitlerin bu evrakta olduğunu biliyoruz…
Bilinmeyen şahit kurumu engizisyon mahkemelerinin uyguladığı metottur. Yargılananın hiç görmediği bireylerin söylemiş olduği ve hiç görmediği evraklar üzerinden cezalandırılmasıdır. Kapalı şahit dinlenilmesinin maksadı gerçekleri ortaya çıkarmak değil yargılananları cezalandırmak. Bu sistem bilhassa politik davalarda kanıt üretmenin aracı olarak kurgulanmakta. Jean Bodin’in ‘Cadıların Şeytani Çılgınlığı’ isimli yapıtında belirttiği üzere otoriter idarelerin yargılamalarda hukuk dışına çıkıldığının ve yargılananları cezalandırmak için başvurulan bir kurumdur ‘gizli tanık’ kurumu. Bu belgede da 4 tane zımnî şahit olduğu sav edilmekte. Tez edilmekte olduğunu söylüyorum zira ‘mercek’ isimli bilinmeyen şahidin gerçekte bu biçimde bir şahidin olmadığı Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yazısıyla sabittir. Yani şairin dizesini uyarlarsak ‘ne bilinmeyen şahitler duydum aslında yoktular’ dizesine denk düşmekte.
Bilinmeyen şahitler ne anlatıyor…
‘Mercek’ isimli bir zımnî şahit varmış! Öteki iki kapalı şahit ‘Ulaş ve Mahir’ isimli şahitlere da nasıl ulaşıldığını ve dinlenilme münasebetleri evrak içerisinde anlaşılamadığı üzere beyanları da bilgi ve görgüye dayalı olmaktan fazla, dedikoduya ve yoruma dayılı beyanlardır. Aslında tıpkı ‘mercek’ isimli kapalı şahitte olduğu üzere bu bâtın şahitlerin var olup olmadıkları da şaibelidir. bir daha 9 Şubat’ta birinci kez evrak içerisine alınan saklı şahit ‘abc123’ün beyanının alınma biçimi ve beyanın içeriği yargılama biçimi ve emeli konusunda bize açıkça göstermekte. Yargılamanın sürdüğü haftada siyasetçiler ve avukatların olmadığı bir günde, nasıl ulaşıldığı ve nereden geldiği aşikâr olmayan bir biçimde, avukatların ve yargılanan siyasetçilerin sorgulama hakları ellerinden alınarak tabirinin alınması mahkeme heyetinin yargılamayı hukuka uygun biçimde yürütme derdinin olmadığını bize göstermekte. bir daha 108 yargılanan kişi ile ilgili olarak bu şahit beyanında yargılanan siyasetçilerle ilgili olarak bilhassa Selahattin Demirtaş hakkında neredeyse bir sayfalık bir beyanda bulunmuşken bir daha birebir biçimde öteki Siyasetçiler Gülten Kışanak, Sabahat Tuncel Ayla Akat Cet, Sebahat Tuncel’le ilgili daha detaylı bir beyanda bulunurken bir kısım yargılananlarla ilgili olarak tek cümle yahut yarım cümle biçiminde beyanda bulunmuştur. Bu da bu kurguda kimlerin amaç alındığını bize gösteriyor. Bu kurguda gaye HDP siyaseti ve HDP’li siyasetçiler. Ayrıyeten belge kapsamında dinlenen biroldukça açık şahit beyanları hukuksuzluğun bir öteki boyutunu bize gösteriyor. Şöyle ki; her biri farklı ayrı başka vakit içinderda ve farklı ayrı kentlerde dinlenilmelerine karşın sözleri teğe bir birebir biçimde verilmiş.
Cahit Kırkazak
SAVUNMA TALEPLERİ niye YERİNE GETİRİLMİYOR?
Sizin yargılamalar boyunca taleplerinizden biri de AİHM Büyük Daire Demirtaş sonucu gereği bu davanın düşürülmesi, yargılanan siyasetçilerin derhal tahliyesidir. Ancak bu güne kadar mahkeme bu talebinizi yerine getirmedi. Bu talebinizin desteği nedir, AİHM Büyük Daire Demirtaş sonucunın bu belgeye tesiri nedir?
Bu yargılamalar bir istikametiyle yinelenmiş yargılamalardır. Yani Başta Selahattin Demirtaş olmak üzere yargılanan siyasetçilerin şimdi hepsi şu anki isnatlardan (7-8 Ekim olaylarına ait atılan HDP MYK’sı twitti) yargılandılar. Bir kısmı bu yargılamalar niçiniyle beraat etti, bir kısmı bu isnatlardan dolayı tahliye olup yargılamaları devam ediyor, bir kısmı içinse hiç tutuklama sonucu bile verilmedi. Selahattin Demirtaş AİHM Büyük Daire sonucu yargılama konusu olan bu twit olmak üzere evrak içeriğine ait bütün isnatları tek tek tartıştı ve temelden da karar verdi. Özet olarak ‘bu twitlerin siyasi tabir özgürlüğü kapsamında olduğu, bu twitlerden kaynaklı olarak istenmeyen olaylar meydana gelmiş olsa bile bu twitler münasebet gösterilerek yargılama dahi yapılamayacağı, Selahattin Demirtaş’ın derhal tahliye edilmesi gerektiği, bu yargılamanın düşürülmesi ve İstanbul 26 Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararlarının ortadan kaldırılması’ kararlarını de içeren epeyce kıymetli bir karardır. Karar bu kadar açık. Bırakın tahliyeyi bu yargılamanın derhal düşürülmesine karar vermiştir. Lakin Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi tabiri yerindeyse havaya ıslık çalarak sonucu kendi önündeki belgeleri bağlamadığını, bu sonucun içeriğinin Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nin belgesini bağladığını tez ederek başta Selahattin Demirtaş olmak üzere siyasetçileri hukuksuz biçimde tutmaya devam ediyor.
AİHM kararlarının uygulanması takibini yapan Avrupa Kurulu Bakanlar Heyeti Eylül 2021’deki toplantısında direkt Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesini muhatap alarak, davanın düşürülmesini ve Selahattin Demirtaş’ın tahliyesini istemiştir. Lakin Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi bir daha sonucu uygulamayarak, Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesinin Türkiye hakkında ihlal sürecinin başlatılmasına niye olmuştur. Bu ortada Adalet Bakanları İnsan Hakları Daire Başkanlığı Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin hususla ilgili her toplantı tutanağı Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’ne göndermekte. Bunun açıklaması da şudur: yarın iktidar değiştiğinde ve bakanlık bürokratları bu hukuksuzluğa karşı yargılandıklarında ‘biz karar uygulansın diye AİHM ve Avrupa Kurulu kararlarını mahkemeye gönderdik, fakat mahkeme uygulamadı’ formunda savunmasını hazırlamak içindir.
‘SAVCININ DAVAYI AÇMASI 6 YIL… GEREKLİ MÜHLET NİÇİN BİZDEN ESİRGENİYOR?’
Savcının argümanına nazaran avukatlar mahkemeyi uzatmaya çalışıyor. Bu hususta ne düşünüyorsunuz?
Yargılama süreci yapılırken makul mühlet dikkate alınır. Adil yargılama bakımında bu kıstas kıymetli. Yani ne süratli ne de yavaş yapılacak bir yargılama sürecinden bahsediyoruz. Bu istikametiyle dikkate alındığında avukatların yargılamayı uzatması düşünülmesi mümkün değil. Zira ceza tehdidi altında olan ve bir kısmı 6 yıldır tutuklu olan bizim müvekkillerimizdir. Biz de bir an evvel adil ve türel yargılamalar yapılsın ki müvekkillerimiz özgürlüklerine kavuşsun isteriz. Lakin adil yargılanma olsun. Fakat mahkeme heyetinin bize dayattığı duruşma dönemlerinin uzunluğu (iki hafta üst üste duruşma) ve duruşma dönemleri içindeki süresin kısalığı (iki hafta duruşma, iki hafta ara) yargılamanın adil biçimde yürütülmesi mümkün değil. Şöyle ki müvekkiller açısından iki hafta boyunca tahta sandalye üzerinden sabahtan akşama kadar oturtulmaları berbat muamele şartlarına varmakta. bir daha müvekkillerin şahsi bakımları, aile görüşleri, telefon hakkı görüşleri, her birinin diğer öteki belgeleri olması niçiniyle avukat görüşleri hakları ihlal edilmekte. bir daha müvekkiller için bu kadar kapsamlı bir evrakın incelenmesi ve beyanda bulunulması, belgeye giren her doküman için incelemede bulunması ve inceleme için cezaevinde tahsis edilen bilgisayarda çalışılması dikkate alındığında bu dönemler ve dönemler içindeki müddetin kısalığı adil yargılanma hakkının açık ihlali olduğu üzere AİHS unsur 2’deki makûs muamele yasağının da ihlalini oluşturmakta. Biz avukatlar açısından da bu dönemlerin uygulanabilirliği mümkün değil. Lakin bir çoğumuz Ankara haricinde ikamet etmekteyiz. Bu yargılama dönemleri yargılamayı takip etmemizi neredeyse imkansız hale getirmekte. Mahkeme heyeti belgeye gelen dokümanları sağlıklı incelemesi için kendisine bile vakit ayırması gerekmekte. Lakin mahkeme bir an evvel sorguları birkaç dönemde bitirip karar vermek eğiliminde olduğu için avukatların ve yargılayanların haklı olarak dava belgesi inceleme taleplerini ve savunma hazırlıkları için istenen süreyi kendi gayesinin üzerini örtmeye çalışarak ‘davayı uzatma’ mazeretine sarılmış durumda.
Bu bize 100 yıl evvel İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanan Kürt siyasetçilerin bir günde yargılanıp kararlarının o gün ortasında infaz ettikleri yargılamaları akla getiriyor. Bizden de bu hukuksuzluğa refakat etmemiz bekleniyor. Bizim bu hukuksuzluğa refakat etmemiz mümkün değildir. Kaldı ki bu devletin bütün imkanlarını elinde bulunduran savcılığın davayı açması için kendisine 6 yıl uğraşmışken, adil yargılanmanın sağlanması için makul ve gerekli mühletin bizden esirgemesi niçin?
SAVCI KOLLUĞA SORDU: NE YANİ ŞİKAYETÇİ DEĞİL MİSİNİZ?
Duruşmalarda avukatlar genel olarak mahkeme heyetinin ‘kanunsuz’ hareket ettiklerini savunuyor. Nedir bu ‘kanunsuz’ hareketler?
Mahkeme heyeti başından itibaren hukuku bir kenara bırakmış, kendisinin yeni koymuş olduğu kurallara nazaran yargılama yapmaya çalışmakta. Başlangıçta mahkeme heyetinin kurulma hali ‘tabii yargıç’ prensibine terstir. Zira bu heyetin önünde Kobanê Dava evrakının haricinde ayrıca bir dava bulunmamakta. Tabiri yerindeyse bu mahkeme heyeti ‘özel yetkili’ heyetin de ‘özel yetkilisidir’ birebir vakitte yargılamanın yapıldığı yer, duruşma salonunun sistemi, kolluk işçisinin avukat sıralarında oturması mahkeme heyetinin bayağı hukuksuzluklarıdır.
Lakin bilhassa mahkeme heyeti tutukluluk devam münasebetlerinde daha evvel Selahattin Demirtaş’ın Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki yargılanmasında aslında hiç bu biçimde bir şahit olmadığı anlaşılan ‘Mercek’ isimli kapalı şahide ulaşılamadığı nedeni öne sürülerek tutukluluk halinin devamı sonucu vermesi hukuk ismine bir faciadır. Şöyle ki; Selahattin Demirtaş’ın Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın hem tutuklama öne sürülen nedeni tıpkı vakitte davanın en kıymetli kanıtı olarak gösterilen ‘mercek’ isimli bilinmeyen şahit beyanlarının evraka getirilmesini istedik. Müzakere kararında gelen yanıtta ‘mercek’ isminde bir zımnî şahidin bulunmadığı bu niçinle beyanlarının gönderilemeyeceğine ilişkindir. Fakat Kobanê Davasının heyeti Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın karşılığı yazısı belgede bulunmasına karşın güya bu yanıt yokmuş üzere davranıp ‘mercek’ isimli bilinmeyen şahidin kayıp olması ve mümkün tahliye olursa bilinmeyen şahit üzerine baskı kurulacağı sebebi öne sürülerek tutukluluk halinin devamına karar verdi. Asıl skandal ise mahkeme ‘mercek’ isimli kapalı şahidin mahkemeye getirilme külfetini yargılanan siyasetçilere yüklemesidir.
bir daha mahkemenin hem kumpaslarından tıpkı vakitte hukuksuzluklarından biri de duruşmanın olduğu hafta lakin ortanın verildiği günde 8 yıldır nerede olduğu bilinmeyen, nereden geldiği de muhakkak olmayan fakat var olduğu argüman edilen ‘abc123’ isimli bâtın şahidin mahkemece hem biz avukatların olmadığı tıpkı vakitte yargılanan siyasetçilerin olmadığı bir sırada dinlenilmesidir. bu biçimdelikle hem biz avukatların tıpkı vakitte yargılanan siyasetçilerin kapalı şahidi sorguya çekmesi hakkının önüne geçilmesidir.
Mahkeme heyetinin gerek müştekileri gerekse de şahitleri yönlendirmesi de başka bir hukuksuzluğu önümüze koymakta. Bilhassa kimi müşteki ve şahitlerin ‘ben bunları olay yerinde görmedim, şikayetçi değilim’ demesi üzerine mahkeme heyeti çabucak ortaya girerek ‘siz Selahattin Demirtaş’tan, Figen Yüksekdağ’dan şikayetçi değil misiniz yani’ demeleri üzerine hala kolluk işçisi olan bir kısım müştekiler bir süre düşündükten daha sonra ‘Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’dan şikayetçiyim’ diye beyanlarını değiştirdiler.
‘FAİLİ BELİRLİ OLMAYAN HAREKETİN AZMETTİRİCİSİ OLMAZ’
Selahattin Demirtaş, son duruşmada İmralı görüşmelerinin resmi tutanaklarının belgeye alınması talebinde bulundu. Lakin bu talep reddedildi. Bu evrakların davaya nasıl bir tesiri olur?
Bu yargılamada maddi gerçeğin ortaya çıkması için iki konu hayli kıymetlidir. Birincisi evrak kapsamında ölen yurttaşların büyük çoğunluğun kolluk silahından çıkan kurşunlarla öldüğü isimli tıp raporlarıyla sabittir. Lakin şimdiye kadar Kobanê aksiyonları niçiniyle meydana gelen mevt olaylarının epey azı yargılama konusu olmuş (İzmir, Gaziantep, Van ve Diyarbakır’daki bir kısım mevt olayları). Öbür hiç bir vefat olayı ve öteki hadiseler yargılama konusu yapılmamış. Gerçekten son duruşmada müştekilerden biri ‘ben bunlardan şikayetçi değilim lakin hadiselerden ve olayları yapanlardan şikayetçiyim’ formunda beyanda bulunmuştur. Fakat müştekinin yaralandığı olaya ait hiç bir isimli soruşturma yapılmamış. Failli muhakkak olmayan bir hareketin azmettiricisi olamaz. Lakin görüyoruz ki bu yargılamaların ardındaki irade bu olayları bilerek üstünü örtme uğraşı içerisinde. Bir öteki konu ise bu yargılamalar bir periyot yargılamasıdır. Yani tahlil sürecidir. Lakin belge kapsamındaki bir kısım isnatlar tahlil süreci heyetinde bulunan siyasetçilerin İmralı’da Abdullah Öcalan ile yaptığı görüşmeler, devletle bir arada varılan mutabakat kararı Kandil’de yaptığı görüşmeler yargılama konusu yapılmak istenmekte. Tahlil süreci periyodunda neler olduğuna, neler konuşulduğuna, hangi mutabakatlara varıldığı ve tahlil süreci kim tarafınca, niye sonlandırıldığına dair kamuoyu yeteri kadar bilgi sahibi değil. O niçinle hem bir periyodun aydınlanması, hem yargılamada maddi gerçeğin ortaya çıkması ve kurulmak istenen kumpasın deşifre olması için İmralı’da yapılan görüşme notlarının evraka girmesi elzemdir. İmralı görüşme notlarının orjinali Adalet Bakanlığındadır.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı HDP kapatma davasının kanıtlarından bir tanesi de İmralı Görüşme Notlarının yayınlandığı argüman edilen kitaptır. İmralı Görüşme Notlarının gerçekleri ve asılları Adalet Bakanlığı’nda iken ve HDP kapatma davasına da kanıt olarak kullanılmışken Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı niye bunun örneklerini bakanlıktan istememiş de görüşme notları olduğu sav edilen kitaba atıfta bulunmuştur. Sanki Anayasa Mahkemesi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının atıfta bulunduğu görüşme notlarının asıllarını Adalet Bakanlığından isteyecek mi? Daima birlikte bakılırsaceğiz. Özetle İmralı Görüşme Notlarının belgeye gelmesi hem davadaki maddi gerçeğin ortaya çıkması hem kumpasın deşifre olması tıpkı vakitte kamuoyunun tahlil sürecindeki gelişmeleri hakkında aydınlanması için mecburî. Bu niçinle Selahattin Demirtaş’ın bu talebi yerine getirilmesi hayli değerli.
Bir daha sonraki duruşma tarihi 28 Mart-8 Nisan saat 09.30’da Ankara Sincan Cezaevi Yerleşkesi’ndeki duruşma salonunda görülecek.