Anayasa Mahkemesine ferdî müracaat sayısı 450 bini geçti Türkiye’nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak gayesiyle 23 Eylül 2012’de getirdiği Anayasa Mahkemesine ferdî müracaat hakkı, ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, bayanların ve çalışanların da bulunduğu 450 binden çok kişinin “umudu” oldu.
Aanadolu Ajansı’nın derlediği bilgilere bakılırsa, uygulamanın başladığı 2012’de müracaat sayısı 1342 olarak kayıtlara geçti, daha sonraki süreçte müracaat sayısında artış görüldü.
Bu sayı 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 oldu. Anayasa Mahkemesine en yüksek müracaat sayısı 80 bin 756 ile 2016’da gerçekleşti. Bu sayı 2017’de yarı yarıya azalarak 40 bin 530 olarak belirlendi. 2018’de ise müracaat sayısı 38 bin 186’ya düştü, 2019’da 42 bin 971 olan ferdi müracaat sayısı 2020’de 40 bin 402, 2021’de 66 bin 121, bu yılın birinci 6 ayında ise 67 bin 395 olarak kayıtlara geçti.
327 BİN MÜRACAAT KARARA BAĞLANDI
Bugüne kadar ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, emekçilerin ve emeklilerin de olduğu binlerce kişinin çeşitli argümanlarla ferdi müracaat yaptığı Yüksek Mahkeme, bunların 327 binini karara bağladı. Mahkemede karar bekleyen yaklaşık 123 bin ferdî müracaat bulunuyor.
30 BİN İHLAL KARARI VERDİ
Sonuçlandırılan müracaatlardan yaklaşık 30 bininde ihlal sonucu veren Yüksek Mahkemenin bu kararlarının yüzde 70’ini ise “adil yargılanma hakkının ihlali” oluşturdu.
AYM’NİN DİKKAT ÇEKEN KARARLARI
Anayasa Mahkemesi, boşanma etabındaki eşi tarafınca casus yazılımla telefonundan doküman temin edilen ve açtığı dava sonuçsuz kalan kişinin ferdi müracaatında özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Kararda, “Derece mahkemelerinin eşlerin birbirlerine karşı özel hayat alanlarının bulunmadığı kararınu doğuracak mahiyetteki yaklaşımının anayasal garantilere karşıt olduğu açıktır.” denildi.
Yüksek Mahkeme, çalıştığı belediyede isteği haricinde öbür üniteye atanan kişinin yaptığı ferdî müracaatta da özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Kamu kurumları tarafınca atama ve gorevlendirme süreci yapılmasında makul bir takdir alanının bulunduğu tabir edilen kararda, bu takdir ytesirinin keyfi biçimde kullanılmaması gerektiği vurgulandı.
Yaklaşık 4 yıl süren yetki tespitine itiraz talebiyle açılan dava niçiniyle toplu iş kontratı görüşmelerinde yer alamayan sendikanın ferdi müracaatında da hak ihlali sonucu verildi. Dava süreci niçiniyle çalışanların toplu iş kontratı hakkından faydalanamadığına işaret edilen kararda, 4 yıllık vakit zarfında sendikanın iş yerinde çalışanları temsil etme, personel sayısını artırarak toplumsal ve finansal kaynaklarını güçlendirme üzere haklarından mahrum bırakıldığı açıklandı.
WHATSAPP YAZIŞMALARININ GÖRÜLMESİ HABERLEŞME HÜRRİYETİNİN İHLALİ
Özel şirket çalışanının, WhatsApp yazışmalarının şirket yetkilisi tarafınca görülmesi üzerine haksız yere işten çıkarıldığına ait yaptığı ferdî müracaatta da özel hayata hürmet ve haberleşme hürriyeti haklarının ihlal edildiğine hükmedildi.
Yüksek Mahkeme, belediye çalışanının parmak izi ile mesai takibinin yapılmasına ait müracaatında da özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğini kararlaştırdı.
İşe iade davasındaki gerekçeli sonucun 1 yıl 2 ay 10 günde yazılması da Anayasa Mahkemesince makul müddette yargılanma hakkının ihlali sayıldı.
Anayasa Mahkemesi, Batman Hasankeyf’te baraj imali niçiniyle meskenlerin yeni yerleşim alanına taşınması projesinden bekar olduğu sebebi öne sürülerek yararlandırılmayan kişinin ferdi müracaatında da hak ihlali kararına vardı. Kararda, kişinin uygar hali niçiniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği açıklandı.
Bir diğer müracaatta ise tapulu bulunmasına karşın orman sonları ortasında kaldığı sebebi öne sürülerek sahipleri tarafınca kullanılamayan yere ait yapılan ferdi müracaatta mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
Çevresel tesir değerlendirmesi yapılmadan yaşadığı sitenin karşısına belediye tarafınca balık ve su eserleri toptancı hali yapılmasından şikayet eden kişinin ferdî müracaatında da Yüksek Mahkeme, özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiği kararına vardı.
Yüksek Mahkemeye ünlü isimlerin de yolu düştü. Prof. Dr. Canan Karatay, televizyon programlarındaki “şeker yükleme testi”ne ait tıbbi içerikli açıklamaları niçiniyle 15 gün süreksiz olarak meslekten alıkoyma cezası verilmesi sonucunı Anayasa Mahkemesine taşıdı. Karatay’ın müracaatında Anayasa Mahkemesi, tabir özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. (HABER MERKEZİ)
Aanadolu Ajansı’nın derlediği bilgilere bakılırsa, uygulamanın başladığı 2012’de müracaat sayısı 1342 olarak kayıtlara geçti, daha sonraki süreçte müracaat sayısında artış görüldü.
Bu sayı 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 oldu. Anayasa Mahkemesine en yüksek müracaat sayısı 80 bin 756 ile 2016’da gerçekleşti. Bu sayı 2017’de yarı yarıya azalarak 40 bin 530 olarak belirlendi. 2018’de ise müracaat sayısı 38 bin 186’ya düştü, 2019’da 42 bin 971 olan ferdi müracaat sayısı 2020’de 40 bin 402, 2021’de 66 bin 121, bu yılın birinci 6 ayında ise 67 bin 395 olarak kayıtlara geçti.
327 BİN MÜRACAAT KARARA BAĞLANDI
Bugüne kadar ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, emekçilerin ve emeklilerin de olduğu binlerce kişinin çeşitli argümanlarla ferdi müracaat yaptığı Yüksek Mahkeme, bunların 327 binini karara bağladı. Mahkemede karar bekleyen yaklaşık 123 bin ferdî müracaat bulunuyor.
30 BİN İHLAL KARARI VERDİ
Sonuçlandırılan müracaatlardan yaklaşık 30 bininde ihlal sonucu veren Yüksek Mahkemenin bu kararlarının yüzde 70’ini ise “adil yargılanma hakkının ihlali” oluşturdu.
AYM’NİN DİKKAT ÇEKEN KARARLARI
Anayasa Mahkemesi, boşanma etabındaki eşi tarafınca casus yazılımla telefonundan doküman temin edilen ve açtığı dava sonuçsuz kalan kişinin ferdi müracaatında özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Kararda, “Derece mahkemelerinin eşlerin birbirlerine karşı özel hayat alanlarının bulunmadığı kararınu doğuracak mahiyetteki yaklaşımının anayasal garantilere karşıt olduğu açıktır.” denildi.
Yüksek Mahkeme, çalıştığı belediyede isteği haricinde öbür üniteye atanan kişinin yaptığı ferdî müracaatta da özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Kamu kurumları tarafınca atama ve gorevlendirme süreci yapılmasında makul bir takdir alanının bulunduğu tabir edilen kararda, bu takdir ytesirinin keyfi biçimde kullanılmaması gerektiği vurgulandı.
Yaklaşık 4 yıl süren yetki tespitine itiraz talebiyle açılan dava niçiniyle toplu iş kontratı görüşmelerinde yer alamayan sendikanın ferdi müracaatında da hak ihlali sonucu verildi. Dava süreci niçiniyle çalışanların toplu iş kontratı hakkından faydalanamadığına işaret edilen kararda, 4 yıllık vakit zarfında sendikanın iş yerinde çalışanları temsil etme, personel sayısını artırarak toplumsal ve finansal kaynaklarını güçlendirme üzere haklarından mahrum bırakıldığı açıklandı.
WHATSAPP YAZIŞMALARININ GÖRÜLMESİ HABERLEŞME HÜRRİYETİNİN İHLALİ
Özel şirket çalışanının, WhatsApp yazışmalarının şirket yetkilisi tarafınca görülmesi üzerine haksız yere işten çıkarıldığına ait yaptığı ferdî müracaatta da özel hayata hürmet ve haberleşme hürriyeti haklarının ihlal edildiğine hükmedildi.
Yüksek Mahkeme, belediye çalışanının parmak izi ile mesai takibinin yapılmasına ait müracaatında da özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğini kararlaştırdı.
İşe iade davasındaki gerekçeli sonucun 1 yıl 2 ay 10 günde yazılması da Anayasa Mahkemesince makul müddette yargılanma hakkının ihlali sayıldı.
Anayasa Mahkemesi, Batman Hasankeyf’te baraj imali niçiniyle meskenlerin yeni yerleşim alanına taşınması projesinden bekar olduğu sebebi öne sürülerek yararlandırılmayan kişinin ferdi müracaatında da hak ihlali kararına vardı. Kararda, kişinin uygar hali niçiniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği açıklandı.
Bir diğer müracaatta ise tapulu bulunmasına karşın orman sonları ortasında kaldığı sebebi öne sürülerek sahipleri tarafınca kullanılamayan yere ait yapılan ferdi müracaatta mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
Çevresel tesir değerlendirmesi yapılmadan yaşadığı sitenin karşısına belediye tarafınca balık ve su eserleri toptancı hali yapılmasından şikayet eden kişinin ferdî müracaatında da Yüksek Mahkeme, özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiği kararına vardı.
Yüksek Mahkemeye ünlü isimlerin de yolu düştü. Prof. Dr. Canan Karatay, televizyon programlarındaki “şeker yükleme testi”ne ait tıbbi içerikli açıklamaları niçiniyle 15 gün süreksiz olarak meslekten alıkoyma cezası verilmesi sonucunı Anayasa Mahkemesine taşıdı. Karatay’ın müracaatında Anayasa Mahkemesi, tabir özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. (HABER MERKEZİ)