Kemal Gözler: Milletlerarası andlaşmaların Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bitmiş oldurilmesi Anayasaya alışılmamış Anayasa Hukuku profesörü Kemal Gözler, www.anayasa.gen.tr sitesinde yayınladığı “İstanbul Kontratının feshine ait Danıştay sonucu hakkında eleştiriler” başlıklı yazısında, Danıştay’ın İstanbul Mukavelesi’nin fesheden Cumhurbaşkanı kararnamesinin yürütmesinin durdurulmasına dair başvuruyu reddetmesini kıymetlendirdi.
sonucu yanlış bulduğunu belirten Gözler, “Kanımca, karar, yani çoğunluk görüşü yanlış, karara karşı yazılan iki farklı muhalefet şerhi doğrudur.
Danıştay Onuncu Dairesinin çoğunluk üyeleri tarafınca yazılmış sonucun ana metninde öbür konulara değiniliyorsa da, bu davada temel sorun, milletlerarası andlaşmaları feshetme ytesirinin bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenip düzenlenemeyeceği meselesinden ibarettir” tabirlerini kullandı.
sonucun münasebetlerini eleştiren Gözler, Anayasa’da milletlerarası mutabakatların feshine dair bir düzenleme olmamasının, fesih ytesirinin Cumhurbaşkanı sonucuyla kullanılabileceği manasına gelmediğini belirtti. Fesih ytesirinin cumhurbaşkanına anayasa yahut kanunla verilebileceğini belirten Kemal Gözler’in yazısının bir kısmı şöyleki:
“Kanımca Anayasa, m.104/17’deki altı koşulu başka ayrı incelemeye gerek kalmaksızın, yalnızca birinci koşul bakımından dahi milletlerarası andlaşmaların
– onaylanması,
– yayınlanması,
– yürürlüğe konulması,
– yürürlük tarihinin tespit edilmesi,
– uygulama alanının değiştiğinin tespit edilmesi,
– bitmiş oldurilmesi,
– uygulanmasının durdurulması
üzere bahislerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesinin Anayasaya muhalif olduğu söylenebilir. Zira 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanarak Cumhurbaşkanınca onaylanan, yayınlanan, yürürlüğe konulan, yürürlük tarihi ve uygulama alanı tespit edilen, bitmiş oldurilen, uygulaması durdurulan milletlerarası andlaşma, Türk hukukunda kanun kıymetindedir (hatta temel hak ve özgürlüklere ait olanlar kanun üstü değerdedir). Hâliyle bunların yapılması, yürütme yetkisine ait değil, yasama yetkisine ait bir konudur, ötürüsıyla Anayasa, m.104/17, birinci cümle uyarınca, bu mevzular, yürütme yetkisine ait olmadıkları için, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesi yasak olan alanda bulunur. Bunların Anayasayla yahut 244 sayılı Kanunun mülga birinci dört hususunda olduğu üzere kanunla düzenlenmesi gerekirdi.”
YAZININ TAMAMI
sonucu yanlış bulduğunu belirten Gözler, “Kanımca, karar, yani çoğunluk görüşü yanlış, karara karşı yazılan iki farklı muhalefet şerhi doğrudur.
Danıştay Onuncu Dairesinin çoğunluk üyeleri tarafınca yazılmış sonucun ana metninde öbür konulara değiniliyorsa da, bu davada temel sorun, milletlerarası andlaşmaları feshetme ytesirinin bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenip düzenlenemeyeceği meselesinden ibarettir” tabirlerini kullandı.
sonucun münasebetlerini eleştiren Gözler, Anayasa’da milletlerarası mutabakatların feshine dair bir düzenleme olmamasının, fesih ytesirinin Cumhurbaşkanı sonucuyla kullanılabileceği manasına gelmediğini belirtti. Fesih ytesirinin cumhurbaşkanına anayasa yahut kanunla verilebileceğini belirten Kemal Gözler’in yazısının bir kısmı şöyleki:
“Kanımca Anayasa, m.104/17’deki altı koşulu başka ayrı incelemeye gerek kalmaksızın, yalnızca birinci koşul bakımından dahi milletlerarası andlaşmaların
– onaylanması,
– yayınlanması,
– yürürlüğe konulması,
– yürürlük tarihinin tespit edilmesi,
– uygulama alanının değiştiğinin tespit edilmesi,
– bitmiş oldurilmesi,
– uygulanmasının durdurulması
üzere bahislerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesinin Anayasaya muhalif olduğu söylenebilir. Zira 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanarak Cumhurbaşkanınca onaylanan, yayınlanan, yürürlüğe konulan, yürürlük tarihi ve uygulama alanı tespit edilen, bitmiş oldurilen, uygulaması durdurulan milletlerarası andlaşma, Türk hukukunda kanun kıymetindedir (hatta temel hak ve özgürlüklere ait olanlar kanun üstü değerdedir). Hâliyle bunların yapılması, yürütme yetkisine ait değil, yasama yetkisine ait bir konudur, ötürüsıyla Anayasa, m.104/17, birinci cümle uyarınca, bu mevzular, yürütme yetkisine ait olmadıkları için, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesi yasak olan alanda bulunur. Bunların Anayasayla yahut 244 sayılı Kanunun mülga birinci dört hususunda olduğu üzere kanunla düzenlenmesi gerekirdi.”
YAZININ TAMAMI