ABD hegemonyası çöktü: Afganistan’dan çekilmesi en büyük işaret Amerika merkezli milletlerarası bağlar mecmuası National Interest, ABD hegemonyasının bitmiş olduğini yazdı. Mecmua müelliflerinden Mark Katz’ın imzasıyla yayımlanan makalede, ABD’nin son senelerda dünyanın çeşitli bölgelerindeki askeri varlığını giderek azalttığı, müttefiklerine kelam geçiremediği ve uzun periyodik operasyonlarda üstünlük sağlayamadığı tabir edildi. Katz, bilhassa Trump devrinde NATO ve müttefikleriyle çelişkiler yaşayan ABD’nin, Biden idaresiyle bunun aykırısı bir izlenim oluşturma gayretinin yetersiz kaldığını belirtti. ABD’li uzman, Amerikan ordusunun Afganistan’dan çekilmesi ve 2021 sonunda Irak’tan çıkmayı planlamasının, bölgedeki nüfuzunun tükendiğini gösterdiğini öne sürdü. Washington’ın müttefiklerini rakipleriyle iş birliği yapmaktan vazgeçmeye ikna edememesi de hegemonyasının bitmiş olduğinin bir öteki işareti.
GÜÇ YARIŞINDA BOCALIYOR
Katz’a nazaran “Biden’ın, gelir gelmez Trump’ın çıktığı mutabakatlara yenidendan onay vermesi ve “ABD geri döndü” diyerek, Rusya ve Çin üzere potansiyel rakiplerine meydan okumasına rağmen, dış siyasette ABD’nin güç yarışında bocalamaya devam ettiği bir gerçek. Bunun esas göstergelerinden birinin, ABD’nin Afganistan ile Irak’taki geniş çaplı ve uzun periyodik operasyonlarda üstünlük sağlayamaması olduğunu belirten Katz, Washington’ın, 2008’de Gürcistan’da, 2014’te ise Ukrayna’da olanlar konusunda Rusya’ya cevap vermek konusunda zayıf kaldığına işaret etti. Yazıda ABD’nin, Çin’in yükselişi ve Rusya ile güç yarışında bocalama emareleri gösterdiği açıklandı. Öte yandan müellif, ABD’nin Ortadoğu’da, bilhassa de Suriye, Yemen ve Libya’daki krizlerin tahlili konusunda inisiyatifi Rusya, Irak ve Ankara’ya bıraktığı değerlendirmesini paylaştı.
6 kent merkezi Taliban’ın elinde
Afgan hükûmet güçlerinin Taliban’a karşı denetimi kaybettiği vilayet merkezi sayısı, ülkenin kuzeyindeki Samangan vilayetinin merkezi Aybek kentinin de örgütün eline geçmesiyle 6’ya yükseldi. ABD’nin Afganistan’dan çekilme sonucu alması ve Afgan idaresinin Taliban’la barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının akabinde Taliban akınları sürat kazandı. Örgüt, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten daha sonra kuşatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi. Ülkenin İran sonundaki Nimruz vilayetinin merkezi Zaranc, Taliban’ın ele geçirdiği birinci vilayet merkezi oldu. Taliban milisleri, son beş günde biri ülkenin güneybatısında, öbür beşi kuzey ve kuzeydoğuda olmak üzere toplam 6 vilayet merkezinde hakimiyet kurmuş durumda.
GÜÇ YARIŞINDA BOCALIYOR
Katz’a nazaran “Biden’ın, gelir gelmez Trump’ın çıktığı mutabakatlara yenidendan onay vermesi ve “ABD geri döndü” diyerek, Rusya ve Çin üzere potansiyel rakiplerine meydan okumasına rağmen, dış siyasette ABD’nin güç yarışında bocalamaya devam ettiği bir gerçek. Bunun esas göstergelerinden birinin, ABD’nin Afganistan ile Irak’taki geniş çaplı ve uzun periyodik operasyonlarda üstünlük sağlayamaması olduğunu belirten Katz, Washington’ın, 2008’de Gürcistan’da, 2014’te ise Ukrayna’da olanlar konusunda Rusya’ya cevap vermek konusunda zayıf kaldığına işaret etti. Yazıda ABD’nin, Çin’in yükselişi ve Rusya ile güç yarışında bocalama emareleri gösterdiği açıklandı. Öte yandan müellif, ABD’nin Ortadoğu’da, bilhassa de Suriye, Yemen ve Libya’daki krizlerin tahlili konusunda inisiyatifi Rusya, Irak ve Ankara’ya bıraktığı değerlendirmesini paylaştı.
6 kent merkezi Taliban’ın elinde
Afgan hükûmet güçlerinin Taliban’a karşı denetimi kaybettiği vilayet merkezi sayısı, ülkenin kuzeyindeki Samangan vilayetinin merkezi Aybek kentinin de örgütün eline geçmesiyle 6’ya yükseldi. ABD’nin Afganistan’dan çekilme sonucu alması ve Afgan idaresinin Taliban’la barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının akabinde Taliban akınları sürat kazandı. Örgüt, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten daha sonra kuşatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi. Ülkenin İran sonundaki Nimruz vilayetinin merkezi Zaranc, Taliban’ın ele geçirdiği birinci vilayet merkezi oldu. Taliban milisleri, son beş günde biri ülkenin güneybatısında, öbür beşi kuzey ve kuzeydoğuda olmak üzere toplam 6 vilayet merkezinde hakimiyet kurmuş durumda.