TZOB Lideri Bayraktar: Üretici ve market içindeki fiyat farkı kimi eserlerde 9 kata yakın Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, kasım ayında üretici fiyatları ve market fiyatları içindeki değişimleri, artan girdi maliyetlerini ve ihracatta yaşanan meseleleri, yaptığı yazılı açıklama ile kıymetlendirdi.
Kasım ayında üretici ve market içindeki fiyat farkının en çok yüzde 790,44 ile limonda yaşandığını söyleyen Bayraktar, öteki eserlerde de yüzdeleri aşan artışlar olduğunu belirtti. Limonu sırasıyla yüzde 309,42 ile kuru soğan, yüzde 246,94 ile mandalina, yüzde 233,42 ile ıspanak, yüzde 224,72 ile havuç, yüzde 220,96 ile portakal, yüzde 220,82 ile elma, yüzde 217,67 ile kabak, yüzde 210, 69 ile de marulun izlediği bilgisini verdi.
Bayraktar’ın açıklaması şöyleki:
MARKETTE FİYATI DEĞİŞMEYEN ESER YOK: Kasım ayında limon 8,9 kat, kuru soğan 4,1 kat, mandalina 3,5 kat, ıspanak 3,3 kat, havuç, portakal, elma ve kabak 3,2 kat, marul ise 3,1 kat daha fazlaya tüketiciye satıldı. Üreticide 50 kuruş olan limon 4 lira 45 kuruşa, 59 kuruş olan kuru soğan 2 lira 42 kuruşa, 1 lira 82 kuruş olan mandalina 6 lira 30 kuruşa, 1 lira 89 kuruş olan ıspanak 6 lira 31 kuruşa, 2 lira olan havuç 6 lira 49 kuruşa satılmaktadır. Kasım ayında markette 28, üreticide 19 eserde fiyat artışı; markette 10, üreticide 7 eserde fiyat düşüşü oldu. Markette fiyatı değişmeyen eser olmazken, üreticide ise 4 eserde fiyat değişmedi. Kasım ayında fiyatı en çok artan eser patlıcan; fiyatı en çok düşen eser ise markette ve üreticide limon oldu.
Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 29,09 ile kuru kayısı, yüzde 25,86 ile sivri biber, yüzde 23,36 ile mısırözü yağı, yüzde 19,74 ile havuç, 18,97 ile yumurta, yüzde 17,89 ile toz şeker, yüzde 17,06 ile fındık (iç), yüzde 16,78 ile tavuk eti, yüzde 14,57 ile kabak, yüzde 14,36 ile nohut, yüzde 12,44 ile ay çiçek yağı, yüzde 11,66 ile patates, yüzde 7,21 ile elma, yüzde 7,01 ile salatalık takip etti. Markette fiyatı en çok düşen eser yüzde 18,05 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 12,97 ile ıspanak, yüzde 9,92 ile marul, yüzde 6,30 ile yeşil mercimek, yüzde 5,76 ile yeşil soğan, yüzde 3,97 ile kuru soğan, yüzde 3,45 ile kuru fasulye, yüzde 2,70 ile zeytinyağı, yüzde 0,8 ise kırmızı mercimek ve yüzde 0,39 ile yeşil fasulye izledi.
LİMONDAKİ SORUN ÖBÜR NARENCİYE KÜMESİNDE DA YAŞANIYOR: Kasım ayında fiyatı en çok düşen eser limon oldu. Limon üreticileri piyasada tüccarın kâfi alım yapmaması niçiniyle pazarlama dertleri yaşadı. 2020 yılında limon ihracatına kısıtlama getirilmesine yönelik alınan karar, kıymetli dış pazarların kaybedilmesine sebep oldu. Bu da günümüz ihracatını etkiledi. Şu anda erkenci çeşit olarak bilinen mayer çeşidi limonda, kimi vilayetlerimizde fiyat oluşmadı ve eser kısmında kaldı. İhracata güçlü olan enterdonat limon çeşidinin kilosu ise ortalama 1 lira 75 kuruş, 14 Aralık’a kadar kesiti yapılarak depolanan dikenli limon tipinin kilosu ise 2 liraya düştü. Limonun alıcısının bulunmaması sebebiyle limonlar kısmında bekliyor, kimi bölgelerde ise limon ağaçları sökülüyor. Limonda yaşanan sıkıntılar öbür narenciye kümesi olan portakal ve mandalinada da yaşanıyor. 2020 yılı Kasım ayında üretici portakalın kilosunu 3 liraya satarken bu yıl 2 lira 25 kuruşa alıcıyı sıkıntı buluyor. Şayet tedbir alınmazsa limondaki düşüncenin öteki narenciye kümesi eserlerde de yaşanacağı aşikârdır. Adana bölgesinde çiftçilerimiz narenciyeyi toplayacak tarım çalışanı bile bulamıyor.
GİRDİ MALİYETİ ARTIYOR: bu vakitte artan talep ötürüsıyla gübre fiyatlarında yaşanan artışın yanı sıra, yurtdışı fiyat ve kur artışından dolayı oluşan yükseliş, üreticilerimizin gübre kullanmadan ekim yapmalarına niye oluyor. Bu durumun yarattığı randıman düşüklüğü ve bitkisel üretimin azalmasına bağlı olarak tarım ve besin mamüllerinde yaşanacak fiyat artışlarından tüketicilerimiz de etkileniyor. Bu sene kuraklığın tesiriyle küçülen tarım dalında, önümüzdeki yıl kuraklığın yanında yetersiz gübre kullanması da büyük bir risk olarak görülmektedir.
VERGİLER DÜŞMELİ: Son bir yılda, amonyum sülfat gübresi yüzde 441, üre gübresi yüzde 394, amonyum nitrat gübresi yüzde 373, DAP gübresi yüzde 259 ve 20.20.0 kompoze gübresinde yüzde 236’lık bir artış yaşandı. bu vakitte mazot fiyatı yüzde 38, besi yemi yüzde 51,4, süt yemi yüzde 60, elektrik fiyatları ise yüzde 56 oranında arttı. Ziraî sulamada kullanılan elektrikte fonların kaldırılması yerinde bir karar olurken vergilerin de en kısa vakitte kaldırılması gerekmektedir. Gübre fiyatlarının olağandışı artışı karşısında takviyeler artırılmalı mazotta olduğu üzere gübre fiyatının yüzde 50’si dayanak olarak verilmeli, takviye verilmeyen karma yem ve bitki müdafaa mamüllerine de takviye getirilmelidir. Ülkemizde ithal enflasyonun ve stokçuluğun panzehiri üretimdir. Üretimi artırmaktan öteki dermanımız yoktur.
BUĞDAY ÜRETİMİ DÜŞECEK: Bu yıl buğday üretiminde yüzde 20’lik bir düşüş beklenmektedir. Bu düşme önümüzdeki yıl buğday üretimini daha değerli hale getirmiştir. Ülkemizde bitkisel üretimdeki randıman ve üretim miktarlarımızdaki düşüklüğün en kıymetli sebeplerinden biri üretim maliyetlerinin yüksek olması niçiniyle çiftçilerin kâfi ölçüde gübre kullanamamasıdır. 26 Kasım 2021 tarihi itibariyle DAP gübresinin ton fiyatı 11 bin 400 lira, ÜRE gübresinin ton fiyatı ise 12 bin 450 liradır.
İHRACATTA MESELELER VAR: Rusya’nın domateste uyguladığı kotadan daha sonra geçmişte yaptığı üzere çeşitli tarım eserlerimizin girişini ‘kalıntı’ sebebiyle yasakladı. Son olarak üzüm, biber, erik, nar ve kabak üzere eserlere girişte tahlil kuralı getirildi. Antalya’daki oda liderlerimizden aldığımız bilgilere göre; Rusya’nın çıkardığı bu yapay münasebetlere dayanan sıkıntılar niçiniyle tahlil haftalarca sürdüğü için, eserler maalesef hudut kapısında çürüyor. Bu durum ihracatımızı azaltıyor, ötürüsıyla ihracatçı ve üreticilerimiz mağdur oluyor. Üreticilerimiz de eserin elde kalmaması için fiyatları düşürmek zorunda kalıyor. En son 16 Kasım 2021 itibariyle de biber ve nar mamüllerinde yasaklamaya gidildi. Üreticilerimiz bu hususta önlemli davrandıklarını ve kalıntı olmaması konusunda teknik prosedürlere uyarak, gereken tedbirleri aldıklarını belirterek, buna karşın mağdur olduklarını söylüyor. Geçtiğimiz günlerde görüştüğümüz Bakanlığımız temsilcileri tarafınca bize aktarılan bilgide; nar ve biberde kalıntı ve virüs var nedeni öne sürülerek Rusya’nın eserlerimizi almadığı belirtilmiştir. halbuki gönderilen bu mamüllerin biyolojik çaba kapsamında yetiştirildiği, kimyasal kullanılmayan arı kullanılan eserler olduğu, Rusya’nın aldığı sonucun teknik münasebetlere dayanmadığı, politik bir karar olduğu da ortadadır.
YASAKLARIN KALDIRILMASI BEKLENİYOR: Hükümetimizin tarım ve besin ihracatımızın arttığı bu vakitte, yasakların ve tahlil koşulunun kaldırılması konusunda gerekli önlemleri alması da üreticilerimizin en değerli beklentisidir. Rusya’nın bu tahlil koşuluyla bu ülkeye olan ihracatın azalması kararı domates ve Kaliforniya cinsi biber başta olmak üzere, artan girdi maliyetleriyle boğuşan üreticilerimiz, maliyetin altında satış yapmak zorunda kalıyor ve mağdur oluyor. Rusya’ya alternatif olacak pazar ülkeleri bulmak kolay olmamakla bir arada, bu bahiste kaideler sonuna kadar zorlanmalı ve yaşanmakta olan problemli günlerde çiftçilerimizin daha fazla ıstırapla karşılaşmaması için ihracatımız muhakkak sekteye uğratılmamalıdır. Öbür taraftan, bölgedeki oda liderlerince domateste Rusya’nın 50 bin ton kotası olduğu, bu kota dolunca alım yapmadığı ve kotanın arttırılması için Dışişleri Bakanı’na bilgi verildiği de tabir edilmiştir. Ayrıyeten bir küme bölge milletvekilimizin de problemleri aşmak hedefiyle Rus yetkililerle görüşmeler yaptıkları da tarafımıza bildirilmiştir. (ANKA)
Kasım ayında üretici ve market içindeki fiyat farkının en çok yüzde 790,44 ile limonda yaşandığını söyleyen Bayraktar, öteki eserlerde de yüzdeleri aşan artışlar olduğunu belirtti. Limonu sırasıyla yüzde 309,42 ile kuru soğan, yüzde 246,94 ile mandalina, yüzde 233,42 ile ıspanak, yüzde 224,72 ile havuç, yüzde 220,96 ile portakal, yüzde 220,82 ile elma, yüzde 217,67 ile kabak, yüzde 210, 69 ile de marulun izlediği bilgisini verdi.
Bayraktar’ın açıklaması şöyleki:
MARKETTE FİYATI DEĞİŞMEYEN ESER YOK: Kasım ayında limon 8,9 kat, kuru soğan 4,1 kat, mandalina 3,5 kat, ıspanak 3,3 kat, havuç, portakal, elma ve kabak 3,2 kat, marul ise 3,1 kat daha fazlaya tüketiciye satıldı. Üreticide 50 kuruş olan limon 4 lira 45 kuruşa, 59 kuruş olan kuru soğan 2 lira 42 kuruşa, 1 lira 82 kuruş olan mandalina 6 lira 30 kuruşa, 1 lira 89 kuruş olan ıspanak 6 lira 31 kuruşa, 2 lira olan havuç 6 lira 49 kuruşa satılmaktadır. Kasım ayında markette 28, üreticide 19 eserde fiyat artışı; markette 10, üreticide 7 eserde fiyat düşüşü oldu. Markette fiyatı değişmeyen eser olmazken, üreticide ise 4 eserde fiyat değişmedi. Kasım ayında fiyatı en çok artan eser patlıcan; fiyatı en çok düşen eser ise markette ve üreticide limon oldu.
Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 29,09 ile kuru kayısı, yüzde 25,86 ile sivri biber, yüzde 23,36 ile mısırözü yağı, yüzde 19,74 ile havuç, 18,97 ile yumurta, yüzde 17,89 ile toz şeker, yüzde 17,06 ile fındık (iç), yüzde 16,78 ile tavuk eti, yüzde 14,57 ile kabak, yüzde 14,36 ile nohut, yüzde 12,44 ile ay çiçek yağı, yüzde 11,66 ile patates, yüzde 7,21 ile elma, yüzde 7,01 ile salatalık takip etti. Markette fiyatı en çok düşen eser yüzde 18,05 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 12,97 ile ıspanak, yüzde 9,92 ile marul, yüzde 6,30 ile yeşil mercimek, yüzde 5,76 ile yeşil soğan, yüzde 3,97 ile kuru soğan, yüzde 3,45 ile kuru fasulye, yüzde 2,70 ile zeytinyağı, yüzde 0,8 ise kırmızı mercimek ve yüzde 0,39 ile yeşil fasulye izledi.
LİMONDAKİ SORUN ÖBÜR NARENCİYE KÜMESİNDE DA YAŞANIYOR: Kasım ayında fiyatı en çok düşen eser limon oldu. Limon üreticileri piyasada tüccarın kâfi alım yapmaması niçiniyle pazarlama dertleri yaşadı. 2020 yılında limon ihracatına kısıtlama getirilmesine yönelik alınan karar, kıymetli dış pazarların kaybedilmesine sebep oldu. Bu da günümüz ihracatını etkiledi. Şu anda erkenci çeşit olarak bilinen mayer çeşidi limonda, kimi vilayetlerimizde fiyat oluşmadı ve eser kısmında kaldı. İhracata güçlü olan enterdonat limon çeşidinin kilosu ise ortalama 1 lira 75 kuruş, 14 Aralık’a kadar kesiti yapılarak depolanan dikenli limon tipinin kilosu ise 2 liraya düştü. Limonun alıcısının bulunmaması sebebiyle limonlar kısmında bekliyor, kimi bölgelerde ise limon ağaçları sökülüyor. Limonda yaşanan sıkıntılar öbür narenciye kümesi olan portakal ve mandalinada da yaşanıyor. 2020 yılı Kasım ayında üretici portakalın kilosunu 3 liraya satarken bu yıl 2 lira 25 kuruşa alıcıyı sıkıntı buluyor. Şayet tedbir alınmazsa limondaki düşüncenin öteki narenciye kümesi eserlerde de yaşanacağı aşikârdır. Adana bölgesinde çiftçilerimiz narenciyeyi toplayacak tarım çalışanı bile bulamıyor.
GİRDİ MALİYETİ ARTIYOR: bu vakitte artan talep ötürüsıyla gübre fiyatlarında yaşanan artışın yanı sıra, yurtdışı fiyat ve kur artışından dolayı oluşan yükseliş, üreticilerimizin gübre kullanmadan ekim yapmalarına niye oluyor. Bu durumun yarattığı randıman düşüklüğü ve bitkisel üretimin azalmasına bağlı olarak tarım ve besin mamüllerinde yaşanacak fiyat artışlarından tüketicilerimiz de etkileniyor. Bu sene kuraklığın tesiriyle küçülen tarım dalında, önümüzdeki yıl kuraklığın yanında yetersiz gübre kullanması da büyük bir risk olarak görülmektedir.
VERGİLER DÜŞMELİ: Son bir yılda, amonyum sülfat gübresi yüzde 441, üre gübresi yüzde 394, amonyum nitrat gübresi yüzde 373, DAP gübresi yüzde 259 ve 20.20.0 kompoze gübresinde yüzde 236’lık bir artış yaşandı. bu vakitte mazot fiyatı yüzde 38, besi yemi yüzde 51,4, süt yemi yüzde 60, elektrik fiyatları ise yüzde 56 oranında arttı. Ziraî sulamada kullanılan elektrikte fonların kaldırılması yerinde bir karar olurken vergilerin de en kısa vakitte kaldırılması gerekmektedir. Gübre fiyatlarının olağandışı artışı karşısında takviyeler artırılmalı mazotta olduğu üzere gübre fiyatının yüzde 50’si dayanak olarak verilmeli, takviye verilmeyen karma yem ve bitki müdafaa mamüllerine de takviye getirilmelidir. Ülkemizde ithal enflasyonun ve stokçuluğun panzehiri üretimdir. Üretimi artırmaktan öteki dermanımız yoktur.
BUĞDAY ÜRETİMİ DÜŞECEK: Bu yıl buğday üretiminde yüzde 20’lik bir düşüş beklenmektedir. Bu düşme önümüzdeki yıl buğday üretimini daha değerli hale getirmiştir. Ülkemizde bitkisel üretimdeki randıman ve üretim miktarlarımızdaki düşüklüğün en kıymetli sebeplerinden biri üretim maliyetlerinin yüksek olması niçiniyle çiftçilerin kâfi ölçüde gübre kullanamamasıdır. 26 Kasım 2021 tarihi itibariyle DAP gübresinin ton fiyatı 11 bin 400 lira, ÜRE gübresinin ton fiyatı ise 12 bin 450 liradır.
İHRACATTA MESELELER VAR: Rusya’nın domateste uyguladığı kotadan daha sonra geçmişte yaptığı üzere çeşitli tarım eserlerimizin girişini ‘kalıntı’ sebebiyle yasakladı. Son olarak üzüm, biber, erik, nar ve kabak üzere eserlere girişte tahlil kuralı getirildi. Antalya’daki oda liderlerimizden aldığımız bilgilere göre; Rusya’nın çıkardığı bu yapay münasebetlere dayanan sıkıntılar niçiniyle tahlil haftalarca sürdüğü için, eserler maalesef hudut kapısında çürüyor. Bu durum ihracatımızı azaltıyor, ötürüsıyla ihracatçı ve üreticilerimiz mağdur oluyor. Üreticilerimiz de eserin elde kalmaması için fiyatları düşürmek zorunda kalıyor. En son 16 Kasım 2021 itibariyle de biber ve nar mamüllerinde yasaklamaya gidildi. Üreticilerimiz bu hususta önlemli davrandıklarını ve kalıntı olmaması konusunda teknik prosedürlere uyarak, gereken tedbirleri aldıklarını belirterek, buna karşın mağdur olduklarını söylüyor. Geçtiğimiz günlerde görüştüğümüz Bakanlığımız temsilcileri tarafınca bize aktarılan bilgide; nar ve biberde kalıntı ve virüs var nedeni öne sürülerek Rusya’nın eserlerimizi almadığı belirtilmiştir. halbuki gönderilen bu mamüllerin biyolojik çaba kapsamında yetiştirildiği, kimyasal kullanılmayan arı kullanılan eserler olduğu, Rusya’nın aldığı sonucun teknik münasebetlere dayanmadığı, politik bir karar olduğu da ortadadır.
YASAKLARIN KALDIRILMASI BEKLENİYOR: Hükümetimizin tarım ve besin ihracatımızın arttığı bu vakitte, yasakların ve tahlil koşulunun kaldırılması konusunda gerekli önlemleri alması da üreticilerimizin en değerli beklentisidir. Rusya’nın bu tahlil koşuluyla bu ülkeye olan ihracatın azalması kararı domates ve Kaliforniya cinsi biber başta olmak üzere, artan girdi maliyetleriyle boğuşan üreticilerimiz, maliyetin altında satış yapmak zorunda kalıyor ve mağdur oluyor. Rusya’ya alternatif olacak pazar ülkeleri bulmak kolay olmamakla bir arada, bu bahiste kaideler sonuna kadar zorlanmalı ve yaşanmakta olan problemli günlerde çiftçilerimizin daha fazla ıstırapla karşılaşmaması için ihracatımız muhakkak sekteye uğratılmamalıdır. Öbür taraftan, bölgedeki oda liderlerince domateste Rusya’nın 50 bin ton kotası olduğu, bu kota dolunca alım yapmadığı ve kotanın arttırılması için Dışişleri Bakanı’na bilgi verildiği de tabir edilmiştir. Ayrıyeten bir küme bölge milletvekilimizin de problemleri aşmak hedefiyle Rus yetkililerle görüşmeler yaptıkları da tarafımıza bildirilmiştir. (ANKA)