‘Radikal feminist’ olduğu sebebi öne sürülerek işten çıkarılan Cemre Baytok: İşe iade davası açacağım

bencede

Active member
12 Eki 2020
5,542
0
36
‘Radikal feminist’ olduğu sebebi öne sürülerek işten çıkarılan Cemre Baytok: İşe iade davası açacağım Gülfer Akkaya

Cemre Baytok beş yıldır çalıştığı Boğaziçi Üniversitesi Cinsel Tacizi Tedbire Eğitim ve Takviye Koordinatörlüğü’ndeki (CİTÖK) işinden çıkartıldı. Evvelki idare pandemi devrinde Kısa Çalışma Ödeneği ile süreci devam ettirirken, kayyım Rektör Melih Bulu 2021 Nisan ayında fiyatsız müsaade sonucu verdi. Akabinde rektör yardımcısı Fazıl Lider Sönmez CİTÖK’e attığı birkaç maille bu işin öbür türlü yürütülmesi gerektiğini ve Baytok’un radikal feminist olduğunu belirterek kendisi ile yollarını ayırdıklarını söylemiş oldu.

Koordinatörlüğe yönelik bu müdahalelere karşı Boğaziçi Üniversitesi’nden ve öbür üniversitelerin misal kurumlarından, feminist/kadın hareketinden yansılar gecikmedi.

İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmaya çalışanların Cinsel Tacizi Tedbire Eğitim ve Takviye Koordinatörlüğü üzere kazanılmış alanlar olan üniversitedeki kurumların evvel içini boşaltma, akabinde kapatma uğraşlarından birine bu sefer Boğaziçi Üniversitesi’nde tanıklık ediyoruz.

Koordinatörlüğe müdahalenin de Boğaziçi Üniversitesi’ne yönelik müdahalenin modüllerinden biri olduğunu belirten Cemre Baytok ile koordinatörlükteki tecrübeleri, koordinatörlüğün kurulma ve çalışma sürecini ve işten atılmasına dek biroldukca başlığı konuştuk.

Siz Boğaziçi Üniversitesi Cinsel Tacizi Tedbire Eğitim ve Takviye Koordinatörlüğü’nde (CİTÖK) çalışıyordunuz. Bize birinci vakit içinderda bu koordinatörlüğün maksadı ve ne vakit kurulduğu hakkında bilgi verir misiniz?

CİTÖK, komite olarak 2012’de kuruluyor. 2016’da komitenin tecrübelerine dayanarak, üniversitede cinsel taciz vs. hakkında farkındalık çalışmaları organize edecek ve ilgili konularda gelecek müracaatları yanlışsız biçimde yönlendirecek tam vakitli bir koordinatöre ve bir ofise gereksinim olduğu sebebi öne sürülerek, akademisyenler ve öğrenciler, devrin rektörü Gülay Barbarosoğlu’nun takviyesiyle CİTÖK Ofisi/Koordinatörlüğü’nü kuruyorlar.

Cemre Baytok

‘ÜNİVERSİTELERİN TOPLUMUN DEĞİŞİP DÖNÜŞMESİNDE ÖNCÜ ROLLERİ VAR’

Üniversitelerde CİTÖK üzere merkezler niye olmalı? Kaç üniversitede bu stil çalışan ofisler mevcut? Bu koordinatörlükler içinde uyum var mı?


Üniversiteler, geleceğe dair misyonları olan eğitim kurumları. Toplumun değişip dönüşmesinde öncü rolleri var. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklanan ayrımcı fiillerin, şiddet olaylarının engellenmesinde de bu sebeple sorumlulukları var. CİTÖK üzere üniteler, evvela eşitsiz fiiller karşısında sessiz kalınmaması, maruz kalanların muhatap bulacakları bir fizikî yer olması, gerekli sistemlerin yanlışsız biçimde işletilmesi için elzem. Öte yandan, CİTÖK örneği, bu biçimde bir adres olduğunda, özellikle öğrencilerin sık sık danışıp başvurduğu bir yer olduğunu gösterdi. Üniversitelerde, tıpkı rehberlik merkezi, MEDİKO’lar ya da başka dayanak üniteleri üzere, CİTÖK üzere yerlerin olması gerektiği yalnızca benim beş yıllık tecrübemle bile epeyce görünür durumda. Kaldı ki, Ankara Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, ODTÜ üzere biroldukca üniversitede on yılı aşkın müddettir bu çeşit üniteler mevcut. Son senelerda da bu alanda çalışmak isteyen öğrenci ve akademisyenler ve ünitelerin kuruluşu hızlandı. Şu an otuzun üzerinde bu cins ünite yahut merkez bulunuyor ülkede. Bu ünitelerin çalışanları ile bu alanda faaliyet yürüten akademisyen ve işçinin oluşturduğu CTS Bağlantı Ağı var. Bu ağ da on yılı devirdi. Her sene iki kere düzenlenen çalıştaylarda tecrübe transferi yapılıyor, bir arada çalışma alanları üretiliyor.

Bu uyumun dünyada emsal örnekleri mevcut. Oralarda bu stil çalışmalar hangi evrelerde?

Dünyadaki örneklerde, bu çeşit üniteler, üniversite idareleri tarafınca kurumsal takviye bakılırsan, üniversitenin idari şemasına resmi olarak entegre edilmiş, ofisleri ve çalışanları olan üniteler. Ekseriyetle ombudsmanlık üzere işleyen, öğrenci yahut öbür üniversite mensupları için oluşturulmuş dayanak sistemlerinden bir tanesi olarak kabul görmüş. ötürüsıyla da esaslı bir üniversitede şahısların değişmesi ile bu yapıların ortadan kalkması beklenemez.


‘DÜNYADA TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİN SAĞLANMASINA DAİR YÜKSELEN BİR TALEP VAR’

CİTÖK başından itibaren nasıl bir yol kat etti, nasıl bir tecrübe elde etti ve akademi, toplum ve feminist uğraş açısından baktığınızda ne çeşit kazanımlar sağlandı?


CİTÖK Ofisi, kurulması ve bilinmeye başlamasıyla başta öğrenciler ile bağlantısı yardımıyla bu alanda var olan düzeneklerin işlerliğini sağlaması ve cinsel taciz vb. fiillerin önlenmesine dair hakların, yapılabileceklerin bilinmesi açısından hayli yol kat etti. Beş yıllık tecrübem kararında, üniversite üzere kurumsal ve kamusal açıdan toplumda değerli bir yer kaplayan ve genç kuşağın çoğunlukta olduğu bir yerde toplumsal cinsiyet eşitliğine dair epeyce fazla soru ve bilgilenme gereksinimi olduğunu deneyimledim. Burada, dünyada ve ülkede yükselen feminist şuurun de fazlaca tesiri var olağan olarak. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına dair yükselen bir talep var ve CİTÖK üzere üniteler de bu açıdan kritik değerde.

Ofisin açılması üniversitede cinsel şiddetle uğraşta kazanımlar sağladı mı? Bu hususta yeni bir durum yarattı mı?

Az evvel buna değinmeye çalıştım fakat, temel olarak bu alandaki sessizliği kırmak ve soruna kurumsal bir karşılık üretmenin en değerli kazanım olduğunu söyleyebilirim.

2016 yılından 2021 yılı nisan ayına dek kurulun koordinatörlüğünü yürütüyordunuz. Bu süreçte üniversitede rastgele bir sıkıntılarla karşılaştınız mı? Nasıl bir ortamda çalışıyordunuz? Koordinatörlüğün üniversite için nasıl bir manası vardı?

YÖK 2015’te tüm üniversitelere Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tavır Evrakı göndermişti. Bu evrakta bu cins üniteler ve bu alandaki faaliyetler teşvik ediliyordu. O yüzden 2016, 2021’e kıyasla bu alandaki çalışmaların farklı bölümlerce de desteklendiği bir periyottu. Lakin üniversiteler de toplumun bir modülü olduğu için bu biçimde bir ünitenin elzemliğini destekleyenler kadar bu çalışmaları azımsayanlar yahut dirençle karşılayanlar da (akademisyenler de dahil olmak üzere) elbette oldu. bundan evvelki idareden kurumsal takviye almakta zorlandık. Koordinatörün konumunun garantili bir konum olmasını tekraren talep ettik, maalesef olmadı. Bu da Melih Bulu idaresinin garantisiz bir konumu birinci maksatlarından biri haline getirmesini kolaylaştırdı. bir daha de olağan ki belirtmem gerekir ki, öğrenciler ve akademisyenlerin birçok için CİTÖK tecrübesine sahip çıkılan ve vazgeçilemez görülen bir yapı.

‘REKTÖR YARDIMCISI ‘RADİKAL FEMİNİST’ OLDUĞUM TESPİTİYLE YOLLARINI AYIRDIKLARINI BELİRTTİ’

İşinize niye ve nasıl son verildi? Basına yansıyan evvel Boğaziçi Üniversitesi’ne atanan kayyım Rektör Melin Bulu fiyatsız müsaadeye çıkartılmanızı istedi. Akabinde Fazıl Başkan Sönmez tarafınca “cinsel tacizi önlemenin tam vakitli mesai gerektirmediği” mazeretiyle işten çıkarıldığınız formunda. bu biçimde mi oldu?


Pandemi başlayınca evvelki idare periyodunda evvel Kısa Çalışma Ödeneği’ne maaşım bağlandı. Nisan 2021’de ise atanan Melih Bulu idaresi beni fiyatsız müsaadeye çıkardı ve dahası rektör yardımcısı, CİTÖK’ün kurumsal randevu ve dayanak mailini benden alarak kendi sekreterine verdi. Mayısta rektör yardımcısı Fazıl Lider Sönmez CİTÖK’e attığı birkaç mailde bu işin diğer türlü yürütülmesi gerektiğini, aklında yarı vakitli klinik psikolog çalıştırmak olduğunu ve benim ile “radikal feminist” olduğum ve “ifşa, dışlama ve linçi disiplin süreçlerine alternatif yasal bir formül olarak gördüğüm” tespitlerine dayanarak “yollarını ayırdığını” belirtiyor. Bundan iki ay daha sonra, temmuz sonunda ise, bu alanda “tam vakitli mesaiye gereksinim olmadığı” öne sürülen nedeni ile işten çıkarıldım.


Cinsel tacizi önlemenin tam vakitli mesai gerektirmemesi ne demek sizce?

En sıradan sözle, bu işi profesyonel ve kurumsal bir iş olarak tanımamak demek. Dahası, CİTÖK’ün on yıla yakın tecrübesini de saymamak demek. Nihayetinde, bu alanda emeği olan onlarca insan, yıllar evvel, bu ofisin kurulması ve tam vakitli bir koordinatörün çalışması gerektiğinde ve çalışma prensiplerinde hemfikir olmuştu. Bunun alandaki tecrübeye dayalı ve uzmanlık içeren bir karar olduğu da CİTÖK Ofisi’nin model alınan bir yer haline gelmesinden de anlaşılabilir.

CİTÖK’ü vaktin rektörü Gülay Barbarosoğlu gereksinim var diye kurmuş, artık ise iki erkek muhtaçlık yok diyerek adım adım etkisizleştirmiş. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Tesadüf olmadığı açık. Gülay Barbarosoğlu o devir, hem kurulun tecrübelerine ilgi göstermiş ve hak vermiş birebir vakitte milletlerarası örnekleri takip ederek bu biçimde bir ofisin gerekli olduğuna karar vermişti. Atanan Melih Bulu idaresi ise CİTÖK’e sormadan ve üniversite bileşenlerine müracaattan ofisi işlevsizleştirmeyi benimsedi.

Üniversite bu bahiste bir şey yaptı mı? Üniversitedeki benzeri üniteler bu bahiste hal aldılar mı?

Boğaziçi Üniversitesi’nin ocak ayından beri ortasında bulunduğu sürecin bir modülü bu gelişmeler. O yüzden elbette öğrenciler ve akademisyenler bu ofise sahip çıkarak hareket ve açıklamalar yaptılar, idareye itirazlarını tekraren ilettiler. Feministlerin dayanışma aksiyonları aslına bakarsan basına yansıdı.

CİTÖK şu anda etkin mi?

Komite faal ve süreci takip ediyor. CİTÖK’ün kurumsal ve randevular için kullanılan mail adresi de komiteye iade edildi.

İşten çıkartılırken yasal haklarınızı alabildiniz mi? Şu an talepleriniz nelerdir?

Kontratımı feshettikleri için tazminatımı ödediler. İşe iade davası açacağım.

Her ne kadar yasal olarak süreç tamamlanmadıysa da Cumhurbaşkanı Erdoğan hukuksuz bir biçimde “İstanbul Sözleşmesi’nden çıktık” demişti. İktidar tarafınca bilhassa son senelerda bayanların kazanımları budanmaya çalışılmakta. Boğaziçi Üniversitesi’nde işinizden olmanızın kayyım Rektör Bulu vaktinde olması da bir daha birebir siyasetin devamı olabilir mi? İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmaya çalışılması ile CİTÖK’te tam vakitli çalışmaya muhtaçlık yok denmesi içinde sizce de bu biçimde bir münasebet kurulabilir mi?

İstanbul Sözleşmesi’nden çıkıldığı bu bağlam elbette CİTÖK Ofisi’nin başına gelenleri de açıklıyor. Lakin bugün üniversitelerde bu cins üniteler milletlerarası akademik endekslerde en yüksek puanları getiren yerlerden. Bu, idareler tarafınca da biliniyor. Bu sebeple, bu ofis de yılların kazanımları kararı şekillenen tecrübeden ve buna yer olan feminist perspektiften arındırılarak sürdürülmeye çalışılıyor.

Kayyım Rektör Bulu nihayet bakılırsavinden alındı. Ofisin bir daha etkin çalışmaya başlaması mümkün mü? Bunun için kimler, neler yapılmalı?

Ofisin hak ettiği biçimde bir daha çalışabilmesi için ofise sahip çıkılmaya devam edilmesi gerekiyor. Bunun için de hem kurulun çalışmalarını sürdürmesine birebir vakitte tüm üniversite mensuplarının takviyesine gereksinim var.

Uyumun fiilen kapatılmasının üniversiteye nasıl bir tesiri olur?

Daha evvel belirttiğim üzere, CİTÖK Ofisi tecrübesi üniversite ortasında, üniversiteler içinde ve sivil toplumda konuşulan, paylaşılan, örnek alınan bir tecrübe olmuştu. Güzel çalışan, üretmek isteyen, amaçları olan bir yerin kapatılması üniversite açısından olağan olarak epey büyük bir kayıp.

Kendinizi nasıl hissediyorsunuz?

yılların tecrübesinin bir iki kişinin zirveden sonucuyla ortadan kaldırılması kabul edilebilir bir şey değil şüphesiz. Lakin bu alanda kat edilen yol o kadar fazla ki, bunu ortadan kaldırmak mümkün değil. Özellikle şiddetin önlenmesi ve eşitliğin sağlanması için gayret eden kesitlerin yan yana gelip bu tarafta çalışmalarını yürütmeye devam edecekleri de bu yüzden aşikar.