İran’da Kürtçe ders veren aktivist Zara Mohammedi’ye 5 yıl mahpus İran’da Kürt öğretmen ve aktivist Zara Mohammadi, Kürtçe ders verdiği için beş yıl mahpus cezasına çarptırıldı. İran’daki STK’ler, Zara Mohammadi ve öteki birfazlaca Kürt aktivistin yargılanması ve cezalandırılmasının önemli bir insan hakları ihlali olduğunu belirterek, memleketler arası topluma İran’ı kınama ve baskı yapılması davetinde bulundu.
Sanandaj’daki mahkemede yargılanan Kürt aktivist ve Kürt öğretmen Zara Mohammadi, İran İslam Cumhuriyeti yargısı tarafınca 10 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı. Ekim 2020’de, Yargıç Mustafa Tayari başkanlığındaki Sanandaj Temyiz Mahkemesi, Mohammadi’nin 10 yıllık mahpus cezasını gözden geçirdi ve cezayı 5 yıla indirdi. Mohammadi, 8 Ocak 2022’de Kürdistan Eyaleti, Sanandaj’daki bayan hapishanesinde beş yıllık mahpus cezasına başlamak için teslim oldu.
’10 YILDIR İSTEKLİ OLARAK KÜRTÇE DERS VERİYOR’
Sivil toplum kuruluşu olan Nojin’in idare şurası üyesi ve istekli Kürtçe öğretmeni olan Zara Mohammadi, 23 Mayıs 2019’da memleketi Sanandaj’da gözaltına alınmış ve Kürt muhalefet partileriyle çalışmakla suçlanmıştı. İran’daki Hengaw İnsan Hakları Örgütü İdare heyeti Üyesi ve gazeteci Yerlen Yarahamadi’ye göre 30 yaşındaki Zara Mohammedi, Kürdistan Eyaleti’ndeki Kürtlerin sivil, toplumsal ve kültürel hakları için kampanya yürütüyor ve 10 yıldır Sanandaj ve etraf köylerde istekli olarak Kürtçe ders veriyor.
Mohammedi ve avukatlarının, ‘Kürt muhalefet partileriyle ilişkili’ olduğu tarafındaki suçlamaları reddettiğini belirten Yarahamadi, Mohammedi’nin de öbür Kürtçe ders veren Kürt aktivistler üzere cezalandırılmak istendiğini söylemiş oldu.
‘KÜRTÇE DERS VERDİ, ‘DEVLETE KARŞITI’ OLARAK SUÇLANDI’
Yarahamadi, şu ayrıntıları paylaştı: “Mohammedi gözaltına alınmasından 7 ay daha sonra, 2 Aralık 2019’da 700 milyon toman kefaletle hür bırakıldı. 14 Temmuz’da Zara Mohammadi’ye avukatı Dr. Abdullahi aracılığıyla, Sanandaj İhtilal Mahkemesi’nin kendisini ‘devlet aksisi grup’ kurmak hatasından 10 yıl mahpus cezasına mahkum ettiği bilgisi iletildi. Lakin Mohammadi ve avukatı, tezlere şiddetle karşı çıktı. Avukat Abdullahi, kuruluşunda yer aldığı ve idare şurası üyesi olarak faal olduğu Kürt sivil toplum kuruluşu Nojin haricinde Zara Mohammadi ile ilişkilendirilebilecek diğer bir kuruluş bulunmadığını söylemiş oldu.
ANA LİSAN HAKKIN ANAYASADA VAR LAKİN DERS VERMEK YASAK
İran’daki Kürdistan Eyaleti dahil olmak üzere pek epeyce eyalette ana lisan hakkı anayasada tanınıyor. Fakat anayasada yer almasına karşın Kürtçe eğitim verilemediğine dikkat çeken Yarahamadi, “Gönüllü olarak Kürtçe ders veren Kürtçe öğretmenler ve aktivistler cezalandırılıyor. Kürtçe ders verdiği için tutuklanan araştırmacı Mojgan Kavoosi, 20 ay tutuklu kaldıktan daha sonra Karaj cezaevinden 4 gün evvel hür bırakıldı” dedi.
“İran’da Kürdistan Eyaleti var ve buna karşın Kürtçe yasak mı?” sorusunu yönelten Yarahamadi, şu açıklamayı yaptı: “İran Anayasasının 15’inci hususunda, ‘İran halkının resmi ve ortak lisanı ve yazısı Farsça’dır. Lakin mahalli ve kavmi lisanlardan basında ve kitle haberleşme araçlarında yararlanma ve okullarda bunun edebiyatının öğretilmesi Farsça’nın yanında serbesttir’ deniliyor. Fakat 43 yıldır bu uygulanmıyor. 1979’dan beri yasak. Yalnızca Kürdistan Eyaleti’nde değil, her yerde yasak. Bu yüzden Kürt aktivistler, kendi anadillerine sahip çıkmak için istekli olarak ve bağışlarla çocuklara Kürtçe ders veriyor. Bu yüzden de daima cezalandırılıyorlar” dedi.
Sanandaj’daki mahkemede yargılanan Kürt aktivist ve Kürt öğretmen Zara Mohammadi, İran İslam Cumhuriyeti yargısı tarafınca 10 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı. Ekim 2020’de, Yargıç Mustafa Tayari başkanlığındaki Sanandaj Temyiz Mahkemesi, Mohammadi’nin 10 yıllık mahpus cezasını gözden geçirdi ve cezayı 5 yıla indirdi. Mohammadi, 8 Ocak 2022’de Kürdistan Eyaleti, Sanandaj’daki bayan hapishanesinde beş yıllık mahpus cezasına başlamak için teslim oldu.
’10 YILDIR İSTEKLİ OLARAK KÜRTÇE DERS VERİYOR’
Sivil toplum kuruluşu olan Nojin’in idare şurası üyesi ve istekli Kürtçe öğretmeni olan Zara Mohammadi, 23 Mayıs 2019’da memleketi Sanandaj’da gözaltına alınmış ve Kürt muhalefet partileriyle çalışmakla suçlanmıştı. İran’daki Hengaw İnsan Hakları Örgütü İdare heyeti Üyesi ve gazeteci Yerlen Yarahamadi’ye göre 30 yaşındaki Zara Mohammedi, Kürdistan Eyaleti’ndeki Kürtlerin sivil, toplumsal ve kültürel hakları için kampanya yürütüyor ve 10 yıldır Sanandaj ve etraf köylerde istekli olarak Kürtçe ders veriyor.
Mohammedi ve avukatlarının, ‘Kürt muhalefet partileriyle ilişkili’ olduğu tarafındaki suçlamaları reddettiğini belirten Yarahamadi, Mohammedi’nin de öbür Kürtçe ders veren Kürt aktivistler üzere cezalandırılmak istendiğini söylemiş oldu.
‘KÜRTÇE DERS VERDİ, ‘DEVLETE KARŞITI’ OLARAK SUÇLANDI’
Yarahamadi, şu ayrıntıları paylaştı: “Mohammedi gözaltına alınmasından 7 ay daha sonra, 2 Aralık 2019’da 700 milyon toman kefaletle hür bırakıldı. 14 Temmuz’da Zara Mohammadi’ye avukatı Dr. Abdullahi aracılığıyla, Sanandaj İhtilal Mahkemesi’nin kendisini ‘devlet aksisi grup’ kurmak hatasından 10 yıl mahpus cezasına mahkum ettiği bilgisi iletildi. Lakin Mohammadi ve avukatı, tezlere şiddetle karşı çıktı. Avukat Abdullahi, kuruluşunda yer aldığı ve idare şurası üyesi olarak faal olduğu Kürt sivil toplum kuruluşu Nojin haricinde Zara Mohammadi ile ilişkilendirilebilecek diğer bir kuruluş bulunmadığını söylemiş oldu.
ANA LİSAN HAKKIN ANAYASADA VAR LAKİN DERS VERMEK YASAK
İran’daki Kürdistan Eyaleti dahil olmak üzere pek epeyce eyalette ana lisan hakkı anayasada tanınıyor. Fakat anayasada yer almasına karşın Kürtçe eğitim verilemediğine dikkat çeken Yarahamadi, “Gönüllü olarak Kürtçe ders veren Kürtçe öğretmenler ve aktivistler cezalandırılıyor. Kürtçe ders verdiği için tutuklanan araştırmacı Mojgan Kavoosi, 20 ay tutuklu kaldıktan daha sonra Karaj cezaevinden 4 gün evvel hür bırakıldı” dedi.
“İran’da Kürdistan Eyaleti var ve buna karşın Kürtçe yasak mı?” sorusunu yönelten Yarahamadi, şu açıklamayı yaptı: “İran Anayasasının 15’inci hususunda, ‘İran halkının resmi ve ortak lisanı ve yazısı Farsça’dır. Lakin mahalli ve kavmi lisanlardan basında ve kitle haberleşme araçlarında yararlanma ve okullarda bunun edebiyatının öğretilmesi Farsça’nın yanında serbesttir’ deniliyor. Fakat 43 yıldır bu uygulanmıyor. 1979’dan beri yasak. Yalnızca Kürdistan Eyaleti’nde değil, her yerde yasak. Bu yüzden Kürt aktivistler, kendi anadillerine sahip çıkmak için istekli olarak ve bağışlarla çocuklara Kürtçe ders veriyor. Bu yüzden de daima cezalandırılıyorlar” dedi.