Bozkurt’ta esnaf perişan: Geleceğimiz gitti Batı Karadeniz’de hayatı durma noktasına getiren sel felaketinde can kaybı 78’e yükseldi. En epey kaybın yaşandığı Kastamonu Bozkurt’ta ise 62 kişi vefat etti. İlçede, kayıp ilanı verilen 26 kişi için telaşlı bekleyiş sürüyor. Ezine Çayı’nda ve binaların bodrum katında arama çalışmaları devam ediyor. Takımlar ortadan geçen 8 güne dikkat çekerek “Artık kurtarma faaliyeti kalmadı buna yalnızca arama diyebiliriz” tabirlerini kullanıyor.
Tanınmaz hale gelen ilçede hasarlı binaların denetimli yıkımına devam ediliyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği bilgiye nazaran Bozkurt’ta 140 ağır hasarlı bina var.
‘İŞYERLERİNİN TAMAMI ZİYAN GÖRDÜ’
Selin en çok etkilediği bölgelerden çarşıdaki dükkanlar hala tanınmaz biçimde. Çok sayıda iş yerinde kolonlar yıkık, materyaller dört bir yana savrulmuş, yer balçık ve suyla kaplı. Camları kırılan, içi su ile dolan bir bujiteri dükkanının temizleme çalışmasına katılan Bozkurt Belediyesi Fen İşleri Müdürü Meftun Yanık, “Bozkurt’ta ziyan görmeyen işyeri yok, 600 küsür işyeri gitti” diyor. Çalışmaların kesintisiz sürdüğünü belirtiyor: “Dükkanlar en kısa vakitte temizlenip kullanılır hale getirilecek. Zira eczane, alışveriş yerleri üzere acil muhtaçlıklar var.”
‘MADDİ MANEVİ HER ŞEYİMİZ GİTTİ’
Cumhuriyet Caddesi’nde 55 yaşındaki Canan Tığlı ile konuşuyoruz. Yaşananları “Bozkurt’ta şu anda akrabası, arkadaşı ölmemiş kimseyi bulamazsınız” diye özetliyor. Meskeninde bir hasar olmasa da nalbur dükkanları büsbütün yok olmuş durumda. “Ben emekli bir beşerim, nerede olsa yerim. 25 yaşında oğlum var, 20 yaşında kızım var. Ben onlar için çabalıyordum. Çocukların geleceği bitti, burada. Kızım Samsun’da okuyordu, nasıl okutacağım ben artık onu?”
Canan Tığlı
Hasarın giderilmesi için devlet takviyesi beklediğini söyleyen Tığlı, kredi paketi ya da borç erteleme üzere adımların yaraları saramayacağını belirtiyor: “Kredi verip geri alacak. Bize kredi sağlayacak faizle geri alacak biz o denli istemiyoruz. Ziyanımızı karşılasın istiyoruz. Maddi, manevi her şeyimiz gitti.”
İPOTEKLİ KREDİSİ DEVAM EDEN DÜKKANI GİTTİ
20 yıldır inhisar büfesi işleten Muhtar Kartal’ın işyeri de tanınmaz biçimde. Alt kattaki depo, suyla dolu. Bozdolabı, raflar işyerinin yanındaki bahçeye savrulmuş. İşyeri için aldığı ipotekli krediyi ödemeye devam eden Kartal, şöyleki konuşuyor:
“30 bin lira kredi borcum vardı, öğlenden daha sonra onu yatıracaktım. Dükkana girip o parayı alsam kendi hayatım gidecekti, aslına bakarsan iki dakikayla kurtuldum. Yandaki eczanedeki arkadaşlara ben haber verdim. Birkaç bireye daha haber verdim lakin onlar merhum oldular. Hasar tespiti yapıyoruz. Artık beynim durdu, aklıma hiç bir şey gelmiyor, uyku uyumuyorum. 250-300 bin liralık malım gitti. Verdikleri kelam dört gün daha sonra burada kalmaz inşallah. kimi vakit o denli oluyor. İnşallah verdikleri kelamın ardında dururlar. Eskisinden hoş bir Bozkurt çıkar meydana.”
Muhtar Kartal
Esnaf fatura ertelemesi ya da kredi takviyesinin faydalı olmayacağı görüşünde. Maliye Bakanlığı’ndan nazaranvlilerin hasar tespiti için geldiği Bozkurt’ta, esnaf ziyanının karşılanmasını bekliyor. Mobilya dükkanı işleten bir kişi, “Kazancı olmayana fatura ertelese ne olur?” diyor. İsminin bâtın tutulmasını isteyen kişi, “Evet devlet yanımızda, her yerde çalışma var. Yiyecek, içecek hiç biri eksik değil. Lakin bunlar geçecek, daha sonra ne kalıyor? daha sonra yanımızda olacaklar mı?” diye soruyor.
‘ÇAY, YATAĞINI GERİ ALDI’
Bozkurtluların gündeminde olan bir diğer husus ise, dere yatağındaki yerleşimlerin kalıcı olarak tahliye edilip edilmeyeceği. Yıkımına devam edilen Fatih-1 Apartmanı’na yakın bir noktada konuştuğumuz Metin Beyefendi, tıpkı felaketin yaşanmaması için bunun kural olduğu görüşünde. Şu anda 72 yaşında, Ezine Çayı’nın eski halini düzgün hatırlıyor. “Çay zikzak çizerek gelirdi. İşte artık şu andaki çayın yatağı, benim on yaşımda gördüğüm çayın yatağı. Çay, yatağını geri aldı.”
Mustafa Çelik ise evvelki kuşakların çay yatağına yerleşilmez diye kıymetli bir kuralı olduğunu hatırlatıyor. “Babaannem seli görmüş. Onun büyükleri de ona anlatmış. Kıyıda dere yatağında bir mescidinin sele kapıldığından bahsederdi daima. ‘Dere yatağında oturulmaz’ kaygısı. Yükseklerden haber geliyor ‘Çayda yükselme var’ deniliyor, dikkat edin diye. Lakin yeni kuşak buna inanmıyor bunu dinlemiyor. Çay gelir lakin nasıl gelecek? Bu kadar yükseklikte geleceğini hiç kimse kestirim etmemişti.”
Tanınmaz hale gelen ilçede hasarlı binaların denetimli yıkımına devam ediliyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği bilgiye nazaran Bozkurt’ta 140 ağır hasarlı bina var.
‘İŞYERLERİNİN TAMAMI ZİYAN GÖRDÜ’
Selin en çok etkilediği bölgelerden çarşıdaki dükkanlar hala tanınmaz biçimde. Çok sayıda iş yerinde kolonlar yıkık, materyaller dört bir yana savrulmuş, yer balçık ve suyla kaplı. Camları kırılan, içi su ile dolan bir bujiteri dükkanının temizleme çalışmasına katılan Bozkurt Belediyesi Fen İşleri Müdürü Meftun Yanık, “Bozkurt’ta ziyan görmeyen işyeri yok, 600 küsür işyeri gitti” diyor. Çalışmaların kesintisiz sürdüğünü belirtiyor: “Dükkanlar en kısa vakitte temizlenip kullanılır hale getirilecek. Zira eczane, alışveriş yerleri üzere acil muhtaçlıklar var.”
‘MADDİ MANEVİ HER ŞEYİMİZ GİTTİ’
Cumhuriyet Caddesi’nde 55 yaşındaki Canan Tığlı ile konuşuyoruz. Yaşananları “Bozkurt’ta şu anda akrabası, arkadaşı ölmemiş kimseyi bulamazsınız” diye özetliyor. Meskeninde bir hasar olmasa da nalbur dükkanları büsbütün yok olmuş durumda. “Ben emekli bir beşerim, nerede olsa yerim. 25 yaşında oğlum var, 20 yaşında kızım var. Ben onlar için çabalıyordum. Çocukların geleceği bitti, burada. Kızım Samsun’da okuyordu, nasıl okutacağım ben artık onu?”
Canan Tığlı
Hasarın giderilmesi için devlet takviyesi beklediğini söyleyen Tığlı, kredi paketi ya da borç erteleme üzere adımların yaraları saramayacağını belirtiyor: “Kredi verip geri alacak. Bize kredi sağlayacak faizle geri alacak biz o denli istemiyoruz. Ziyanımızı karşılasın istiyoruz. Maddi, manevi her şeyimiz gitti.”
İPOTEKLİ KREDİSİ DEVAM EDEN DÜKKANI GİTTİ
20 yıldır inhisar büfesi işleten Muhtar Kartal’ın işyeri de tanınmaz biçimde. Alt kattaki depo, suyla dolu. Bozdolabı, raflar işyerinin yanındaki bahçeye savrulmuş. İşyeri için aldığı ipotekli krediyi ödemeye devam eden Kartal, şöyleki konuşuyor:
“30 bin lira kredi borcum vardı, öğlenden daha sonra onu yatıracaktım. Dükkana girip o parayı alsam kendi hayatım gidecekti, aslına bakarsan iki dakikayla kurtuldum. Yandaki eczanedeki arkadaşlara ben haber verdim. Birkaç bireye daha haber verdim lakin onlar merhum oldular. Hasar tespiti yapıyoruz. Artık beynim durdu, aklıma hiç bir şey gelmiyor, uyku uyumuyorum. 250-300 bin liralık malım gitti. Verdikleri kelam dört gün daha sonra burada kalmaz inşallah. kimi vakit o denli oluyor. İnşallah verdikleri kelamın ardında dururlar. Eskisinden hoş bir Bozkurt çıkar meydana.”
Muhtar Kartal
Esnaf fatura ertelemesi ya da kredi takviyesinin faydalı olmayacağı görüşünde. Maliye Bakanlığı’ndan nazaranvlilerin hasar tespiti için geldiği Bozkurt’ta, esnaf ziyanının karşılanmasını bekliyor. Mobilya dükkanı işleten bir kişi, “Kazancı olmayana fatura ertelese ne olur?” diyor. İsminin bâtın tutulmasını isteyen kişi, “Evet devlet yanımızda, her yerde çalışma var. Yiyecek, içecek hiç biri eksik değil. Lakin bunlar geçecek, daha sonra ne kalıyor? daha sonra yanımızda olacaklar mı?” diye soruyor.
‘ÇAY, YATAĞINI GERİ ALDI’
Bozkurtluların gündeminde olan bir diğer husus ise, dere yatağındaki yerleşimlerin kalıcı olarak tahliye edilip edilmeyeceği. Yıkımına devam edilen Fatih-1 Apartmanı’na yakın bir noktada konuştuğumuz Metin Beyefendi, tıpkı felaketin yaşanmaması için bunun kural olduğu görüşünde. Şu anda 72 yaşında, Ezine Çayı’nın eski halini düzgün hatırlıyor. “Çay zikzak çizerek gelirdi. İşte artık şu andaki çayın yatağı, benim on yaşımda gördüğüm çayın yatağı. Çay, yatağını geri aldı.”
Mustafa Çelik ise evvelki kuşakların çay yatağına yerleşilmez diye kıymetli bir kuralı olduğunu hatırlatıyor. “Babaannem seli görmüş. Onun büyükleri de ona anlatmış. Kıyıda dere yatağında bir mescidinin sele kapıldığından bahsederdi daima. ‘Dere yatağında oturulmaz’ kaygısı. Yükseklerden haber geliyor ‘Çayda yükselme var’ deniliyor, dikkat edin diye. Lakin yeni kuşak buna inanmıyor bunu dinlemiyor. Çay gelir lakin nasıl gelecek? Bu kadar yükseklikte geleceğini hiç kimse kestirim etmemişti.”