Türkiye’nin bağış karnesi: Kurumlara itimat yok Türkiye’de ferdî bağışçılık alanındaki eğilimler, bağış yapılan alanlar ve bağış yapma motivasyonları üzere biroldukça bahsin ele alındığı “Türkiye’de Ferdi Bağışçılık ve Hayırseverlik 2021” raporu yayımlandı. Türkiye Üçüncü Dal Vakfı (TÜSEV) tarafınca yayımlanan rapor, evvelki senelera kıyasla Türkiye’de ferdî bağışçılığa dair olumlu bir tablo ortaya koyuyor lakin bireylerin büyük çoğunluğu bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih etmiyor.
Prof. Dr. Ali Çarkoğlu ve Doç. Dr. Selim Fazilet Aytaç öncülüğünde, Ekim-Kasım 2021’den geriye dönük son bir yıllık devri ele alarak Türkiye’nin 49 ilinin 143 ilçesinde toplam bin 734 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmeler kararında hazırlanan rapor, Türkiye’de bir yılda yapılan tüm yardım ve bağışların toplam kişi başı bedelinin yaklaşık 983 TL olduğunu ortaya koyuyor.
TÜSEV Genel Sekreteri Rana Kotan Türkiye’nin bağışçılık karnesini Gazete Duvar’a kıymetlendirdi.
‘TÜRKİYE’DE BEŞERLER BAĞIŞLARINI DİREKT KENDİLERİ YAPMAYI TERCİH EDİYOR’
Türkiye’de hayırseverliğin bir kavram olarak büyük ölçüde “yardım etmek” olarak algılandığını söyleyen Kotan, kurum aracılığı ile bağış yapacakların oranında yüzde 10’luk bir artış olsa da insanların yardım ve bağışı bir kuruluş aracılığıyla yapmak yerine kendilerinin direkt yapmayı tercih ettiklerini belirtiyor.
Kotan, ‘’2021 yılı raporunun neticelerina göre, Türkiye’de STK’ların en epeyce hangi alanda faaliyet gösterdikleri sorulduğunda, sıhhat konusunun başı çektiğini görüyoruz’’ diyor ve ekliyor:
‘’Bunu ortasında bulunduğumuz salgınla ve salgın karşısında sivil toplumun artan çalışmalarıyla birlikte okumanın manalı olacağı fikrindeyiz. STK’ların bireyler nezdinde en epeyce tesirli olduğu alanlar 2021 yılı prestijiyle afetlerden ziyan nazarannlere yardım ile ağaçlandırma ve çevreyi muhafaza olarak karşımıza çıkıyor. Bu iki sonuç da bir daha geçtiğimiz sene meydana gelen doğal afetleri ve orman yangınlarını takip eden süreçte sivil toplum kuruluşlarının görünürlüğü artan faaliyetleriyle ilgili diye düşünüyoruz.
2021 yılı neticelerina bakılırsa bireylerin sene ortasında yaptıkları tüm yardım ve bağışların toplamı yaklaşık 983 lira olarak hesaplandı. Bunun ortasında raporun mercek altına aldığı farklı cins bağış ve yardımlar var; hem direkt tıpkı vakitte kurumlar aracılığıyla olanlar. bundan evvelki 2019 yılı çalışmamızda bu ölçüsü 303 TL olarak hesaplamıştık, bu sayının enflasyon düzeltmesi ile 2021 yılı sonu prestijiyle karşılığı yaklaşık 433 TL’dir. Özetle bu iki yıllık süreçte Türkiye’de yapılan tüm yardım ve bağışların toplamında gerçek olarak önemli bir artış meydana geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır.”
Kotan, raporda öne çıkan bulgularından birinin de ‘’bağışlarını direkt muhtaçlık sahiplerine ulaştırmak yerine bir kurum aracılığıyla yapmayı tercih edeceklerini söyleyen bireylerin oranındaki yüzde 10’luk artış’’ olduğuna dikkat çekiyor. Kotan, STK’lar için olumlu sayılacak bir bulguyu da şöyleki açıklıyor:
‘’Bağış yapılacak kuruluşun ne çeşit bir kurum olmasını tercih ettiklerini sorduğumuzda aldığımız karşılıklarda STK’ları belirten bireylerin de oranında bir artış gözlemliyoruz. Bunlar sivil toplum kuruluşları için olumlu olarak kaydedilebilecek bahisler. Ek olarak, yapılan tüm yardım ve bağışların kırılımında kurumlara yapılan bağışın en yüksek ölçü olarak hesaplanması da bu rapor bağlamında umut veren sonuçlardan birisi.’’
TÜSEV Genel Sekreteri Rana Kotan
‘TÜRKİYE’DE BİREYLER BAĞIŞ VE YARDIM KONUSUNDA HAZIRLAR’
Kotan, Türkiye’de son senelerda yaşanan ekonomik krize ve yaşanan zorluklara karşın bağışların artmasının sebebine ait sorumuzu şöyle yanıtlıyor:
‘’Araştırmanın alanı Ekim-Kasım 2021’de tamamlandı. Yani aslında ekonomik dalgalanmanın tesirlerinin bireylerin günlük hayatına tesir etmeye başlamasından hemilk önceydi. Bu yüzden bu araştırma alanı bugün yapılsa da benzeri sayılara ulaşır mıyız, yorum yapması güç bir mevzu. birebir vakitte bu artışın temel birkaç niçini olduğu fikrindeyiz; Türkiye’de bireyler acil durumlar karşısında ellerinden geleni yapmak konusunda hazırlar. Raporun farklı bulguları da bunu destekliyor; karşılarına takviye olabilecekleri bir mevzu çıktığında bağış ve yardım konusunda daha hazırlar. Gerek pandeminin gerekse doğal afetlerin ve orman yangınlarının bu bahiste insanlardaki ‘acil durum’ ve ‘bir şeyler yapmalıyım’ hissini artırmış olabileceği fikrindeyiz. tıpkı vakitte bu raporun sonuçları yurtharicindeki emsal raporların neticeleriyla da örtüşüyor; herkesi etkileyen sıkıntı şartlarda dayanışmanın farklı pratiklerinde gözle görülür artışlar meydana geliyor.
‘KURUMLARA İTİMAT yine yeniden KARŞIMIZA ÇIKAN BİR BAŞLIK’
Rapora nazaran, beşerler bağışlarını kuruluş aracılığı ile yerine büyük oranda ferdî olarak bağış yapmayı tercih ediyor.
Bu, Türkiye’deki kurumlara olanın inancın azaldığını gösterir mi? Raporda, devlete ve STK’lara olan inanç nasıl okunuyor? Kotan şöyle yanıtlıyor:
‘’Bu rapor bağlamında 2006 yılından beri manalı ölçüde değişiklik kaydedilmeyen alanlardan bir tanesi bireylerin bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla değil de kendilerinin, direkt ulaştırmayı tercih etmeleri… Bu tercihe baktığımızda iki hususun kıymetli olduğunu görüyoruz: Birincisi, insanların bağışlarının ölçüsü az olduğu için bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih etmemeleri. Genel olarak bağış sırf büyük ölçüdeyse bir kuruluş aracılığıyla yapılabilir üzere bir algı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. tıpkı vakitte bireyler yaptıkları yardım ve bağışların sistemsiz olduğu için, lakin bir muhtaçlık sahibiyle karşılaştıklarında yaptıklarını söylemiş olduklerinden kuruluşlar aracılığıyla yapmayı tercih etmediklerini söylüyorlar. Biz burada sivil toplum kuruluşlarının odaklanabileceği iki ana mevzunun ön plana çıktığını görüyoruz; birincisi bağış ölçüsünün değil, yaratacağı tesire odaklanan bir bağlantı. İkincisi de bireylerin gündemlerinin doğal bir kesimi olabilmek için bağlantılarında çeşitlendirecekleri prosedürler için alan yaratmak. Müsabaka alanları yaratmak ve gerçek bağlantıyla çalışılan hususun destekçisi olmalarını sağlamak kıymetli olabilir.
İnanç bu araştırmada farklı sonuçlarda karşımıza yine tekrar çıkan bir başlık. Bireyler bağışlarının ve yardımlarının yanlışsız emel için kullanıldığından emin olmak istiyorlar. Bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih etmeyenler içinde ‘kuruluşları tanıyorum lakin güvenmiyorum’ diyen hatırı sayılır bir yüzde var. Bu bahiste sivil toplum kuruluşlarına şüphesiz büyük iş düşüyor; bağışçıya dayanağının yanlışsız biçimde kullanıldığını aktarmak, o itimadı tesis etmek pek değerli. Lakin bizim alanı incelediğimiz noktada bireylerin de sivil toplumla olan ilişkilenmelerinde de bu farklı bir biçimde okunabilir; inanç tek taraflı tesis edilmesi güç bir olgu, sivil toplumun olduğu kadar bireyin de bu inanç ilgisinin kurulmasında yapabileceği şeyler, atabileceği adımlar var.”
TÜSEV KİMDİR?
Türkiye Üçüncü Kesim Vakfı (TÜSEV), 1993 yılında sivil toplumun yasal, mali ve fonksiyonel altyapısını geliştirmek hedefiyle kuruldu. Vakıf, Mütevelliler Heyeti üyelerinden aldığı takviyeyle çalışmalarını sürdürüyor.
Prof. Dr. Ali Çarkoğlu ve Doç. Dr. Selim Fazilet Aytaç öncülüğünde, Ekim-Kasım 2021’den geriye dönük son bir yıllık devri ele alarak Türkiye’nin 49 ilinin 143 ilçesinde toplam bin 734 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmeler kararında hazırlanan rapor, Türkiye’de bir yılda yapılan tüm yardım ve bağışların toplam kişi başı bedelinin yaklaşık 983 TL olduğunu ortaya koyuyor.
TÜSEV Genel Sekreteri Rana Kotan Türkiye’nin bağışçılık karnesini Gazete Duvar’a kıymetlendirdi.
‘TÜRKİYE’DE BEŞERLER BAĞIŞLARINI DİREKT KENDİLERİ YAPMAYI TERCİH EDİYOR’
Türkiye’de hayırseverliğin bir kavram olarak büyük ölçüde “yardım etmek” olarak algılandığını söyleyen Kotan, kurum aracılığı ile bağış yapacakların oranında yüzde 10’luk bir artış olsa da insanların yardım ve bağışı bir kuruluş aracılığıyla yapmak yerine kendilerinin direkt yapmayı tercih ettiklerini belirtiyor.
Kotan, ‘’2021 yılı raporunun neticelerina göre, Türkiye’de STK’ların en epeyce hangi alanda faaliyet gösterdikleri sorulduğunda, sıhhat konusunun başı çektiğini görüyoruz’’ diyor ve ekliyor:
‘’Bunu ortasında bulunduğumuz salgınla ve salgın karşısında sivil toplumun artan çalışmalarıyla birlikte okumanın manalı olacağı fikrindeyiz. STK’ların bireyler nezdinde en epeyce tesirli olduğu alanlar 2021 yılı prestijiyle afetlerden ziyan nazarannlere yardım ile ağaçlandırma ve çevreyi muhafaza olarak karşımıza çıkıyor. Bu iki sonuç da bir daha geçtiğimiz sene meydana gelen doğal afetleri ve orman yangınlarını takip eden süreçte sivil toplum kuruluşlarının görünürlüğü artan faaliyetleriyle ilgili diye düşünüyoruz.
2021 yılı neticelerina bakılırsa bireylerin sene ortasında yaptıkları tüm yardım ve bağışların toplamı yaklaşık 983 lira olarak hesaplandı. Bunun ortasında raporun mercek altına aldığı farklı cins bağış ve yardımlar var; hem direkt tıpkı vakitte kurumlar aracılığıyla olanlar. bundan evvelki 2019 yılı çalışmamızda bu ölçüsü 303 TL olarak hesaplamıştık, bu sayının enflasyon düzeltmesi ile 2021 yılı sonu prestijiyle karşılığı yaklaşık 433 TL’dir. Özetle bu iki yıllık süreçte Türkiye’de yapılan tüm yardım ve bağışların toplamında gerçek olarak önemli bir artış meydana geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır.”
Kotan, raporda öne çıkan bulgularından birinin de ‘’bağışlarını direkt muhtaçlık sahiplerine ulaştırmak yerine bir kurum aracılığıyla yapmayı tercih edeceklerini söyleyen bireylerin oranındaki yüzde 10’luk artış’’ olduğuna dikkat çekiyor. Kotan, STK’lar için olumlu sayılacak bir bulguyu da şöyleki açıklıyor:
‘’Bağış yapılacak kuruluşun ne çeşit bir kurum olmasını tercih ettiklerini sorduğumuzda aldığımız karşılıklarda STK’ları belirten bireylerin de oranında bir artış gözlemliyoruz. Bunlar sivil toplum kuruluşları için olumlu olarak kaydedilebilecek bahisler. Ek olarak, yapılan tüm yardım ve bağışların kırılımında kurumlara yapılan bağışın en yüksek ölçü olarak hesaplanması da bu rapor bağlamında umut veren sonuçlardan birisi.’’
TÜSEV Genel Sekreteri Rana Kotan
‘TÜRKİYE’DE BİREYLER BAĞIŞ VE YARDIM KONUSUNDA HAZIRLAR’
Kotan, Türkiye’de son senelerda yaşanan ekonomik krize ve yaşanan zorluklara karşın bağışların artmasının sebebine ait sorumuzu şöyle yanıtlıyor:
‘’Araştırmanın alanı Ekim-Kasım 2021’de tamamlandı. Yani aslında ekonomik dalgalanmanın tesirlerinin bireylerin günlük hayatına tesir etmeye başlamasından hemilk önceydi. Bu yüzden bu araştırma alanı bugün yapılsa da benzeri sayılara ulaşır mıyız, yorum yapması güç bir mevzu. birebir vakitte bu artışın temel birkaç niçini olduğu fikrindeyiz; Türkiye’de bireyler acil durumlar karşısında ellerinden geleni yapmak konusunda hazırlar. Raporun farklı bulguları da bunu destekliyor; karşılarına takviye olabilecekleri bir mevzu çıktığında bağış ve yardım konusunda daha hazırlar. Gerek pandeminin gerekse doğal afetlerin ve orman yangınlarının bu bahiste insanlardaki ‘acil durum’ ve ‘bir şeyler yapmalıyım’ hissini artırmış olabileceği fikrindeyiz. tıpkı vakitte bu raporun sonuçları yurtharicindeki emsal raporların neticeleriyla da örtüşüyor; herkesi etkileyen sıkıntı şartlarda dayanışmanın farklı pratiklerinde gözle görülür artışlar meydana geliyor.
‘KURUMLARA İTİMAT yine yeniden KARŞIMIZA ÇIKAN BİR BAŞLIK’
Rapora nazaran, beşerler bağışlarını kuruluş aracılığı ile yerine büyük oranda ferdî olarak bağış yapmayı tercih ediyor.
Bu, Türkiye’deki kurumlara olanın inancın azaldığını gösterir mi? Raporda, devlete ve STK’lara olan inanç nasıl okunuyor? Kotan şöyle yanıtlıyor:
‘’Bu rapor bağlamında 2006 yılından beri manalı ölçüde değişiklik kaydedilmeyen alanlardan bir tanesi bireylerin bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla değil de kendilerinin, direkt ulaştırmayı tercih etmeleri… Bu tercihe baktığımızda iki hususun kıymetli olduğunu görüyoruz: Birincisi, insanların bağışlarının ölçüsü az olduğu için bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih etmemeleri. Genel olarak bağış sırf büyük ölçüdeyse bir kuruluş aracılığıyla yapılabilir üzere bir algı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. tıpkı vakitte bireyler yaptıkları yardım ve bağışların sistemsiz olduğu için, lakin bir muhtaçlık sahibiyle karşılaştıklarında yaptıklarını söylemiş olduklerinden kuruluşlar aracılığıyla yapmayı tercih etmediklerini söylüyorlar. Biz burada sivil toplum kuruluşlarının odaklanabileceği iki ana mevzunun ön plana çıktığını görüyoruz; birincisi bağış ölçüsünün değil, yaratacağı tesire odaklanan bir bağlantı. İkincisi de bireylerin gündemlerinin doğal bir kesimi olabilmek için bağlantılarında çeşitlendirecekleri prosedürler için alan yaratmak. Müsabaka alanları yaratmak ve gerçek bağlantıyla çalışılan hususun destekçisi olmalarını sağlamak kıymetli olabilir.
İnanç bu araştırmada farklı sonuçlarda karşımıza yine tekrar çıkan bir başlık. Bireyler bağışlarının ve yardımlarının yanlışsız emel için kullanıldığından emin olmak istiyorlar. Bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih etmeyenler içinde ‘kuruluşları tanıyorum lakin güvenmiyorum’ diyen hatırı sayılır bir yüzde var. Bu bahiste sivil toplum kuruluşlarına şüphesiz büyük iş düşüyor; bağışçıya dayanağının yanlışsız biçimde kullanıldığını aktarmak, o itimadı tesis etmek pek değerli. Lakin bizim alanı incelediğimiz noktada bireylerin de sivil toplumla olan ilişkilenmelerinde de bu farklı bir biçimde okunabilir; inanç tek taraflı tesis edilmesi güç bir olgu, sivil toplumun olduğu kadar bireyin de bu inanç ilgisinin kurulmasında yapabileceği şeyler, atabileceği adımlar var.”
TÜSEV KİMDİR?
Türkiye Üçüncü Kesim Vakfı (TÜSEV), 1993 yılında sivil toplumun yasal, mali ve fonksiyonel altyapısını geliştirmek hedefiyle kuruldu. Vakıf, Mütevelliler Heyeti üyelerinden aldığı takviyeyle çalışmalarını sürdürüyor.