Öğrenci gözüyle salgında eğitim: Bir yıldır çürüyoruz Poyraz Üçpınar
Korona virüsü salgınının Türkiye’de birinci görüldüğü günden bu yana 15 ay geçti. Bu süreçte sıhhat başta olmak üzere neredeyse bütün alanlarda büyük sorunlar yaşadı. Yetersiz kalan salgın önlemleri ve tertip problemleri, salgın sürecinin uzamasına sebep olurken gün geçtikçe derinleşen ekonomik çöküntü, salgının yaşattığı sıhhat korkusunun önüne geçerek toplumun temel gündemi haline geldi. Tüm bunların yanında toplumun büyük bir bölümünü direkt ilgilendiren konulardan birisi de eğitimde yaşanan sorunlardı.
Yasakların da gelmesiyle salgına hazırlıksız yakalanan eğitim kesimi, altyapısı çabucak hemen kâfi olmayan uzaktan eğitim modeline geçmek zorunda kaldı. Öğrencilerin ve öğretmenlerin ömrüne, EBA dahil oldu. 15 aylık bu yeni devirde uzaktan eğitime ulaşamayan kitlelerden, üniversitelerdeki imtihan sistemi tartışmalarına; özel ve devlet liseleri içindeki imkan uçurumundan, pratik eğitim alan meslek lisesi öğrencilerinin yaşadığı sorunlara kadar pek epeyce husus konuşuldu ve tartışıldı. Şubat ayında birinci defa yüz yüze eğitime geri dönen lakin olay sayılarının yurt genelinde artmasıyla bir daha uzaktan eğitime geçen eğitim dalı, evvelki hafta ilkokullarda, geçen hafta ise liselerde resmi olarak bir daha yüz yüze eğitime döndü. 20 Mayıs’ta Sıhhat Bakanı’nın Uğur Şahin ile birlikte verdiği ‘aşı müjdesi’ ve son günlerde artan aşılanma süratiyle birlikte toplumda, salgının yakında sonlanacak olması umudu ve gelecek eğitim devrinin yüz yüze devam edeceği beklentisi yükselmeye başladı. Biz de bu sürecin kısa vakitte biteceği umuduyla, salgının tesirinde geçen 15 aylık süreçteki eğitim hayatının bir derlemesini yapmak için öğrencilerle ve Öğrenci Sendikası ile konuştuk. İşte anlattıkları:
ENDÜSTİRİ MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİSİ ARDA BOZOK: YALNIZCA TEORİK OLARAK ALABİLECEKLERİMİZİ ALDIK
Pratik yüklü eğitim veren bir meslek lisesinde okuyorsunuz. Uzaktan eğitim sistemi almanız gereken eğitimi size verebildi mi?
Uzaktan eğitim sürecinde yalnızca teorik eğitim alabildik. Olağanda atölye derslerimiz oluyor. Devreler kurup, işimizi pratik olarak öğreniyoruz. Hem aldığımız teorik eğitimi uyguluyor, birebir vakitte el marifeti üzere tecrübeler kazanıyoruz. Ama salgın sürecinde bu imkanlardan yoksun kaldık. Temel olarak öğrendik, geçtik.
Geçtiğimiz aylarda yüz yüze eğitime kısa bir dönüş oldu. Artık bir daha açıldık. Bu yüz yüze eğitim süreçlerinde okul ortasındaki salgın idaresi hakkında neler söyleyebilirsin?
Yaptığımız yüz yüze eğitim süreçlerinde okul idaresini ve öğretmenlerimizi başarılı buluyorum. Okul giriş ve çıkışlarında dezenfektan uygulaması yapılıyor. Atölyelerde dahi maskelerimizi çıkarmıyoruz. Toplumsal ara konusunda öğretmenlerimiz daima uyararak bizi tetikte tutuyor. Teneffüslerde ise nefes almak için açık alanda yalnız bulunduğumuz yerlerde maskelerimizi kısa müddetliğine çıkarabiliyoruz. Temas olağan olarak ki oluyor. Sonuçta tıpkı kabloları, ekipmanları kullanıyoruz. Fakat genel olarak okul ortasındaki önlemlerin olabildiğince kâfi olduğunu düşünüyorum.
EBA sistemi verimli miydi? Daha yeterli olabilir miydi?
Uzaktan eğitim süreci bence az epey verimliydi. Derslere katılmaya uğraş gösterdim, öğretmenlerimiz ellerinden geleni yaptı. Daha uygun olabilir miydi diye düşündüğümde aklıma pek bir şey gelmiyor. Yapılabilecek en çok bu kadardı. Sonuçta biz pratik eğitim alması gereken öğrencileriz ve bu vakitte bu biçimde bir imkanımız yoktu. Teorik olarak alabileceğimiz ayrıntıları bu sistemle alabildik yalnızca.
ANADOLU LİSESİ ÖĞRENCİSİ ZAHİDE ALIM: ÖNEMSEDİKLERİNDEN DEĞİL REAKSİYON GELMESİN DİYE İŞ YAPIYORLAR
Genel olarak salgın önlemleri hakkında ne düşünüyorsun?
Salgın sürecinin yanlışsız düzgün yönetilmediğini düşünüyorum. İnsanların sıhhatlerini önemsedikleri için değil, reaksiyon gelmesin diye iş yapıyorlar. Ve yapmış olmak için… Koyulan yasaklar da o denli, saat yasağı olsun, toplumsal ortamlara koyulan yasaklar olsun hepsi bir şeyler yapılıyor üzere görünmesi için. Düzeltmeye yönelik bir şey yapmadılar. Biz de bu biçimde bir yıldır çürüyoruz.
Pekala eğitim? Bu süreçte eğitim hayatın nasıl gitti? Uzaktan eğitim modeli verimli miydi?
Yasaklar başladı ve EBA üzerinden uzaktan eğitime geçtik. Biz hâlâ EBA kullanıyoruz ama bir kaç ay içerisinde pek epeyce okul diğer platformlar kullanmaya başladı. Biz de başka platformlardan yararlanıyoruz lakin bunun tesirli bir biçimde kullanıldığını düşünmüyorum. Yalnızca mevzu anlatımı yapılıp geçiliyor. Aslında online platformlar pek hayli imkan sunuyor. Çeşitli faaliyetler ya da proje ödevleri organize edilebilirdi. Öğretmenlerin bu sistemleri daha efektif kullanımıyla öğrencilerin ilgilerini körükleyip, rahat bir biçimde motive olabileceği bir uzaktan eğitim süreci olabilirdi. Bunun haricinde baktığımız vakit, öğrenci öğretmen içinde olması beklenen etkileşim konusunda bir sorun yok. En azından teknolojiye ve internete ulaşım imkanı olan bireyler için bunu söyleyebilirim. On ailenin sekizinde internet erişimi varmış sonuçta. Ama sağlanan imkanlara ulaşabilmesine karşın öğrenciler bu eğitimden randıman alamıyorsa, öğrenmesi gereken ayrıntıları öğrenemiyorsa büyük bir sorun var diye düşünüyorum. Bu sorunun temelinde de yalnızca bizi imtihana sokmak ve saçma sapan bir biçimde bizi bir yerlere yerleştirmek istemeleri olduğunu düşünüyorum. Ana hedef asla verimli bir eğitim alabilmemiz değil. Tüm eğitim sistemimiz imtihan üstüne şurası olduğu için de öğretilenler kimsenin ilgisini çekmiyor. Eğitim yüz yüze olduğunda bu sorun bu kadar gün yüzünde değildi. Okuldayken herkes orada sağlanan toplumsallık içerisinde derslere daha sık iştirak sağlayabiliyordu. Artık ise bakıyorum her insanın interneti var derse bağlanmış. Mikrofonları da var görüyorum derse katılabilirler. Fakat kimse iştirak sağlamak istemiyor. niye? Zira ilgilerini çekebilecek hiçbir şey yok. niye okulda bu biçimde değildi? Zira karşılaştıkları direkt bir otorite vardı ve o otoritenin bulunduğu alandaydık. Uzaktan eğitimde ise bu biçimde bir şey yok.
Bu hafta yüz yüze eğitime geri dönüldü. Telafi eğitimi halinde programlandı ve iştirak öğrencilerin insiyatifinde. İştirak sağlıyor musun?
İştirak sağlamıyorum zira bu sürecin fazlaca çabuk bir biçimde tasarlandığını düşünüyorum. Sanıyorum bir kaç saatle sonlu olacak ve pandemi önlemleri altında olacağımız için boğucu ve verimsiz bir başlangıç olacağını düşünüyorum. Lakin yüz yüze imtihanlara iştirak sağladım. Sınıf fazlaca kalabalıktı ve bir tane açık pencere ile kâfi bir tedbir alındığını sanmıyorum.
Pekala sence öğrencilerin hastalık kapmadan yüz yüze eğitimi sürdürebilmesi için ne yapılabilir?
Virüsün açık havada bulaşma riski fazlaca epey düşükmüş. Okulların bahçeleri var. Bence dersler okul bahçelerinde, açık havada yapılabilirdi. Maskelerimizle, toplumsal arayı koruyarak yapılan açık hava dersleri öğrencilerin de öğretmenlerin de keyif aldığı bir şey olurdu. Alışılmış bu okul mevcuduyla ilgili bir şey. Her yerde uygulanabilir olduğunu sanmıyorum olağan olarak lakin bunun yolları bulunabilirdi.
ÖZEL OKULLARDA NE OLDU?
Salgın müddeti boyunca eğitim kelam konusu olduğunda tartışılan konulardan bir oburu, devlet okulları ile özel okulların yönetmelik farkları oldu. Devlet okullarında yurt genelinde uygulanacak sistem ve önlemler standart hale getirilme gayreti içerisindeyken özel okullarda pek epeyce bahis, kuruluşların kendi inisiyatifine bırakıldı. Kimi okullarda salgın devri eğitim manasıyla öteki okullara nazaran verimli geçerken, kimi okullarda ise kâfi tertip görülemedi. Sıhhati gözeten siyasetleri, kâr gayesini göz arkası ederek uygulayan okullar öğretmenlerin ve öğrencilerin sıhhatini koruyabilirken; aykırısı tarafta hareket eden okullarda korona virüsünün süratle yayıldığı ve vefatlar yaşandığı gündeme geldi.
Özel lise öğrencisi Selin Kaya ve ismini vermek istemeyen bir öbür öğrenci ile bir arada, özel okulda uzaktan eğitimi ve salgının tesirlerini konuştuk.
Aşılama periyodu ve salgın önlemleri hakkında neler düşünüyorsun?
Selin: Benim etrafımda de bir sürü insan aşılandı. Fakat aşılanıp korona olanlar var. O yüzden aşılanma olsa bile o denli çabucak açılmamız gerektiğini düşünmüyorum.
Uzaktan eğitim sürecinde okulunuz nasıl bir siyaset izledi?
İsmini vermek istemeyen öğrenci: Bizim okul da öbür okullar üzere 8. ve 12. sınıfların yüz yüze devrini açmıştı. Orta sınıflar ise uzaktan eğitime devam ediyordu. Ben bizim okulun uzaktan eğitimi hayli güzel başardığını düşünüyorum. Derslerimizi EBA haricindeki bir platformdan yapıyoruz. Pandeminin başından beri, hiç aksatmadan güya okula geliyormuşuz üzere 8 saatlik bir vakit dilimini organize ederek okuldakine muadil bir eğitim veriliyor. Yüz yüze eğitim resmi olarak açıldığında ise okulumuz, iştiraki öğrencilerin inisiyatifine bıraktı. İştirak az olduğu için uzaktan eğitime devam ettik.
Selin: Yüz yüze eğitim açıldığında karışık bir durum oldu. Birinci evvel, ‘başladı yüz yüze eğitim’ dediler. Ancak iştirak olmayınca uzaktan eğitime geri döndük. Ben açık olduğu her an okula gittim. Çok az bir süre zarfında iştirak göstermedim zira o periyot oturduğum yer salgın haritasında kırmızı gözüküyordu.
Eğitimden randıman aldınız mı?
İsmini vermek istemeyen öğrenci: Kendi adıma konuşacak olursam randıman aldığımı düşünüyorum. Öncelikle vakit kaybımız hiç olmuyor. Öğretmenlerimize anlık biçimde ulaşıp onlara soru atabiliyoruz örneğin. Kullandığımız platformda etütler yapıyoruz. Yüz yüzeyken bu biçimde imkanlar yok. O yüzden ben faydalandığımı düşünüyorum. Ama etrafımda motivasyon düşüklüğü yaşayan ve salgındaki eğitimini verimli geçiremeyen pek hayli arkadaşım var.
Selin: Ben uzaktan eğitimden randıman alamadım. Zira mesken ortamındayken konsantre olamıyorum. Etrafımdaki arkadaşlarımın da bir birçok derslere konsantre olamıyorlar. Lakin salgın periyodunda bu sistem haricinde diğer ne yapabilirlerdi bilmiyorum.
ÜNİVERSİTELİLER NE YAPTI?
Salgın sürecinde üniversite öğrencileri de pek hayli sorunla karşılaştı. Sayısız öğrenci, okudukları kentlerde tutmuş oldukları konut yahut yurtları boşaltmak zorunda kaldı. Başta pratik eğitim yüklü kısımlara giden öğrenciler olmak üzere, birçok kişi tarafınca verimsiz olarak nitelenen bir eğitim süreciydi. Bu süreci Bilgi Üniversitesi öğrencisi Mert Olcay ile değerlendirdik.
Uzaktan eğitim sistemiyle işleyen bir üniversite eğitimi tecrübesini nasıl buluyorsunuz?
Uzaktan eğitimde odaklanabilen ve randıman alabilen bir insan değilim. Ama hocalarımızın inisiyatifiyle oluşturulan ödev ve imtihan sistemiyle epeyce verimli bir eğitim periyodu geçirdim. Yüz yüzeyken iki saatlik bir imtihana giriyorduk bütün her şey buna bağlıydı. Artık ise örnek veriyorum, altı sayfalık essay ödevleri veriyorlar. O ödevi yaparken aslına bakarsanız derste anlatılandan tahminen daha fazlasını öğreniyorum. Bu ödeve bağlı not sisteminin epeyce büyük yararını görüyorum. Fakat sayısal kısımları düşündüğümde bu sistem o kısımlar için fonksiyonel olmayabilir.
Etrafımda de kendim üzere çeşitli sebeplerden online eğitime ayak uyduramayan pek hayli insan var. Ki dünyada da bu bu biçimde. Uzaktan eğitimdeki temel sorun, kişinin eğitim aldığı yerin kendi özel alanı ile birebir yer olması.
Tüm bunların yanında; daha genel bir açıdan kıymetlendirecek olursam, ülkede hâlâ internete ulaşımı olmayan meskenler var. Ki ben bu durumu yaşadım. Yeni bir konuta taşınmıştım internetim yoktu. Ve her gün online derse katılabilmek için okula gidip okuldaki bilgisayarlardan derse girdim. Meskene internet bağlanana kadar bunu yaşadım. Güç bir müddetçti.
Karşılaşılan en büyük sorunlardan bir tanesi de online bir imtihan esnasında öğrencinin internetinin kesilmesi. bu biçimde olaylar hayli duyuyorum ve okullar genelde sorunu çözmeye yönelik hareket etmiyorlar.
Bu salgın süreciyle bir arada ömrümüze güzelce dahil olan uzaktan eğitim modelini bilhassa özel üniversiteler, kurdukları altyapıların reklamlarını yaparak bir propaganda aracı olarak kullanıyor. Geleceğin eğitim modeline tam entegrasyon üzere kanılarla müşteri çekiyorlar. Lakin baktığınız vakit uzaktan eğitim kadar üniversitelerin gelirini artıracak öteki bir şey yok. Düşünsenize, o kadar çalışan, elektrik su giderleri… Hepsi büyük oranda azalıyor. Üstelik öğrenci fiyatları sabit kalıyor. Bu propagandanın bir kandırmaca olduğunu düşünüyorum. Sonuçta üniversite demek, yerleşke hayatı demektir.
ARZUM YALÇIN: ÖĞRENCİLERİN ŞAHSÎ ALANLARI İHLAL EDİLDİ
Kelam son olarak öğrencilerin genel sorunlarını konuştuğumuz Öğrenci Sendikası İstanbul Bölge Temsilcisi Arzum Yalçın’da…
Salgın süreci boyunca Öğrenci Sendikası’nın faaliyetlerini özetleyebilir misin?
Üniversite ve liselerin kapalı olmasından dolayı, bu sürecin bir mağduriyete dönüşmemesi istikametinde bir faaliyet göstermeye çalıştık. Nasıl bir mağduriyetten bahsediyoruz? Bilhassa üniversitelerde öğrencilerin şahsi alanının ihlaliyle hayli karşılaştık. İmtihanlarda kamera uygulamaları buna örnektir. Ayrıyeten imtihan müddetlerinin fazlaca kısa olmasıyla ilgili pek epey sorun yaşandı. bununla birlikte lise ve üniversitelerde eğitimin ziyadesiyle niteliksizleştirildiği bir müddetçten geçtik. Öğrencilerin gerçek düzgün eğitim alamadan muhakkak başlı imtihanlara tabi tutulduğu bir müddetçti bu. Öğrenciler, yaşadıkları kentlerden ailelerinin yanlarına dönmek zorunda kaldı. pek epey maddi sorun yaşandı. Bilhassa liseler için, EBA’nın hazırlık basamağında yahut okullar açılacak mı açılmayacak mı soruları üzerinden, aslında iktidarın da ne yapacağını bilemediği ve bu süreçte öğrencilerin deneme tahtası olarak kullanıldığı periyotlar oldu. Doğal ki tüm bunları, öğrencilerin nitelikli bir eğitim alamadığı, odaklanamadığı ve kendini geliştiremediği bir müddetç olarak özetleyebiliriz. Ayrıyeten bayan ve LGBTİ+ arkadaşlarımıza yönelik pek hayli taciz olayı gündeme geldi bu vakitte. Eminim siz de duymuşsunuzdur dersten daha sonra mikrofonunu açık unutup konuşan tacizci akademisyenleri. Bu süreçte akademik toplulukta ne kadar fazlaca sayıda bayan düşmanı akademisyen olduğuna şahit olduk. Üniversiteler kapalı olduğundan görünür bir reaksiyon alınmadığı için kendi inançlı alanlarını oluşturmuş olduklarını düşündüler lakin bu inançlı alanı delmeye çalıştık. Bir orta bayan üniversitesi gündemini yaşadık. Ve doğal ki kayyumlar… Temelinden özetleyecek olursak iktidarın, okulların kapalı olmasını fırsat bilerek üniversitelere direkt bir müdahalede bulunduğunu gördük. Öğrenci Sendikası aslında bu çizdiğimiz çerçeve içerisinde öğrencilerin haklarını savunan ve bu çabayı bir adım ileri taşımayı amaçlayan bir faaliyet yürütmeye çalıştı. Alışılmış bunu pandemi kaidelerinde, aşikâr noktalarda toplumsal medyada, aşikâr noktalarda okul meclisleri üzerinden gerçekleştirmeye çalıştık. Eğitimin niteliksizleştiği bu vakitte öğrencilerin kendilerini geliştirebilmesi için onları, alanında uzman bireylerle buluşturmaya çalıştık.
Bu süreçte öğrencilerin yaşadığı en genel sorun neydi?
Okulların altyapıları kâfi olmadığı biçimde uzaktan eğitime geçilmesi ve bu sistem üzerinden öğrencilerin imtihanlara tabi tutulması pek fazlaca sorun doğurdu. Örneğin ben İstanbul Üniversitesi’nde okuyorum. Bizim üniversitenin pek epey bakanlığın toplamından daha hayli ödeneği bulunmasına karşın yanlışsız düzgün bir altyapı olmadığı için imtihan devirlerinde sistem çöktü. pek fazlaca öğrenci mağdur oldu. Bu üzere olaylar pek hayli yerde yaşandı. Kaynak bulunmasına karşın bunun öğrencilerin faydasına değil, fonksiyonsuz ve masraflı harcamalar ve atanan kayyumların şahsi gereksinimleri için harcandığını görüyoruz. Temelinde şunu söyleyebiliriz. Uzaktan eğitim süreci öğrenciler için bir mağduriyete dönüştü ve iktidar bununla baş edemedi.
Özel okullarla devlet okullarının salgın sürecindeki uygulamaları farklılık gösteriyor. Bu durumun yaşattığı eşitsizliği nasıl yorumluyorsunuz?
Eğitim sistemi o denli bir yere geldi ki parası olanın eğitim alabildiği ancak en sonunda her insanın birebir imtihana tabi tutulduğu bir periyodu yaşıyoruz. Burada epeyce önemli bir ayrımcılık var aslına bakarsanız. İşin bir tarafında internete bağlanıp derse girebilmek için çatıya çıkan ve düşüp ölen öğrenciler varken işin öteki tarafında muhakkak bir meblağ fiyat verebildiği için eğitim hakkına erişen öğrencileri görüyoruz. Bu da temelinde sistemin ne kadar kayırıcı bir sistem olduğunu gözler önüne seriyor. Öğrenci Sendikası’nın temelden karşı çıktığı şey tam da budur. Her çocuğun eşit eğitim hakkına sahip olması gerekir. Bu üniversite öğrencileri için de bu biçimdedir lise öğrencileri için de… Ulusal Eğitim Bakanı özel okul sahibiyse, bu özel okulların insanların paralarını alıp eğitime devam ettiğini görüyorsak sormamız gerekiyor; başka öğrenciler ne yapacak? Misal bir sorun bir daha yüz yüze telafi eğitimi tartışmalarında da karşımıza çıktı. Metropollerde yaşayan öğrenciler için bir sorun olmadığı söylenebilir. Lakin pandemide memleketlerine dönen öğrencilerin imtihanlara girebilmesi için kente gelmesi büyük bir maddi yük. Ayrıyeten salgın periyodunda bir risk. İktidarın eğitime fazlaca önemli bir ödenek ayırmasına karşın eğitimdeki eşitsizliği ortadan kaldırmak yolunda ne kadar eksik kaldığını görüyoruz. Muhakkak sermaye kümelerinin elinde olan okullara giden öğrencilerin daha rahat eğitime ulaştıklarını görüyoruz.
Öğrenci Sendikası öğrencilere ne öneriyor?
Yapılması gereken aslında öğrencilerin bir adım öne çıkıp kendi eğitim hakları için gayret etmesidir. İktidarın eşit eğitim hakkını bize vermek üzere bir sıkıntısı olmadığını görüyor ve biliyoruz. bu biçimde bir devrin ortasından geçiyoruz.
Korona virüsü salgınının Türkiye’de birinci görüldüğü günden bu yana 15 ay geçti. Bu süreçte sıhhat başta olmak üzere neredeyse bütün alanlarda büyük sorunlar yaşadı. Yetersiz kalan salgın önlemleri ve tertip problemleri, salgın sürecinin uzamasına sebep olurken gün geçtikçe derinleşen ekonomik çöküntü, salgının yaşattığı sıhhat korkusunun önüne geçerek toplumun temel gündemi haline geldi. Tüm bunların yanında toplumun büyük bir bölümünü direkt ilgilendiren konulardan birisi de eğitimde yaşanan sorunlardı.
Yasakların da gelmesiyle salgına hazırlıksız yakalanan eğitim kesimi, altyapısı çabucak hemen kâfi olmayan uzaktan eğitim modeline geçmek zorunda kaldı. Öğrencilerin ve öğretmenlerin ömrüne, EBA dahil oldu. 15 aylık bu yeni devirde uzaktan eğitime ulaşamayan kitlelerden, üniversitelerdeki imtihan sistemi tartışmalarına; özel ve devlet liseleri içindeki imkan uçurumundan, pratik eğitim alan meslek lisesi öğrencilerinin yaşadığı sorunlara kadar pek epeyce husus konuşuldu ve tartışıldı. Şubat ayında birinci defa yüz yüze eğitime geri dönen lakin olay sayılarının yurt genelinde artmasıyla bir daha uzaktan eğitime geçen eğitim dalı, evvelki hafta ilkokullarda, geçen hafta ise liselerde resmi olarak bir daha yüz yüze eğitime döndü. 20 Mayıs’ta Sıhhat Bakanı’nın Uğur Şahin ile birlikte verdiği ‘aşı müjdesi’ ve son günlerde artan aşılanma süratiyle birlikte toplumda, salgının yakında sonlanacak olması umudu ve gelecek eğitim devrinin yüz yüze devam edeceği beklentisi yükselmeye başladı. Biz de bu sürecin kısa vakitte biteceği umuduyla, salgının tesirinde geçen 15 aylık süreçteki eğitim hayatının bir derlemesini yapmak için öğrencilerle ve Öğrenci Sendikası ile konuştuk. İşte anlattıkları:
ENDÜSTİRİ MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİSİ ARDA BOZOK: YALNIZCA TEORİK OLARAK ALABİLECEKLERİMİZİ ALDIK
Pratik yüklü eğitim veren bir meslek lisesinde okuyorsunuz. Uzaktan eğitim sistemi almanız gereken eğitimi size verebildi mi?
Uzaktan eğitim sürecinde yalnızca teorik eğitim alabildik. Olağanda atölye derslerimiz oluyor. Devreler kurup, işimizi pratik olarak öğreniyoruz. Hem aldığımız teorik eğitimi uyguluyor, birebir vakitte el marifeti üzere tecrübeler kazanıyoruz. Ama salgın sürecinde bu imkanlardan yoksun kaldık. Temel olarak öğrendik, geçtik.
Geçtiğimiz aylarda yüz yüze eğitime kısa bir dönüş oldu. Artık bir daha açıldık. Bu yüz yüze eğitim süreçlerinde okul ortasındaki salgın idaresi hakkında neler söyleyebilirsin?
Yaptığımız yüz yüze eğitim süreçlerinde okul idaresini ve öğretmenlerimizi başarılı buluyorum. Okul giriş ve çıkışlarında dezenfektan uygulaması yapılıyor. Atölyelerde dahi maskelerimizi çıkarmıyoruz. Toplumsal ara konusunda öğretmenlerimiz daima uyararak bizi tetikte tutuyor. Teneffüslerde ise nefes almak için açık alanda yalnız bulunduğumuz yerlerde maskelerimizi kısa müddetliğine çıkarabiliyoruz. Temas olağan olarak ki oluyor. Sonuçta tıpkı kabloları, ekipmanları kullanıyoruz. Fakat genel olarak okul ortasındaki önlemlerin olabildiğince kâfi olduğunu düşünüyorum.
EBA sistemi verimli miydi? Daha yeterli olabilir miydi?
Uzaktan eğitim süreci bence az epey verimliydi. Derslere katılmaya uğraş gösterdim, öğretmenlerimiz ellerinden geleni yaptı. Daha uygun olabilir miydi diye düşündüğümde aklıma pek bir şey gelmiyor. Yapılabilecek en çok bu kadardı. Sonuçta biz pratik eğitim alması gereken öğrencileriz ve bu vakitte bu biçimde bir imkanımız yoktu. Teorik olarak alabileceğimiz ayrıntıları bu sistemle alabildik yalnızca.
ANADOLU LİSESİ ÖĞRENCİSİ ZAHİDE ALIM: ÖNEMSEDİKLERİNDEN DEĞİL REAKSİYON GELMESİN DİYE İŞ YAPIYORLAR
Genel olarak salgın önlemleri hakkında ne düşünüyorsun?
Salgın sürecinin yanlışsız düzgün yönetilmediğini düşünüyorum. İnsanların sıhhatlerini önemsedikleri için değil, reaksiyon gelmesin diye iş yapıyorlar. Ve yapmış olmak için… Koyulan yasaklar da o denli, saat yasağı olsun, toplumsal ortamlara koyulan yasaklar olsun hepsi bir şeyler yapılıyor üzere görünmesi için. Düzeltmeye yönelik bir şey yapmadılar. Biz de bu biçimde bir yıldır çürüyoruz.
Pekala eğitim? Bu süreçte eğitim hayatın nasıl gitti? Uzaktan eğitim modeli verimli miydi?
Yasaklar başladı ve EBA üzerinden uzaktan eğitime geçtik. Biz hâlâ EBA kullanıyoruz ama bir kaç ay içerisinde pek epeyce okul diğer platformlar kullanmaya başladı. Biz de başka platformlardan yararlanıyoruz lakin bunun tesirli bir biçimde kullanıldığını düşünmüyorum. Yalnızca mevzu anlatımı yapılıp geçiliyor. Aslında online platformlar pek hayli imkan sunuyor. Çeşitli faaliyetler ya da proje ödevleri organize edilebilirdi. Öğretmenlerin bu sistemleri daha efektif kullanımıyla öğrencilerin ilgilerini körükleyip, rahat bir biçimde motive olabileceği bir uzaktan eğitim süreci olabilirdi. Bunun haricinde baktığımız vakit, öğrenci öğretmen içinde olması beklenen etkileşim konusunda bir sorun yok. En azından teknolojiye ve internete ulaşım imkanı olan bireyler için bunu söyleyebilirim. On ailenin sekizinde internet erişimi varmış sonuçta. Ama sağlanan imkanlara ulaşabilmesine karşın öğrenciler bu eğitimden randıman alamıyorsa, öğrenmesi gereken ayrıntıları öğrenemiyorsa büyük bir sorun var diye düşünüyorum. Bu sorunun temelinde de yalnızca bizi imtihana sokmak ve saçma sapan bir biçimde bizi bir yerlere yerleştirmek istemeleri olduğunu düşünüyorum. Ana hedef asla verimli bir eğitim alabilmemiz değil. Tüm eğitim sistemimiz imtihan üstüne şurası olduğu için de öğretilenler kimsenin ilgisini çekmiyor. Eğitim yüz yüze olduğunda bu sorun bu kadar gün yüzünde değildi. Okuldayken herkes orada sağlanan toplumsallık içerisinde derslere daha sık iştirak sağlayabiliyordu. Artık ise bakıyorum her insanın interneti var derse bağlanmış. Mikrofonları da var görüyorum derse katılabilirler. Fakat kimse iştirak sağlamak istemiyor. niye? Zira ilgilerini çekebilecek hiçbir şey yok. niye okulda bu biçimde değildi? Zira karşılaştıkları direkt bir otorite vardı ve o otoritenin bulunduğu alandaydık. Uzaktan eğitimde ise bu biçimde bir şey yok.
Bu hafta yüz yüze eğitime geri dönüldü. Telafi eğitimi halinde programlandı ve iştirak öğrencilerin insiyatifinde. İştirak sağlıyor musun?
İştirak sağlamıyorum zira bu sürecin fazlaca çabuk bir biçimde tasarlandığını düşünüyorum. Sanıyorum bir kaç saatle sonlu olacak ve pandemi önlemleri altında olacağımız için boğucu ve verimsiz bir başlangıç olacağını düşünüyorum. Lakin yüz yüze imtihanlara iştirak sağladım. Sınıf fazlaca kalabalıktı ve bir tane açık pencere ile kâfi bir tedbir alındığını sanmıyorum.
Pekala sence öğrencilerin hastalık kapmadan yüz yüze eğitimi sürdürebilmesi için ne yapılabilir?
Virüsün açık havada bulaşma riski fazlaca epey düşükmüş. Okulların bahçeleri var. Bence dersler okul bahçelerinde, açık havada yapılabilirdi. Maskelerimizle, toplumsal arayı koruyarak yapılan açık hava dersleri öğrencilerin de öğretmenlerin de keyif aldığı bir şey olurdu. Alışılmış bu okul mevcuduyla ilgili bir şey. Her yerde uygulanabilir olduğunu sanmıyorum olağan olarak lakin bunun yolları bulunabilirdi.
ÖZEL OKULLARDA NE OLDU?
Salgın müddeti boyunca eğitim kelam konusu olduğunda tartışılan konulardan bir oburu, devlet okulları ile özel okulların yönetmelik farkları oldu. Devlet okullarında yurt genelinde uygulanacak sistem ve önlemler standart hale getirilme gayreti içerisindeyken özel okullarda pek epeyce bahis, kuruluşların kendi inisiyatifine bırakıldı. Kimi okullarda salgın devri eğitim manasıyla öteki okullara nazaran verimli geçerken, kimi okullarda ise kâfi tertip görülemedi. Sıhhati gözeten siyasetleri, kâr gayesini göz arkası ederek uygulayan okullar öğretmenlerin ve öğrencilerin sıhhatini koruyabilirken; aykırısı tarafta hareket eden okullarda korona virüsünün süratle yayıldığı ve vefatlar yaşandığı gündeme geldi.
Özel lise öğrencisi Selin Kaya ve ismini vermek istemeyen bir öbür öğrenci ile bir arada, özel okulda uzaktan eğitimi ve salgının tesirlerini konuştuk.
Aşılama periyodu ve salgın önlemleri hakkında neler düşünüyorsun?
Selin: Benim etrafımda de bir sürü insan aşılandı. Fakat aşılanıp korona olanlar var. O yüzden aşılanma olsa bile o denli çabucak açılmamız gerektiğini düşünmüyorum.
Uzaktan eğitim sürecinde okulunuz nasıl bir siyaset izledi?
İsmini vermek istemeyen öğrenci: Bizim okul da öbür okullar üzere 8. ve 12. sınıfların yüz yüze devrini açmıştı. Orta sınıflar ise uzaktan eğitime devam ediyordu. Ben bizim okulun uzaktan eğitimi hayli güzel başardığını düşünüyorum. Derslerimizi EBA haricindeki bir platformdan yapıyoruz. Pandeminin başından beri, hiç aksatmadan güya okula geliyormuşuz üzere 8 saatlik bir vakit dilimini organize ederek okuldakine muadil bir eğitim veriliyor. Yüz yüze eğitim resmi olarak açıldığında ise okulumuz, iştiraki öğrencilerin inisiyatifine bıraktı. İştirak az olduğu için uzaktan eğitime devam ettik.
Selin: Yüz yüze eğitim açıldığında karışık bir durum oldu. Birinci evvel, ‘başladı yüz yüze eğitim’ dediler. Ancak iştirak olmayınca uzaktan eğitime geri döndük. Ben açık olduğu her an okula gittim. Çok az bir süre zarfında iştirak göstermedim zira o periyot oturduğum yer salgın haritasında kırmızı gözüküyordu.
Eğitimden randıman aldınız mı?
İsmini vermek istemeyen öğrenci: Kendi adıma konuşacak olursam randıman aldığımı düşünüyorum. Öncelikle vakit kaybımız hiç olmuyor. Öğretmenlerimize anlık biçimde ulaşıp onlara soru atabiliyoruz örneğin. Kullandığımız platformda etütler yapıyoruz. Yüz yüzeyken bu biçimde imkanlar yok. O yüzden ben faydalandığımı düşünüyorum. Ama etrafımda motivasyon düşüklüğü yaşayan ve salgındaki eğitimini verimli geçiremeyen pek hayli arkadaşım var.
Selin: Ben uzaktan eğitimden randıman alamadım. Zira mesken ortamındayken konsantre olamıyorum. Etrafımdaki arkadaşlarımın da bir birçok derslere konsantre olamıyorlar. Lakin salgın periyodunda bu sistem haricinde diğer ne yapabilirlerdi bilmiyorum.
ÜNİVERSİTELİLER NE YAPTI?
Salgın sürecinde üniversite öğrencileri de pek hayli sorunla karşılaştı. Sayısız öğrenci, okudukları kentlerde tutmuş oldukları konut yahut yurtları boşaltmak zorunda kaldı. Başta pratik eğitim yüklü kısımlara giden öğrenciler olmak üzere, birçok kişi tarafınca verimsiz olarak nitelenen bir eğitim süreciydi. Bu süreci Bilgi Üniversitesi öğrencisi Mert Olcay ile değerlendirdik.
Uzaktan eğitim sistemiyle işleyen bir üniversite eğitimi tecrübesini nasıl buluyorsunuz?
Uzaktan eğitimde odaklanabilen ve randıman alabilen bir insan değilim. Ama hocalarımızın inisiyatifiyle oluşturulan ödev ve imtihan sistemiyle epeyce verimli bir eğitim periyodu geçirdim. Yüz yüzeyken iki saatlik bir imtihana giriyorduk bütün her şey buna bağlıydı. Artık ise örnek veriyorum, altı sayfalık essay ödevleri veriyorlar. O ödevi yaparken aslına bakarsanız derste anlatılandan tahminen daha fazlasını öğreniyorum. Bu ödeve bağlı not sisteminin epeyce büyük yararını görüyorum. Fakat sayısal kısımları düşündüğümde bu sistem o kısımlar için fonksiyonel olmayabilir.
Etrafımda de kendim üzere çeşitli sebeplerden online eğitime ayak uyduramayan pek hayli insan var. Ki dünyada da bu bu biçimde. Uzaktan eğitimdeki temel sorun, kişinin eğitim aldığı yerin kendi özel alanı ile birebir yer olması.
Tüm bunların yanında; daha genel bir açıdan kıymetlendirecek olursam, ülkede hâlâ internete ulaşımı olmayan meskenler var. Ki ben bu durumu yaşadım. Yeni bir konuta taşınmıştım internetim yoktu. Ve her gün online derse katılabilmek için okula gidip okuldaki bilgisayarlardan derse girdim. Meskene internet bağlanana kadar bunu yaşadım. Güç bir müddetçti.
Karşılaşılan en büyük sorunlardan bir tanesi de online bir imtihan esnasında öğrencinin internetinin kesilmesi. bu biçimde olaylar hayli duyuyorum ve okullar genelde sorunu çözmeye yönelik hareket etmiyorlar.
Bu salgın süreciyle bir arada ömrümüze güzelce dahil olan uzaktan eğitim modelini bilhassa özel üniversiteler, kurdukları altyapıların reklamlarını yaparak bir propaganda aracı olarak kullanıyor. Geleceğin eğitim modeline tam entegrasyon üzere kanılarla müşteri çekiyorlar. Lakin baktığınız vakit uzaktan eğitim kadar üniversitelerin gelirini artıracak öteki bir şey yok. Düşünsenize, o kadar çalışan, elektrik su giderleri… Hepsi büyük oranda azalıyor. Üstelik öğrenci fiyatları sabit kalıyor. Bu propagandanın bir kandırmaca olduğunu düşünüyorum. Sonuçta üniversite demek, yerleşke hayatı demektir.
ARZUM YALÇIN: ÖĞRENCİLERİN ŞAHSÎ ALANLARI İHLAL EDİLDİ
Kelam son olarak öğrencilerin genel sorunlarını konuştuğumuz Öğrenci Sendikası İstanbul Bölge Temsilcisi Arzum Yalçın’da…
Salgın süreci boyunca Öğrenci Sendikası’nın faaliyetlerini özetleyebilir misin?
Üniversite ve liselerin kapalı olmasından dolayı, bu sürecin bir mağduriyete dönüşmemesi istikametinde bir faaliyet göstermeye çalıştık. Nasıl bir mağduriyetten bahsediyoruz? Bilhassa üniversitelerde öğrencilerin şahsi alanının ihlaliyle hayli karşılaştık. İmtihanlarda kamera uygulamaları buna örnektir. Ayrıyeten imtihan müddetlerinin fazlaca kısa olmasıyla ilgili pek epey sorun yaşandı. bununla birlikte lise ve üniversitelerde eğitimin ziyadesiyle niteliksizleştirildiği bir müddetçten geçtik. Öğrencilerin gerçek düzgün eğitim alamadan muhakkak başlı imtihanlara tabi tutulduğu bir müddetçti bu. Öğrenciler, yaşadıkları kentlerden ailelerinin yanlarına dönmek zorunda kaldı. pek epey maddi sorun yaşandı. Bilhassa liseler için, EBA’nın hazırlık basamağında yahut okullar açılacak mı açılmayacak mı soruları üzerinden, aslında iktidarın da ne yapacağını bilemediği ve bu süreçte öğrencilerin deneme tahtası olarak kullanıldığı periyotlar oldu. Doğal ki tüm bunları, öğrencilerin nitelikli bir eğitim alamadığı, odaklanamadığı ve kendini geliştiremediği bir müddetç olarak özetleyebiliriz. Ayrıyeten bayan ve LGBTİ+ arkadaşlarımıza yönelik pek hayli taciz olayı gündeme geldi bu vakitte. Eminim siz de duymuşsunuzdur dersten daha sonra mikrofonunu açık unutup konuşan tacizci akademisyenleri. Bu süreçte akademik toplulukta ne kadar fazlaca sayıda bayan düşmanı akademisyen olduğuna şahit olduk. Üniversiteler kapalı olduğundan görünür bir reaksiyon alınmadığı için kendi inançlı alanlarını oluşturmuş olduklarını düşündüler lakin bu inançlı alanı delmeye çalıştık. Bir orta bayan üniversitesi gündemini yaşadık. Ve doğal ki kayyumlar… Temelinden özetleyecek olursak iktidarın, okulların kapalı olmasını fırsat bilerek üniversitelere direkt bir müdahalede bulunduğunu gördük. Öğrenci Sendikası aslında bu çizdiğimiz çerçeve içerisinde öğrencilerin haklarını savunan ve bu çabayı bir adım ileri taşımayı amaçlayan bir faaliyet yürütmeye çalıştı. Alışılmış bunu pandemi kaidelerinde, aşikâr noktalarda toplumsal medyada, aşikâr noktalarda okul meclisleri üzerinden gerçekleştirmeye çalıştık. Eğitimin niteliksizleştiği bu vakitte öğrencilerin kendilerini geliştirebilmesi için onları, alanında uzman bireylerle buluşturmaya çalıştık.
Bu süreçte öğrencilerin yaşadığı en genel sorun neydi?
Okulların altyapıları kâfi olmadığı biçimde uzaktan eğitime geçilmesi ve bu sistem üzerinden öğrencilerin imtihanlara tabi tutulması pek fazlaca sorun doğurdu. Örneğin ben İstanbul Üniversitesi’nde okuyorum. Bizim üniversitenin pek epey bakanlığın toplamından daha hayli ödeneği bulunmasına karşın yanlışsız düzgün bir altyapı olmadığı için imtihan devirlerinde sistem çöktü. pek fazlaca öğrenci mağdur oldu. Bu üzere olaylar pek hayli yerde yaşandı. Kaynak bulunmasına karşın bunun öğrencilerin faydasına değil, fonksiyonsuz ve masraflı harcamalar ve atanan kayyumların şahsi gereksinimleri için harcandığını görüyoruz. Temelinde şunu söyleyebiliriz. Uzaktan eğitim süreci öğrenciler için bir mağduriyete dönüştü ve iktidar bununla baş edemedi.
Özel okullarla devlet okullarının salgın sürecindeki uygulamaları farklılık gösteriyor. Bu durumun yaşattığı eşitsizliği nasıl yorumluyorsunuz?
Eğitim sistemi o denli bir yere geldi ki parası olanın eğitim alabildiği ancak en sonunda her insanın birebir imtihana tabi tutulduğu bir periyodu yaşıyoruz. Burada epeyce önemli bir ayrımcılık var aslına bakarsanız. İşin bir tarafında internete bağlanıp derse girebilmek için çatıya çıkan ve düşüp ölen öğrenciler varken işin öteki tarafında muhakkak bir meblağ fiyat verebildiği için eğitim hakkına erişen öğrencileri görüyoruz. Bu da temelinde sistemin ne kadar kayırıcı bir sistem olduğunu gözler önüne seriyor. Öğrenci Sendikası’nın temelden karşı çıktığı şey tam da budur. Her çocuğun eşit eğitim hakkına sahip olması gerekir. Bu üniversite öğrencileri için de bu biçimdedir lise öğrencileri için de… Ulusal Eğitim Bakanı özel okul sahibiyse, bu özel okulların insanların paralarını alıp eğitime devam ettiğini görüyorsak sormamız gerekiyor; başka öğrenciler ne yapacak? Misal bir sorun bir daha yüz yüze telafi eğitimi tartışmalarında da karşımıza çıktı. Metropollerde yaşayan öğrenciler için bir sorun olmadığı söylenebilir. Lakin pandemide memleketlerine dönen öğrencilerin imtihanlara girebilmesi için kente gelmesi büyük bir maddi yük. Ayrıyeten salgın periyodunda bir risk. İktidarın eğitime fazlaca önemli bir ödenek ayırmasına karşın eğitimdeki eşitsizliği ortadan kaldırmak yolunda ne kadar eksik kaldığını görüyoruz. Muhakkak sermaye kümelerinin elinde olan okullara giden öğrencilerin daha rahat eğitime ulaştıklarını görüyoruz.
Öğrenci Sendikası öğrencilere ne öneriyor?
Yapılması gereken aslında öğrencilerin bir adım öne çıkıp kendi eğitim hakları için gayret etmesidir. İktidarın eşit eğitim hakkını bize vermek üzere bir sıkıntısı olmadığını görüyor ve biliyoruz. bu biçimde bir devrin ortasından geçiyoruz.