Sarsıntı haftasında acı gerçek: İstanbul hazır değil İSTANBUL- Türkiye’de zelzele şuurunu oluşturulması ve sarsıntıya karşı hazırlıklı olunması hedefiyle 1 – 7 Mart ortası Zelzele Haftası olarak belirlendi ve her yıl bu günlerde bir dizi aktiflik düzenleniyor. Sarsıntı deyince akıllara “İstanbul beklenen büyük Marmara Depremi’ne hazır mı” sorusu geliyor. İstanbul’da gerçekleşmesi olası 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntıda İBB’nin Süratli Tarama biçimleri ile Bina İncelemesi Projesi’nin 33 ilçeye ilişkin neticelerina bakılırsa 91 bin 081 binanın ağır yahut fazlaca ağır hasar; 167 bin 116 binanın orta hasar alacağı varsayım ediliyor. Bu da yüz binlerce insanın hayatını yitirmesine niye olabilir.
İstanbul genelinde mevcut envantere bakılırsa 1 milyon 166 bin bina bulunuyor. İstanbul’un risk haritasını çıkarmak ve zelzelede ağır hasar alması olası yapıları tespit etmek gayesiyle Süratli Tarama biçimleriyle Bina Tespit Çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmada, mümkün bir zelzelede İstanbul genelinde can kaybına niye olabilecek binaları tespit etmek üzere evvela 2000’dilk evvel inşa edilmiş binalar ele alındı.
BİNA SAYISI KATLADI
bir daha 7.5 büyüklüğündeki senaryo sarsıntısına nazaran yapılan son iddia çalışmalarında 33 ilçede ağır yahut fazlaca ağır hasar alacağı varsayım edilen bina sayısının evvelki çalışmalarda iddia edilen sayıya oranla 1,8 kat; orta hasar alacağı iddia edilen bina sayısının ise 3,3 kat arttığı görülüyor. Sarsıntı denilince en epeyce merak edilen konulardan biri de toplanma ve barınma alanları. AFAD’ın datalarına göre 5 bin 599 Adet Acil toplanma alanı, 130 çadır alanı, 28 hayvan barınağı, 36 kültür ve mali paha tahliye alanı, 197 transfer alanı belirlendi. İBB ve AFAD bu bahiste çalışmalarını sürdürüyor.
Risk İdaresi ve Kentsel Düzgünleştirme Daire Lideri Hasret Tut
‘HAZIR DEĞİLİZ’
Sorularımızı yanıtlayan (İBB) Zelzele Risk İdaresi ve Kentsel Uygunlaştırma Daire Lideri Hasret Tut, “İstanbul sarsıntıya hazır mı?” sorusuna “İstanbul’un en kıymetli gündemlerinden biri zelzele konusu. Sarsıntı gerçeği ve bu gerçek karşısında yapıların güçlendirilmesi ya da yenilenmesi gerektiği kabul edilmekle birlikte geçen uzun mühlet içerisinde ne yazık ki aktif bir çalışmanın yürütülemediğini görüyoruz, maalesef ki sarsıntıya hazır değiliz” karşılığını verdi.
Daire lideri olduğunda karşılaştığı tabloya ve neler yaptıklarına ait ise Tut özetle şu biçimde konuştu: “Şehrin sarsıntıya hazır olması için bir epeyce başlık altında birfazlaca yetkilendirilmiş kurum tarafınca yapılması gereken işler bulunmakta. Binalarını dönüştürmek isteyen lakin bina imal tarihli yapılaşma hakları mevcut imar planları ile korunmayan ve bu sebeple yenilenemeyen binalar için; ruhsat tarihli yapılaşma haklarını koruyan imar planı notlarını hazırladık. Şubat 2022 prestiji ile toplam 36 ilçe belediyesinin kendi özel durumlarını da çözecek biçimde hazırladığı plan notlarını meclisimizden geçirdik. 14 ilçede yeni kentsel dönüşüm projelendirme çalışması başlatıldı. 5 ilçede saha çalışmaları ve mahalleli ile görüşmeleri başlattık, uygulama projelerini hazırlıyoruz. Eyüpsultan ilçesinde 24,5 hektarlık alanda çalışmalar yürütülmekte olup bu yıl içerisinde birinci etap konutlarımızın inşaatı başlayacak. İmar planlarına altlık oluşturması için eksik olan mikrobölgeleme çalışmalarını tamamlıyoruz. Marmara kıyısındaki 17 ilçemiz için ise mahalle bazında tsunami risk tahlili ve hareket planı raporlarını hazırlayıp paylaştık.”
‘AMACI DIŞINDA KULLANILDI’
Tut, İstanbul’da uzun yıllardır sarsıntıya karşı hazırlık konusunda en hayli tartışılan şeyin kentsel dönüşüm projeleri ollmasını ise şöyleki kıymetlendirdi: “Maalesef Fikirtepe ve gibisi bir epey makûs uygulama örneği İstanbul’da bulunuyor. Bu örnekler; kentsel dönüşümün, bu vakte kadar paydaşların yüksek kar beklentisi sonucunda, emeli haricinde kullanılmasıyla oluştu. İstanbulluların kentsel dönüşümden asıl beklentisi inançlı, sağlıklı ve sağlam ömür alanları elde etmek olmalı ve bunu talep etmeliler.”
Sarsıntı için alınması gereken sıradan tedbirler ise şu biçimde:
Zelzele öncesinde:
• Binanızın bulunduğu noktanın sarsıntı tehlikesini öğrenin.
• Afet ve acil durum çantanızı hazırlayın.
• Meskeninizde tehlike avı yapın.
• Aile afet ve acil durum planınızı yapın, güncelleyin, uygulayın ve yeniden edin.
• Zelzele daha sonrası buluşma yerinizi belirleyin.
• Size en yakın acil toplanma alanlarının yerini, e-Devlet’ten kolaylıkla öğrenin.
• Su ısıtıcınızı (kombi/termosifon/şofben), buzdolabınızı, fırın ve gaz tertibatını uygun materyallerle duvara ve/veya yere sabitleyin.
• Zelzele öncesi, muhtemel can ve mal kayıplarını önlemek için binanızın yapısında değişiklik yapmayın, yaptırmayın.
• Binanızın yük taşıyan kolon ve duvarlarına müdahale edilmesine müsaade vermeyin.
• DASK, TARSİM ve özel sigortalar ile konutunuzu, aracınızı, işyerinizi, tarım yerinizi, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarınızı afetlere karşı sigortalatın.
Sarsıntı Sırasında:
• Cam, pencere, dışarıya bakan duvar ve kapılardan, aydınlatma tesisatı yahut armatürü üzere üzerinize düşecek her tıp eşyadan uzak durun.
• İnançlı bir yer bulup kapanarak korunun.
• Merdivenlere, asansörlere ya da balkonlara gerçek koşmayın.
• Bina haricinde açık alanda iseniz güç çizgilerinden, başka binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar tabanlarından uzaklaşın.
• Karayolunda seyir halinde iseniz (bina, ağaç, direklerin yanında, üstgeçit altlarında durmaktan sakınarak) inançlı bir yerde yolu kapatmadan, sağa yanaşıp durun.
Sarsıntı daha sonrasında:
• Sarsıntı durduğunda, etrafınıza bakarak etrafınız ve kendi emniyetinizden emin olduktan daha sonra binayı terk edin.
• Kibrit ya da çakmak yakmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın.
• Gaz ve su vanalarını, gaz kokusu yoksa elektrik vanasını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün.
• Afet ve acil durum çantanızı yanınıza alarak toplanma alanına gidin.
• Sarsıntı daha sonrası yardıma gereksinim duyabilecek bebek, çocuk, yaşlı, engelli ve gebelere takviye olun.
• Radyo ve TV üzere kitle bağlantı araçları ile toplumsal medyadan yetkili kurumların size yapacağı ihtarları dinleyin.
• Cadde ve sokakları acil yardım araçları için boş bırakın.
İstanbul genelinde mevcut envantere bakılırsa 1 milyon 166 bin bina bulunuyor. İstanbul’un risk haritasını çıkarmak ve zelzelede ağır hasar alması olası yapıları tespit etmek gayesiyle Süratli Tarama biçimleriyle Bina Tespit Çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmada, mümkün bir zelzelede İstanbul genelinde can kaybına niye olabilecek binaları tespit etmek üzere evvela 2000’dilk evvel inşa edilmiş binalar ele alındı.
BİNA SAYISI KATLADI
bir daha 7.5 büyüklüğündeki senaryo sarsıntısına nazaran yapılan son iddia çalışmalarında 33 ilçede ağır yahut fazlaca ağır hasar alacağı varsayım edilen bina sayısının evvelki çalışmalarda iddia edilen sayıya oranla 1,8 kat; orta hasar alacağı iddia edilen bina sayısının ise 3,3 kat arttığı görülüyor. Sarsıntı denilince en epeyce merak edilen konulardan biri de toplanma ve barınma alanları. AFAD’ın datalarına göre 5 bin 599 Adet Acil toplanma alanı, 130 çadır alanı, 28 hayvan barınağı, 36 kültür ve mali paha tahliye alanı, 197 transfer alanı belirlendi. İBB ve AFAD bu bahiste çalışmalarını sürdürüyor.
Risk İdaresi ve Kentsel Düzgünleştirme Daire Lideri Hasret Tut
‘HAZIR DEĞİLİZ’
Sorularımızı yanıtlayan (İBB) Zelzele Risk İdaresi ve Kentsel Uygunlaştırma Daire Lideri Hasret Tut, “İstanbul sarsıntıya hazır mı?” sorusuna “İstanbul’un en kıymetli gündemlerinden biri zelzele konusu. Sarsıntı gerçeği ve bu gerçek karşısında yapıların güçlendirilmesi ya da yenilenmesi gerektiği kabul edilmekle birlikte geçen uzun mühlet içerisinde ne yazık ki aktif bir çalışmanın yürütülemediğini görüyoruz, maalesef ki sarsıntıya hazır değiliz” karşılığını verdi.
Daire lideri olduğunda karşılaştığı tabloya ve neler yaptıklarına ait ise Tut özetle şu biçimde konuştu: “Şehrin sarsıntıya hazır olması için bir epeyce başlık altında birfazlaca yetkilendirilmiş kurum tarafınca yapılması gereken işler bulunmakta. Binalarını dönüştürmek isteyen lakin bina imal tarihli yapılaşma hakları mevcut imar planları ile korunmayan ve bu sebeple yenilenemeyen binalar için; ruhsat tarihli yapılaşma haklarını koruyan imar planı notlarını hazırladık. Şubat 2022 prestiji ile toplam 36 ilçe belediyesinin kendi özel durumlarını da çözecek biçimde hazırladığı plan notlarını meclisimizden geçirdik. 14 ilçede yeni kentsel dönüşüm projelendirme çalışması başlatıldı. 5 ilçede saha çalışmaları ve mahalleli ile görüşmeleri başlattık, uygulama projelerini hazırlıyoruz. Eyüpsultan ilçesinde 24,5 hektarlık alanda çalışmalar yürütülmekte olup bu yıl içerisinde birinci etap konutlarımızın inşaatı başlayacak. İmar planlarına altlık oluşturması için eksik olan mikrobölgeleme çalışmalarını tamamlıyoruz. Marmara kıyısındaki 17 ilçemiz için ise mahalle bazında tsunami risk tahlili ve hareket planı raporlarını hazırlayıp paylaştık.”
‘AMACI DIŞINDA KULLANILDI’
Tut, İstanbul’da uzun yıllardır sarsıntıya karşı hazırlık konusunda en hayli tartışılan şeyin kentsel dönüşüm projeleri ollmasını ise şöyleki kıymetlendirdi: “Maalesef Fikirtepe ve gibisi bir epey makûs uygulama örneği İstanbul’da bulunuyor. Bu örnekler; kentsel dönüşümün, bu vakte kadar paydaşların yüksek kar beklentisi sonucunda, emeli haricinde kullanılmasıyla oluştu. İstanbulluların kentsel dönüşümden asıl beklentisi inançlı, sağlıklı ve sağlam ömür alanları elde etmek olmalı ve bunu talep etmeliler.”
Sarsıntı için alınması gereken sıradan tedbirler ise şu biçimde:
Zelzele öncesinde:
• Binanızın bulunduğu noktanın sarsıntı tehlikesini öğrenin.
• Afet ve acil durum çantanızı hazırlayın.
• Meskeninizde tehlike avı yapın.
• Aile afet ve acil durum planınızı yapın, güncelleyin, uygulayın ve yeniden edin.
• Zelzele daha sonrası buluşma yerinizi belirleyin.
• Size en yakın acil toplanma alanlarının yerini, e-Devlet’ten kolaylıkla öğrenin.
• Su ısıtıcınızı (kombi/termosifon/şofben), buzdolabınızı, fırın ve gaz tertibatını uygun materyallerle duvara ve/veya yere sabitleyin.
• Zelzele öncesi, muhtemel can ve mal kayıplarını önlemek için binanızın yapısında değişiklik yapmayın, yaptırmayın.
• Binanızın yük taşıyan kolon ve duvarlarına müdahale edilmesine müsaade vermeyin.
• DASK, TARSİM ve özel sigortalar ile konutunuzu, aracınızı, işyerinizi, tarım yerinizi, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarınızı afetlere karşı sigortalatın.
Sarsıntı Sırasında:
• Cam, pencere, dışarıya bakan duvar ve kapılardan, aydınlatma tesisatı yahut armatürü üzere üzerinize düşecek her tıp eşyadan uzak durun.
• İnançlı bir yer bulup kapanarak korunun.
• Merdivenlere, asansörlere ya da balkonlara gerçek koşmayın.
• Bina haricinde açık alanda iseniz güç çizgilerinden, başka binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar tabanlarından uzaklaşın.
• Karayolunda seyir halinde iseniz (bina, ağaç, direklerin yanında, üstgeçit altlarında durmaktan sakınarak) inançlı bir yerde yolu kapatmadan, sağa yanaşıp durun.
Sarsıntı daha sonrasında:
• Sarsıntı durduğunda, etrafınıza bakarak etrafınız ve kendi emniyetinizden emin olduktan daha sonra binayı terk edin.
• Kibrit ya da çakmak yakmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın.
• Gaz ve su vanalarını, gaz kokusu yoksa elektrik vanasını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün.
• Afet ve acil durum çantanızı yanınıza alarak toplanma alanına gidin.
• Sarsıntı daha sonrası yardıma gereksinim duyabilecek bebek, çocuk, yaşlı, engelli ve gebelere takviye olun.
• Radyo ve TV üzere kitle bağlantı araçları ile toplumsal medyadan yetkili kurumların size yapacağı ihtarları dinleyin.
• Cadde ve sokakları acil yardım araçları için boş bırakın.