Son Kürdistan Prensesi Sinemxan Bedirxan: Kürtler artık birleşmek zorunda Erbil’de yaşayan Kürdistan Prensesi Sînemxan Bedirxan, Newroz bayramını kutladı. Newroz’un kutlandığı 21 Mart 1938’de doğan Bedirxan, kendi tabiriyle iki bayramı birebir anda kutluyor.
‘Kürtler artık birleşmek zorunda’ diyen Bedirxan, annesi Rewşan Bedirxan’ın katıldığı bir konferans sırasında ‘Kürtlerin birliğini bana verin, size özgür bir Kürdistan’ı vereyim’ kelamını hatırlatarak, “Bu Newroz, Kürtlerin birleştiği bir Newroz olsun” davetini yaptı.
Bedirxan, bir daha annesi Rewşan’ın “Dinya guleke, bêhnke bide hevala xwe” (Dünya bir güldür, kokla ve arkadaşına ver” kelamını hatırlatarak, bu Newroz’un hoş ve sevgi dolu olmasını diledi.
Kürdistan’ın Başşehri Erbil’de yaşayan Sinemxan Bedirxan, Celadet Ali Bedirxan’ın kızı, Dr. Kamuran Ali Bedirxan’ın yeğenidir. Sinemxan Bedirxan, Botan Beyefendisi Bedirxan ismine ‘Kürdistan Prensi, Bedirxan’ yazılı paralar basan bir ailenin son mensubu. Ailenin son üyesi olan Sinemxan Bedirxan, Kürtler içinde ise ‘Son Kürdistan Prensesi’ olarak anılıyor.
Sinemxan, babası Celadet Ali Bedirxan ve amcası Kamuran Bedirxan’ın İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanması ve idam cezasına çarptırılması niçiniyle Şam’da yaşadı. Şam’da 21 Mart 1938 yılında doğan Sinemxan, babasıyla yalnızca 13 yıl yaşadı. Zira baba Bedirxan, bir pamuk tarlasında çalıştığı sırada kuyuya düşerek vefat etti.
100 BİN BELGELİK ARŞİV
Sinemxan Bedirxan 19 yaşına geldiğinde Kürt önderleri olan Mustafa Barzani, Dr. Kasımlo, Celal Talabani, Mesut Barzani üzere isimlerle Kürt özgürlük gayretinin bir kesimi oldu. Newroz’da 84 yaşına girecek olan Sinemxan, meskeninde 100 bin belgeyi aşkın devasa bir arşivi koruyor.
1960-74 yılları içinde Kerkük’te yaşayan Bedirxan, burada Kürdistan Bayanlar Derneği Başkanlığı yaptı. Kürdistan Lideri Nêçîrvan Barzanî’nîn davetiyle 2006’dan itibaren ise Erbil’de yaşıyor.
Kürdistan İş Bayanları Onursal Üyesi, Kürt PEN’nin onursal lideri, Kürtçe, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Arapça bilen Bedirxan, beraberinde Bağdat’ta yaşadığı 1980 ile 1995 yılları içinde Birleşmiş Milletler’e bağlı bir okulda Fransızca, Arapça ve İngilizce dersler verdi.
‘BABAM SAHİPSİZ ÖLDÜ’
Sinemxan Bedirxan, 84 yıllık ömrüne birfazlaca şey sığdırdı. Kürtlerin özgürlük uğraşını yakından takip etti. Halepçe üzere birfazlaca katliama tanıklık etti. Tüm bu devasa arşivleri ortasında dolaşırken, en hayli babasının vefat ettiği şartların kendisini üzdüğünü söylüyor ve ekliyor:
“Beni en çok üzen babamın yoksulluk yüzünden ölmesidir. Babam geçimini sağlamak için Suriye’de bir pamuk tarlasında çalışıyordu. Tarlada çukura düştü ve yaralandı. Hastaneye gidene kadar yolda vefat etti. Babam sahipsiz öldü. Kürtçeyi latinize eden, Kürtler için gayret eden, yıllarını Kürtçeye veren babam sahipsiz kaldı ve sahipsiz öldü. Bu kadar arşivin ortasında beni en epeyce üzen babamın durumudur. Ekonomik mahrumluk çekmesi beni hayli üzdü. Bu yüzünden ölmesi… 13 yaşındaydım, babam çalışmak için Şam yakınında bir köye gitmişti. Pamuk topladığı sırada çukura düştü. Bizim için epeyce makûs, canımızı hayli yakan bir olaydı. Şam’a gelene kadar yolda vefat etti. Herkes gitti bir ben kaldım.”
‘ARTIK BİRLEŞMENİN ZAMANIDIR’
Saddam Hüseyin’in Kürtlere yönelik başlatmış olduğu katliamları sırasında Bağdat’ta yaşayan Sinemxa, “O günü hiç unutmuyorum. Kalbimiz acıdı. Çok üzülmüştüm. Çok makûs bir periyottu. Halepçe fazlaca hoş bir yerdi. Merhum Annem Rewşan, ‘Kürtlerin birliğini bana verin, size özgür bir Kürdistan’ı vereyim’ diyordu. Bu her şeyden daha değerli. Cegerxwîn ise ‘Bir şayet olmazsak, bir bir yok oluruz’ diyordu. Artık devridir. Kâfi artık kâfi. Artık Kürdistan’ın başşehrinde yaşıyorum. Kendi dilimi konuşuyorum. Her yerde lisanımızı konuşmalıyız. Kürtçe yok olmasın. Kürtler asimile olmasın” dedi.
‘DİLİMİ KONUŞUYORUM ÇOK MUTLUYUM’
Sinemxan Bedirxan, 21 Mart 84’üncü yaş gününe Newroz’u kutlayarak giriyor. “İki bayram yaşıyorum” diyen Bedirxan, Pervin Chakar’ın Newroz için seslendirdiği Kürt şair Pîremêrd’in ‘Newroz’ şiiriyle kelama başlıyor: “Bizim bir arşivimiz var. Bu arşivde herkesi bakılırsabiliyoruz. Bu yüzden bizim için epey değerlidir. Kürt tarihi için epey kıymetli dokümanlar var. Bağdat’ta yaşıyordum. Bir gün Nêçîrvan Barzanî yanımıza geldi. ‘bu biçimde olmaz. Kürdistan’da yaşamalısınız. Nerede yaşamak isterseniz size bir yer ayarlayalım’ dedi. Bende Erbil’de yaşamak istediğimi söylemiş oldum. 2006’dan beri Erbil’de yaşıyorum. Kendi ülkemde yaşıyorum, kendi dilimi konuşuyorum. Bu niçinle hayli memnunum.”
MÜLTECİLERLE İLGİLENİP, ANILARINI YAZIYOR
Mültecilerin kaldığı kampları daima ziyaret ettiğini belirten Bedirxan, çocuklar ve mültecilerle vakit geçirdiğini, onlara yardımcı olduğunu, elinden geldiği kadarıyla gereksinimlerini karşıladığını söylemiş oldu.
Sinemxan Bedirxan, vaktinin büyük kısmını anılarını yazmak için ayırıyor. Yakında yaşadıkları tüm tanıklıklarını, siyasi olayları, Kürt başkanları, siyasetçilerle geçirdiği ve biriktirdiği anılarını bir kitapta yazarak okuyucularla buluşturacağının muştusunu verdi.
‘Kürtler artık birleşmek zorunda’ diyen Bedirxan, annesi Rewşan Bedirxan’ın katıldığı bir konferans sırasında ‘Kürtlerin birliğini bana verin, size özgür bir Kürdistan’ı vereyim’ kelamını hatırlatarak, “Bu Newroz, Kürtlerin birleştiği bir Newroz olsun” davetini yaptı.
Bedirxan, bir daha annesi Rewşan’ın “Dinya guleke, bêhnke bide hevala xwe” (Dünya bir güldür, kokla ve arkadaşına ver” kelamını hatırlatarak, bu Newroz’un hoş ve sevgi dolu olmasını diledi.
Kürdistan’ın Başşehri Erbil’de yaşayan Sinemxan Bedirxan, Celadet Ali Bedirxan’ın kızı, Dr. Kamuran Ali Bedirxan’ın yeğenidir. Sinemxan Bedirxan, Botan Beyefendisi Bedirxan ismine ‘Kürdistan Prensi, Bedirxan’ yazılı paralar basan bir ailenin son mensubu. Ailenin son üyesi olan Sinemxan Bedirxan, Kürtler içinde ise ‘Son Kürdistan Prensesi’ olarak anılıyor.
Sinemxan, babası Celadet Ali Bedirxan ve amcası Kamuran Bedirxan’ın İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanması ve idam cezasına çarptırılması niçiniyle Şam’da yaşadı. Şam’da 21 Mart 1938 yılında doğan Sinemxan, babasıyla yalnızca 13 yıl yaşadı. Zira baba Bedirxan, bir pamuk tarlasında çalıştığı sırada kuyuya düşerek vefat etti.
100 BİN BELGELİK ARŞİV
Sinemxan Bedirxan 19 yaşına geldiğinde Kürt önderleri olan Mustafa Barzani, Dr. Kasımlo, Celal Talabani, Mesut Barzani üzere isimlerle Kürt özgürlük gayretinin bir kesimi oldu. Newroz’da 84 yaşına girecek olan Sinemxan, meskeninde 100 bin belgeyi aşkın devasa bir arşivi koruyor.
1960-74 yılları içinde Kerkük’te yaşayan Bedirxan, burada Kürdistan Bayanlar Derneği Başkanlığı yaptı. Kürdistan Lideri Nêçîrvan Barzanî’nîn davetiyle 2006’dan itibaren ise Erbil’de yaşıyor.
Kürdistan İş Bayanları Onursal Üyesi, Kürt PEN’nin onursal lideri, Kürtçe, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Arapça bilen Bedirxan, beraberinde Bağdat’ta yaşadığı 1980 ile 1995 yılları içinde Birleşmiş Milletler’e bağlı bir okulda Fransızca, Arapça ve İngilizce dersler verdi.
‘BABAM SAHİPSİZ ÖLDÜ’
Sinemxan Bedirxan, 84 yıllık ömrüne birfazlaca şey sığdırdı. Kürtlerin özgürlük uğraşını yakından takip etti. Halepçe üzere birfazlaca katliama tanıklık etti. Tüm bu devasa arşivleri ortasında dolaşırken, en hayli babasının vefat ettiği şartların kendisini üzdüğünü söylüyor ve ekliyor:
“Beni en çok üzen babamın yoksulluk yüzünden ölmesidir. Babam geçimini sağlamak için Suriye’de bir pamuk tarlasında çalışıyordu. Tarlada çukura düştü ve yaralandı. Hastaneye gidene kadar yolda vefat etti. Babam sahipsiz öldü. Kürtçeyi latinize eden, Kürtler için gayret eden, yıllarını Kürtçeye veren babam sahipsiz kaldı ve sahipsiz öldü. Bu kadar arşivin ortasında beni en epeyce üzen babamın durumudur. Ekonomik mahrumluk çekmesi beni hayli üzdü. Bu yüzünden ölmesi… 13 yaşındaydım, babam çalışmak için Şam yakınında bir köye gitmişti. Pamuk topladığı sırada çukura düştü. Bizim için epeyce makûs, canımızı hayli yakan bir olaydı. Şam’a gelene kadar yolda vefat etti. Herkes gitti bir ben kaldım.”
‘ARTIK BİRLEŞMENİN ZAMANIDIR’
Saddam Hüseyin’in Kürtlere yönelik başlatmış olduğu katliamları sırasında Bağdat’ta yaşayan Sinemxa, “O günü hiç unutmuyorum. Kalbimiz acıdı. Çok üzülmüştüm. Çok makûs bir periyottu. Halepçe fazlaca hoş bir yerdi. Merhum Annem Rewşan, ‘Kürtlerin birliğini bana verin, size özgür bir Kürdistan’ı vereyim’ diyordu. Bu her şeyden daha değerli. Cegerxwîn ise ‘Bir şayet olmazsak, bir bir yok oluruz’ diyordu. Artık devridir. Kâfi artık kâfi. Artık Kürdistan’ın başşehrinde yaşıyorum. Kendi dilimi konuşuyorum. Her yerde lisanımızı konuşmalıyız. Kürtçe yok olmasın. Kürtler asimile olmasın” dedi.
‘DİLİMİ KONUŞUYORUM ÇOK MUTLUYUM’
Sinemxan Bedirxan, 21 Mart 84’üncü yaş gününe Newroz’u kutlayarak giriyor. “İki bayram yaşıyorum” diyen Bedirxan, Pervin Chakar’ın Newroz için seslendirdiği Kürt şair Pîremêrd’in ‘Newroz’ şiiriyle kelama başlıyor: “Bizim bir arşivimiz var. Bu arşivde herkesi bakılırsabiliyoruz. Bu yüzden bizim için epey değerlidir. Kürt tarihi için epey kıymetli dokümanlar var. Bağdat’ta yaşıyordum. Bir gün Nêçîrvan Barzanî yanımıza geldi. ‘bu biçimde olmaz. Kürdistan’da yaşamalısınız. Nerede yaşamak isterseniz size bir yer ayarlayalım’ dedi. Bende Erbil’de yaşamak istediğimi söylemiş oldum. 2006’dan beri Erbil’de yaşıyorum. Kendi ülkemde yaşıyorum, kendi dilimi konuşuyorum. Bu niçinle hayli memnunum.”
MÜLTECİLERLE İLGİLENİP, ANILARINI YAZIYOR
Mültecilerin kaldığı kampları daima ziyaret ettiğini belirten Bedirxan, çocuklar ve mültecilerle vakit geçirdiğini, onlara yardımcı olduğunu, elinden geldiği kadarıyla gereksinimlerini karşıladığını söylemiş oldu.
Sinemxan Bedirxan, vaktinin büyük kısmını anılarını yazmak için ayırıyor. Yakında yaşadıkları tüm tanıklıklarını, siyasi olayları, Kürt başkanları, siyasetçilerle geçirdiği ve biriktirdiği anılarını bir kitapta yazarak okuyucularla buluşturacağının muştusunu verdi.