Son 11 yılda 19 bin 454 maden arama ruhsatı: Her biri ekokırım projesi Ogün Akkaya
ANKARA – CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 2005-2021 yılları içinde kurulan maden şirketlerinin AK Partili vekil, bakan yahut parti yöneticilerine ilişkin olduğu, şirket paylarının ise amca, dayı, yeğen üzere ikinci derece yakınlıktaki akrabaların üzerine kaydedildiği argümanlarını Meclis gündemine taşıdı.
Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren Tanrıkulu, 2005-2021 yılları içinde kurulan maden şirketlerinin hükümete yakın şahıslarla münasebet içerisinde olup olmadığını, maden ruhsatı için yapılan müracaat sayısını ve bakanlık tarafınca düzenlenen arama ruhsat sayısını sordu.
MADEN RUHSATI İÇİN 20 BİN 320 MÜRACAAT YAPILDI
Tanrıkulu’na cevap veren Bakan Dönmez, 2012 ile 2021 tarihleri içinde maden ruhsatı alınabilmesi için yapılan müracaat sayısının 20 bin 320 olduğunu belirtirken, 2010 ile 2021 yılları içinde düzenlenen arama ruhsat sayısının ise 19 bin 454 olduğunu söylemiş oldu.
Tanrıkulu’nun önergesinde bakanlığın maden şirketlerini ne çoğunlukla denetlediğine yönelik sorular da yer aldı. Tanrıkulu’nun, “2005-2021 yılları içinde kurulan maden şirketleri yılda kaç sefer denetlenmiştir?”, “Yapılan kontrollerde hangi şirkete ne kadar para cezası kesilmiştir” sorularına karşılık 2015 ile 2021 yılının eylül ayı sonuna kadar 45 bin 905 sahanın denetlendiğini belirten Bakan Dönmez, “Bu kontroller sonucunda toplam 1 milyar 280 milyon 357 bin 115 TL idari para cezası uygulanmıştır” karşılığını verdi.
‘KORUMUŞ ALANLAR, SU KAYNAKLARI, ORMANLAR ÖNEMLİ TEHDİT ALTINDA’
Türkiye’deki Maden Kanunu’nun 1985 ve 2004 senelerında önemli değişikliklere uğradığını, bu biçimdece kamu madenciliğinden vazgeçildiğini ve maden ruhsatı sayısının arttığını belirten Ekoloji Birliği Eş Sözcüsü ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Müdafaa Derneği İdare Heyeti Lideri Süheyla Doğan, hükümetin maden siyasetine ait şunları söylemiş oldu:
“TEMA tarafınca hazırlanan raporlara bakılırsa Kazdağları’nın yüzde 80’i, Artvin’in yüzde 71’i, Muğla’nın yüzde 59’u, Erzincan-Tunceli’nin yüzde 52’si metalik madencilik için verilen arama ve işletme ruhsatları ve ihalelik maden alanları ile kaplanmış durumda. Bu oranlar devasa yükseklikte. Dünyanın hiç bir yanında bu biçimde bir madencilik anlayışının olduğunu varsayım etmiyorum. Korunmuş alanlar, su kaynakları, meralar, tarım alanları, ormanlar önemli bir madencilik tehdidi altında. Çok uluslu şirketler ve yerli işbirlikçi şirketler ülkemizin yer altı kaynaklarını talan etmek için adeta yarışa girmiş durumda. Yürürlükteki maden maddesine göre de yapılan madenciliğin hiç bir kamu faydası yok. Kâr ve çıkar şirketlere, ziyan ve risk ise halka. Her biri birer ekokırım projesi”
‘DENETLEMELER MUCİBİNCE YAPILSA DURUMUN DAHA DA VAHİM OLACAĞI ORTAYA ÇIKACAK’
Maden projelerinin ekosistem üzerinde önemli ziyanlar yarattığının şirketlere kesilen cezalardan da anlaşıldığını lisana getiren Doğan, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Maden alanları Etraf Tesir Değerlendirmesi taahhütlerine nazaran vakit zaman denetlenmekte. Denetleme bakılırsavini de üstünden atmaya ve özelleştirmeye çalışan kamu, bu hususta çıkarılan yönetmeliğin STK’larca dava edilmesi ve davanın kazanılması kararında kelamda denetleme nazaranvini sürdürüyor. Sezgin Tanrıkulu’na verilen karşılıkta yaklaşık 45 bin alanda denetleme yapılmış. Demek ki en az 45 bin maden alanı var. Bu kontrollerde de 1 milyar 280 milyon 357 bin 115 TL para cezası kesilmiş. Önemli para cezaları kesilmiş olması, şirketlerin işlerini düzgün yapmadığı ve çevresel tesir kıymetlendirme raporlarında sundukları taahhütlere uymadıkları manasına geliyor. Bu durumda etraf için önemli ziyan ve kirlilik ortaya çıktığı anlaşılıyor. Kaldı ki tüm madenlerin denetlenip denetlenmediği ve denetlemenin de ne derecede önemli yapıldığı bilinmiyor. Denetlemeler tüm madenlerde mucibince yapılsa durumun daha da vahim olacağı ortaya çıkacaktır.”
MADEN ŞİRKETLERİ İLE HÜKÜMET ORTASINDAKİ BAĞ SORULARI CEVAPSIZ KALDI
Tanrıkulu’nun Bakan Dönmez’e sorduğu “2005 ile 2021 yılları içinde kurulan maden şirketlerinin hükümete yakın bireylerle bağlantılı olduğu savı gerçek mudur? Argüman yanlışsız ise bu şirketler hangileridir”, “AK Partili vekil, bakan ve parti yöneticisine ilişkin olduğu argüman edilen maden şirketlerinin denetlenemediği savları gerçek mudur?” ve “Hükümete yakın şirketlerin katılmış olduğu ihaleler hangi yolla yapılmıştır” soruları ise karşılıksız kaldı.
ANKARA – CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 2005-2021 yılları içinde kurulan maden şirketlerinin AK Partili vekil, bakan yahut parti yöneticilerine ilişkin olduğu, şirket paylarının ise amca, dayı, yeğen üzere ikinci derece yakınlıktaki akrabaların üzerine kaydedildiği argümanlarını Meclis gündemine taşıdı.
Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren Tanrıkulu, 2005-2021 yılları içinde kurulan maden şirketlerinin hükümete yakın şahıslarla münasebet içerisinde olup olmadığını, maden ruhsatı için yapılan müracaat sayısını ve bakanlık tarafınca düzenlenen arama ruhsat sayısını sordu.
MADEN RUHSATI İÇİN 20 BİN 320 MÜRACAAT YAPILDI
Tanrıkulu’na cevap veren Bakan Dönmez, 2012 ile 2021 tarihleri içinde maden ruhsatı alınabilmesi için yapılan müracaat sayısının 20 bin 320 olduğunu belirtirken, 2010 ile 2021 yılları içinde düzenlenen arama ruhsat sayısının ise 19 bin 454 olduğunu söylemiş oldu.
Tanrıkulu’nun önergesinde bakanlığın maden şirketlerini ne çoğunlukla denetlediğine yönelik sorular da yer aldı. Tanrıkulu’nun, “2005-2021 yılları içinde kurulan maden şirketleri yılda kaç sefer denetlenmiştir?”, “Yapılan kontrollerde hangi şirkete ne kadar para cezası kesilmiştir” sorularına karşılık 2015 ile 2021 yılının eylül ayı sonuna kadar 45 bin 905 sahanın denetlendiğini belirten Bakan Dönmez, “Bu kontroller sonucunda toplam 1 milyar 280 milyon 357 bin 115 TL idari para cezası uygulanmıştır” karşılığını verdi.
‘KORUMUŞ ALANLAR, SU KAYNAKLARI, ORMANLAR ÖNEMLİ TEHDİT ALTINDA’
Türkiye’deki Maden Kanunu’nun 1985 ve 2004 senelerında önemli değişikliklere uğradığını, bu biçimdece kamu madenciliğinden vazgeçildiğini ve maden ruhsatı sayısının arttığını belirten Ekoloji Birliği Eş Sözcüsü ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Müdafaa Derneği İdare Heyeti Lideri Süheyla Doğan, hükümetin maden siyasetine ait şunları söylemiş oldu:
“TEMA tarafınca hazırlanan raporlara bakılırsa Kazdağları’nın yüzde 80’i, Artvin’in yüzde 71’i, Muğla’nın yüzde 59’u, Erzincan-Tunceli’nin yüzde 52’si metalik madencilik için verilen arama ve işletme ruhsatları ve ihalelik maden alanları ile kaplanmış durumda. Bu oranlar devasa yükseklikte. Dünyanın hiç bir yanında bu biçimde bir madencilik anlayışının olduğunu varsayım etmiyorum. Korunmuş alanlar, su kaynakları, meralar, tarım alanları, ormanlar önemli bir madencilik tehdidi altında. Çok uluslu şirketler ve yerli işbirlikçi şirketler ülkemizin yer altı kaynaklarını talan etmek için adeta yarışa girmiş durumda. Yürürlükteki maden maddesine göre de yapılan madenciliğin hiç bir kamu faydası yok. Kâr ve çıkar şirketlere, ziyan ve risk ise halka. Her biri birer ekokırım projesi”
‘DENETLEMELER MUCİBİNCE YAPILSA DURUMUN DAHA DA VAHİM OLACAĞI ORTAYA ÇIKACAK’
Maden projelerinin ekosistem üzerinde önemli ziyanlar yarattığının şirketlere kesilen cezalardan da anlaşıldığını lisana getiren Doğan, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Maden alanları Etraf Tesir Değerlendirmesi taahhütlerine nazaran vakit zaman denetlenmekte. Denetleme bakılırsavini de üstünden atmaya ve özelleştirmeye çalışan kamu, bu hususta çıkarılan yönetmeliğin STK’larca dava edilmesi ve davanın kazanılması kararında kelamda denetleme nazaranvini sürdürüyor. Sezgin Tanrıkulu’na verilen karşılıkta yaklaşık 45 bin alanda denetleme yapılmış. Demek ki en az 45 bin maden alanı var. Bu kontrollerde de 1 milyar 280 milyon 357 bin 115 TL para cezası kesilmiş. Önemli para cezaları kesilmiş olması, şirketlerin işlerini düzgün yapmadığı ve çevresel tesir kıymetlendirme raporlarında sundukları taahhütlere uymadıkları manasına geliyor. Bu durumda etraf için önemli ziyan ve kirlilik ortaya çıktığı anlaşılıyor. Kaldı ki tüm madenlerin denetlenip denetlenmediği ve denetlemenin de ne derecede önemli yapıldığı bilinmiyor. Denetlemeler tüm madenlerde mucibince yapılsa durumun daha da vahim olacağı ortaya çıkacaktır.”
MADEN ŞİRKETLERİ İLE HÜKÜMET ORTASINDAKİ BAĞ SORULARI CEVAPSIZ KALDI
Tanrıkulu’nun Bakan Dönmez’e sorduğu “2005 ile 2021 yılları içinde kurulan maden şirketlerinin hükümete yakın bireylerle bağlantılı olduğu savı gerçek mudur? Argüman yanlışsız ise bu şirketler hangileridir”, “AK Partili vekil, bakan ve parti yöneticisine ilişkin olduğu argüman edilen maden şirketlerinin denetlenemediği savları gerçek mudur?” ve “Hükümete yakın şirketlerin katılmış olduğu ihaleler hangi yolla yapılmıştır” soruları ise karşılıksız kaldı.