Tüketen de satan da yansılı: Bütün memleketi kimyager yaptılar Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – Son artırımlarla birlikte geçim kahrı her gün daha da ağırlaşırken, alkol ve sigara fiyatlarında Özel Tüketim Vergisi’ndeki artışla (ÖTV) yapılan yüzde 47’lik artırım ülkede milyonlarca kişinin hayatını etkiledi. Tüketicilerin bir birçok artırımlarla bir arada alkol kullanmasından vazgeçmek yerine hayati tehlikeye açık olan kaçak alkol yahut meskende üretim üzere çeşitli yollara başvuruyor. Pandemi sürecinde uzun mühlet kapalı kalan alkollü yerlerin işleri de son artırımlarla bir arada yarıya düştü.
BAYİDE EN UCUZ BİRA 21.50 TL, 35’LİK RAKI 129 TL: MÜŞTERİ ETİL ALKOL SORUYOR
2022’nin birinci günlerinde yapılan son artırımların akabinde 50 cl’lik en ucuz bira 21.50 TL olurken, 50 cl’lik en değerli bira ise 34 TL, en ucuz 35 cl’lik rakı ise 129 lira oldu. Mevzu ile ilgili görüştüğümüz pek hayli monopol bayi son bir ayda satışların düştüğünü lisana getirdi. Kimi monopol bayiler ise müşterilerin meskende içki yapmak için daha evvel yasal olarak satılan, daha sonra yasaklanan ziraî kökenli etil alkol satışının olup olmadığını sorduğuna dikkat çekti.
‘AYAKTA KALMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Kentin en işlek merkezlerinden biri olan Alsancak’ta bulunan yerlerde da eski kalabalıktan eser yok. 23 yıldır Alsancak’ta yer işleten Hami Topçu, son süreçte işlerinde önemli oranda düşüş olduğunu söylemiş oldu. Topçu, “Düşüş olmaması mümkün mü? Biz de tutarlarımızı artırdık fakat alışılmış ülkede ekonomik kriz, soğuk ve artırım var. Üçü bir ortaya gelince işleri fazlaca önemli oranda etkiledi. Yüzde 50 civarında gerilemedeyiz. Maliyetlerimiz de yüzde 25 oranında arttı. İçinde bulunduğumuz ekonomik tabloyu düşünün” dedi.
Tedarikçilerin esnafı bir yere kadar yönetim edebildiğini lakin bir müddetden daha sonra takviyesi kesmek durumunda kaldığını belirten Topçu, “Pandeminin faturası da bize kesildi. Önemli bir ekonomik yük altındayız. Tedarikçilere de ödemelerde düşünce yaşıyoruz. Takviye vermeye çalışıyorlar lakin o da sonlu. O sonu aşamıyorlar. Ayakta kalmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
’23 YIL BOYUNCA BU TÜRLÜ KRİZ YAŞAMADIK’
“23 yıl boyunca epey kriz gördük yaşadık lakin bu biçimde bir kriz yaşamadık. Bu seferki krizin bizi epey sarsmasının sebebi pandeminin gerisinden gelmesi. Daha pandeminin yükünü üzerimizden atamamışken bu kriz geldi” diyen Hami Topçu, esnafların talepleri ile ilgili ise şunları söylemiş oldu: “Birincisi kamuya olan borçların ertelenmesi gerekiyor. Hepimizin kamuya borçları var ve yapılandırdık. Bir kısmımız birinci iki taksitini ödedik. Fakat daha sonrasını ne yapacağız onu bilmiyoruz. İkincisi güç üzerimizde önemli bir kambur. Bu ayki faturalar geldiği vakit ne olacak düşünmek bile istemiyoruz. Çıkacak sayının fecî olacağını biliyoruz. Ya bize güç dayanağı versinler ya da ödemelerimizi faizsiz olarak yaysınlar. Bahtımıza terk edildik. Ne fatura çıkarsa ödemeye çalışıyoruz, ödeyemeyen de dükkanına kilidi vurup gidiyor”
‘İNSANLARA ‘İKİNCİ BİRAYI İSTER MİSİNİZ?’ DİYE SORMAYA UTANIR HALE GELDİK’
Alsancak’ta yaklaşık 15 yıldır barmenlik yapan Murat Kıroğlu ise son süreçte işlerde önemli oranda düşüş olduğunu lisana getirdi. Artırımların kısmi alkol yasağına dönüştüğünü belirten Kıroğlu, şunları söylemiş oldu: “Yüzde 50 oranında düşüş oldu. Bu önemli bir sayı. İnsanlara artık ‘ikinci, üçüncü birayı ister misiniz?’ diye sorma halimiz kalmadı. Biz bile utanıyoruz. Zira fazlaca değerliye satıyoruz. Aldığımız eserin maliyeti hayli arttı. Biz bunu tam manasıyla artırım olarak yansıtamasak da bir ölçü yansıtmak zorunda kaldık. Bu da önemli sayılara tekabul ediyor. Bugün Türkiye kurallarında ‘bir yere oturayım 5-6 bira içeyim, baş dağıtayım’ demek güç. Beşerler geliyor saatlerce oturuyor ve bir bira içiyor. Yılbaşı öncesi 23 liraya sattığımız birayı şu anda 35 liraya satmak zorundayız. Hafta içleri boşa yakınız hafta sonları da yılbaşı öncesi yaptığımız cirolardan epey aşağıda cirolar yapıyoruz. Bu artırımlar kısmi bir alkol yasağına dönüştü.”
‘GÜNDE İKİ BİRA İÇMESEN, SIFIR OTOMOBİL ALIRSIN’ DİYEN ARKADAŞLAR BURDA MI?’
Alkol tüketicileri de artırımlara yansılı. Karşıyaka Vapur İskelesi karşısında bulunan ve memurundan personeline her insanın iş çıkışı uğradığı alkollü yerlerden birinde karşılaştığımız öğretmen Musa B., ders daha sonrası dinlenmek için bu yerlerde bir kaç saat vakit geçirmeyi tercih ettiğini söylemiş oldu. Son artırımlarla alkolün fiili olarak yasaklanmak istendiğini söz eden Musa B., “Eskiden ‘Günde iki bira içmesen, bir ayda şu kadar yapar, bir yılda şu kadar… Eh beş seneye sıfır otomobil alırsın’ tavsiyeleri vardı. Bu tavsiyeyi yapan arkadaşlar buralarda mı? Artık birebir tavsiyeyi yapan arkadaşları arıyorum. Alkol için de otomobil için de bu biçimde küçük bir hesaplama yapılamayacak kadar büyük paralardan bahsediyoruz artık. Değil 5 yıl 20 yıl içmesen konut, otomobil sahibi olamazsın. Hesaplar ortada, denilecek bir şey yok. Yaşamaya, ayakta kalmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
‘AYDA BİR İKİ KADEH İÇMEK BİLE LÜKS OLDU’
Fevzi D. ise özel bir firmada emekçi. Alkolün yanı sıra tüm artırımlardan şikayetçi olan Fevzi D., sigara ve alkoldeki durumu şöyle kıymetlendirdi: “Hemen hergün içiyordum diyemem fakat haftada bir yahut iki gün alkol alıyordum. Ekseriyetle işten arta kalan vakitler yahut hafta sonları, tatil günleri. Son artırımlarla birlikte artık bunu ayda bir yapmak bile lüks oldu. Haftada bir gün bu biçimde dinlenmek ve bir iki kadeh birşeyler içmek ömür biçimimdi. Artırımlar benim hayatıma da müdahale etti. Sigara desen aslına bakarsanız tütün içmeye başladık. Umarım en kısa vakitte yalnızca alkol artırımı değil tüm artırımlar geri çekilir…”
‘BÜTÜN MEMLEKETİ KİMYAGER YAPTILAR’
14 yıldır Karşıyaka’da esnaf olan İsmet S., son artırımların akabinde pek epey kişinin merdiven altı olarak tabir edilen kaçak alkol yahut etil alkol arayışına girdiğini söylemiş oldu. İsmet S., şunları söylemiş oldu: “30 yıldır bu mahalledeyim. Burası daha hayli göçmenlerin bulunduğu bir mahalle. Alkole yapılan artırım ile kimsenin alkolü bırakacağını düşünmüyorum. Beşerler farklı yollar aramaya başladı. Kimi etil alkol bulup ondan rakı, viski üretiyor kimi de konutta kendine yetecek kadar şarap kuruyor. Konutta bira yapanı bile var. hayatında kimyevi unsurlarla hiç karşılaşmamış, laboratuvar görmemiş beşerler alkolmetre kullanmaya, etil alkol ile metili ayırt eden turnusoller edinmeye başladı. Artırımlarla bütün memleketi kimyager yaptılar diyebilirim…”
İZMİR – Son artırımlarla birlikte geçim kahrı her gün daha da ağırlaşırken, alkol ve sigara fiyatlarında Özel Tüketim Vergisi’ndeki artışla (ÖTV) yapılan yüzde 47’lik artırım ülkede milyonlarca kişinin hayatını etkiledi. Tüketicilerin bir birçok artırımlarla bir arada alkol kullanmasından vazgeçmek yerine hayati tehlikeye açık olan kaçak alkol yahut meskende üretim üzere çeşitli yollara başvuruyor. Pandemi sürecinde uzun mühlet kapalı kalan alkollü yerlerin işleri de son artırımlarla bir arada yarıya düştü.
BAYİDE EN UCUZ BİRA 21.50 TL, 35’LİK RAKI 129 TL: MÜŞTERİ ETİL ALKOL SORUYOR
2022’nin birinci günlerinde yapılan son artırımların akabinde 50 cl’lik en ucuz bira 21.50 TL olurken, 50 cl’lik en değerli bira ise 34 TL, en ucuz 35 cl’lik rakı ise 129 lira oldu. Mevzu ile ilgili görüştüğümüz pek hayli monopol bayi son bir ayda satışların düştüğünü lisana getirdi. Kimi monopol bayiler ise müşterilerin meskende içki yapmak için daha evvel yasal olarak satılan, daha sonra yasaklanan ziraî kökenli etil alkol satışının olup olmadığını sorduğuna dikkat çekti.
‘AYAKTA KALMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Kentin en işlek merkezlerinden biri olan Alsancak’ta bulunan yerlerde da eski kalabalıktan eser yok. 23 yıldır Alsancak’ta yer işleten Hami Topçu, son süreçte işlerinde önemli oranda düşüş olduğunu söylemiş oldu. Topçu, “Düşüş olmaması mümkün mü? Biz de tutarlarımızı artırdık fakat alışılmış ülkede ekonomik kriz, soğuk ve artırım var. Üçü bir ortaya gelince işleri fazlaca önemli oranda etkiledi. Yüzde 50 civarında gerilemedeyiz. Maliyetlerimiz de yüzde 25 oranında arttı. İçinde bulunduğumuz ekonomik tabloyu düşünün” dedi.
Tedarikçilerin esnafı bir yere kadar yönetim edebildiğini lakin bir müddetden daha sonra takviyesi kesmek durumunda kaldığını belirten Topçu, “Pandeminin faturası da bize kesildi. Önemli bir ekonomik yük altındayız. Tedarikçilere de ödemelerde düşünce yaşıyoruz. Takviye vermeye çalışıyorlar lakin o da sonlu. O sonu aşamıyorlar. Ayakta kalmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
’23 YIL BOYUNCA BU TÜRLÜ KRİZ YAŞAMADIK’
“23 yıl boyunca epey kriz gördük yaşadık lakin bu biçimde bir kriz yaşamadık. Bu seferki krizin bizi epey sarsmasının sebebi pandeminin gerisinden gelmesi. Daha pandeminin yükünü üzerimizden atamamışken bu kriz geldi” diyen Hami Topçu, esnafların talepleri ile ilgili ise şunları söylemiş oldu: “Birincisi kamuya olan borçların ertelenmesi gerekiyor. Hepimizin kamuya borçları var ve yapılandırdık. Bir kısmımız birinci iki taksitini ödedik. Fakat daha sonrasını ne yapacağız onu bilmiyoruz. İkincisi güç üzerimizde önemli bir kambur. Bu ayki faturalar geldiği vakit ne olacak düşünmek bile istemiyoruz. Çıkacak sayının fecî olacağını biliyoruz. Ya bize güç dayanağı versinler ya da ödemelerimizi faizsiz olarak yaysınlar. Bahtımıza terk edildik. Ne fatura çıkarsa ödemeye çalışıyoruz, ödeyemeyen de dükkanına kilidi vurup gidiyor”
‘İNSANLARA ‘İKİNCİ BİRAYI İSTER MİSİNİZ?’ DİYE SORMAYA UTANIR HALE GELDİK’
Alsancak’ta yaklaşık 15 yıldır barmenlik yapan Murat Kıroğlu ise son süreçte işlerde önemli oranda düşüş olduğunu lisana getirdi. Artırımların kısmi alkol yasağına dönüştüğünü belirten Kıroğlu, şunları söylemiş oldu: “Yüzde 50 oranında düşüş oldu. Bu önemli bir sayı. İnsanlara artık ‘ikinci, üçüncü birayı ister misiniz?’ diye sorma halimiz kalmadı. Biz bile utanıyoruz. Zira fazlaca değerliye satıyoruz. Aldığımız eserin maliyeti hayli arttı. Biz bunu tam manasıyla artırım olarak yansıtamasak da bir ölçü yansıtmak zorunda kaldık. Bu da önemli sayılara tekabul ediyor. Bugün Türkiye kurallarında ‘bir yere oturayım 5-6 bira içeyim, baş dağıtayım’ demek güç. Beşerler geliyor saatlerce oturuyor ve bir bira içiyor. Yılbaşı öncesi 23 liraya sattığımız birayı şu anda 35 liraya satmak zorundayız. Hafta içleri boşa yakınız hafta sonları da yılbaşı öncesi yaptığımız cirolardan epey aşağıda cirolar yapıyoruz. Bu artırımlar kısmi bir alkol yasağına dönüştü.”
‘GÜNDE İKİ BİRA İÇMESEN, SIFIR OTOMOBİL ALIRSIN’ DİYEN ARKADAŞLAR BURDA MI?’
Alkol tüketicileri de artırımlara yansılı. Karşıyaka Vapur İskelesi karşısında bulunan ve memurundan personeline her insanın iş çıkışı uğradığı alkollü yerlerden birinde karşılaştığımız öğretmen Musa B., ders daha sonrası dinlenmek için bu yerlerde bir kaç saat vakit geçirmeyi tercih ettiğini söylemiş oldu. Son artırımlarla alkolün fiili olarak yasaklanmak istendiğini söz eden Musa B., “Eskiden ‘Günde iki bira içmesen, bir ayda şu kadar yapar, bir yılda şu kadar… Eh beş seneye sıfır otomobil alırsın’ tavsiyeleri vardı. Bu tavsiyeyi yapan arkadaşlar buralarda mı? Artık birebir tavsiyeyi yapan arkadaşları arıyorum. Alkol için de otomobil için de bu biçimde küçük bir hesaplama yapılamayacak kadar büyük paralardan bahsediyoruz artık. Değil 5 yıl 20 yıl içmesen konut, otomobil sahibi olamazsın. Hesaplar ortada, denilecek bir şey yok. Yaşamaya, ayakta kalmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
‘AYDA BİR İKİ KADEH İÇMEK BİLE LÜKS OLDU’
Fevzi D. ise özel bir firmada emekçi. Alkolün yanı sıra tüm artırımlardan şikayetçi olan Fevzi D., sigara ve alkoldeki durumu şöyle kıymetlendirdi: “Hemen hergün içiyordum diyemem fakat haftada bir yahut iki gün alkol alıyordum. Ekseriyetle işten arta kalan vakitler yahut hafta sonları, tatil günleri. Son artırımlarla birlikte artık bunu ayda bir yapmak bile lüks oldu. Haftada bir gün bu biçimde dinlenmek ve bir iki kadeh birşeyler içmek ömür biçimimdi. Artırımlar benim hayatıma da müdahale etti. Sigara desen aslına bakarsanız tütün içmeye başladık. Umarım en kısa vakitte yalnızca alkol artırımı değil tüm artırımlar geri çekilir…”
‘BÜTÜN MEMLEKETİ KİMYAGER YAPTILAR’
14 yıldır Karşıyaka’da esnaf olan İsmet S., son artırımların akabinde pek epey kişinin merdiven altı olarak tabir edilen kaçak alkol yahut etil alkol arayışına girdiğini söylemiş oldu. İsmet S., şunları söylemiş oldu: “30 yıldır bu mahalledeyim. Burası daha hayli göçmenlerin bulunduğu bir mahalle. Alkole yapılan artırım ile kimsenin alkolü bırakacağını düşünmüyorum. Beşerler farklı yollar aramaya başladı. Kimi etil alkol bulup ondan rakı, viski üretiyor kimi de konutta kendine yetecek kadar şarap kuruyor. Konutta bira yapanı bile var. hayatında kimyevi unsurlarla hiç karşılaşmamış, laboratuvar görmemiş beşerler alkolmetre kullanmaya, etil alkol ile metili ayırt eden turnusoller edinmeye başladı. Artırımlarla bütün memleketi kimyager yaptılar diyebilirim…”