ABD ve İngiltere’den Çin’e kuşatma: Avustralya’ya 8 nükleer denizaltı Ortadoğu’dan çekilme planları yaparak tüm konsantrasyonunu dünyanın yükselen aktörü Çin’e karşı yapılacak ataklara odaklayan ABD, İngiltere ve Avustralya ile bir arada Hint-Pasifik bölgesinde AUKUS ismini verdikleri nükleer güvenlik ittifakı oluşturdu. İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ABD Lideri Joe Biden ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison, yayımladıkları ortak bildiride, üç ülkenin isimlerinin İngilizce’deki kısaltmasından oluşan “Aukus” isimli yeni bir güvenlik iştirakinin başlatıldığını duyurdu. Çin ittifakı, “soğuk savaş mantalitesi” çıkışıyla eleştirdi. İttifak kapsamında Avustralya donanmasının nükleer güçlü denizaltılar edinmesi sağlanacağı kaydedildi. Öte yandan Johnson, ittifakın hiç bir ülkeyi gaye almadığını savundu.
AVUSTRALYA’YA NÜKLEER DENİZALTI
Ortak açıklamada, Avustralya kraliyet donanmasının nükleer güçlü denizaltılar edinmesini sağlamak için bu ülkenin destekleneceği açıklandı. Mutabakat doğrultusunda Avustralya’ya 8 adet nükleer denizaltı verilecek. Ayrıyeten üye ülkelerin siber alandaki kapasiteler ve yapay zeka çalışmaları üzerine de odaklanacağı kaydedildi.
SOĞUK SAVAŞ MANTALİTESİ
Üçlü ittifaka Çin’den reaksiyon gecikmedi. Çin’in Washington Büyükelçiliği üçlü muahedeyi eleştirerek, ABD, İngiltere ve Avustralya’nın öteki ülkelerin çıkarlarını maksat alan dışlayıcı bloklar kurmaması gerektiğini vurguladı. Büyükelçilik sözcüsü Liu Pengyu, bu ülkelerin soğuk savaş mantalitesinden uzaklaşması gerektiğini tabir etti.
AB TEKRAR DENKLEM DIŞI
Öte yandan Afganistan’dan çekilme sürecinde AB’nin çıkarlarını ve varlığını yok sayan ABD, Hint-Pasifik bölgesinde de Brüksel’i bir daha denklem haricinde bıraktı. Fransa’nın muahededen en büyük darbeyi alan ülkeler içinde yer alması, Brüksel ile Washington içindeki çatlağın büyüdüğü yorumuna niye oldu.
Fransa: Sırtımızdan bıçaklandık
AUKUS’un duyurulmasından daha sonra Batı’dan birinci reaksiyon Fransa’dan geldi. Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, France Info radyosuna yaptığı açıklamada, “Sırtımızdan bıçaklandık. Avustralya ile inanca dayalı bir münasebet kurmuştuk. Bu inanca ihanet edildi” dedi. Çok sonlu olduğunu net bir biçimde tabir eden Le Drian, “Müttefik müttefike bunu yapmaz” kelamlarıyla sert çıktı. Kendilerine müracaattan alınan sonucu ABD Lideri Joe Biden’a da yakıştıramadığını belirten Le Drian, “Bu ani ve öngörülemeyen karar, Bay Trump’ın alacağı cinsten bir karara benziyor” diyerek Biden’ı eleştridi. Avustralya, Fransa ile yıllar evvel imzaladığı 90 milyar dolara ulaşan devasa denizaltı mutabakatını AUKUS daha sonrası iptal edeceğini duyurmuştu.
Pot kırma ustası
AUKUS’un açıklanması daha sonrası Beyaz Saray’da telekonferans yolu ile düzenlenen ortak basın toplantısında Biden, potlarına bir yenisini ekledi. Toplantı sırasında, İngiltere Başbakanı Johnson’a teşekkür ettikten daha sonra Avustralya Başbakanı Morrison’a dönen ve bir süre duraklayan Biden, Morrison’ın ismini unuttu ve İngilizlerin Avustralya için kullandıkları “down under (aşağıdaki)” tabirini kullandı. Bu, ABD Başkanı’nın birinci isim unutması değil. Demans hastalığı sebebiyle sık sık kameralar karşısında gaflara imza atan Biden, daha evvel uçağa çıkarken düşmüş, Savunma Bakanı’nın ismini unutmuş, yardımcısı Harris’i “ABD Başkanı” ilan etmiş, Putin’e de “Klutin” demişti.
AVUSTRALYA’YA NÜKLEER DENİZALTI
Ortak açıklamada, Avustralya kraliyet donanmasının nükleer güçlü denizaltılar edinmesini sağlamak için bu ülkenin destekleneceği açıklandı. Mutabakat doğrultusunda Avustralya’ya 8 adet nükleer denizaltı verilecek. Ayrıyeten üye ülkelerin siber alandaki kapasiteler ve yapay zeka çalışmaları üzerine de odaklanacağı kaydedildi.
SOĞUK SAVAŞ MANTALİTESİ
Üçlü ittifaka Çin’den reaksiyon gecikmedi. Çin’in Washington Büyükelçiliği üçlü muahedeyi eleştirerek, ABD, İngiltere ve Avustralya’nın öteki ülkelerin çıkarlarını maksat alan dışlayıcı bloklar kurmaması gerektiğini vurguladı. Büyükelçilik sözcüsü Liu Pengyu, bu ülkelerin soğuk savaş mantalitesinden uzaklaşması gerektiğini tabir etti.
AB TEKRAR DENKLEM DIŞI
Öte yandan Afganistan’dan çekilme sürecinde AB’nin çıkarlarını ve varlığını yok sayan ABD, Hint-Pasifik bölgesinde de Brüksel’i bir daha denklem haricinde bıraktı. Fransa’nın muahededen en büyük darbeyi alan ülkeler içinde yer alması, Brüksel ile Washington içindeki çatlağın büyüdüğü yorumuna niye oldu.
Fransa: Sırtımızdan bıçaklandık
AUKUS’un duyurulmasından daha sonra Batı’dan birinci reaksiyon Fransa’dan geldi. Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, France Info radyosuna yaptığı açıklamada, “Sırtımızdan bıçaklandık. Avustralya ile inanca dayalı bir münasebet kurmuştuk. Bu inanca ihanet edildi” dedi. Çok sonlu olduğunu net bir biçimde tabir eden Le Drian, “Müttefik müttefike bunu yapmaz” kelamlarıyla sert çıktı. Kendilerine müracaattan alınan sonucu ABD Lideri Joe Biden’a da yakıştıramadığını belirten Le Drian, “Bu ani ve öngörülemeyen karar, Bay Trump’ın alacağı cinsten bir karara benziyor” diyerek Biden’ı eleştridi. Avustralya, Fransa ile yıllar evvel imzaladığı 90 milyar dolara ulaşan devasa denizaltı mutabakatını AUKUS daha sonrası iptal edeceğini duyurmuştu.
Pot kırma ustası
AUKUS’un açıklanması daha sonrası Beyaz Saray’da telekonferans yolu ile düzenlenen ortak basın toplantısında Biden, potlarına bir yenisini ekledi. Toplantı sırasında, İngiltere Başbakanı Johnson’a teşekkür ettikten daha sonra Avustralya Başbakanı Morrison’a dönen ve bir süre duraklayan Biden, Morrison’ın ismini unuttu ve İngilizlerin Avustralya için kullandıkları “down under (aşağıdaki)” tabirini kullandı. Bu, ABD Başkanı’nın birinci isim unutması değil. Demans hastalığı sebebiyle sık sık kameralar karşısında gaflara imza atan Biden, daha evvel uçağa çıkarken düşmüş, Savunma Bakanı’nın ismini unutmuş, yardımcısı Harris’i “ABD Başkanı” ilan etmiş, Putin’e de “Klutin” demişti.