Orhan Pamuk: Sedat Peker’in lisana getirdiği rezaletleri bir ailenin içine koyarsam işte buradan bir roman çıkabilir Nobel ödüllü muharrir Orhan Pamuk, organize cürüm örgütü başkanı olduğu nedeni öne sürülerek aranan Sedat Peker’in yaptığı paylaşımların muharriri kışkırttığını belirterek “Herkes üzere ben de Sedat Peker görüntülerini, tweet’lerini takip ettim ve bu tweetlerin, görüntülerin yaşadığı dünyayı hayal ettim. Sedat Peker’in lisana getirdiği rezaletleri bir ailenin içine koyarsam işte buradan bir roman çıkabilir” dedi.
Bianet’ten Nadire Mater’e konuşan Orhan Pamuk’un söyleşisinden bir kısım şu biçimde:
Müellifi neler kışkırtıyor?
Her şey müellifi kışkırtır. Ben kışkırtma yerine ilham derdim. Kışkırtma deyince çabucak siyasi bir şey anlaşılıyor, kural değil natürel. Natürel ki siyasal şeylere de yetişmek isterim. Ya da örneğin bir yerde yangın haberi okurum, eski Osmanlı periyodunda yangında geçmiş bir roman düşünmeye başlarım ya da geçenlerde herkes üzere ben de Sedat Peker görüntülerini, tweet’lerini takip ettim ve bu tweetlerin, görüntülerin yaşadığı dünyayı hayal ettim.
Bu dehşetli olayları olağan kabul eden aileleri, insanları ya da sabah kalkıp bütün aile bunu izleyen insanları… Makûs beşerler değil, sizin bizim üzere olağan beşerler hayal ettim. İşte bir roman düşünmeye başlıyoruz. Bütün aile bir sabah kalkıp görüntü izleyecek. bu biçimde şeyler kışkırtır insanı fakat daha sonra biraz düşünürseniz, yok bunlarla ilgili çabucak bir roman yazmak istemem, zira aktüel olur, o güncellikte geçip sarfiyat üç gün daha sonra, bu sefer sizin romanınız havada kalır. Şimdiki şeyi fazla kovalamam. Her şey kışkırtır beni.
Nasıl yazıldı epey kitap, nasıl seçildi bu denli bahis? Türkiye yenisiyle Türkiye–Osmanlı tarihi ne kadar kışkırtıcı?
hiç bir şey bir gecede olmadı. 48 yıldır husus seçiyorum. Bir mevzuyu seçiyorsunuz, senelerca inceltiyorsunuz. Birinci başlarda kışkırtma sözüne gençliğimde daha yakındım. Zira yıllar evvel seçtiğim, damıttığım, detay topladığım mevzular yoktu çabucak hemen. Bir şey beni kışkırtınca çabucak o mevzuyu yazabilirdim.
Artık ise her şey senelerca dinleniyor. Sırada yazmak istediğim bir hayli roman var. örneğin bir roman düşünüyorum artık, ismi Kâğıt Oynayanlar… Dört kişi kâğıt oyunu oynuyorlar, onların ortalarındaki münasebet. Paradokslar, çelişkiler, samimiyetsizlikler ve kimsenin fark etmediği şeyler ilgilendirir beni.
örneğin Benim Adım Kırmızı’ya bakalım. İslam’da fotoğraf yapma yasağı vardır, bilhassa Sünni İslam’da fazlaca uygulanmıştır. Öte yandan da bütün 16. ve 17. yüzyıl İran fotoğrafında fazlaca yinelanan temalardan biri, bir resme bakarak bir insanın hızına âşık olmak, daha sonra hayatta da onu görmektir. halbuki bu biçimdelar Müslümanlar bir insanın hızını kimlik üzere tanıtabileceği kadar âlâ yapamıyorlardı. Fakat bunu yapamamalarına karşın bu kıssayı fazlaca kullanıyorlardı. Bu örneğin değişik bir paradokstu.
Bu cins paradokslara sinirlendiğim için bu mevzuda roman yazmak istiyorum. Bu cins temalara gelince daima hepimizin tanıdığı bir aileyi düşünürüm. Bunları birleştirmek isterim. Aileler güya olağanlık, olağanlık, olağan kabul etme deposudur benim için. Sedat Peker’in lisana getirdiği rezaletleri bir ailenin içine koyarsam işte buradan bir roman çıkabilir. Bu nasıl mümkün oluyor? bu biçimde birbiriyle çelişkili şeyleri kimi vakit bir gazetede, kimi vakit birinin anlattığı öyküde bir paradoksu keşfederim.
SÖYLEŞİNİN TAMAMI
Bianet’ten Nadire Mater’e konuşan Orhan Pamuk’un söyleşisinden bir kısım şu biçimde:
Müellifi neler kışkırtıyor?
Her şey müellifi kışkırtır. Ben kışkırtma yerine ilham derdim. Kışkırtma deyince çabucak siyasi bir şey anlaşılıyor, kural değil natürel. Natürel ki siyasal şeylere de yetişmek isterim. Ya da örneğin bir yerde yangın haberi okurum, eski Osmanlı periyodunda yangında geçmiş bir roman düşünmeye başlarım ya da geçenlerde herkes üzere ben de Sedat Peker görüntülerini, tweet’lerini takip ettim ve bu tweetlerin, görüntülerin yaşadığı dünyayı hayal ettim.
Bu dehşetli olayları olağan kabul eden aileleri, insanları ya da sabah kalkıp bütün aile bunu izleyen insanları… Makûs beşerler değil, sizin bizim üzere olağan beşerler hayal ettim. İşte bir roman düşünmeye başlıyoruz. Bütün aile bir sabah kalkıp görüntü izleyecek. bu biçimde şeyler kışkırtır insanı fakat daha sonra biraz düşünürseniz, yok bunlarla ilgili çabucak bir roman yazmak istemem, zira aktüel olur, o güncellikte geçip sarfiyat üç gün daha sonra, bu sefer sizin romanınız havada kalır. Şimdiki şeyi fazla kovalamam. Her şey kışkırtır beni.
Nasıl yazıldı epey kitap, nasıl seçildi bu denli bahis? Türkiye yenisiyle Türkiye–Osmanlı tarihi ne kadar kışkırtıcı?
hiç bir şey bir gecede olmadı. 48 yıldır husus seçiyorum. Bir mevzuyu seçiyorsunuz, senelerca inceltiyorsunuz. Birinci başlarda kışkırtma sözüne gençliğimde daha yakındım. Zira yıllar evvel seçtiğim, damıttığım, detay topladığım mevzular yoktu çabucak hemen. Bir şey beni kışkırtınca çabucak o mevzuyu yazabilirdim.
Artık ise her şey senelerca dinleniyor. Sırada yazmak istediğim bir hayli roman var. örneğin bir roman düşünüyorum artık, ismi Kâğıt Oynayanlar… Dört kişi kâğıt oyunu oynuyorlar, onların ortalarındaki münasebet. Paradokslar, çelişkiler, samimiyetsizlikler ve kimsenin fark etmediği şeyler ilgilendirir beni.
örneğin Benim Adım Kırmızı’ya bakalım. İslam’da fotoğraf yapma yasağı vardır, bilhassa Sünni İslam’da fazlaca uygulanmıştır. Öte yandan da bütün 16. ve 17. yüzyıl İran fotoğrafında fazlaca yinelanan temalardan biri, bir resme bakarak bir insanın hızına âşık olmak, daha sonra hayatta da onu görmektir. halbuki bu biçimdelar Müslümanlar bir insanın hızını kimlik üzere tanıtabileceği kadar âlâ yapamıyorlardı. Fakat bunu yapamamalarına karşın bu kıssayı fazlaca kullanıyorlardı. Bu örneğin değişik bir paradokstu.
Bu cins paradokslara sinirlendiğim için bu mevzuda roman yazmak istiyorum. Bu cins temalara gelince daima hepimizin tanıdığı bir aileyi düşünürüm. Bunları birleştirmek isterim. Aileler güya olağanlık, olağanlık, olağan kabul etme deposudur benim için. Sedat Peker’in lisana getirdiği rezaletleri bir ailenin içine koyarsam işte buradan bir roman çıkabilir. Bu nasıl mümkün oluyor? bu biçimde birbiriyle çelişkili şeyleri kimi vakit bir gazetede, kimi vakit birinin anlattığı öyküde bir paradoksu keşfederim.
SÖYLEŞİNİN TAMAMI