Bilim Heyeti Üyesi Yavuz’dan Omicron uyarısı: Bu sefer dalga değil tsunami geliyor Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, tüm dünyada panik yaratan Omicron varyantının bu sefer yeni bir dalga değil, tsunamiye yol açacağını söylemiş oldu. Yavuz, bilhassa yılbaşı niçiniyle kalabalık ortamlara girmekten katiyetle uzak durulmasını, imkanı olan dallarda uzaktan çalışmaya bir daha dönülmesi gerektiğini belirterek, aşılamaların da hala hayati ehemmiyet taşıdığını vurguladı.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Yavuz, tüm dünyayı süratle tesiri altına alan ve ABD ile Avrupa’da kapanmaları bir daha gündeme getiren Omicron varyantı hakkında değerlendirmelerde bulundu. İngiltere ve Norveç’ten gelen bilgilere nazaran hastalık seyrinin daha epey Delta varyantına benzediğini lakin Omicron’un bulaşma suratının Delta’yı katladığını belirten Yavuz, hadise sayılarının sıhhat sistemlerini zorlayabilecek seviyelere ulaşma riski bulunduğunu söylemiş oldu.
SÜRATLE TÜM DÜNYAYA YAYILDI
Prof. Dr. Yavuz, salgındaki son duruma ait şu değerlendirmede bulundu:
“Omicron, Güney Afrika’da kasım sonuna hakikat ortaya çıktıktan daha sonra bir ay ortasında inanılmaz süratli çoğalarak, yaklaşık her 2 günde bir enfeksiyon sayısı ikiye katlanarak, şu anda tüm enfeksiyonların yüzde yüze yakınına niye oluyor. Orada tanımlandıktan kısa müddet ortasında de şimdi dünyanın bütün ülkelerine yayıldı birebir süratle. Ne yazık ki öbür ülkelerde de baskın hale gelmeye başladı. Dün örneğin Amerika Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi CDC genomik surveyansı deklare ettilar, yüzde 73. (Yani yeni Kovid enfeksiyonlarının yüzde 73’ü Omicron’a bağlı ortaya çıkıyor.) Çok makûs olduğunu duyuyorduk lakin ben de beklemiyordum bu kadarını açıkçası. Daha 1 ay geçmeden ABD’de de neredeyse baskın hale gelmiş durumda.”
‘LİSEYE GİDEN KIZIMA AŞI YAPTIRDIM’
Omicron açısından alınması gereken tedbirlere de değinen Prof. Dr. Yavuz, bunun başında bir daha aşılamanın geldiğini söylemiş oldu ve ekledi: “Bizim en büyük sorunumuz bu hastalıkta, vefat. Şu anda aşılama sağlandığında, ek dozlar da yapıldığında, bir daha mevt ve ağır hastalıktan korunabilmek büyük oranda mümkün oluyor. Yapılan çalışmalarda aşılanmanın, üç doz mRNA aşısından daha sonra yüzde 75 ağır hastalık ve vefattan koruduğu gösterildi. Türkiye’de aşılanma oranımız yüzde 60’larda. Bunu artırmamız kural. Çocuk kümesinde da aşılanmaya geçilmesi gerekiyor. 5-11 yaş kümesine kullanılan aşının Türkiye’ye de gelmesi ve aşı hakkı tanınması gerekiyor. bir daha genç yaş kümesinde, 12 yaş üstünde aşılama epeyce yavaş gidiyor. Benim kızım da lise öğrencisi ve aşı hakkı tanımlandığı anda yaptırdım. Üçüncü doz hakkı geldiğinde, onu da yaptıracağım.” diye konuştu.
‘MUTLAKA MASKE KULLANILMALI, TERTİPLİ TARAMA YAPILMALI’
Dünyada çeşitli ülkelerde kapanma kararlarının alınmaya başlandığını fakat Türkiye için bu biçimde bir durumun şu an kelam konusu olmadığının tekraren lisana getirildiğini söyleyen Yavuz, “En azından kalabalıkların azaltılması yoluna gidilebilir. Maske kullanması fazlaca kritik hale geliyor. Uygun ve düzgün maske kullanmak gerekiyor. Bilhassa riskli kümelerde tarama testlerinin, erkenden yakalayarak izole edebilmek için yapılması lazım. Hapishaneler, okullar üzere yerlerde nizamlı tarama testleri yapılmalı. Mümkünse uygun bölümlerde uzaktan çalışma sistemine bu vakitte geri dönülmesi tesirli olabilir. Lakin en kıymetlisi bilhassa yılbaşı kutlamaları sırasında muhakkak fazlaca kalabalıklara girilmemeli. Bunalmış olmak akılsızca davranışlar yapmamıza münasebet olmamalı. Daha küçük kümelerle, mesela tam aşılı olduğunu bildiğiniz üç beş kişi ile tahminen bir ortaya gelinebilir. Fakat tanımadığınız, bilmediğiniz, aşı olup olmadığından bihaber olduğunuz kalabalık kümelerle, hele ki kapalı, kalabalık ortamlarda muhakkak bir ortaya gelinmemesi lazım” dedi.
‘PANKORONAVİRÜS AŞILARINDAN UMUTLUYUM’
Korona virüslerin hepsine karşı tesirli olabilecek pankoronavirüs aşısı ile ilgili çalışmalardan da bahseden Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bu çalışmalardan ümitli olduğunu ve bu aşılar çıkarsa artık mutasyon korkusu kalmadan tüm koronavirüs tiplerine karşı korunma sağlanabileceğini söyleyerek kelamlarını şöyleki noktaladı:
“Bir teneffüs yolu virüsünün aşı bağışıklığından kaçması, bizim açımızdan epey şaşırtan bir şey değil. Bunu gripten de aslına bakarsanız biliyoruz. Burada kıymetli olan, genomik sürveyansın yapılması ve (baskın olan suşa nazaran) aşının ne vakit değişmesi gerektiğine karar verilmesi. Örneğin grip aşılarında, aşı aktifliği yüzde 50’nin altına düştüğünde, o anda baskın olan suşa karşı yeni aşı çalışması yapılır. Şu anda hala üç doz mRNA aşıları ile yüzde 75’e varan oranlarda korunabiliyoruz. Bu, grip aşılarının etkinliğinden daha yüksek. Şu anda virüsün aşılardan kaçabilmesi, Spike proteininin muhakkak bölgelerinin üstündeki mutasyonlar niçiniyle oluyor. (Virüs Spike’ı kullanarak insan hücresine geçebiliyor yani bulaşıyor.) Fakat Spike proteininde mutasyondan korunmuş bölgeler de var. Onlar bulunarak da yeni aşı çalışmaları yürüyor. Lakin Sars-Cov 2’nin yalnızca Spike proteini değil, 29 tane farklı proteini var. Virüsün replikasyonu dediğimiz yani RNA’sının çoğalmasını (ötürüsıyla virüsün kendini çoğaltmasını) sağlayan birtakım enzimleri var. Ona karşı gelişen T hücre karşılığının (bağışıklığın hafıza hücresi), aslında bütün koronavirüslere, yani nezle yapanlar da dahil, MERS, SARS, bütün koronavirüslere karşı hayli tesirli bir T hücre karşılığı sağladığı gösterildi. Yalnızca Spike değil, virüsün toplamdaki 29 proteininin her birine karşı da çalışmalar yapılıyor. İşte bunların hepsini hedefleyebilecek, yani virüsün aşılardan kaçışını önleyebilecek pankoronavirüs aşıları bunlar. Bu çalışmalardan ümitliyiz bu biçimdece mutasyon ıstırabıyla başa çıkılmış olunacak. Aslında gripte de bu çalışmalar yapılıyor. Ben ümitliyim bu çalışmalardan, pankoronavirüs aşısı da kesinlikle bulunacaktır.” (İSTANBUL-DHA)
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Yavuz, tüm dünyayı süratle tesiri altına alan ve ABD ile Avrupa’da kapanmaları bir daha gündeme getiren Omicron varyantı hakkında değerlendirmelerde bulundu. İngiltere ve Norveç’ten gelen bilgilere nazaran hastalık seyrinin daha epey Delta varyantına benzediğini lakin Omicron’un bulaşma suratının Delta’yı katladığını belirten Yavuz, hadise sayılarının sıhhat sistemlerini zorlayabilecek seviyelere ulaşma riski bulunduğunu söylemiş oldu.
SÜRATLE TÜM DÜNYAYA YAYILDI
Prof. Dr. Yavuz, salgındaki son duruma ait şu değerlendirmede bulundu:
“Omicron, Güney Afrika’da kasım sonuna hakikat ortaya çıktıktan daha sonra bir ay ortasında inanılmaz süratli çoğalarak, yaklaşık her 2 günde bir enfeksiyon sayısı ikiye katlanarak, şu anda tüm enfeksiyonların yüzde yüze yakınına niye oluyor. Orada tanımlandıktan kısa müddet ortasında de şimdi dünyanın bütün ülkelerine yayıldı birebir süratle. Ne yazık ki öbür ülkelerde de baskın hale gelmeye başladı. Dün örneğin Amerika Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi CDC genomik surveyansı deklare ettilar, yüzde 73. (Yani yeni Kovid enfeksiyonlarının yüzde 73’ü Omicron’a bağlı ortaya çıkıyor.) Çok makûs olduğunu duyuyorduk lakin ben de beklemiyordum bu kadarını açıkçası. Daha 1 ay geçmeden ABD’de de neredeyse baskın hale gelmiş durumda.”
‘LİSEYE GİDEN KIZIMA AŞI YAPTIRDIM’
Omicron açısından alınması gereken tedbirlere de değinen Prof. Dr. Yavuz, bunun başında bir daha aşılamanın geldiğini söylemiş oldu ve ekledi: “Bizim en büyük sorunumuz bu hastalıkta, vefat. Şu anda aşılama sağlandığında, ek dozlar da yapıldığında, bir daha mevt ve ağır hastalıktan korunabilmek büyük oranda mümkün oluyor. Yapılan çalışmalarda aşılanmanın, üç doz mRNA aşısından daha sonra yüzde 75 ağır hastalık ve vefattan koruduğu gösterildi. Türkiye’de aşılanma oranımız yüzde 60’larda. Bunu artırmamız kural. Çocuk kümesinde da aşılanmaya geçilmesi gerekiyor. 5-11 yaş kümesine kullanılan aşının Türkiye’ye de gelmesi ve aşı hakkı tanınması gerekiyor. bir daha genç yaş kümesinde, 12 yaş üstünde aşılama epeyce yavaş gidiyor. Benim kızım da lise öğrencisi ve aşı hakkı tanımlandığı anda yaptırdım. Üçüncü doz hakkı geldiğinde, onu da yaptıracağım.” diye konuştu.
‘MUTLAKA MASKE KULLANILMALI, TERTİPLİ TARAMA YAPILMALI’
Dünyada çeşitli ülkelerde kapanma kararlarının alınmaya başlandığını fakat Türkiye için bu biçimde bir durumun şu an kelam konusu olmadığının tekraren lisana getirildiğini söyleyen Yavuz, “En azından kalabalıkların azaltılması yoluna gidilebilir. Maske kullanması fazlaca kritik hale geliyor. Uygun ve düzgün maske kullanmak gerekiyor. Bilhassa riskli kümelerde tarama testlerinin, erkenden yakalayarak izole edebilmek için yapılması lazım. Hapishaneler, okullar üzere yerlerde nizamlı tarama testleri yapılmalı. Mümkünse uygun bölümlerde uzaktan çalışma sistemine bu vakitte geri dönülmesi tesirli olabilir. Lakin en kıymetlisi bilhassa yılbaşı kutlamaları sırasında muhakkak fazlaca kalabalıklara girilmemeli. Bunalmış olmak akılsızca davranışlar yapmamıza münasebet olmamalı. Daha küçük kümelerle, mesela tam aşılı olduğunu bildiğiniz üç beş kişi ile tahminen bir ortaya gelinebilir. Fakat tanımadığınız, bilmediğiniz, aşı olup olmadığından bihaber olduğunuz kalabalık kümelerle, hele ki kapalı, kalabalık ortamlarda muhakkak bir ortaya gelinmemesi lazım” dedi.
‘PANKORONAVİRÜS AŞILARINDAN UMUTLUYUM’
Korona virüslerin hepsine karşı tesirli olabilecek pankoronavirüs aşısı ile ilgili çalışmalardan da bahseden Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bu çalışmalardan ümitli olduğunu ve bu aşılar çıkarsa artık mutasyon korkusu kalmadan tüm koronavirüs tiplerine karşı korunma sağlanabileceğini söyleyerek kelamlarını şöyleki noktaladı:
“Bir teneffüs yolu virüsünün aşı bağışıklığından kaçması, bizim açımızdan epey şaşırtan bir şey değil. Bunu gripten de aslına bakarsanız biliyoruz. Burada kıymetli olan, genomik sürveyansın yapılması ve (baskın olan suşa nazaran) aşının ne vakit değişmesi gerektiğine karar verilmesi. Örneğin grip aşılarında, aşı aktifliği yüzde 50’nin altına düştüğünde, o anda baskın olan suşa karşı yeni aşı çalışması yapılır. Şu anda hala üç doz mRNA aşıları ile yüzde 75’e varan oranlarda korunabiliyoruz. Bu, grip aşılarının etkinliğinden daha yüksek. Şu anda virüsün aşılardan kaçabilmesi, Spike proteininin muhakkak bölgelerinin üstündeki mutasyonlar niçiniyle oluyor. (Virüs Spike’ı kullanarak insan hücresine geçebiliyor yani bulaşıyor.) Fakat Spike proteininde mutasyondan korunmuş bölgeler de var. Onlar bulunarak da yeni aşı çalışmaları yürüyor. Lakin Sars-Cov 2’nin yalnızca Spike proteini değil, 29 tane farklı proteini var. Virüsün replikasyonu dediğimiz yani RNA’sının çoğalmasını (ötürüsıyla virüsün kendini çoğaltmasını) sağlayan birtakım enzimleri var. Ona karşı gelişen T hücre karşılığının (bağışıklığın hafıza hücresi), aslında bütün koronavirüslere, yani nezle yapanlar da dahil, MERS, SARS, bütün koronavirüslere karşı hayli tesirli bir T hücre karşılığı sağladığı gösterildi. Yalnızca Spike değil, virüsün toplamdaki 29 proteininin her birine karşı da çalışmalar yapılıyor. İşte bunların hepsini hedefleyebilecek, yani virüsün aşılardan kaçışını önleyebilecek pankoronavirüs aşıları bunlar. Bu çalışmalardan ümitliyiz bu biçimdece mutasyon ıstırabıyla başa çıkılmış olunacak. Aslında gripte de bu çalışmalar yapılıyor. Ben ümitliyim bu çalışmalardan, pankoronavirüs aşısı da kesinlikle bulunacaktır.” (İSTANBUL-DHA)