Omurga yaraları

SeviYorum

New member
19 Eki 2020
720
0
0
Omurga yaraları Spinal travmalar yüksek mortalite ve morbidite oranları ile seyreden ve sonuçları ile bireyi ve toplumu etkileyen travmatik lezyonların
başında gelmektedir.

Kısa müddette ve gerçek müdahalenin prognozu etkiliyor olması, hastanın tetkik ve tedavisinin kâfi olarak yapılabileceği merkezlere muhtaçlık duyulmuş ve bu maksatla kimi ülkelerde spinal travma merkezleri kurulmuştur.

Bu merkezlerde spinal travmalı hastalara birinci müdahalenin daha süratli ve standardize yapılabilmesi değerlidir. Tarihçesi epeyce eskilere dayanan bu faydalanmalar sanayi çağına paralel olarak artan trafik ve iş kazaları, yüksekten düşme, endüstriyel faydalanmalar, ateşli silah faydalanmaları, spor faydalanmaları niçiniyle sıkça görülmektedir. ABD’de bir milyonda 30 kişi spinal travma riski altında olduğu kabul edilmektedir.

Spinal travmalar ergenlerde daha yüksek oranda görülür.Ortalama yaş 33.5 olarak literatürde belirtilmiştir. Erkek bayan oranı 4 de 1’dir.En
kıymetli sebep trafik kazalarıdır.

ABD’de yılda 1000.000’de 30 oranında kişinin spinal travma riski taşıdığı kabul edilmektedir. görülmektedir .Günümüzde artan trafik kazaları yanında ,iş kazaları ve yüksekten düşme kararı vertebra kırıklarında artış sözmevzusudur. Literatürde vertebra zedelenmeleri 15-34 yaş ortası erkeklerde sık rastlandığı bildirilmektedir.

Çalışmamızda da en sık 13 (%30.2) hasta ile 15-30 yaş ortası olgularda vertebra zedelenmesi gözlendi. Spinal travmaların en sık sebebi trafik kazalarıdır. Hagen ve ark’nın yaptıkları bir çalışmada, düşmeler %45, motorlu taşıt kazası %35 olarak bildirilmiştir.

Burney ve ark’nın yaprığı çalışmada taşıt kazası %40,düşmeler %20,ateşli silah faydalanmaları %13.6 olarak bildirilmiştir. Meyer ve ark spinal travma niçinlerini trafik kazaları %42, düşmeler % 22.8 olarak bildirmişlerdir. Çalışmamızda ise faydalanma düzenekleri incelendiğinde yüksekten düşmeler %60.4, trafik kazaları % 34.8 ve suya dalma % 4.6 oranda bulunmuştur.

Literatürdeki çalışmalardan görüldüğü üzere yüksekten düşmeler ve trafik kazaları en sık karşılaşılan travma niçinleridir. Hagen’in
çalışmasında olduğu üzere çalışmamızda düşmeler birinci sırada yer almıştır. Etyolojinin bölgeler ve ülkeler ortası farklılıklar gösterdiği
görülmektedir.

Bölgenin coğrafik yapısı ve sosyoekonmoik niçinleri yüksekten düşme olgularının birinci sırada görülmesini açıklayabilir.

Hagen ve ark’nın 238 hastayı içeren serilerinde etkilenen bölgelere nazaran dağılım incelendiğinde % 50 servikal, %33 torasik, %18
lomber bölgedeki vertebranın zedelendiği bildirilmiştir.

Meyer’in 2195 olgusundan 1372’si (%61) servikal bölgededir (7). Çalışmamızda %60.4 servikal ,%23.2 torakal ve %16.4 ile lomber bölgedeki vertebraların etkilendiği görüldü.Hagen ve Meyer’in çalışmalarında olduğu üzere çalışmamızda birinci sırada servikal bölgedeki travmalar yeralmaktadır. Alker’in yaptığı bir çalışmada 312 servikal vertebra kırığından %22’si , Bucholz’ın 112 olgusundan %21 üst servikal bölgede olduğu saptanmıştır. Bizim serimizde olguların 11’i (%42.3) üst servikal ,15’i (%57.69) alt servikal bölgede patoloji vardı.

Spinal kanalın en hareketli segmentleri ( C4,C5,C6, T12, L1,L2) olduğundan injüri riski bu segmentlerde pek yüksektir.

İnjürilerin %10’u servikotorasik bölgede meydana gelir. Torakal bölgede spinal kanal daha dar olup, vertebralar fixe olup, toraks kafesi ile
eklemleşir, injüri olabilmesi için daha büyük kuvvet gerekir. Torakolomber bileşke daha hareketli olduğundan ikinci çoğunlukla injüriler bu
bölgede görülür.

Meyer akut spinal faydalanmalı olgular serisinde %42.9 oranında multıpl travma olduğunu bildirmiştir. Apuzzo ve ark. 45 olguluk
serilerinde olguların %17.8’inde serebral kotüzyo , % 9.8’inde kraniyal fraktür, % 4.4 ünde pulmoner, %4.4’ünde abdominal faydalanma
olduğunu bildirmişlerdir(14).Bizim olgularımızın; %6.9 serebral lezyon , %11.6 toraks patolojisi, %2.3 multipl extremite fraktürü varken
%79 ek bir patoloji yoktu.

Birinci muayenede saptanan spinal kord faydalanması tiplerinin oranları Zileli ve arkadaşlarının 1989 yılında Ege bölgesinde yaptıkları
çalışmada:bulgu yok (%32),tetraplejik(%10),tetraparetik(%10),paraplejik(%13),paraparezik(%6),kauda equina lezyonu(%12)(15)iken
çalışmamızda bu oranlar: ( %4.6) paraparezi,(%16.2)parapleji,(%11.6) kuadripleji , 29 olguda (%67.4) nörolojik defisit yok biçiminde idi.

Amerika’da motorlu taşıt kazaları kararı medulla spinalis faydalanmaları kararı yılda 6000 kişinin öldüğü rapor edilmiştir.Burney
ve ark çalışmasında spinal faydalanmalı hastaların hastane mortalitesi %17 olarak bildirilmiştir(10).1999 yılında KTÜ Birinci ve Acil Yardım
Anabilm Kısmında yapılan epidemiyolojik bir çalışmada; 651 travma hastasının 39’u(%6) spinal travma olup mortalite % 5.1 olarak
bulunmuş idi . Bu çalışmada ise mortalite % 6.9 olarak bulundu.

Spinal travmalar yüksek morbidite ve mortalite ile seyreden toplumu etkileyen travmatik lezyonların başında gelmektedir. Hastanın
kısa müddette acil olarak stabilizasyonu sağlanarak ileri bir merkeze transportu gerekmektedir. Spınal travmadan şüphelenilen tüm

hastaların nörolojik muayenesi yapılmalı radyolojik tetkikleri yapılmalı immobilizsyonu sağlanmalı ve ek patolojiler var ise bunlara yönelik
tedaviler uygulanmalıdır.

Omurga operasyonlarından daha sonra dikkat edilmesi gerekenler

Rastgele bir sebeple omurga operasyonu olan hastamızı bekleyen ve unutmaması gereken bilgiler şunlardır;

hiçbir yapılan cerrahinin yaradılıştan gelen beden yapısını sağlaması mümkün değildir. Yapılan cerrahi sizin hasılatınız ve
mutluluğunuz ve geleceğiniz için yapılmıştır.

Size yapılan omurga cerrahisinin hedefi yaradılıştan gelen beden yapısına yakın işlev nazarann bir sistem oluşturulmasıdır.
Sonuçta omurga cerrahisinde yaradılıştan gelen beden yapısına dışardan yerleştirilen enstrumantlar konulmaktadır.

Bu enstrumantların sayısı ve çeşidi var olan sıkıntıya bakılırsa değişmektedir. Bu enstrumanatların bedene ahenk sağlaması gereklidir. Örneğin bir diş dolgusunda bile alışma mühletinin olması üzere. Enstrumantların bedene alışma mühleti 6 ayla 1 yıl içinde değişmektedir.

Omurga cerrahisinde de tüm tedavi usullerinde olduğu üzere hasılatlar yanında kayıplarda kelam konusudur.Önemli olan karın
büyüklüğü olmalıdır.

Omurga cerrahisinde hastalarımızın en hayli şikayet ettikleri bahisler;

1.Hareketlerimi istediğim üzere yapamıyorum: Yapılan ameliyatın düzeyine nazaran değişmek üzere omurga ameliyatlarında hareket
kısıtlılığı ortaya çıkar. Bu hareket kısıtlılığının derecesi kabaca yapılan her omurga segmenti için yaklaşık %5 olmaktadır. Aslında var
olan omurga sıkıntıları hastalarda omurga operasyonu yapılmamış olsa da hareketlerini istediği üzere yapma meselesini
kesinlikle taşımaktadır. Lakin omurga cerrahisinde kar ağrının ortadan kaldırılması ve gelişmiş ve gelişmesi mümkün hudut kayıpların
önüne geçilmesidir.

2.Otururken batma hissediyorum, tartı varmış hissediyorum: Bu üzere şikayetler enstrumantlara bedenin alışma sürecinde olan
rahatsızlıklardır. Şunu unutmamak gerekir bu enstrumantlarla vakit geçitkçe alışacak ve bedeninizin bir kesimi olarak kabul
edeceksiniz.

3.Düştüm platinlerim kayar, kırılır tasası: Yoluna uygun yerleştirilmiş platinlerin küçük haretlerle kayması ve kırılması mümkün
değildir. Fakat yaşlı hastalarda ilerleyen kemik erimesi kelam konusu olduğunda platinlerde hareketlenme gelişebilir. Ağır kazalarda
yahut darbelerde platinlerde kırılma olabilir. Bilindiği üzere her unsurun makul bir dayanma gücü vardır. Mühlet geçtikçe metaller yorulur.
Buna metal yorgunluğu ismi verilir.

4.Belime takılan platinlerin muhakkak bir müddetden daha sonra alınması gerekliymiş: Belinize koyulan enstrumantlar beden tarafınca kabul edilen
materyallerdir. Sizde var olması sakınca oluşturmaz. Lakin gerek hastanın ruhsal yapısı enstrumantların varlığına müsaade vermiyorsa
gerekse var olam sorun kemiklerle güçlendirilmişse 2 yıldan daha sonra platinler alınabilir.

5.Platinli operasydaha sonrasında bir daha tıpkı problemler gelişebilir mi? Belinize koyulan enstrumantlar belli bir segmenti denetim altında meblağ
lakin bu segmentlerin üstündeki ve altındaki segmentler için müdafaa sağlamaz. Yani hasta olarak tarafınızın bu cins ameliyatlardan
daha sonra kendinize itina göstermeniz, kendinizi müdafaanız, doktorunuz ile diyalog ortasında bulunmanız gerekmektedir.

Omurga operasyonlarında gelişebilecek problemler

Omurga operasyonları güç ve deneyim gerektiren operasyonlardır. Omurga operasyonları riskli ameliyatlardır. Bu riskler yapılacak omurga
sıkıntısına ve genişliğine bakılırsa farklılıklar göstermektedir. Yapılacak omurga segment sayısı arttıkça çıkabilecek problemler artmaktadır.

Skolyoz ve kifoz cerrahisinde riskler daha fazla ve çıkabilecek komplikasyonlar epeyce daha fazladır.Bu gelişebilecek erken yahut geç
periyot komplikasyonlar bu cerrahinin uygulanması gerektiren tüm hastalarda gelişebileceği üzere bu cerrahiyi uygulayan tüm omurga
cerrahlarında da gelişebilir. Bundan dolayı doktorunuzla kore olmanız ahenk ortasında tıpkı istikamette hareket etmeniz kıymetlidir.

Omurga cerrahisinde erken periyot komplikasyonları

1. Vidaların malpozisyonu: yani vidaların uygun yere yerleştirilememesi. Yani vidaların omurga ortasında değil etrafında yerleşim
göstermesi.yeniden ameliyat riski taşır

2. Hudut zedelenmeleri: Vidaların seyri boyunca sonda bacağa giden sonlarda meydana gelen zararlanmalar.Seviyeye nazaran değişmek
üzere motor ve duyu arazları gelişebilir.

3.Vidaların omuriilik zarını zedelemeleri ve Beyin omurilik Sıvı kaçaklarının meydana gelmesi. yeniden operasyon riski taşıyabilir.

4.Omurilikte zararlanmaların oluşmasıFelç riski taşır. yine operasyon gerektirebilir.

5.Sinir kanallarında sıkışıklık meydana gelerek operasydaha sonrasında ağrıların artması.yine operasyon riski taşır.

6.Yara yeri enfeksiyonları:Yaranın açılmasını gerektirir:

7.İmplant enfeksiyonları .İmplatın çıkarılmasını gerektiririr.

Omurga cerrahisinde geç devir komplikasyonları

1.Vidaların yerinden kayması ekseriyetle sebebi vakit ortasında gelişen osteoforz yahut şiddetli travmalardır.

2.Vidaların kırılması Metal yorguluğuna yahut düzeyine uygun kalınlıkta vida yerleştirilmemesine yahut enstrumant sisteminin kalitesine
bağlıdır.

3.Rodların yerinden kayması Vidaları bağlayan sistemlerin metal yorgunluğuna, travmalara yahut sistemin kalitesine bağlıdır.

4.Enstrumant uygulanan segmentin üzerinde fıtık yahut kaymanın gelişmesi Hastanın dikkatsiz ve özensiz davranmasına, travmalara
bağlıdır.

5.Enstrumant uygunan segmentin altında fıtık yahut kaymanın gelişmesi Hastanın dikkatsiz ve özensiz davranmasına ve travmalara
bağlıdır.

Omurga operasyonları

Omurga operasyonları Beyin ve Hudut Cerrahisi içersinde uygulanılan operasyonlardır. Omurga bedenin yükünü karşılayan bacaklara
ileten bir değerli bir yapıdır. Omurga bununla birlikte makul hareketliliğe müsaade veren bir yapıdır. Omurgadaki kimi gelişen sıkıntılar mekanik
Ağrılara yol açarken birtakım gelişen meseleler hem mekanik hemde sinirsel ağrılara yol açar. Omurgadaki sorun ne olursa olsun
gelişen ağrılar toplumsal, cinsel, ailesel, işsel ömrü engelleyen meseleler oluşturabilirler.

Omurgada ne üzere meseleler olabilir?

Omurgada kaymalar olabilir, omurgada kırıklar olabilir, omurgada eğrilikler kifoz yahut skolyoz olabilir. İşte bu sıkıntılar derecelerine tespit
edilme yaşına bakılırsa müdahale gerektirebilirler. Omurgada yapılan müdahalelere bağlı gelişebilecek sıkıntılarda kelam konusudur.

Örneğin bel bölgesinde 3 düzey üzerinde omurilik kanal darlığı olan bir hastaya yapılması gerekli olan bir cerrahi durumunda omurgada
kayma,kırık,kifoz ve skolyoz olmasada omurga cerrahisi planlanmaktadır. Örneğin 3 düzey lomber disk hernisi yapılacak bir olguya
yapılacak cerrahiye bağlı olmak üzere omurga cerrahisi planlanabilmektedir.

bir daha tıpkı biçimde omurgada kayma var lakin cerrahi boyutlarda değil lakin bel fıtığı var ve müdahale gerekiyor yapılacak cerrahinin
kaymayı artırabileceği düşünülerek omurga operasyonları düşünülebilmektedir.

Omurga operasyonlarında gaye omurgadaki dizilimi sağlamak en azından ilerlemesini engellemektir.