Yüceliş: THK yangın uçakları eski ise TSK Phantom’ları da 1974 model Türk Hava Kurumu’na (THK) ilişkin yangın söndürme uçaklarının ‘yok hükmünde’ sayılmasına ait tartışmalar, artı ve eksileri ile yeni bir boyut aldı. Siyasi irade ile vakıf niteliğindeki kurum içindeki, bedelini ülkenin ödediği sürtüşmenin iç yüzünü THK’da 2012-2019 yılları içinde idare konseyi üyeliği yapmış bir isim özeleştiri de yaparak anlattı.
Emekli Kıdemli Hava Albay Vasıf Yüceliş, havacılık bölümü ve THK’nın senelerca ortasında yer almış ve almakta olan bir isim: Antalya Bilim Üniversitesi’nde Praxis Uçuş Okulu yer dersleri öğretmeni, Gökçen Sportif Havacılık Federasyonu’nda İdare Heyeti Lideri, Karain Sportif Havacılık Kulübü’nde İdare Heyeti Lideri, ERAH Aviation Academy Öğretmeni, eski THK Antalya Şube Lideri, Türk Hava Kurumu eski Genel İdare Şurası Üyesi Vasıf Yüceliş, kendi toplumsal medya hesaplarında da gündeme ait paylaştığı yanlış bilinen bahislerle ait gerçekleri, THK cephesi özeleştirileri de dahil ederek Ajans Bizim’den Oğuz Örnek’e anlattı.
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Uçak konusundaki sorunların ana niçini THK’nın filosunu yenileyememiş olmasıdır’’ açıklamasına karşı şu hatırlatmada bulundu Vasıf Yüceliş:
“Ülkemizde yurtiçi ve yurtdışı operasyonlarda Türk Hava Kuvvetleri’miz tarafınca kullanılan ve en vurucu savaş silahlarımızdan olan F-4 Phantom Savaş uçaklarımızın en yeni modelleri 1974 model. Gündem konusu olan Türk Hava Kurumu’muza ilişkin CL-215 amfibik yangın söndürme uçaklarımızın üretim tarihleri en eskisinde 1969 en yenisinde 1998’dir.”
Yüceliş, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin, ‘’THK ile sorunumuz yok, olmaz da. Elindeki uçakla ilgili sorun, uçabilecek kapasitede değil, uçsa da performans verecek kapasitede değil” değerlendirmesi konusunda da şunları söylemiş oldu:
‘’Bakım ve yenileme yapıldıysa kullanılabilir demektir. Yapılmadıysa iki yıllık uçağı bile kullanamazsınız.‘’
THK UÇAKLARININ İMAL TARİHİ
THK bünyesinde tartışmalara mevzu olan CL215 yangın söndürme uçakları, resmi kayıtlarda 9 adet. Bunlardan 6’sı 2019’a kadar aktif olarak görünüyor. Resmi kaynaklara göre bu uçakların dökümü şöyleki:
Yüceliş, “Orman yangınlarını söndürmek direkt THK’nin işi değil. Lakin sahip olduğu birikim, imkanlar bu sorumluluğu da taşıyacak durumda” değerlendirmesinde bulundu. THK’nın orman yangınlarını söndürme gücünün ülke hudutları dışına da taştığını hatırlatan Vasıf Yüceliş, 2010’lu senelerda İsrail ve Portekiz’deki uğraşları karşılığında ödül aldığına dikkat çekti.
UÇAKLAR HAKKINDAKİ BİLGİ KİRLİLİĞİ
Vasıf Yüceliş, tartışmalı THK amfibik yangın söndürme uçakların sürecine ait gerçekleri şu sözlerle lisana getirdi;
”Yangın söndürme uçaklarımız hakkında birfazlaca kirli bilgi var. Ben de size kendi yaşadıklarımı ve görüşlerimi aktarmak istiyorum.
Uçaklarımız, Tarım ve Orman Bakanı’nın dediği üzere çok eski model uçaklar, lakin muhakkak nazaranv yapabilir. Hepimizin bildiği üzere eski model uçak yoktur, bakımsız uçak vardır. İşte bu sebeple yangın söndürme bakılırsavini layıkıyla yapabilmesi için her sene önemli bir bakımdan geçmesi gerekiyor. Bu da biz havacıların bildiği üzere önemli bir maliyet gerektiriyor. ötürüsıyla bu ihaleleri Tarım ve Orman Bakanı ile önce koordine kurarak ihaleyi alacağımızı garanti ediyoruz ve sonrasındasında borçlanarak bakımlarını yapıp ihaleye giriyorduk. İhale kararı, hak edişten aldığımız paralarla hem bu borçları ödüyorduk birebir vakitte Türk Hava Kurumu’na kalan önemli bir para ile öbür borçlarımızı da ödüyorduk ve THK çarkı dönüyordu.
Bu sistem General Ahmet Bertan Nogaylaroğlu ve THK genel sekreteri yaptığı devre arkadaşı Rafet Yavuz periyoduna kadar bu türlü devam etti.”
‘LİTRE SONUYLA UÇAKLAR DEVRE DIŞI BIRAKILDI’
“Bunların idareye geldiği sene bir daha ihale süreci başladı ve Rafet Yavuz uyanıklık yapıp ‘madem diğer rakip yok, uçakları bizden kiralamak zorundalar, meblağları iki katına çıkaralım’ deyip astronomik bir fiyatla Tarım ve Orman Bakanlığına teklif götürdü. Bakan Pakdemirli de bu uyanıklığı fark edip, o sene uçak kiralamaktan vazgeçip birebir parayla daha fazla sayıda helikopter kiralama işine girdi.
Vasıf Yüceliş
Bizimkiler ve bilhassa Rafet Yavuz alttan almak yerine basın karşısına geçip Tarım ve Orman Bakanını yerden yere vurdu. Bakan da ‘uçakların durumu esasen belirli, bizim sayemizde uçar konuma getiriliyor’ diyerek yanıt verdi ve hepimizin bildiği ihaleye 5000 litre kaidesini koyarak Türk Hava Kurumu uçaklarını devre dışı bıraktı.”
‘ORTADOĞU’NUN EN GÜÇLÜ FİLOSU YOK EDİLDİ’
”THK kayyum başkanlığına getirilen Cenap Aşçı da bu bahisle ilgili epey gayret gösterdi, fakat Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli geri adım atmadı.
Uçaklar yerde, pilotlar yerde ve uçmadan maaş alan pilotlar için bir karar vermek gerekiyordu. Kayyum lideri da bütün teknik takımı ve 4-5 yılda büyük masraflar yapılarak yetiştirilen bütün CL-215 amfibik yangın söndürme uçağı pilotlarını işten çıkardı.
Anlayacağınız yanlış üzerine yanlış yapılarak Ortadoğu ve bu yangın jenerasyonunda bulunan en kuvvetli yangın söndürme filosu yok edildi.
Özet olarak halkın fitre, zekat ve kurban derileri ile alınan bir bedel elbirliği ile yok edildi.
İdare konseyindeki arkadaşlarla birlikte bu mevzuda önemli bir uğraş ve direnç göstermeye çalıştık. Karşılığında bütün idare şurası Bertan Nogaylaroğlu tarafınca tasfiye edildi.”
‘BAKAN KÜSTÜ FATURAYI HALK ÖDEDİ’
”Keşke Bakan Pakdemirli THK’ya küseceğine bu uçakları elbirliğiyle uçabilir hale getirseydi ve bugün bu can kayıplarını yaşamasaydık, tabiatı yok etmeseydik, eko-sistem bu kadar ziyan görmeseydi.
Yangın söndürme uçakları ile ilgili sorun 2019 yılında Bertan Nogaylaroğlu ve Rafet Yavuz ile başladı.
CL-215 uçaklarının her yıl yangın mevsimi öncesinde bakıma alınması gerekmektedir. Bu sebeple Türk Hava Kurumu’nun bu bakım maliyetini hesaplayıp bir kenarda hazır tutması gerekmekte.
THK Genel Lideri Kürşat Atılgan devrinde, Bertan Nogaylaroğlu’na nazaranvi devretmedilk evvel bu CL-215 uçakların bakımı için bir milyon dolar, öteki şirketlerimizin operasyonlardan tasarruf edilerek bir kenara ayrıldı. Kürşat Atılgan bakılırsavi Bertan Nogaylaroğlu’na devrettiğinde bu uçakların bakımı için tasarruf edilen 1 milyon doları da devretti.
Lakin Bertan Nogaylaroğlu ve genel sekreter Rafet Yavuz bu parayı, benim ferdî fikrime nazaran, gereksiz olan yahut optimist tabirle acil olmayan yerlere harcayarak bitirdi.”
‘YANLIŞ ÜZERİNE YANLIŞ YAPILDI’
”Tarım ve Orman Bakanlığı’nın CL-215 ihale devri geldiğinde uçaklara bakım yaptıracak para kalmamıştı ve bakımı yapılmayan uçaklarla ihaleye girmeye kalktılar. Üstelik bundan evvelki yıla göre fazlaca daha yüksek bir teklifle (sanıyorum 75.000 TL/saat) Orman Bakanlığında gittiler. Bakanlık, bu sayısı bundan evvelki yıla mukayese ettiği için çok yüksek buldu ve 70.000TL/saat’e inmeleri durumunda kabul edebileceklerini söylemiş oldu.
THK İdaresi Türkiye’de bu uçaklardan öteki hiç bir şirketin ve şahsın elinde olmadığını bildikleri için ve Orman Bakanlığı’nın eninde sonunda Türk Hava Kurumu’nun teklifine razı geleceğini düşündükleri için Bakanlığın bu fiyat teklifini kabul etmediler. 14.500 dolar (o tarihte Dolar kuru yaklaşık 5.290 TL civarı) üzere bir fiyatta direttiler.
halbuki evvelki devir THK Genel Lideri Kürşat Atılgan 13.000 ila 13.500 dolar ortası fiyat teklif etmişti ve orman tarafınca bu sayı kabul görmüştü.
Şayet Bertan Nogaylaroğlu grubu, Kürşat Atılgan paşamızın belirlediği fiyattan ihaleye katılmış olsaydı, şu anda bu uçaklar Manavgat üzerinde uçuyor olacaktı. Vermiş olduğum sayılar net sayılar değildir, biraz üstü yahut aşağısı olabilir.
Bundan daha sonra ne yapılabilir?
”Olan oldu. Bu saatten daha sonra ne yapılabilir? Birinci metot; THK’nın uçakları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafınca satın alınır ve işletmesi THK’na verilir. THK bakım maliyetlerinden kurtulacağı için en çok bir hafta ortasında 2 adet CL-215 uçağı uçar hale getirilir. Öbür uçakların bakım sorunu biraz daha uzun sürer lakin bir ay ortasında öteki 4 adet CL-215 uçağı da aktif edilebilir. Toplam 6 adet CL-215 ile bakılırsave hazır olmak mümkün.
İkinci metot; THK’nın bu uçakları devlet uçağı statüsüne sokulur. Bu durumda birfazlaca vergi ve prosedür muafiyeti olacağı için bu uçaklar fazlaca daha çabuk uçar hale getirilebilir.
Üçüncü usul; 7-8 sene evvel T.C. Sivil Havacılık Yönetmeliği gereği, evrak ve kayıt eksikliğinden dolayı uçamayan ve en az 5’i aktif durumda olan M-18 Dromadır yangın söndürme uçakları da tıpkı sistemle yangın söndürme sistemine dahil edilebilir.’’
Emekli Kıdemli Hava Albay Vasıf Yüceliş, havacılık bölümü ve THK’nın senelerca ortasında yer almış ve almakta olan bir isim: Antalya Bilim Üniversitesi’nde Praxis Uçuş Okulu yer dersleri öğretmeni, Gökçen Sportif Havacılık Federasyonu’nda İdare Heyeti Lideri, Karain Sportif Havacılık Kulübü’nde İdare Heyeti Lideri, ERAH Aviation Academy Öğretmeni, eski THK Antalya Şube Lideri, Türk Hava Kurumu eski Genel İdare Şurası Üyesi Vasıf Yüceliş, kendi toplumsal medya hesaplarında da gündeme ait paylaştığı yanlış bilinen bahislerle ait gerçekleri, THK cephesi özeleştirileri de dahil ederek Ajans Bizim’den Oğuz Örnek’e anlattı.
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Uçak konusundaki sorunların ana niçini THK’nın filosunu yenileyememiş olmasıdır’’ açıklamasına karşı şu hatırlatmada bulundu Vasıf Yüceliş:
“Ülkemizde yurtiçi ve yurtdışı operasyonlarda Türk Hava Kuvvetleri’miz tarafınca kullanılan ve en vurucu savaş silahlarımızdan olan F-4 Phantom Savaş uçaklarımızın en yeni modelleri 1974 model. Gündem konusu olan Türk Hava Kurumu’muza ilişkin CL-215 amfibik yangın söndürme uçaklarımızın üretim tarihleri en eskisinde 1969 en yenisinde 1998’dir.”
Yüceliş, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin, ‘’THK ile sorunumuz yok, olmaz da. Elindeki uçakla ilgili sorun, uçabilecek kapasitede değil, uçsa da performans verecek kapasitede değil” değerlendirmesi konusunda da şunları söylemiş oldu:
‘’Bakım ve yenileme yapıldıysa kullanılabilir demektir. Yapılmadıysa iki yıllık uçağı bile kullanamazsınız.‘’
THK UÇAKLARININ İMAL TARİHİ
THK bünyesinde tartışmalara mevzu olan CL215 yangın söndürme uçakları, resmi kayıtlarda 9 adet. Bunlardan 6’sı 2019’a kadar aktif olarak görünüyor. Resmi kaynaklara göre bu uçakların dökümü şöyleki:
Yüceliş, “Orman yangınlarını söndürmek direkt THK’nin işi değil. Lakin sahip olduğu birikim, imkanlar bu sorumluluğu da taşıyacak durumda” değerlendirmesinde bulundu. THK’nın orman yangınlarını söndürme gücünün ülke hudutları dışına da taştığını hatırlatan Vasıf Yüceliş, 2010’lu senelerda İsrail ve Portekiz’deki uğraşları karşılığında ödül aldığına dikkat çekti.
UÇAKLAR HAKKINDAKİ BİLGİ KİRLİLİĞİ
Vasıf Yüceliş, tartışmalı THK amfibik yangın söndürme uçakların sürecine ait gerçekleri şu sözlerle lisana getirdi;
”Yangın söndürme uçaklarımız hakkında birfazlaca kirli bilgi var. Ben de size kendi yaşadıklarımı ve görüşlerimi aktarmak istiyorum.
Uçaklarımız, Tarım ve Orman Bakanı’nın dediği üzere çok eski model uçaklar, lakin muhakkak nazaranv yapabilir. Hepimizin bildiği üzere eski model uçak yoktur, bakımsız uçak vardır. İşte bu sebeple yangın söndürme bakılırsavini layıkıyla yapabilmesi için her sene önemli bir bakımdan geçmesi gerekiyor. Bu da biz havacıların bildiği üzere önemli bir maliyet gerektiriyor. ötürüsıyla bu ihaleleri Tarım ve Orman Bakanı ile önce koordine kurarak ihaleyi alacağımızı garanti ediyoruz ve sonrasındasında borçlanarak bakımlarını yapıp ihaleye giriyorduk. İhale kararı, hak edişten aldığımız paralarla hem bu borçları ödüyorduk birebir vakitte Türk Hava Kurumu’na kalan önemli bir para ile öbür borçlarımızı da ödüyorduk ve THK çarkı dönüyordu.
Bu sistem General Ahmet Bertan Nogaylaroğlu ve THK genel sekreteri yaptığı devre arkadaşı Rafet Yavuz periyoduna kadar bu türlü devam etti.”
‘LİTRE SONUYLA UÇAKLAR DEVRE DIŞI BIRAKILDI’
“Bunların idareye geldiği sene bir daha ihale süreci başladı ve Rafet Yavuz uyanıklık yapıp ‘madem diğer rakip yok, uçakları bizden kiralamak zorundalar, meblağları iki katına çıkaralım’ deyip astronomik bir fiyatla Tarım ve Orman Bakanlığına teklif götürdü. Bakan Pakdemirli de bu uyanıklığı fark edip, o sene uçak kiralamaktan vazgeçip birebir parayla daha fazla sayıda helikopter kiralama işine girdi.
Vasıf Yüceliş
Bizimkiler ve bilhassa Rafet Yavuz alttan almak yerine basın karşısına geçip Tarım ve Orman Bakanını yerden yere vurdu. Bakan da ‘uçakların durumu esasen belirli, bizim sayemizde uçar konuma getiriliyor’ diyerek yanıt verdi ve hepimizin bildiği ihaleye 5000 litre kaidesini koyarak Türk Hava Kurumu uçaklarını devre dışı bıraktı.”
‘ORTADOĞU’NUN EN GÜÇLÜ FİLOSU YOK EDİLDİ’
”THK kayyum başkanlığına getirilen Cenap Aşçı da bu bahisle ilgili epey gayret gösterdi, fakat Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli geri adım atmadı.
Uçaklar yerde, pilotlar yerde ve uçmadan maaş alan pilotlar için bir karar vermek gerekiyordu. Kayyum lideri da bütün teknik takımı ve 4-5 yılda büyük masraflar yapılarak yetiştirilen bütün CL-215 amfibik yangın söndürme uçağı pilotlarını işten çıkardı.
Anlayacağınız yanlış üzerine yanlış yapılarak Ortadoğu ve bu yangın jenerasyonunda bulunan en kuvvetli yangın söndürme filosu yok edildi.
Özet olarak halkın fitre, zekat ve kurban derileri ile alınan bir bedel elbirliği ile yok edildi.
İdare konseyindeki arkadaşlarla birlikte bu mevzuda önemli bir uğraş ve direnç göstermeye çalıştık. Karşılığında bütün idare şurası Bertan Nogaylaroğlu tarafınca tasfiye edildi.”
‘BAKAN KÜSTÜ FATURAYI HALK ÖDEDİ’
”Keşke Bakan Pakdemirli THK’ya küseceğine bu uçakları elbirliğiyle uçabilir hale getirseydi ve bugün bu can kayıplarını yaşamasaydık, tabiatı yok etmeseydik, eko-sistem bu kadar ziyan görmeseydi.
Yangın söndürme uçakları ile ilgili sorun 2019 yılında Bertan Nogaylaroğlu ve Rafet Yavuz ile başladı.
CL-215 uçaklarının her yıl yangın mevsimi öncesinde bakıma alınması gerekmektedir. Bu sebeple Türk Hava Kurumu’nun bu bakım maliyetini hesaplayıp bir kenarda hazır tutması gerekmekte.
THK Genel Lideri Kürşat Atılgan devrinde, Bertan Nogaylaroğlu’na nazaranvi devretmedilk evvel bu CL-215 uçakların bakımı için bir milyon dolar, öteki şirketlerimizin operasyonlardan tasarruf edilerek bir kenara ayrıldı. Kürşat Atılgan bakılırsavi Bertan Nogaylaroğlu’na devrettiğinde bu uçakların bakımı için tasarruf edilen 1 milyon doları da devretti.
Lakin Bertan Nogaylaroğlu ve genel sekreter Rafet Yavuz bu parayı, benim ferdî fikrime nazaran, gereksiz olan yahut optimist tabirle acil olmayan yerlere harcayarak bitirdi.”
‘YANLIŞ ÜZERİNE YANLIŞ YAPILDI’
”Tarım ve Orman Bakanlığı’nın CL-215 ihale devri geldiğinde uçaklara bakım yaptıracak para kalmamıştı ve bakımı yapılmayan uçaklarla ihaleye girmeye kalktılar. Üstelik bundan evvelki yıla göre fazlaca daha yüksek bir teklifle (sanıyorum 75.000 TL/saat) Orman Bakanlığında gittiler. Bakanlık, bu sayısı bundan evvelki yıla mukayese ettiği için çok yüksek buldu ve 70.000TL/saat’e inmeleri durumunda kabul edebileceklerini söylemiş oldu.
THK İdaresi Türkiye’de bu uçaklardan öteki hiç bir şirketin ve şahsın elinde olmadığını bildikleri için ve Orman Bakanlığı’nın eninde sonunda Türk Hava Kurumu’nun teklifine razı geleceğini düşündükleri için Bakanlığın bu fiyat teklifini kabul etmediler. 14.500 dolar (o tarihte Dolar kuru yaklaşık 5.290 TL civarı) üzere bir fiyatta direttiler.
halbuki evvelki devir THK Genel Lideri Kürşat Atılgan 13.000 ila 13.500 dolar ortası fiyat teklif etmişti ve orman tarafınca bu sayı kabul görmüştü.
Şayet Bertan Nogaylaroğlu grubu, Kürşat Atılgan paşamızın belirlediği fiyattan ihaleye katılmış olsaydı, şu anda bu uçaklar Manavgat üzerinde uçuyor olacaktı. Vermiş olduğum sayılar net sayılar değildir, biraz üstü yahut aşağısı olabilir.
Bundan daha sonra ne yapılabilir?
”Olan oldu. Bu saatten daha sonra ne yapılabilir? Birinci metot; THK’nın uçakları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafınca satın alınır ve işletmesi THK’na verilir. THK bakım maliyetlerinden kurtulacağı için en çok bir hafta ortasında 2 adet CL-215 uçağı uçar hale getirilir. Öbür uçakların bakım sorunu biraz daha uzun sürer lakin bir ay ortasında öteki 4 adet CL-215 uçağı da aktif edilebilir. Toplam 6 adet CL-215 ile bakılırsave hazır olmak mümkün.
İkinci metot; THK’nın bu uçakları devlet uçağı statüsüne sokulur. Bu durumda birfazlaca vergi ve prosedür muafiyeti olacağı için bu uçaklar fazlaca daha çabuk uçar hale getirilebilir.
Üçüncü usul; 7-8 sene evvel T.C. Sivil Havacılık Yönetmeliği gereği, evrak ve kayıt eksikliğinden dolayı uçamayan ve en az 5’i aktif durumda olan M-18 Dromadır yangın söndürme uçakları da tıpkı sistemle yangın söndürme sistemine dahil edilebilir.’’