Avustralyalı uzmanlar: İklim değişikliği, felaketleri daha mümkün hale getiriyor Türkiye’de bir yandan orman yangınları ile uğraşa devam ederken, bir yandan da yangın daha sonrası yaralar sarılmaya çalışılıyor. Yangın daha sonrası nasıl bir aksiyon planları uygulanacağı çabucak hemen netlik kazanmazken, 2019 ve 2020 yılında emsal yangınlarla çaba eden Avustralya’daki aksiyon planlarını ve atılan adımları Avustralyalı ekolojistler ve Avustralya Tarım, Su ve Etraf Bakanlığı ile konuştuk.
‘İKLİM DEĞİŞLİKLİĞİ FELAKETLERİ DAHA MUHTEMEL HALE GETİRİYOR’
Queensland Üniversitesi Biyoloji Bilimleri Lideri Profesör Margaret Mayfield kişisel orman yangınlarını iklim değişikliğine bağlamanın hayli güç olduğunu belirtti lakin iklim değişikliğinin dünyanın biroldukca bölgesini daha kuru, daha sıcak ve yağışları da daha değişken hale geldiğine dikkat çekti. Mayfield, ‘’Şiddetli rüzgarlar ve düşük nem oranı üzere muhakkak hava şartlarıyla birleştiğinde, yangın çıkma mümkünlüğü artar. ötürüsıyla, iklim değişikliği neredeyse kesin olarak Türkiye’de meydana gelenler üzere felaket olaylarını rastgele bir vakitte daha muhtemel hale getiriyor. Birfazlaca yangının düşük nem, yüksek sıcaklık ve ortalamanın altında yağış alan geniş alanlarda başlaması muhakkak mümkündür’’ dedi.
Margaret Mayfield
‘TÜRKİYE DAHİL PEK ÇOK EKOSİSTEM YANGINLARLA BAŞA ÇIKMAK ÜZERİNE EVRİMLEŞMİŞTİR’
Türkiye’deki yangınları kıymetlendiren Prof. Mayfield, orman yangınlarının ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik üzerine biroldukca kısa ve uzun vadeli tesiri olduğunu tabir etti ve Türkiye dahil bir hayli tabiat ekosisteminin yenilenme için yangınlarla başa çıkmak ve hatta yangınlara güvenmek üzerine evrimleştiğini belirtti.
İklim değişikliği sebebi ile epeyce daha kapsamlı ve hayli daha ağır sıcaklıkta olan yangınların giderek arttığına dikkat çeken Prof. Mayfield, yangına uyarlanmış sistemlerde bile (belirli ekolojik süreçler için yangına muhtaçlık duydukları manasına gelir) çok ağır sıcaklıktaki yangınların uzun vadeli olumsuz sonuçlara niye olabileceğini söylemiş oldu ve ekledi: ‘’Yangınlar epey ağır sıcaklıkta yahut epeyce geniş bir alana yayılıyorsa, olağanda yangınlarda hayatta kalan bitki çeşitlerinin mevti de dahil olmak üzere ekolojik süreçlerde bir bozulma nazaranbilirsiniz. Yangınlar epeyce ağır sıcaklıktaysa ve epeyce geniş bir alana yayılıyorsa, yangınlardan daha sonra orman yenilenmesi için gerekli olan tohumların dağılmasında sınırlamalara niye olabilir. Türkiye’nin şu anda yaşadığı vahim yangın çeşitleri ile bile, orman ve çalılar geri dönecektir. Fakat yangınlar epey ağır sıcaklıkta ve epey yaygınsa ve yangınlar uzun sürüyorsa, yenilenme uzun aralara dağılabilen egzotik yabani ot cinsleri tarafınca yönetilebilir ve hassas çeşitler bir bölgeden sonsuza kadar kaybolabilir’’
Bu kadar büyük, sıcak ve ağır yangınların hayvan hayatı için de felaket olabileceğini belirten Prof. Mayfield, ‘’hayvanlar birfazlaca bitki çeşidinin tohumlarını dağıtır, bu niçinle bunlar yoksa ormanların yenilenmesi daha da uzun sürebilir’’ dedi.
Yangın daha sonrası yapılması gerekenler konusunda tavsiyeler veren Prof. Mayfield, ‘’Hükümet, bir daha ağaçlandırma eforlarından en çok hangi yerlerin en çok yarar sağlayacağı ve hangilerinin yalnız bırakılarak en faal biçimde yönetileceği konusunda ekolojistlerin rehberlik sağlayabilmeleri için, hasarı mümkün olan en kısa müddette değerlendirmeye çalışmalıdır. Onarım kıymetlidir, bu niçinle mümkün olduğunda tabiatın kendi kendine yenilenmesine müsaade vererek, en çok yarar sağlayacak yerlerde onarım çalışmaları yapmak için gayret gösterilmelidir’’ dedi.
İklim değişikliğini yavaşlatmak ve durdurmanın son derece değerli olduğuna dikkat çeken Prof. Mayfield kelamları şöyle sonlandırdı: ‘’Biroldukça Akdeniz ve yarı kurak bölge için iklim değişikliği iddiaları ve sonuçları kasvetli. Türkiye’yi de içine alan dünyanın birfazlaca yerinde yangınların sıklığı ve şiddetinin, iklim değişikliği ilerledikçe artması mümkündür. Ağaçlar ve çalılar yanabilse de iklim değişikliğiyle gayret için de kıymetli olduklarını, ötürüsıyla onları kesmenin tahlil olmadığını hatırlamanın değerli olduğunu düşünüyorum. Daha serin ve yağışlı mevsimlerde denetimli yanıklar yangınların yoğunluğunu azaltmaya yardımcı olabilir, lakin günün sonunda, şayet iklim değişikliğini durdurmazsak bu cins yangınlar giderek artan bir gerçeklik haline gelecek.’’
PROF. LINDENMAYER: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EN BÜYÜK SORUN
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden orman ekolojisi ve kaynak idaresi, muhafaza bilimi ve biyolojik çeşitliliğin korunması mevzularında uzman olan Profesör David Lindenmayer iklim değişikliğinin altta yatan en büyük sorun olduğunu söylüyor.
Yangın daha sonrası tabiatın kendisini ne kadar müddette toplayacağına ait sorumuzu yanıtlayan Prof. Lindenmayer, ‘’ Güzelleşmenin gerçekleşmesi birkaç yıl yahut yüzyıl alabilir. Geri dönüşün ölçüsü cinse, ekosisteme ve hatta ekosistemin yangından evvel ne kadar tesirli olduğuna bağlıdır. Yüksek bozulmuş bir ekosistem yangından daha sonra büsbütün uygunlaşmak için çaba edecektir.
İklim değişikliği ile uğraşın kritik olduğunu belirten Prof. Lindenmayer, “Yangınları daha süratli algılamak ve daha süratli söndürmek için yeni teknolojiler kullanmamız gerekiyor” dedi.
David Lindenmayer
DR. KELLY: TÜRK KIZILÇAMI ATEŞE UYARLANMIŞTIR
Melbourne Üniversitesi’nden Ekolojist Dr. Luke Kelly de hem Türkiye birebir vakitte geçtiğimiz yıl Avustralya’da yaşanan yangınlara ait Gazete Duvar’a değerlendirmelerde bulundu.
Orman yangınlarının meydana gelmesi için 4 ana ögenin bir ortaya gelmesi gerektiğini belirten Dr. Kelly, ‘Yakıt, kuraklık ve sıcak, rüzgarlı hava ve ateşleme. Bu ögelerin her biri orman yangınlarının oluşmasına katkıda bulunur, lakin nazaranceli tesirleri mahallî bağlama bağlıdır. Dünyada gördüğümüz şey, çok kuraklıkların olağanüstü kuru yakıtlar oluşturmasıdır. Bu, tutuşturma kaynakları, sıcak ve rüzgarlı şartlar olduğunda, arazinin geniş alanlarını yanmaya hazırlar’’ dedi.
Luke Kelly
Avustralya’daki son büyük yangınların, senelerca süren şiddetli kuraklık ve gibisi görülmemiş hava şartlarıyla ilişkilendirildiğini belirten Dr. Kelly, Akdeniz ekosistemlerinde, kimi bitkilerin hayat döngülerini tamamlamak için ateşe muhtaçlığı olduğuna dikkat çekiyor. Dr. Kelly, ‘’Biroldukça cins, yangından daha sonra toprağı kaplayan kaynak açısından güçlü küllere tohum bırakan çam ağaçları üzere muhakkak ateş modellerine uyarlanmıştır. Türk Kızılçamı, bu stratejiyi sergileyen bir çeşide hoş bir örnektir ve biroldukça çalışma çam ağaçlarının yangın daha sonrası yenilendiğini göstermektedir’’ dedi ve ekledi:
“Bitkiler ve hayvanlar her türlü yangın rejimine adapte değiller. Örneğin, tohumları bırakmak için ateşe gereksinim duyan bitkiler bile, yangınlar fazlaca sık olduğunda bitkilerin olgunlaşmaya ve yeni tohumlar üretmeye vakit içinderı olmadığında tehdit altında olabilir. Birtakım meşeler de dahil olmak üzere başka ağaç tipleri, yangından daha sonra yeraltı kök stoklarından yahut ağaç kabuğu ile korunan tomurcuklardan bir daha filizlenir. bir daha filizlenme, yangından daha sonra güzelleşmeyi sağlar ve ayrıyeten kuşlar ve böcekler için yiyecek ve barınak sağlamaya yardımcı olur. Avustralya’da, ağaçların gövdeden bir daha filizlendiği alanlarda ekseriyetle habitatların ve kuş popülasyonlarının daha süratli yenilenmesini görüyoruz.’’
Sera gazı emisyonlarını azaltmaya ve global ısınmayı sınırlamaya yönelik milletlerarası uğraşların, çok orman yangınları riskini azaltmak için fazlaca kıymetli olduğunu vurgulayan Dr. Kelly, sağlıklı ekosistemleri korumamıza yardımcı olabilecek aksiyon planlarını şöyle sıraladı: ‘’Yangının epey uzun müddettir olmadığı yerlerde kimi yangınların doğal olarak ortaya çıkmasına müsaade vermek, amaca yönelik yangın söndürme ve acil durum müdafaa idarelerini yürürlüğe koymak için süratli müdahale takımlarının bakılırsavlendirilmesi, yakıt yüklerini azaltarak yangın rejimlerini düzenleyen otlak hayvanları ve düşük yanıcı arazi kullanımları yaratmak, ömür alanı sağlarken yangının yayılmasını azaltmaya yardımcı olmak için park alanı yahut açık bitki örtüsünün oluşturulması.’’
Dr. Kelly, mahallî ve yerli halktan evvelki ve çağdaş idareleri öğrenmenin insanlara ve biyolojik çeşitliliğe yarar sağlayan yangın rejimlerini teşvik etmede kıymetli adımlar olduğunun da altını çizdi.
‘AVUSTRALYA’DA YANGIN daha sonraSI TEKRAR DİKİM 7-8 YIL İÇİNDE GERÇEKLEŞECEK’
Orman yangınları 2019/20 senelerında Avustralya’da on milyonlarca hektarı yaktı, 33 insanın ömrünü kaybetmesine, 3110 meskenin yıkılmasına ve binlerce bitki ve hayvanın ömür alanlarında değerli değişikliklere yol açtı. 8,3 milyon hektar yerli orman ve 130 bin hektar tarla olmak üzere yaklaşık 8,5 milyon hektar ormanı etkileyen yangınların akabinde hangi hareket planlarının hayata geçirildiğini Avustralya Tarım, Su ve Etraf Bakanlığı ile konuştuk.
Avustralya Tarım, Su ve Etraf Bakanlığı Sözcülüğü, ‘’Hasattan daha sonra, yanmış ekim alanları temizlenerek bir daha ekime hazır hale getirilir. Bu alanların bir daha dikilmesi, fidelerin mevcudiyetine ve yangın yılının vaktine bağlı olarak, çoklukla yangından daha sonraki 12 ay ortasında başlar. 2019-20 büyük orman yangınların akabinde ise bir daha dikim 7 yahut 8 yıl ortasında gerçekleşecek’’ dedi.
AVUSTRALYA HÜKÜMETİ YANGINLARDAN daha sonra NE YAPTI?
Sözcülük, 2019-20 orman yangınlarının akabinde Avustralya Hükümeti’nin 486 öncelikli bitki çeşidinin, 25 tehdit altındaki ekolojik topluluğun ve 119 hayvan çeşidinin hayatta kalmasını desteklemek için ve gerekli kritik müdahaleler hakkında tavsiyelerde bulunmak üzere bir ‘Yaban ömrü ve Tehdit Altındaki Çeşitleri Orman Yangınlarından Kurtarma Uzman Paneli’ oluşturduğunu belirtti. Sözcülük, ‘’Avustralya Hükümeti ayrıyeten muhafaza ve yırtıcı hayat bakım kuruluşları, iş dünyası, sanayi, ülkeyle süregelen klâsik ve kültürel bağları olan beşerler, bilim adamları, doğal kaynak yöneticileri ve hükümetlerden uzman görüşler ve geri bildirimler topladı. Bu ortak çalışma, Avustralya Hükümeti’nin 30 Haziran 2022’ye kadar sürecek olan ve orman yangınlarının Avustralya yerli çeşitleri üstündeki tesirlerine karşılık vermek için kurtarma aksiyonlarının gerçekleştirilmesini destekliyor’’ tabirlerini kullandı.
YANGIN daha sonraSI AVUSTRALYA’NIN HAREKET PLANI
Avustralya’da orman yangını kurtarma aksiyonlarının uygulanmasına ait sorumluluğun eyaletler, bölgeler ve İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) içinde bölündüğünü belirten Sözcülük, yangın daha sonrası hareket planlarını ise şöyle sıraladı:
– Acil kurtarma,
– Tesirleri ve idare muhtaçlıklarını ölçmek için yangın daha sonrası yerinde incelemeler,
– Yırtıcı hayvanların denetimi,
– Yabancı ot araştırmaları, tedavisi ve uzaklaştırılması,
– Erozyon idaresi,
– Yanmamış sığınakların korunması,
– Çiftlik hayvanları, yabanî otlaklar yahut çok ölçüde yerli otçulları hariç tutmak için amaçlı çitlerin kurulması,
– Habitatı bir daha kurmak için gereken süreyi belirlemek için toparlanmanın izlenmesi
Avustralya’nın Tehdit Altındaki Tipler Bilimsel Komitesinin, Uzman Paneli tarafınca tanımlanan orman yangınından etkilenen cinsler de dahil olmak üzere, yangının tesirlerini değerlendirmeye, hareketleri evvelandirmeye ve tehdit altındaki cinsleri listeleme devam ettiğini belirten Sözcülük, ‘’Bu uzman anlayışı, uzun vadede idaresi daha fazla bilgilendirmek için yasal müdafaa ve tavsiyelerle sonuçlanacaktır’’ dedi.
AVUSTRALYA HÜKÜMETİ TARAFINDAN FİNANSE EDİLEN YENİLENME TEŞEBBÜSLERİ
Orman yangınlarının akabinde güzelleşmenin uzun yıllar alacağını önnazarann Sözcülük, Avustralya Hükümeti tarafınca finanse edilen yenilenme teşebbüslerine ait örnekleri şöyleki sıraladı:
– ‘’Hükümet kısa mühlet evvel, orman yangınlarından etkilenen 200’den çok öncelikli yerli bitki tipinden tohumları toplamak, çimlendirmek, çoğaltmak ve depolamak için 1,5 milyon dolarlık bir tohum bankacılığı projesini duyurdu. Bu proje, 4 öncelikli Tehdit Altındaki Ekolojik Topluluktaki 21 öncelikli bitkinin kuşağının tükenmesini tedbire ve düşüşünü sınırlama projesi de dahil olmak üzere öbür tohum bankacılığı teşebbüsleri üzerine inşa ediliyor’’
– ‘’Greening Australia’s Project Phoenix, Avustralya Hükümeti’nin Yaban ömrü ve Habitatını Orman Yangınından Kurtarma Projesi’nin sahip olduğu 200 milyon dolarlık fondan 5 milyon dolar alan 10 yıllık bir tohum tedarik stratejisidir’’
– ‘’Avustralya Ulusal Botanik Bahçeleri’nde 7,2 milyon dolarlık son teknoloji tohum bankasının 2022’deki inşası, biroldukca yerli bitki çeşidinin orman yangınları ve değişen iklim karşısında korunmasını sağlayacak‘’
– ‘’20 Milyon Ağaç Programı, yeşil koridorları, kentsel ormanları ve tehdit altındaki ekolojik toplulukları bir daha kurmak için 2014 yılında kuruldu. Program, Şubat 2021’e kadar 25 milyondan fazla ağaç dikerek 20 milyon maksat sayısını aştı. 2019-20 orman yangınlarından az sayıda proje etkilendi ve yaklaşık 172 hektarlık bir alanda yakılan 10.000 ağaç kayboldu’’
‘İKLİM DEĞİŞLİKLİĞİ FELAKETLERİ DAHA MUHTEMEL HALE GETİRİYOR’
Queensland Üniversitesi Biyoloji Bilimleri Lideri Profesör Margaret Mayfield kişisel orman yangınlarını iklim değişikliğine bağlamanın hayli güç olduğunu belirtti lakin iklim değişikliğinin dünyanın biroldukca bölgesini daha kuru, daha sıcak ve yağışları da daha değişken hale geldiğine dikkat çekti. Mayfield, ‘’Şiddetli rüzgarlar ve düşük nem oranı üzere muhakkak hava şartlarıyla birleştiğinde, yangın çıkma mümkünlüğü artar. ötürüsıyla, iklim değişikliği neredeyse kesin olarak Türkiye’de meydana gelenler üzere felaket olaylarını rastgele bir vakitte daha muhtemel hale getiriyor. Birfazlaca yangının düşük nem, yüksek sıcaklık ve ortalamanın altında yağış alan geniş alanlarda başlaması muhakkak mümkündür’’ dedi.
Margaret Mayfield
‘TÜRKİYE DAHİL PEK ÇOK EKOSİSTEM YANGINLARLA BAŞA ÇIKMAK ÜZERİNE EVRİMLEŞMİŞTİR’
Türkiye’deki yangınları kıymetlendiren Prof. Mayfield, orman yangınlarının ekosistemler ve biyolojik çeşitlilik üzerine biroldukca kısa ve uzun vadeli tesiri olduğunu tabir etti ve Türkiye dahil bir hayli tabiat ekosisteminin yenilenme için yangınlarla başa çıkmak ve hatta yangınlara güvenmek üzerine evrimleştiğini belirtti.
İklim değişikliği sebebi ile epeyce daha kapsamlı ve hayli daha ağır sıcaklıkta olan yangınların giderek arttığına dikkat çeken Prof. Mayfield, yangına uyarlanmış sistemlerde bile (belirli ekolojik süreçler için yangına muhtaçlık duydukları manasına gelir) çok ağır sıcaklıktaki yangınların uzun vadeli olumsuz sonuçlara niye olabileceğini söylemiş oldu ve ekledi: ‘’Yangınlar epey ağır sıcaklıkta yahut epeyce geniş bir alana yayılıyorsa, olağanda yangınlarda hayatta kalan bitki çeşitlerinin mevti de dahil olmak üzere ekolojik süreçlerde bir bozulma nazaranbilirsiniz. Yangınlar epeyce ağır sıcaklıktaysa ve epeyce geniş bir alana yayılıyorsa, yangınlardan daha sonra orman yenilenmesi için gerekli olan tohumların dağılmasında sınırlamalara niye olabilir. Türkiye’nin şu anda yaşadığı vahim yangın çeşitleri ile bile, orman ve çalılar geri dönecektir. Fakat yangınlar epey ağır sıcaklıkta ve epey yaygınsa ve yangınlar uzun sürüyorsa, yenilenme uzun aralara dağılabilen egzotik yabani ot cinsleri tarafınca yönetilebilir ve hassas çeşitler bir bölgeden sonsuza kadar kaybolabilir’’
Bu kadar büyük, sıcak ve ağır yangınların hayvan hayatı için de felaket olabileceğini belirten Prof. Mayfield, ‘’hayvanlar birfazlaca bitki çeşidinin tohumlarını dağıtır, bu niçinle bunlar yoksa ormanların yenilenmesi daha da uzun sürebilir’’ dedi.
Yangın daha sonrası yapılması gerekenler konusunda tavsiyeler veren Prof. Mayfield, ‘’Hükümet, bir daha ağaçlandırma eforlarından en çok hangi yerlerin en çok yarar sağlayacağı ve hangilerinin yalnız bırakılarak en faal biçimde yönetileceği konusunda ekolojistlerin rehberlik sağlayabilmeleri için, hasarı mümkün olan en kısa müddette değerlendirmeye çalışmalıdır. Onarım kıymetlidir, bu niçinle mümkün olduğunda tabiatın kendi kendine yenilenmesine müsaade vererek, en çok yarar sağlayacak yerlerde onarım çalışmaları yapmak için gayret gösterilmelidir’’ dedi.
İklim değişikliğini yavaşlatmak ve durdurmanın son derece değerli olduğuna dikkat çeken Prof. Mayfield kelamları şöyle sonlandırdı: ‘’Biroldukça Akdeniz ve yarı kurak bölge için iklim değişikliği iddiaları ve sonuçları kasvetli. Türkiye’yi de içine alan dünyanın birfazlaca yerinde yangınların sıklığı ve şiddetinin, iklim değişikliği ilerledikçe artması mümkündür. Ağaçlar ve çalılar yanabilse de iklim değişikliğiyle gayret için de kıymetli olduklarını, ötürüsıyla onları kesmenin tahlil olmadığını hatırlamanın değerli olduğunu düşünüyorum. Daha serin ve yağışlı mevsimlerde denetimli yanıklar yangınların yoğunluğunu azaltmaya yardımcı olabilir, lakin günün sonunda, şayet iklim değişikliğini durdurmazsak bu cins yangınlar giderek artan bir gerçeklik haline gelecek.’’
PROF. LINDENMAYER: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EN BÜYÜK SORUN
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden orman ekolojisi ve kaynak idaresi, muhafaza bilimi ve biyolojik çeşitliliğin korunması mevzularında uzman olan Profesör David Lindenmayer iklim değişikliğinin altta yatan en büyük sorun olduğunu söylüyor.
Yangın daha sonrası tabiatın kendisini ne kadar müddette toplayacağına ait sorumuzu yanıtlayan Prof. Lindenmayer, ‘’ Güzelleşmenin gerçekleşmesi birkaç yıl yahut yüzyıl alabilir. Geri dönüşün ölçüsü cinse, ekosisteme ve hatta ekosistemin yangından evvel ne kadar tesirli olduğuna bağlıdır. Yüksek bozulmuş bir ekosistem yangından daha sonra büsbütün uygunlaşmak için çaba edecektir.
İklim değişikliği ile uğraşın kritik olduğunu belirten Prof. Lindenmayer, “Yangınları daha süratli algılamak ve daha süratli söndürmek için yeni teknolojiler kullanmamız gerekiyor” dedi.
David Lindenmayer
DR. KELLY: TÜRK KIZILÇAMI ATEŞE UYARLANMIŞTIR
Melbourne Üniversitesi’nden Ekolojist Dr. Luke Kelly de hem Türkiye birebir vakitte geçtiğimiz yıl Avustralya’da yaşanan yangınlara ait Gazete Duvar’a değerlendirmelerde bulundu.
Orman yangınlarının meydana gelmesi için 4 ana ögenin bir ortaya gelmesi gerektiğini belirten Dr. Kelly, ‘Yakıt, kuraklık ve sıcak, rüzgarlı hava ve ateşleme. Bu ögelerin her biri orman yangınlarının oluşmasına katkıda bulunur, lakin nazaranceli tesirleri mahallî bağlama bağlıdır. Dünyada gördüğümüz şey, çok kuraklıkların olağanüstü kuru yakıtlar oluşturmasıdır. Bu, tutuşturma kaynakları, sıcak ve rüzgarlı şartlar olduğunda, arazinin geniş alanlarını yanmaya hazırlar’’ dedi.
Luke Kelly
Avustralya’daki son büyük yangınların, senelerca süren şiddetli kuraklık ve gibisi görülmemiş hava şartlarıyla ilişkilendirildiğini belirten Dr. Kelly, Akdeniz ekosistemlerinde, kimi bitkilerin hayat döngülerini tamamlamak için ateşe muhtaçlığı olduğuna dikkat çekiyor. Dr. Kelly, ‘’Biroldukça cins, yangından daha sonra toprağı kaplayan kaynak açısından güçlü küllere tohum bırakan çam ağaçları üzere muhakkak ateş modellerine uyarlanmıştır. Türk Kızılçamı, bu stratejiyi sergileyen bir çeşide hoş bir örnektir ve biroldukça çalışma çam ağaçlarının yangın daha sonrası yenilendiğini göstermektedir’’ dedi ve ekledi:
“Bitkiler ve hayvanlar her türlü yangın rejimine adapte değiller. Örneğin, tohumları bırakmak için ateşe gereksinim duyan bitkiler bile, yangınlar fazlaca sık olduğunda bitkilerin olgunlaşmaya ve yeni tohumlar üretmeye vakit içinderı olmadığında tehdit altında olabilir. Birtakım meşeler de dahil olmak üzere başka ağaç tipleri, yangından daha sonra yeraltı kök stoklarından yahut ağaç kabuğu ile korunan tomurcuklardan bir daha filizlenir. bir daha filizlenme, yangından daha sonra güzelleşmeyi sağlar ve ayrıyeten kuşlar ve böcekler için yiyecek ve barınak sağlamaya yardımcı olur. Avustralya’da, ağaçların gövdeden bir daha filizlendiği alanlarda ekseriyetle habitatların ve kuş popülasyonlarının daha süratli yenilenmesini görüyoruz.’’
Sera gazı emisyonlarını azaltmaya ve global ısınmayı sınırlamaya yönelik milletlerarası uğraşların, çok orman yangınları riskini azaltmak için fazlaca kıymetli olduğunu vurgulayan Dr. Kelly, sağlıklı ekosistemleri korumamıza yardımcı olabilecek aksiyon planlarını şöyle sıraladı: ‘’Yangının epey uzun müddettir olmadığı yerlerde kimi yangınların doğal olarak ortaya çıkmasına müsaade vermek, amaca yönelik yangın söndürme ve acil durum müdafaa idarelerini yürürlüğe koymak için süratli müdahale takımlarının bakılırsavlendirilmesi, yakıt yüklerini azaltarak yangın rejimlerini düzenleyen otlak hayvanları ve düşük yanıcı arazi kullanımları yaratmak, ömür alanı sağlarken yangının yayılmasını azaltmaya yardımcı olmak için park alanı yahut açık bitki örtüsünün oluşturulması.’’
Dr. Kelly, mahallî ve yerli halktan evvelki ve çağdaş idareleri öğrenmenin insanlara ve biyolojik çeşitliliğe yarar sağlayan yangın rejimlerini teşvik etmede kıymetli adımlar olduğunun da altını çizdi.
‘AVUSTRALYA’DA YANGIN daha sonraSI TEKRAR DİKİM 7-8 YIL İÇİNDE GERÇEKLEŞECEK’
Orman yangınları 2019/20 senelerında Avustralya’da on milyonlarca hektarı yaktı, 33 insanın ömrünü kaybetmesine, 3110 meskenin yıkılmasına ve binlerce bitki ve hayvanın ömür alanlarında değerli değişikliklere yol açtı. 8,3 milyon hektar yerli orman ve 130 bin hektar tarla olmak üzere yaklaşık 8,5 milyon hektar ormanı etkileyen yangınların akabinde hangi hareket planlarının hayata geçirildiğini Avustralya Tarım, Su ve Etraf Bakanlığı ile konuştuk.
Avustralya Tarım, Su ve Etraf Bakanlığı Sözcülüğü, ‘’Hasattan daha sonra, yanmış ekim alanları temizlenerek bir daha ekime hazır hale getirilir. Bu alanların bir daha dikilmesi, fidelerin mevcudiyetine ve yangın yılının vaktine bağlı olarak, çoklukla yangından daha sonraki 12 ay ortasında başlar. 2019-20 büyük orman yangınların akabinde ise bir daha dikim 7 yahut 8 yıl ortasında gerçekleşecek’’ dedi.
AVUSTRALYA HÜKÜMETİ YANGINLARDAN daha sonra NE YAPTI?
Sözcülük, 2019-20 orman yangınlarının akabinde Avustralya Hükümeti’nin 486 öncelikli bitki çeşidinin, 25 tehdit altındaki ekolojik topluluğun ve 119 hayvan çeşidinin hayatta kalmasını desteklemek için ve gerekli kritik müdahaleler hakkında tavsiyelerde bulunmak üzere bir ‘Yaban ömrü ve Tehdit Altındaki Çeşitleri Orman Yangınlarından Kurtarma Uzman Paneli’ oluşturduğunu belirtti. Sözcülük, ‘’Avustralya Hükümeti ayrıyeten muhafaza ve yırtıcı hayat bakım kuruluşları, iş dünyası, sanayi, ülkeyle süregelen klâsik ve kültürel bağları olan beşerler, bilim adamları, doğal kaynak yöneticileri ve hükümetlerden uzman görüşler ve geri bildirimler topladı. Bu ortak çalışma, Avustralya Hükümeti’nin 30 Haziran 2022’ye kadar sürecek olan ve orman yangınlarının Avustralya yerli çeşitleri üstündeki tesirlerine karşılık vermek için kurtarma aksiyonlarının gerçekleştirilmesini destekliyor’’ tabirlerini kullandı.
YANGIN daha sonraSI AVUSTRALYA’NIN HAREKET PLANI
Avustralya’da orman yangını kurtarma aksiyonlarının uygulanmasına ait sorumluluğun eyaletler, bölgeler ve İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) içinde bölündüğünü belirten Sözcülük, yangın daha sonrası hareket planlarını ise şöyle sıraladı:
– Acil kurtarma,
– Tesirleri ve idare muhtaçlıklarını ölçmek için yangın daha sonrası yerinde incelemeler,
– Yırtıcı hayvanların denetimi,
– Yabancı ot araştırmaları, tedavisi ve uzaklaştırılması,
– Erozyon idaresi,
– Yanmamış sığınakların korunması,
– Çiftlik hayvanları, yabanî otlaklar yahut çok ölçüde yerli otçulları hariç tutmak için amaçlı çitlerin kurulması,
– Habitatı bir daha kurmak için gereken süreyi belirlemek için toparlanmanın izlenmesi
Avustralya’nın Tehdit Altındaki Tipler Bilimsel Komitesinin, Uzman Paneli tarafınca tanımlanan orman yangınından etkilenen cinsler de dahil olmak üzere, yangının tesirlerini değerlendirmeye, hareketleri evvelandirmeye ve tehdit altındaki cinsleri listeleme devam ettiğini belirten Sözcülük, ‘’Bu uzman anlayışı, uzun vadede idaresi daha fazla bilgilendirmek için yasal müdafaa ve tavsiyelerle sonuçlanacaktır’’ dedi.
AVUSTRALYA HÜKÜMETİ TARAFINDAN FİNANSE EDİLEN YENİLENME TEŞEBBÜSLERİ
Orman yangınlarının akabinde güzelleşmenin uzun yıllar alacağını önnazarann Sözcülük, Avustralya Hükümeti tarafınca finanse edilen yenilenme teşebbüslerine ait örnekleri şöyleki sıraladı:
– ‘’Hükümet kısa mühlet evvel, orman yangınlarından etkilenen 200’den çok öncelikli yerli bitki tipinden tohumları toplamak, çimlendirmek, çoğaltmak ve depolamak için 1,5 milyon dolarlık bir tohum bankacılığı projesini duyurdu. Bu proje, 4 öncelikli Tehdit Altındaki Ekolojik Topluluktaki 21 öncelikli bitkinin kuşağının tükenmesini tedbire ve düşüşünü sınırlama projesi de dahil olmak üzere öbür tohum bankacılığı teşebbüsleri üzerine inşa ediliyor’’
– ‘’Greening Australia’s Project Phoenix, Avustralya Hükümeti’nin Yaban ömrü ve Habitatını Orman Yangınından Kurtarma Projesi’nin sahip olduğu 200 milyon dolarlık fondan 5 milyon dolar alan 10 yıllık bir tohum tedarik stratejisidir’’
– ‘’Avustralya Ulusal Botanik Bahçeleri’nde 7,2 milyon dolarlık son teknoloji tohum bankasının 2022’deki inşası, biroldukca yerli bitki çeşidinin orman yangınları ve değişen iklim karşısında korunmasını sağlayacak‘’
– ‘’20 Milyon Ağaç Programı, yeşil koridorları, kentsel ormanları ve tehdit altındaki ekolojik toplulukları bir daha kurmak için 2014 yılında kuruldu. Program, Şubat 2021’e kadar 25 milyondan fazla ağaç dikerek 20 milyon maksat sayısını aştı. 2019-20 orman yangınlarından az sayıda proje etkilendi ve yaklaşık 172 hektarlık bir alanda yakılan 10.000 ağaç kayboldu’’