TABİATA VE ETRAFA FARKINDALIĞI ARTIRMAYA YARDIMCI OLACAK 21 KİTAP Doğal dünya en bedelli kaynaklarımızdan biridir. Doğayı ve onu nasıl koruyacağınızı öğrenmek, sürdürülebilir bir gelecek için hayati değer taşıyor.
Son senelerda yaşanan teknolojik gelişmeler ve bilinçsiz tüketim, birlikteinde önemli bir iklim değişikliğini de getirdi. Yakın geçmişte her zamankinden daha fazla sel, yangın, sarsıntı ve volkanik patlama oldu. Maalesef geleceği hiç düşünmeden gezegenin güçlü kaynaklarını fikirsizce sömürmeye devam ediyoruz.
Biz tabiata hürmet göstermedikçe ve korumadıkça, dünyamızın ekolojik istikrarı bozuluyor. Yaşamak için gereksinimimiz olan tabiat, bize her imkânı şartsız sunarken; bizden tek istediği ise kendisini korumamız…
“Medeniyetin en yüksek nazaranvi bir toprak modülünü bozmadan üzerinde yaşayabilmenin yolunu bulmaktır” fikrindeki Aldo Leopold’un “Bir Kum Yöresi Almanağı” için Tema Vakfı Kurucu Onur Lideri Hayrettin Karaca şunları söylüyor; “Toprağı bizim de ilişkin olduğumuz bir topluluk olarak görmek… İşte ben Bir Kum Yöresi Almanağı`nın bu kozmik bildirisini sevdim. Dünyanın neresinden olursanız olun topraklarınızı koruyun, onarın, güzelleştirin diye seslenen bu pahalı kitabı yediden yetmişe okumalıyız. Zira biz `vatan toprağı kutsaldır, bahtına terk edilemez` kelamı kalbimize işlemiş bir milletiz.”
“Bundan daha sonra parkta yürüyüşe çıktığınızda durup kendinize sorun,” diyor “Bitkilerin Bildikleri” kitabının müellifi Daniel Chamovitz. “Çimenlerin içindeki karahindiba ne görüyor? Otlar hangi kokuları alıyor? Meşenin yapraklarına dokunun, ileride ona dokunulduğunu hatırlayacağını bilerek. Lakin sizi hatırlamayacaktır. Sizse o ağacı hatırlayacak ve anısını her daim hafızanızda yaşatacaksınız.”
“İklim Felaketini Nasıl Önleriz” kitabında Bill Gates ise iklim değişikliği konusunda şunları söylüyor; “İşte iklim değişikliği hakkında bilmeniz gereken iki sayı. Birincisi 51 milyar. Oburu ise sıfır. 51 milyar, dünyanın genel manada her yıl atmosfere saldığı ton cinsinden sera gazı ölçüsü. Bu sayı yıldan yıla bir ölçü aşağı yahut üst tarafta değişse de, çoklukla artıyor. Bugün bulunduğumuz nokta bu. Sıfır ise emisyonda hedeflememiz gereken sayı.”
Tabiatın bize her zamankinden daha fazla muhtaçlığı var. Tabiat, etraf ve dünya hakkında şuurlu olmak ise kurtuluşun başladığı yerdir. Kitaplar, bizi harekete geçirme, yenileme, hayatta kalmak için tabiata niye muhtaçlığımız olduğunu ve şu anda yok ettiğimiz gezegene ne kadar borçlu olduğumuzu hatırlatma gücüne sahiptir. Doğayı ve çevreyi daha düzgün anlamaya yardımcı olacak, gelecek için neler yapabileceğimiz konusunda farkındalığı artıracak kitapları inceleyin.
İDEOLOJİ İLE TABİAT BİLİMLERİ
Doğan Hasret
Çağdaş periyotla birlikte büyük bir sıçrayışa geçen tabiat bilimleri uzunca bir süre kesin bilginin ölçütü ve referans noktası oldu. Buna nazaran, bilimsel geçerlilik tezindeki bir bilginin tabiat bilimlerini model alması neredeyse bir zorunluluktu. Hiç kuşkusuz, tabiat bilimlerinin sonuçlarının endüstriyel ve teknolojik uygulamalarla toplum hayatına getirdiği katkıların bunda büyük rolü vardı. Buna karşılık ideoloji, tabiat bilimlerinin bütün serüvenine baştan beri eleştirel bir uzaklıktan tanıklık etti. Vakit zaman bilim karşısında gereksiz ve metafizik sayılan ideolojinin vazgeçilmez rolü, bilimlerin bilhassa 20. yüzyılda içine düştükleri kriz esnasında bir daha ortaya çıktı.
İdeoloji ile tabiat bilimleri içindeki bu bağlar ağını ortaya koyan İdeoloji ve Tabiat Bilimleri çağdaş bilim teriminin yeni bir bakış açısıyla ele alınmasında farklı bir kapı aralıyor.
BİR KUM YÖRESİ ALMANAĞI
Aldo Leopold
hayatı boyunca ekoloji, arazi kullanması, tarihi ve etiği üzerine sürdürdüğü çalışmalardan yola çıkarak Aldo Leopold şu sonuca vardı: “Medeniyetin en yüksek nazaranvi bir toprak modülünü bozmadan üzerinde yaşayabilmenin yolunu bulmaktır. Bu ülkü, yirminci yüzyılın en büyük düşünürlerinden biri tarafınca lisana getirilmiştir ve bizler ortasında bulunduğumuz yüzyılda bu mefkureye sıkı sıkıya sarılmalıyız.”
Hacettepe Üniversitesi Yayınları tarafınca lisanımıza kazandırılan Aldo Leopold’un bu yapıtı aslında Amerikalıların yaşadıkları kara kesimiyle ilgilerini mevzu almaktadır. Aldo Leopold, tabiat ile ilgili birfazlaca farklı makale ve kitap yayınlamıştır. Bir Kum Yöresi Almanağı, Aldo Leopold’un Amerika’da belli eyaletlerin ormanlık alanlarını gezmesi ve tecrübelerini kaleme almasıyla oluşmuş bir yapıttır. Lakin eser bilhassa Wisconsin’de yaşanan aylık değişimlerin detaylı bir halde yazılmasıyla ön plana çıkmaktadır.
TABİATIN BİLİNMEYEN BAHÇESİ
Edward O. Wilson
Yabanî tabiat ve insan tabiatı içindeki sıkı alakayı tam olarak anlayabilmek için evrimsel açıdan ikisini bir arada incelememiz gerekmektedir. bu biçimdece insanoğlu, tahminen de, umursamazca yok ettiği canlı çeşitlerinin bedelini manaya fırsatı bulacaktır.
Yirminci yüzyılın en kıymetli hayvan bilimcilerinden biri olan Edward O. Wilson, Tabiatın Saklı Bahçesi’nde iki temel ve anlaşılması güç kavramı ele alıyor. Bunların birincisi; sonsuz olduğunu, bizi aştığını, bize muhtaçlığı olmadığını düşündüğümüz, bir daha de cinsimizin beşiği olan tabiat. İkincisi ise; özümüz, bizi kabilelere bölen lisana ve geleneklere karşı tek bir tıp olarak birleştiren duyusal ve duygusal özellikler bütünü olan insan tabiatı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KONUSUNDA niye ANLAŞAMIYORUZ?
Mike Hulme
Mike Hulme iklim değişikliğinin detaylı incelemesini yaptıktan daha sonra, mevzunun ekonomik, ruhsal ve sosyolojik boyutlarını ele alarak, bu olgunun atmosfer, bilhassa de karbondioksit gazının metalaştırılması için yasallaştırma aracı olarak kullanıldığının altını çiziyor. Atmosferin, global ısınma nedeni öne sürülerek özel mülke çevrilerek, metaya fiyat biçen ve onu denetleyen piyasaya tahsis edildiğini ya da satıldığını vurguluyor.
“Değerli bir iklim araştırmacısı bu özel ve derin kitapta, iklim değişikliği konusunda ne yapmamız gerektiğini daima sorgulamamızın niye yanlış olduğunu ve hayal kırıklığı yarattığını gösteriyor.” Sheila Jasanoff, Harvard Üniversitesi
“Hulme son birkaç yıldır, kimilerince “iklim pornosu” (bazı bilimsel toplulukların ve medyanın, iklim değişikliğini felaket ve kıyamet telaffuzlarıyla sunma eğilimi) olarak tanımlanan kavrama karşı çıkmıştır. Bu sürükleyici kitap iklim değişikliğinin, bilim insanları tarafınca ölçülebilir ve gözlemlenebilir fizikî bir olgu olmaktan çıkıp nasıl toplumsal, kültürel ve politik bir olguya dönüştüğünü resmederek bahse ışık tutuyor.” Fiona Fox, Londra, Science Media Centre Müdürü
EKOELEŞTİRİ
Ekoloji ve Etraf Üzerine Kültürel Tartışmalar
Greg Garrard
Ekoeleştiri, edebiyat çalışmaları ve etraf telaffuzuyla tarih, ideoloji, psikoloji, sanat tarihi, siyaset bilimi üzere ilgili alanların etkileşim noktalarının izini sürüyor. Kirlilik, Pastoral, Yaban Hayat, Kıyamet, Mesken, Hayvanlar ve Dünya başlıkları altında ekoeleştirel kavramları inceleyerek bu kavramlar etrafında şekillenen “kırsal”, “toprak”, “ozon deliği” üzere farklı devirlerde farklı toplumsal çıkarlara hizmet ettiği düşünülen mecazların nasıl üretildikleri ve nasıl dönüşüm geçirdiklerini araştırıyor.
Beşerlerle etraf içindeki alakayı kültürel üretimin tüm alanlarında, Wordsworth ve D. H. Lawrence’dan Thoreau’nun Walden’ına, Heidegger ve Derrida’dan Werner Herzog’un Ayı Adam’ına kadar, nasıl hayal ettiğimizi ve betimlediğimizi inceleyen Garrard, insan/doğa düalizminin toplumsal çıkarımlarından ekofeminizme, global ısınmadan, insanın tabiata uyguladığı şiddete işaret eden Kızılderililere kadar uzanan etkileyici bir çalışma sunuyor.
YENİ GERÇEĞİMİZ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Gülin Yücel, Levent Kurnaz
Yeni İnsan Yayınevi, kitap için “Sürdürülebilirlik teriminin içinin boşaltılmasına asla razı olmadık. İklim krizinin hepimizin birincil gündemi ve sıkıntısı olması gerektiğini yorulmadan dillendirdik.” diyor. Gülin Yücel ve Levent Kurnaz da birebir tasalarla ve güneş üzere parlayan umutlarla, bu kıymetli kavramı uzun bir müddetçte kurgulamış. Ve sürdürülebilirliğe hak ettiği bedeli vermenin ötesinde, hayati değerini iade etmek ve iklim krizini bilakis çevirmek için dayanılmaz bir uğraşın arasındaler.
“Uzun vadeli çevresel ve toplumsal yararın nasıl yaratılabileceğini farklı istikametlerden ele alan ve iklim krizi başta olmak üzere global sıkıntılarla çabada bilinmesi gerekenleri sıradan ve yalın bir lisanla anlatan bu umut verici yapıtı yediden yetmişe herkese tavsiye ederim.” -Dr. İzel Levi Coşkun, Mazars İstikrar CEO ve Sürdürülebilirlik Elçisi
“Bu kitap tabiat – insan alakasının bir ömür biçimine dönüşebileceğinin ve tabiatla ahenk ortasında yaşamayı başarabileceğimizin yollarını, meselelerin tespitinden tahlil tekliflerine kadar geniş bir yelpazede sunuyor. Bize kalansa bir yerden başlamak”. -Emine Fazilet, KAGİDER Lideri
TABİAT KİTABI
Bitkiler-Hayvanlar Ve Gezegenimiz
Marianne Taylor
Kapsamlı ve kolay anlaşılabilen Tabiat Kitabı, etrafımızla bir daha ilişki kurmamızı sağlamak için tabiata yeni bir gözle bakıyor. Göz alıcı ve öğretici çizimlerle fotoğraflandırılmış bu eser, kuş göçlerinden yaprak örneklerine bakarak ağaçları isimlendirmeye, beneklerine bakarak mantar cinslerini ayırt etmeye, orman meyvelerini ve kaya oluşumlarını tanımaya kadar, her mevzuyu ele alıyor.
• Ağaçlardan çiçeklere, mantarlara, kuşlara, memelilere, sürüngenlere, böceklere ve balıklara kadar her mevzu hakkında ayrıntılı açıklamalar
• Ekoloji ve Dünya gezegenine dair değişik bilgiler
• Tabiatın işleyişi, etrafınızdaki flora ve fauna hakkındaki gerçekler
BİTKİ ZEKASI
Stefano Mancuso, Alessandra Viola
Bitkilerin çok zeki olduğu ve irtibat kurabildiği bir gezegen hayal edin. Bu hayali gezegende bitkiler kendi ortalarında bilgi alışverişi yapabiliyor. Köklerinden en zirvesindeki yaprağa kadar her türlü bilgiyi aktarabiliyor. Etrafında kendi tipinden olanlarla başkalarını ayırabiliyor. Tuzak kurarak avlanabiliyor. İklim geçişlerine, kuraklığa ya da çok yağmurlara karşı önlem alabiliyor. Daha da ileri gidip, öbür bitkilerle ve kimi hayvanlarla ağ kurabiliyorlar. Kendilerini korumak ve otçullardan sakınmak için, öteki canlılardan yardım alabiliyorlar. Üremek için işbirliği geliştirebiliyorlar. Bu sessiz, pasif ve savunmasız gözüken bitkilerin en küçük kök solucanından insanlara kadar, etraflarındaki herkesi yönlendirerek ve onlarla bağlantıya geçerek hayatlarını organize ettiği bir gezegen hayal edebiliyor musunuz? Boşuna uğraşmayın, bu gezegen aslına bakarsanız var: Dünya’ya güzel geldiniz. Bu kitapta yazılanları bize epeyce evvel öğretilmiş bilgilerle anlamamız imkânsız. Yeni bir perspektif ve şık bir bakış açısıyla bilindik bitkilere yönelik bütün yargılarınız temelden sarsılabilir. Dünyanın her yanında ses getirmeye aday bu yepisyeni kitap, şimdiden bir epey dergiye kapak oldu ve insanlık bir kere daha yanlışsız bildiklerini kenara itmek zorunda kalacak üzere.
“Birkaç saatliğine alışık olduğunuz insan merkezciliğinizi bir kenara bırakın. Daha güçlü ve daha harika öteki dünyaya adım atın. Pişman olmayacaksınız ve bu yeni dünyadan asla eskisi üzere çıkamayacaksınız.” Michael Pollan, müellif
AĞAÇLARIN SAKLI ÖMRÜ
Peter Wohlleben
“Ağaçların acıyı hissedebildiğini, hafızaları olduğunu ve ebeveyn ağaçların çocuklarıyla bir arada yaşadığını öğrendiğinizde, artık onları güya bayağı bir işmiş üzere devasa makinelerle kesip hayatlarını altüst edemiyorsunuz.” Peter Wohlleben
Ağaç toplumsal bir varlık mıdır? Almanya’da Der Spiegel’in fazlaca satan kitaplar listesinin doruğundan iki yıl boyunca inmeyip satış rekorları kıran, yayımlandığı biroldukça ülkede tıpkı ilgiyi bakılırsan bu kitaba nazaran sorunun karşılığı evet. Mesleğine tutkuyla bağlı olan ormancı muharrir Peter Wohlleben, ağaçların ortalarında bir toplumsal ağ oluşturduğunu kitabında çok ikna edici halde izah ediyor. Bu alanda yapılmış bilimsel araştırmalar ve kendisinin senelera dayanan gözlemlerinden yola çıkan Wohlleben’e göre ağaçlar da tipik insan davranışları sergiliyor. Ağaç ebeveynler birlikte yaşadıkları yavrularıyla bağlantı kuruyor ve onların büyümelerine dayanak oluyor. Bunlar yetmezmiş üzere ağaçlar birbirini yaklaşan tehlikelere karşı uyarıyor ve ortalarındaki hasta yahut acı çeken bireylerle besinlerini paylaşıyor. Bu kitabı okuduktan daha sonra, ağaçlara ve ormanlara epeyce daha farklı bir gözle bakacaksınız…
İKLİM FELAKETİNİ NASIL ÖNLERİZ
Bill Gates
Hayal kurmak, yeryüzünde cennet ütopyaları yaratmak yerine, Bill Gates senelerca bilim insanları, uzmanlar ve aktivistlerle işbirliği içerisinde edindiği tecrübesi okurlarla paylaşıp dünyayı iklim felaketinden koruyacak senaryolar üzerinde durmayı yeğliyor. Gates, fakat siyasal alanın, süratle gelişen teknolojinin ve piyasanın eşzamanlı olarak ve ahenk içerisinde “yeşil”e yöneldiği bir durumda optimist olabileceğimizi savunuyor.
Bir iş beşerinin pratik ve akılcı bakışının sunduğu sayılar, istatistikler ve oranlar yardımıyla dünyanın ortasında bulunduğu durumu bütün çıplaklığıyla yorumlayabiliyor; her konuttan, her sanayi tesisinden, gündelik hayattaki her faaliyetten iklim felaketine ne cins katkılar sunulduğuna dair büyük resmi gorebiliyoruz. Gates, sabırla ve her şeydilk evvel ayakları yere basan bir umudun verdiği hevesle bütün ayrıntılarını paylaştığı okurlarına, sayıların karamsarlığını ve her felaketten bir çıkış yolu bulan insan iradesinin optimistliğini bırakıyor.
ATIKSIZ ÖMÜR
Ceren Özcan Tatar
İklim kriziyle gayrette atıksız ömür kıymetlidir. Atıksız ömür gezegenle barışık, zararsız ve sade hayat pratiklerinden geçer. Tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmek, kullan-at külçeşidini terk etmek ve atık biriktirmeden yaşamak mümkün! Bu, daima birlikte yapıldığında ise daha manalı. Ceren Özcan Tatar, atıksız yaşama geçişte birinci adımın ehemmiyetini vurguluyor ve okurlarını dönüşüme davet ediyor. Muharrir; bir daha kullanmayı, tüketimi azaltmayı, ayrıştırmayı ve dönüştürmeyi kendi tecrübelerinden yola çıkarak okurlarıyla paylaşıyor. şahsi bakım mamüllerinden mutfak alışverişine, kompost üretiminden plastik tüketimine kadar olan problemler, açıklayıcı ve ayrıntılı bir anlatımla “atıksız yaşama rehberine” dönüşüyor.
SESSİZ BAHAR
Rachel Carson
Carson’un gezegenimizin geleceği ile ilgili büyük ve öfkeli kaygıları bütün dünyada kuvvetli bir halde yangılandı ve onun etkileyici kitabı etraf hareketinin başlamasında temel etken oldu. Bu kitap 20.yy’ın kilometre taşlarından biri olarak görülüyor. Günümüzde Rachel Carson’un iletisi her zamankinden daha büyük değer taşımaktadır. Günümüz çevrecilik akımı onun bilhassa “Sessiz Bahar”la başlatmış olduğu büyük tartışmaya fazlaca şey borçludur. Bu tartışmaların bütün yükünü göğüslemiş, fazlaca külfetli devirler geçirmek zorunda kalmasına karşın toplum bireylerini tartışmanın odağına çekebilmeyi başarmıştır. “Sessiz Bahar” sistemli bir bilimsel çalışmanın eseri olmasının yanı sıra, yüreği tabiat sevgisiyle dolu, ona verilen ziyanların kararınu açık seçik ve net olarak görmenin duygusal yükünü de epey kuvvetli bir biçimde yansıtan bir kitaptır.
“Sessiz Bahar sabrada çığlık üzere geldi; tarihin gidişini değiştiren; yürekten hissedilmiş; bütünüyle araştırılmış ve tutku ve heyecanla kaleme alınmış bir tartışmadır. Bu kitap olmasaydı, etraf rahmeti hayli uzun müddet gecikecek yada asla gelişmeyecekti” ABD Eski Lider Yardımcılarından Al göre’ un önsözünden.
İKLİM KUMARI
Isınan Dünyada Risk-Belirsizlik ve İktisat-Logos Serisi
William Nordhaus
Toplumları, ekosistemleri hatta gündelik yaşantımızı tehdit eden iklim değişikliği üzerine çalışmalarıyla, 2018 yılında Nobel İktisat Ödülü’ne layık görülen William Nordhaus’un bu kitabına ismini veren “İklim Kumarı”, bireylerin, toplumların ve devletlerin bu sıkıntıyla ilgili tercihlerini tabir eden bir metafor.
Bu oyunu oynamak zorundayız zira iklim değişikliği yanı başımızda tüm gerçekliğiyle duruyor. Lakin ateşle oynamak zorunda değiliz; bu sıkıntıyla uğraş için siyasetler geliştirebiliriz. Nordhaus, İklim Kumarı’nda dünyanın karşı karşıya kaldığı felaketi incelerken uygulanabilir tahlil yolları öneriyor. Kyoto Protokolü üzere erken periyotta geliştirilen tahlillerin karbondioksit salımını niye istenen seviyeye getiremediğini açıklıyor, global ısınmanın suratını azaltmada kullanılabilecek iktisat siyasetleri üzerinde duruyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÖMÜR REHBERİ
Kolektif
Sürdürülebilirlik, kentleşme ve çağdaş hayatın getirdiği kolaylıklar karşısında bozulan doğal istikrarın bir daha inşasına yönelik bir etkileşim hareketidir. Ekolojik sürdürülebilirlik gelecek kuşakların muhtaçlıklarını karşılama kapasitelerine ziyan vermeden bugünün gereksinimlerini karşılamak demektir. Fosil yakıt yerine güneş ve rüzgâr üzere yenilenebilir güç kaynaklarını yaygınlaştırmak, klâsik tarım için randıman artırıcı takviye programları geliştirmek, artan tüketim hevesini yok etmek, tabiattan aldığımızı tekrar yerine koymalıyız.
Sürdürülebilir Hayat Rehberi; beslenme halimizden sanat anlayışımıza, sürdürülebilir güzel olma halinden hayat uzunluğu öğrenmeye, sürdürülebilir fizikî aktiviteden atık idaresine kadar bir fazlaca gündelik mevzuya değinerek sürdürülebilir bir hayatın nasıl mümkün olabileceğini gözler önüne seriyor. Sürdürülebilir bir dünyayı bugünden kurmak istiyorsanız bu kitabı yanınızdan ayırmayacaksınız. Gezegenin yaralarını sarmak için hâlâ geç değil!
AĞAÇLAR
Hermann Hesse
Ağaçlar, Hermann Hesse’nin tabiata karşı derin kanılarını ve hislerini yansıttığı dolu dolu deneme çeşidinde bir kitap. Hermann Hesse için ağaçlar, tabiatın içerisinde barındırdığı rastgele bir öge olmaktan epeyce daha ötede bir mana taşıyor. Bir ağaç, bakmayı ve dinlemeyi bilene kaygı ortağı, eşsiz bir melodi ya da bir ana kucağı oluyor. Upuzun kollarını göğe dokunduran, kökleriyle dünyaya tutunan ve anıtsal gövdesinin görkemli duruşuyla hayranlık uyandıran ağaçlar, kimi birtakım da bir tapınak olup insanları hakikate eriştiriyor.
Pekala, hiç gövdesine yaslandığınız o ağacın sesini sahiden duymayı denediniz mi? Tahminen de hakikat o seste gizlidir ve temel ilişkin olunan yer, o sesin deposudur! Hermann Hesse, Ağaçlar ile okuyucuyu çeşit çeşit ağaçların olduğu bir ormana gdolayıyor ve burada onlara ağaçların hiç duymadıkları sesini dinletiyor…
SIFIR ATIK İÇİN 101 YOL
Kathryn Kellogg
Ekolojik ayak izimizi küçültmenin ne kadar değerli olduğunu hepimiz biliyoruz, lakin nereden başlayacağımızı bulmak için bir rehbere gereksinimimiz var. “Ben, yani tek bir kişi, hakikaten fark yaratabilir miyim? Azaltmak ve tekrar kullanmak ne manaya geliyor? Lakin ben geri dönüştürüyorum; bu yetmez mi? Plastik tüketimini reddetmek kolay olsa gerek mi? Nasıl kompost yapılır?” Sıfır atık ömür biçimi akımının öncülerinden Kathryn Kellogg, bu soruların yanıtlarını, tasarruf etmenizi sağlayacak ipuçlarını, mesken paklığı ve hoşluk eserleri için son derece kolay Kendin Yap tanımları ve daha fazlasını okurlarıyla paylaşıyor. Sıfır atık hayat biçimi, alışkanlıkları değiştirmekten, uygun seçimler yapmaktan geçiyor ve bu kitapla Dünya’mızı önemseyerek atıklarınızı azaltmanın en düzgün yollarını bulmaksa sizin hayat biçiminize bağlı.
BİTKİLERİN BİLDİKLERİ
Daniel Chamovitz
Betonun giderek yeşili yuttuğu günümüzde bile her daim bitkilerle iç içeyiz. Pekala lakin bitkilerin nasıl bir dünyası olduğunu hiç düşünüyor muyuz?
Bu kitapta biyolog Daniel Chamovitz bitkilerin dünyayı nasıl deneyimlediklerini inceliyor. Charles Darwin ve çağdaşlarından günümüz biliminsanlarına kadar biroldukça yaratıcı zihnin tasarladığı deneyler ışığında, bitkilerin görme, koklama, duyma, dokunma duyuları aracılığıyla neleri “bildiklerini” anlatıyor. Çeşitli kimyasallar yardımıyla nasıl birbirleriyle “haberleştiklerini”, aşağıyla yukarıyı nasıl ayırt ettiklerini, dokunmaya nasıl reaksiyon verdiklerini, neler “hatırladıklarını” ve etraflarının nasıl “farkında olduklarını” açıklıyor. bu biçimdece bitkilerin pek az bildiğimiz güçlü dünyasını tanımamıza ve dünyaya onların “gözlerinden bakmamıza” imkân tanıyor.
DOĞAL ÖMÜR VE BAŞKALDIRI
Amerika’nın kuruluşundan bu yana en epey tartışılan müelliflerinden biri olan Henry David Thoreau’nun başyapıtı Doğal Hayat ve Başkaldırı (Walden), Amerikan Edebiyatının klasiklerindendir, ayrıyeten Amerika’nın en verimli entelektüel akımı olan transendantalizmi (aşkınlığı) en uygun tabir eden yapıttır.
28 yaşında şair-entelektüel bir Amerikalı, kentteki yaşantısını geride bırakıp doğup büyüdüğü kent olan Concord yakınındaki Walden Gölü kenarında bir kulübe yapar ve orada yaşamaya başlar. Tabiatın tam ortasında, bütün yaşamsal muhtaçlıklarını bilek gücüyle çalışarak karşıladığı 2 yıl geçirir. Bu mühlet boyunca toplumsal ömrün dayatması niçiniyle maruz kaldığı biroldukca anlamsız aksiyon ve fikirden arınarak hayatın aslında ne kadar sıradan ve hoş olduğunu görür. “Gerçekten yaşamak” için kendisine kalan bol vakitte gelişmiş ruhunun eğilimlerinin peşinden sarfiyat: okur, tefekkür eder, müşahedeler ve müellif.
WALDEN
Henry David Thoreau
Sivil itaatsizlik anlayışının öncülerinden sayılan Amerikalı muharrir, filozof ve şair Walden Gölü kıyısında, kentten ve çağdaş hayattan kopuk bir halde geçirdiği senelera ilişkin tecrübelerini okurlarıyla paylaşırken toplumsal ve ekonomik hayata dair, bugün için bile marjinal sayılabilecek fikirlerini öne sürmekten geri durmuyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin çabucak hemen emekleme çağında olduğu bir periyotta, güya insanların hırslarının ve ihtiraslarının varabileceği noktayı o günde görmüşçesine, sadece tabiatın nimetlerinden ve kişinin kendi emeğinden faydalanarak yaşayacağı bir dünya nizamı tasarlayan Thoreau hem de tasarladığı sistemin birinci uygulayıcısı.
ATIK KÜRE
Rob Hengeveld
Atık Küre insan çeşidinin Yerküre ve barındırdığı yaşamsal sistemler üzerinde yarattığı tesirin geniş bir tarihini sunuyor. Kitabın etraf sorunlarının tarihi konusunda yazılmış bir hayli kitaptan farkı muharririn denetimsiz nüfus artışı ve atık üretimi üzere temel iki sorunu sistem teorisi bağlamında ve karşılıklı etkileşimlerini merkeze koyarak ele almasıdır.
TABİAT TARİHİ
Gaius Plinius Secundus
Yaşlı Plinius’un İS 77-79 senelerından günümüze ulaşan ve otuz yedi kitaptan oluşan Tabiat Tarihi isimli bu büyük yapıtı kozmoloji, coğrafya, antropoloji, zooloji, botanik, tıp, farmakoloji, mineraloji ve sanat tarihi üzere konularda iki bin cildi bulan kitaptan derlenmiş bilgi, müşahede ve olguları bir ortada toplaması bakımından bir ansiklopedi olma niteliğini taşıyor. Bu bilgi hazinesinin takdim ve fihristinin yer aldığı birinci kitabı ile kozmoloji hususlarının ele alındığı ikinci kitabı, yapıtın birinci sefer Türkçeye kazandırılan bu baskısında bir ortaya geliyor.
Son senelerda yaşanan teknolojik gelişmeler ve bilinçsiz tüketim, birlikteinde önemli bir iklim değişikliğini de getirdi. Yakın geçmişte her zamankinden daha fazla sel, yangın, sarsıntı ve volkanik patlama oldu. Maalesef geleceği hiç düşünmeden gezegenin güçlü kaynaklarını fikirsizce sömürmeye devam ediyoruz.
Biz tabiata hürmet göstermedikçe ve korumadıkça, dünyamızın ekolojik istikrarı bozuluyor. Yaşamak için gereksinimimiz olan tabiat, bize her imkânı şartsız sunarken; bizden tek istediği ise kendisini korumamız…
“Medeniyetin en yüksek nazaranvi bir toprak modülünü bozmadan üzerinde yaşayabilmenin yolunu bulmaktır” fikrindeki Aldo Leopold’un “Bir Kum Yöresi Almanağı” için Tema Vakfı Kurucu Onur Lideri Hayrettin Karaca şunları söylüyor; “Toprağı bizim de ilişkin olduğumuz bir topluluk olarak görmek… İşte ben Bir Kum Yöresi Almanağı`nın bu kozmik bildirisini sevdim. Dünyanın neresinden olursanız olun topraklarınızı koruyun, onarın, güzelleştirin diye seslenen bu pahalı kitabı yediden yetmişe okumalıyız. Zira biz `vatan toprağı kutsaldır, bahtına terk edilemez` kelamı kalbimize işlemiş bir milletiz.”
“Bundan daha sonra parkta yürüyüşe çıktığınızda durup kendinize sorun,” diyor “Bitkilerin Bildikleri” kitabının müellifi Daniel Chamovitz. “Çimenlerin içindeki karahindiba ne görüyor? Otlar hangi kokuları alıyor? Meşenin yapraklarına dokunun, ileride ona dokunulduğunu hatırlayacağını bilerek. Lakin sizi hatırlamayacaktır. Sizse o ağacı hatırlayacak ve anısını her daim hafızanızda yaşatacaksınız.”
“İklim Felaketini Nasıl Önleriz” kitabında Bill Gates ise iklim değişikliği konusunda şunları söylüyor; “İşte iklim değişikliği hakkında bilmeniz gereken iki sayı. Birincisi 51 milyar. Oburu ise sıfır. 51 milyar, dünyanın genel manada her yıl atmosfere saldığı ton cinsinden sera gazı ölçüsü. Bu sayı yıldan yıla bir ölçü aşağı yahut üst tarafta değişse de, çoklukla artıyor. Bugün bulunduğumuz nokta bu. Sıfır ise emisyonda hedeflememiz gereken sayı.”
Tabiatın bize her zamankinden daha fazla muhtaçlığı var. Tabiat, etraf ve dünya hakkında şuurlu olmak ise kurtuluşun başladığı yerdir. Kitaplar, bizi harekete geçirme, yenileme, hayatta kalmak için tabiata niye muhtaçlığımız olduğunu ve şu anda yok ettiğimiz gezegene ne kadar borçlu olduğumuzu hatırlatma gücüne sahiptir. Doğayı ve çevreyi daha düzgün anlamaya yardımcı olacak, gelecek için neler yapabileceğimiz konusunda farkındalığı artıracak kitapları inceleyin.
İDEOLOJİ İLE TABİAT BİLİMLERİ
Doğan Hasret
Çağdaş periyotla birlikte büyük bir sıçrayışa geçen tabiat bilimleri uzunca bir süre kesin bilginin ölçütü ve referans noktası oldu. Buna nazaran, bilimsel geçerlilik tezindeki bir bilginin tabiat bilimlerini model alması neredeyse bir zorunluluktu. Hiç kuşkusuz, tabiat bilimlerinin sonuçlarının endüstriyel ve teknolojik uygulamalarla toplum hayatına getirdiği katkıların bunda büyük rolü vardı. Buna karşılık ideoloji, tabiat bilimlerinin bütün serüvenine baştan beri eleştirel bir uzaklıktan tanıklık etti. Vakit zaman bilim karşısında gereksiz ve metafizik sayılan ideolojinin vazgeçilmez rolü, bilimlerin bilhassa 20. yüzyılda içine düştükleri kriz esnasında bir daha ortaya çıktı.
İdeoloji ile tabiat bilimleri içindeki bu bağlar ağını ortaya koyan İdeoloji ve Tabiat Bilimleri çağdaş bilim teriminin yeni bir bakış açısıyla ele alınmasında farklı bir kapı aralıyor.
BİR KUM YÖRESİ ALMANAĞI
Aldo Leopold
hayatı boyunca ekoloji, arazi kullanması, tarihi ve etiği üzerine sürdürdüğü çalışmalardan yola çıkarak Aldo Leopold şu sonuca vardı: “Medeniyetin en yüksek nazaranvi bir toprak modülünü bozmadan üzerinde yaşayabilmenin yolunu bulmaktır. Bu ülkü, yirminci yüzyılın en büyük düşünürlerinden biri tarafınca lisana getirilmiştir ve bizler ortasında bulunduğumuz yüzyılda bu mefkureye sıkı sıkıya sarılmalıyız.”
Hacettepe Üniversitesi Yayınları tarafınca lisanımıza kazandırılan Aldo Leopold’un bu yapıtı aslında Amerikalıların yaşadıkları kara kesimiyle ilgilerini mevzu almaktadır. Aldo Leopold, tabiat ile ilgili birfazlaca farklı makale ve kitap yayınlamıştır. Bir Kum Yöresi Almanağı, Aldo Leopold’un Amerika’da belli eyaletlerin ormanlık alanlarını gezmesi ve tecrübelerini kaleme almasıyla oluşmuş bir yapıttır. Lakin eser bilhassa Wisconsin’de yaşanan aylık değişimlerin detaylı bir halde yazılmasıyla ön plana çıkmaktadır.
TABİATIN BİLİNMEYEN BAHÇESİ
Edward O. Wilson
Yabanî tabiat ve insan tabiatı içindeki sıkı alakayı tam olarak anlayabilmek için evrimsel açıdan ikisini bir arada incelememiz gerekmektedir. bu biçimdece insanoğlu, tahminen de, umursamazca yok ettiği canlı çeşitlerinin bedelini manaya fırsatı bulacaktır.
Yirminci yüzyılın en kıymetli hayvan bilimcilerinden biri olan Edward O. Wilson, Tabiatın Saklı Bahçesi’nde iki temel ve anlaşılması güç kavramı ele alıyor. Bunların birincisi; sonsuz olduğunu, bizi aştığını, bize muhtaçlığı olmadığını düşündüğümüz, bir daha de cinsimizin beşiği olan tabiat. İkincisi ise; özümüz, bizi kabilelere bölen lisana ve geleneklere karşı tek bir tıp olarak birleştiren duyusal ve duygusal özellikler bütünü olan insan tabiatı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KONUSUNDA niye ANLAŞAMIYORUZ?
Mike Hulme
Mike Hulme iklim değişikliğinin detaylı incelemesini yaptıktan daha sonra, mevzunun ekonomik, ruhsal ve sosyolojik boyutlarını ele alarak, bu olgunun atmosfer, bilhassa de karbondioksit gazının metalaştırılması için yasallaştırma aracı olarak kullanıldığının altını çiziyor. Atmosferin, global ısınma nedeni öne sürülerek özel mülke çevrilerek, metaya fiyat biçen ve onu denetleyen piyasaya tahsis edildiğini ya da satıldığını vurguluyor.
“Değerli bir iklim araştırmacısı bu özel ve derin kitapta, iklim değişikliği konusunda ne yapmamız gerektiğini daima sorgulamamızın niye yanlış olduğunu ve hayal kırıklığı yarattığını gösteriyor.” Sheila Jasanoff, Harvard Üniversitesi
“Hulme son birkaç yıldır, kimilerince “iklim pornosu” (bazı bilimsel toplulukların ve medyanın, iklim değişikliğini felaket ve kıyamet telaffuzlarıyla sunma eğilimi) olarak tanımlanan kavrama karşı çıkmıştır. Bu sürükleyici kitap iklim değişikliğinin, bilim insanları tarafınca ölçülebilir ve gözlemlenebilir fizikî bir olgu olmaktan çıkıp nasıl toplumsal, kültürel ve politik bir olguya dönüştüğünü resmederek bahse ışık tutuyor.” Fiona Fox, Londra, Science Media Centre Müdürü
EKOELEŞTİRİ
Ekoloji ve Etraf Üzerine Kültürel Tartışmalar
Greg Garrard
Ekoeleştiri, edebiyat çalışmaları ve etraf telaffuzuyla tarih, ideoloji, psikoloji, sanat tarihi, siyaset bilimi üzere ilgili alanların etkileşim noktalarının izini sürüyor. Kirlilik, Pastoral, Yaban Hayat, Kıyamet, Mesken, Hayvanlar ve Dünya başlıkları altında ekoeleştirel kavramları inceleyerek bu kavramlar etrafında şekillenen “kırsal”, “toprak”, “ozon deliği” üzere farklı devirlerde farklı toplumsal çıkarlara hizmet ettiği düşünülen mecazların nasıl üretildikleri ve nasıl dönüşüm geçirdiklerini araştırıyor.
Beşerlerle etraf içindeki alakayı kültürel üretimin tüm alanlarında, Wordsworth ve D. H. Lawrence’dan Thoreau’nun Walden’ına, Heidegger ve Derrida’dan Werner Herzog’un Ayı Adam’ına kadar, nasıl hayal ettiğimizi ve betimlediğimizi inceleyen Garrard, insan/doğa düalizminin toplumsal çıkarımlarından ekofeminizme, global ısınmadan, insanın tabiata uyguladığı şiddete işaret eden Kızılderililere kadar uzanan etkileyici bir çalışma sunuyor.
YENİ GERÇEĞİMİZ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Gülin Yücel, Levent Kurnaz
Yeni İnsan Yayınevi, kitap için “Sürdürülebilirlik teriminin içinin boşaltılmasına asla razı olmadık. İklim krizinin hepimizin birincil gündemi ve sıkıntısı olması gerektiğini yorulmadan dillendirdik.” diyor. Gülin Yücel ve Levent Kurnaz da birebir tasalarla ve güneş üzere parlayan umutlarla, bu kıymetli kavramı uzun bir müddetçte kurgulamış. Ve sürdürülebilirliğe hak ettiği bedeli vermenin ötesinde, hayati değerini iade etmek ve iklim krizini bilakis çevirmek için dayanılmaz bir uğraşın arasındaler.
“Uzun vadeli çevresel ve toplumsal yararın nasıl yaratılabileceğini farklı istikametlerden ele alan ve iklim krizi başta olmak üzere global sıkıntılarla çabada bilinmesi gerekenleri sıradan ve yalın bir lisanla anlatan bu umut verici yapıtı yediden yetmişe herkese tavsiye ederim.” -Dr. İzel Levi Coşkun, Mazars İstikrar CEO ve Sürdürülebilirlik Elçisi
“Bu kitap tabiat – insan alakasının bir ömür biçimine dönüşebileceğinin ve tabiatla ahenk ortasında yaşamayı başarabileceğimizin yollarını, meselelerin tespitinden tahlil tekliflerine kadar geniş bir yelpazede sunuyor. Bize kalansa bir yerden başlamak”. -Emine Fazilet, KAGİDER Lideri
TABİAT KİTABI
Bitkiler-Hayvanlar Ve Gezegenimiz
Marianne Taylor
Kapsamlı ve kolay anlaşılabilen Tabiat Kitabı, etrafımızla bir daha ilişki kurmamızı sağlamak için tabiata yeni bir gözle bakıyor. Göz alıcı ve öğretici çizimlerle fotoğraflandırılmış bu eser, kuş göçlerinden yaprak örneklerine bakarak ağaçları isimlendirmeye, beneklerine bakarak mantar cinslerini ayırt etmeye, orman meyvelerini ve kaya oluşumlarını tanımaya kadar, her mevzuyu ele alıyor.
• Ağaçlardan çiçeklere, mantarlara, kuşlara, memelilere, sürüngenlere, böceklere ve balıklara kadar her mevzu hakkında ayrıntılı açıklamalar
• Ekoloji ve Dünya gezegenine dair değişik bilgiler
• Tabiatın işleyişi, etrafınızdaki flora ve fauna hakkındaki gerçekler
BİTKİ ZEKASI
Stefano Mancuso, Alessandra Viola
Bitkilerin çok zeki olduğu ve irtibat kurabildiği bir gezegen hayal edin. Bu hayali gezegende bitkiler kendi ortalarında bilgi alışverişi yapabiliyor. Köklerinden en zirvesindeki yaprağa kadar her türlü bilgiyi aktarabiliyor. Etrafında kendi tipinden olanlarla başkalarını ayırabiliyor. Tuzak kurarak avlanabiliyor. İklim geçişlerine, kuraklığa ya da çok yağmurlara karşı önlem alabiliyor. Daha da ileri gidip, öbür bitkilerle ve kimi hayvanlarla ağ kurabiliyorlar. Kendilerini korumak ve otçullardan sakınmak için, öteki canlılardan yardım alabiliyorlar. Üremek için işbirliği geliştirebiliyorlar. Bu sessiz, pasif ve savunmasız gözüken bitkilerin en küçük kök solucanından insanlara kadar, etraflarındaki herkesi yönlendirerek ve onlarla bağlantıya geçerek hayatlarını organize ettiği bir gezegen hayal edebiliyor musunuz? Boşuna uğraşmayın, bu gezegen aslına bakarsanız var: Dünya’ya güzel geldiniz. Bu kitapta yazılanları bize epeyce evvel öğretilmiş bilgilerle anlamamız imkânsız. Yeni bir perspektif ve şık bir bakış açısıyla bilindik bitkilere yönelik bütün yargılarınız temelden sarsılabilir. Dünyanın her yanında ses getirmeye aday bu yepisyeni kitap, şimdiden bir epey dergiye kapak oldu ve insanlık bir kere daha yanlışsız bildiklerini kenara itmek zorunda kalacak üzere.
“Birkaç saatliğine alışık olduğunuz insan merkezciliğinizi bir kenara bırakın. Daha güçlü ve daha harika öteki dünyaya adım atın. Pişman olmayacaksınız ve bu yeni dünyadan asla eskisi üzere çıkamayacaksınız.” Michael Pollan, müellif
AĞAÇLARIN SAKLI ÖMRÜ
Peter Wohlleben
“Ağaçların acıyı hissedebildiğini, hafızaları olduğunu ve ebeveyn ağaçların çocuklarıyla bir arada yaşadığını öğrendiğinizde, artık onları güya bayağı bir işmiş üzere devasa makinelerle kesip hayatlarını altüst edemiyorsunuz.” Peter Wohlleben
Ağaç toplumsal bir varlık mıdır? Almanya’da Der Spiegel’in fazlaca satan kitaplar listesinin doruğundan iki yıl boyunca inmeyip satış rekorları kıran, yayımlandığı biroldukça ülkede tıpkı ilgiyi bakılırsan bu kitaba nazaran sorunun karşılığı evet. Mesleğine tutkuyla bağlı olan ormancı muharrir Peter Wohlleben, ağaçların ortalarında bir toplumsal ağ oluşturduğunu kitabında çok ikna edici halde izah ediyor. Bu alanda yapılmış bilimsel araştırmalar ve kendisinin senelera dayanan gözlemlerinden yola çıkan Wohlleben’e göre ağaçlar da tipik insan davranışları sergiliyor. Ağaç ebeveynler birlikte yaşadıkları yavrularıyla bağlantı kuruyor ve onların büyümelerine dayanak oluyor. Bunlar yetmezmiş üzere ağaçlar birbirini yaklaşan tehlikelere karşı uyarıyor ve ortalarındaki hasta yahut acı çeken bireylerle besinlerini paylaşıyor. Bu kitabı okuduktan daha sonra, ağaçlara ve ormanlara epeyce daha farklı bir gözle bakacaksınız…
İKLİM FELAKETİNİ NASIL ÖNLERİZ
Bill Gates
Hayal kurmak, yeryüzünde cennet ütopyaları yaratmak yerine, Bill Gates senelerca bilim insanları, uzmanlar ve aktivistlerle işbirliği içerisinde edindiği tecrübesi okurlarla paylaşıp dünyayı iklim felaketinden koruyacak senaryolar üzerinde durmayı yeğliyor. Gates, fakat siyasal alanın, süratle gelişen teknolojinin ve piyasanın eşzamanlı olarak ve ahenk içerisinde “yeşil”e yöneldiği bir durumda optimist olabileceğimizi savunuyor.
Bir iş beşerinin pratik ve akılcı bakışının sunduğu sayılar, istatistikler ve oranlar yardımıyla dünyanın ortasında bulunduğu durumu bütün çıplaklığıyla yorumlayabiliyor; her konuttan, her sanayi tesisinden, gündelik hayattaki her faaliyetten iklim felaketine ne cins katkılar sunulduğuna dair büyük resmi gorebiliyoruz. Gates, sabırla ve her şeydilk evvel ayakları yere basan bir umudun verdiği hevesle bütün ayrıntılarını paylaştığı okurlarına, sayıların karamsarlığını ve her felaketten bir çıkış yolu bulan insan iradesinin optimistliğini bırakıyor.
ATIKSIZ ÖMÜR
Ceren Özcan Tatar
İklim kriziyle gayrette atıksız ömür kıymetlidir. Atıksız ömür gezegenle barışık, zararsız ve sade hayat pratiklerinden geçer. Tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmek, kullan-at külçeşidini terk etmek ve atık biriktirmeden yaşamak mümkün! Bu, daima birlikte yapıldığında ise daha manalı. Ceren Özcan Tatar, atıksız yaşama geçişte birinci adımın ehemmiyetini vurguluyor ve okurlarını dönüşüme davet ediyor. Muharrir; bir daha kullanmayı, tüketimi azaltmayı, ayrıştırmayı ve dönüştürmeyi kendi tecrübelerinden yola çıkarak okurlarıyla paylaşıyor. şahsi bakım mamüllerinden mutfak alışverişine, kompost üretiminden plastik tüketimine kadar olan problemler, açıklayıcı ve ayrıntılı bir anlatımla “atıksız yaşama rehberine” dönüşüyor.
SESSİZ BAHAR
Rachel Carson
Carson’un gezegenimizin geleceği ile ilgili büyük ve öfkeli kaygıları bütün dünyada kuvvetli bir halde yangılandı ve onun etkileyici kitabı etraf hareketinin başlamasında temel etken oldu. Bu kitap 20.yy’ın kilometre taşlarından biri olarak görülüyor. Günümüzde Rachel Carson’un iletisi her zamankinden daha büyük değer taşımaktadır. Günümüz çevrecilik akımı onun bilhassa “Sessiz Bahar”la başlatmış olduğu büyük tartışmaya fazlaca şey borçludur. Bu tartışmaların bütün yükünü göğüslemiş, fazlaca külfetli devirler geçirmek zorunda kalmasına karşın toplum bireylerini tartışmanın odağına çekebilmeyi başarmıştır. “Sessiz Bahar” sistemli bir bilimsel çalışmanın eseri olmasının yanı sıra, yüreği tabiat sevgisiyle dolu, ona verilen ziyanların kararınu açık seçik ve net olarak görmenin duygusal yükünü de epey kuvvetli bir biçimde yansıtan bir kitaptır.
“Sessiz Bahar sabrada çığlık üzere geldi; tarihin gidişini değiştiren; yürekten hissedilmiş; bütünüyle araştırılmış ve tutku ve heyecanla kaleme alınmış bir tartışmadır. Bu kitap olmasaydı, etraf rahmeti hayli uzun müddet gecikecek yada asla gelişmeyecekti” ABD Eski Lider Yardımcılarından Al göre’ un önsözünden.
İKLİM KUMARI
Isınan Dünyada Risk-Belirsizlik ve İktisat-Logos Serisi
William Nordhaus
Toplumları, ekosistemleri hatta gündelik yaşantımızı tehdit eden iklim değişikliği üzerine çalışmalarıyla, 2018 yılında Nobel İktisat Ödülü’ne layık görülen William Nordhaus’un bu kitabına ismini veren “İklim Kumarı”, bireylerin, toplumların ve devletlerin bu sıkıntıyla ilgili tercihlerini tabir eden bir metafor.
Bu oyunu oynamak zorundayız zira iklim değişikliği yanı başımızda tüm gerçekliğiyle duruyor. Lakin ateşle oynamak zorunda değiliz; bu sıkıntıyla uğraş için siyasetler geliştirebiliriz. Nordhaus, İklim Kumarı’nda dünyanın karşı karşıya kaldığı felaketi incelerken uygulanabilir tahlil yolları öneriyor. Kyoto Protokolü üzere erken periyotta geliştirilen tahlillerin karbondioksit salımını niye istenen seviyeye getiremediğini açıklıyor, global ısınmanın suratını azaltmada kullanılabilecek iktisat siyasetleri üzerinde duruyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÖMÜR REHBERİ
Kolektif
Sürdürülebilirlik, kentleşme ve çağdaş hayatın getirdiği kolaylıklar karşısında bozulan doğal istikrarın bir daha inşasına yönelik bir etkileşim hareketidir. Ekolojik sürdürülebilirlik gelecek kuşakların muhtaçlıklarını karşılama kapasitelerine ziyan vermeden bugünün gereksinimlerini karşılamak demektir. Fosil yakıt yerine güneş ve rüzgâr üzere yenilenebilir güç kaynaklarını yaygınlaştırmak, klâsik tarım için randıman artırıcı takviye programları geliştirmek, artan tüketim hevesini yok etmek, tabiattan aldığımızı tekrar yerine koymalıyız.
Sürdürülebilir Hayat Rehberi; beslenme halimizden sanat anlayışımıza, sürdürülebilir güzel olma halinden hayat uzunluğu öğrenmeye, sürdürülebilir fizikî aktiviteden atık idaresine kadar bir fazlaca gündelik mevzuya değinerek sürdürülebilir bir hayatın nasıl mümkün olabileceğini gözler önüne seriyor. Sürdürülebilir bir dünyayı bugünden kurmak istiyorsanız bu kitabı yanınızdan ayırmayacaksınız. Gezegenin yaralarını sarmak için hâlâ geç değil!
AĞAÇLAR
Hermann Hesse
Ağaçlar, Hermann Hesse’nin tabiata karşı derin kanılarını ve hislerini yansıttığı dolu dolu deneme çeşidinde bir kitap. Hermann Hesse için ağaçlar, tabiatın içerisinde barındırdığı rastgele bir öge olmaktan epeyce daha ötede bir mana taşıyor. Bir ağaç, bakmayı ve dinlemeyi bilene kaygı ortağı, eşsiz bir melodi ya da bir ana kucağı oluyor. Upuzun kollarını göğe dokunduran, kökleriyle dünyaya tutunan ve anıtsal gövdesinin görkemli duruşuyla hayranlık uyandıran ağaçlar, kimi birtakım da bir tapınak olup insanları hakikate eriştiriyor.
Pekala, hiç gövdesine yaslandığınız o ağacın sesini sahiden duymayı denediniz mi? Tahminen de hakikat o seste gizlidir ve temel ilişkin olunan yer, o sesin deposudur! Hermann Hesse, Ağaçlar ile okuyucuyu çeşit çeşit ağaçların olduğu bir ormana gdolayıyor ve burada onlara ağaçların hiç duymadıkları sesini dinletiyor…
SIFIR ATIK İÇİN 101 YOL
Kathryn Kellogg
Ekolojik ayak izimizi küçültmenin ne kadar değerli olduğunu hepimiz biliyoruz, lakin nereden başlayacağımızı bulmak için bir rehbere gereksinimimiz var. “Ben, yani tek bir kişi, hakikaten fark yaratabilir miyim? Azaltmak ve tekrar kullanmak ne manaya geliyor? Lakin ben geri dönüştürüyorum; bu yetmez mi? Plastik tüketimini reddetmek kolay olsa gerek mi? Nasıl kompost yapılır?” Sıfır atık ömür biçimi akımının öncülerinden Kathryn Kellogg, bu soruların yanıtlarını, tasarruf etmenizi sağlayacak ipuçlarını, mesken paklığı ve hoşluk eserleri için son derece kolay Kendin Yap tanımları ve daha fazlasını okurlarıyla paylaşıyor. Sıfır atık hayat biçimi, alışkanlıkları değiştirmekten, uygun seçimler yapmaktan geçiyor ve bu kitapla Dünya’mızı önemseyerek atıklarınızı azaltmanın en düzgün yollarını bulmaksa sizin hayat biçiminize bağlı.
BİTKİLERİN BİLDİKLERİ
Daniel Chamovitz
Betonun giderek yeşili yuttuğu günümüzde bile her daim bitkilerle iç içeyiz. Pekala lakin bitkilerin nasıl bir dünyası olduğunu hiç düşünüyor muyuz?
Bu kitapta biyolog Daniel Chamovitz bitkilerin dünyayı nasıl deneyimlediklerini inceliyor. Charles Darwin ve çağdaşlarından günümüz biliminsanlarına kadar biroldukça yaratıcı zihnin tasarladığı deneyler ışığında, bitkilerin görme, koklama, duyma, dokunma duyuları aracılığıyla neleri “bildiklerini” anlatıyor. Çeşitli kimyasallar yardımıyla nasıl birbirleriyle “haberleştiklerini”, aşağıyla yukarıyı nasıl ayırt ettiklerini, dokunmaya nasıl reaksiyon verdiklerini, neler “hatırladıklarını” ve etraflarının nasıl “farkında olduklarını” açıklıyor. bu biçimdece bitkilerin pek az bildiğimiz güçlü dünyasını tanımamıza ve dünyaya onların “gözlerinden bakmamıza” imkân tanıyor.
DOĞAL ÖMÜR VE BAŞKALDIRI
Amerika’nın kuruluşundan bu yana en epey tartışılan müelliflerinden biri olan Henry David Thoreau’nun başyapıtı Doğal Hayat ve Başkaldırı (Walden), Amerikan Edebiyatının klasiklerindendir, ayrıyeten Amerika’nın en verimli entelektüel akımı olan transendantalizmi (aşkınlığı) en uygun tabir eden yapıttır.
28 yaşında şair-entelektüel bir Amerikalı, kentteki yaşantısını geride bırakıp doğup büyüdüğü kent olan Concord yakınındaki Walden Gölü kenarında bir kulübe yapar ve orada yaşamaya başlar. Tabiatın tam ortasında, bütün yaşamsal muhtaçlıklarını bilek gücüyle çalışarak karşıladığı 2 yıl geçirir. Bu mühlet boyunca toplumsal ömrün dayatması niçiniyle maruz kaldığı biroldukca anlamsız aksiyon ve fikirden arınarak hayatın aslında ne kadar sıradan ve hoş olduğunu görür. “Gerçekten yaşamak” için kendisine kalan bol vakitte gelişmiş ruhunun eğilimlerinin peşinden sarfiyat: okur, tefekkür eder, müşahedeler ve müellif.
WALDEN
Henry David Thoreau
Sivil itaatsizlik anlayışının öncülerinden sayılan Amerikalı muharrir, filozof ve şair Walden Gölü kıyısında, kentten ve çağdaş hayattan kopuk bir halde geçirdiği senelera ilişkin tecrübelerini okurlarıyla paylaşırken toplumsal ve ekonomik hayata dair, bugün için bile marjinal sayılabilecek fikirlerini öne sürmekten geri durmuyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin çabucak hemen emekleme çağında olduğu bir periyotta, güya insanların hırslarının ve ihtiraslarının varabileceği noktayı o günde görmüşçesine, sadece tabiatın nimetlerinden ve kişinin kendi emeğinden faydalanarak yaşayacağı bir dünya nizamı tasarlayan Thoreau hem de tasarladığı sistemin birinci uygulayıcısı.
ATIK KÜRE
Rob Hengeveld
Atık Küre insan çeşidinin Yerküre ve barındırdığı yaşamsal sistemler üzerinde yarattığı tesirin geniş bir tarihini sunuyor. Kitabın etraf sorunlarının tarihi konusunda yazılmış bir hayli kitaptan farkı muharririn denetimsiz nüfus artışı ve atık üretimi üzere temel iki sorunu sistem teorisi bağlamında ve karşılıklı etkileşimlerini merkeze koyarak ele almasıdır.
TABİAT TARİHİ
Gaius Plinius Secundus
Yaşlı Plinius’un İS 77-79 senelerından günümüze ulaşan ve otuz yedi kitaptan oluşan Tabiat Tarihi isimli bu büyük yapıtı kozmoloji, coğrafya, antropoloji, zooloji, botanik, tıp, farmakoloji, mineraloji ve sanat tarihi üzere konularda iki bin cildi bulan kitaptan derlenmiş bilgi, müşahede ve olguları bir ortada toplaması bakımından bir ansiklopedi olma niteliğini taşıyor. Bu bilgi hazinesinin takdim ve fihristinin yer aldığı birinci kitabı ile kozmoloji hususlarının ele alındığı ikinci kitabı, yapıtın birinci sefer Türkçeye kazandırılan bu baskısında bir ortaya geliyor.