İmtihan gerilimiyle başa çıkma yolları

Glavrone

New member
23 May 2021
148
0
1
Korkunun olması olağan, denetim edilememesi sıkıntıdır

İmtihan telaşı yaşamanın son derece olağan ve doğal bir durum olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Zira imtihan belirli bir performans ve aşikâr bir emek birikimini gerektiren, sonuçta öğrencide hesap verebileceği hissini yaşatan bir durumdur. bu biçimde durumlarda herkes bir dert hisseder lakin bu doğaldır. Tasanın denetim edilemez hudutlarda olması problemdir. Denetim edilebilen tasa, beynimizin ön bölgesindeki damarları genişletiyor ve dikkati arttırıyor, öğrenmeyi hızlandırıyor. Dertsiz, gamsız beşerler hiç bir şey öğrenemezler zira az ölçüde tasa gerekiyor” diye konuştu.

Bisikletin gitmesi için bir tempo gerekiyor

“Hayat yolunda ilerlemek bisiklet kullanmak gibidir” diyen Tarhan, “Devamlı bir tempo gerekiyor. Çok tempo takla attırır, temposuz olmak ise bisikleti devirir. Bunun için imtihanda hiç dert olmasın diye bir beklenti gerçekçi değil ancak bu tasayı denetim edebiliyor muyum, edemiyor muyum kıymetli olan bu. Bisikletimi yeterli tempoyla, yanlışsız amaca yönelik kullanıyor muyum? Kullanmıyor muyum? Bunun için bisikleti âlâ kullanabilmesi için insanın bisiklete bindiği vakit maksadının belirli olması gereklidir. Yoksa rastgele giderse önüne gelen hadiselerden etkilenir” diye konuştu.

İmtihana yüklenen mana telaş artırıyor

Kişi için amacın fazlaca kıymetli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Orta, uzun, kısa vadeli amaç belirlemek kıymetlidir. Artık imtihanda da telaş arttıran, sınavdaki denetim hissini bozan en değerli şey imtihana yüklenen manadır. Kimi bireyler imtihana o denli bir mana yüklüyor ki güya vefat kalım problemi, hayat memat sorunu üzere şayet bu imtihanı başaramazsam ömrümün sonu gelecek üzere bir kaygı, mana yüklüyorlar yahut farkında olmadan etraf ve aile yüklüyor. Aile devamlı ‘Çalıştın mı oğlum? Nasıldı bugün? Düzgün gidiyor mu?’ üzere bu biçimde yahut onu rahatlatmak için ‘Takma kafana sen değerlisin, imtihan kıymetli değil’ diyor kimileri. Çocukta sorumluluk duygusu var ise o dert daha da artıyor” dedi.

İmtihanın hayat yolunda ilerlerken karşımıza çıkan muvaffakiyet basamaklarından biri olduğunu kaydeden Tarhan, “Bu basamaklardan birinde başarısız olursanız çabucak sonrasında yine kurtarma bahtı var” dedi.

kararı düşünmek yerine yol haritasına odaklanılmalı

İmtihanın telaşa dönüşmesinin sebeplerinden bir adedinin de sonuç odaklı hareket etmek olduğunu kaydeden Tarhan, “Hâlbuki süreç odaklı hareket etmek gerekiyor. Sonuç odaklı niyette ‘Kazanacak mıyım yoksa kazanamayacak mıyım? Ya kazanamazsam? Mahcup olacağım, rezil olacağım. Kimsenin yüzüne bakamayacağım, utanç hissedeceğim’ biçiminde hisler ortaya çıkar halbuki sürece odaklanmak gerekir. ‘Benim şu vakitte imtihanım var, bu biçimdea kadar günde 100 tane soru çözeceğim. Şu bahisleri yine edeceğim’ diyerek yol haritası çizmeli ve kararı düşünmemeli. Yol haritasını düşünmelidir. Vizyon sözünün Türkçe’ de hoş bir karşılığı vardır: İnsanın olabileceği şeyleri hayal etmesi. Misyon da yapabileceği şeyleri gerçekleştirme amacıdır. Ekseriyetle bu imtihanda vizyon ve misyon karışımı oluyor. Bir insanın olabileceği şeyleri hayal ediyor” dedi.

Mevlana’nın pergel meselai hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Mevlana ‘Bir ayağın yerde, gerçekte olsun, öteki ayağın hayal dünyasında olsun’ diyor. Bu dengeyi kurabilmek değerli. İmtihanlar öğrencilere bunu öğretiyor. hayatı öğretiyor. Hayal kurmanın da kendi içerisinde bir istikrarı ve sistemi var. İnsanoğlu onu öğreniyor. Okulla ilgili, hayatla ilgili hayaller kursunlar lakin kesinlikle pergel meselai unutmasınlar. Bir ayakları ömrün gerçeklerinde olsun, bir ayağı hayallerinde olsun” dedi.

Sorumluluk sahibi olan ile olmayana farklı davranmalı…

İmtihan telaşını azaltmada ebeveynlere de nazaranvler düştüğünü belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Anne ve babalar da şuna dikkat etsinler: Bir gençte sorumluluk duygusu var ise farklı yaklaşılır, sorumluluk duygusu yoksa farklı yaklaşılır. Çocukta sorumluluk duygusu var ise çocuk aslına bakarsan çalışıyor ve dertli. İmtihan telaşının belirtileri yalnızca kaygı, heyecan değildir. Fizikî belirtileri de vardır. Kalp çarpar, eli titrer. İmtihan kapısında sık sık tuvalete gidilebilir. Beyin bu biçimde gerilim hormonu salgılıyor. Oksitosin, vazopressin üzere gerilim hormonu salgılıyor. O gerilim hormonu az ölçüdeyken dikkati arttırır. Fazla ölçüde olması ise denetim hissini kaybettirip paniğe niye olur. Anne babanın itidalli bir biçimde çocuğun yanında olması kafidir. ‘Ben senin yanındayım, sen elinden gelen her şeyi yaptın. Biz senin arkandayız’ hissini çocuğa vermeleri yeterlidir” dedi.

İmtihanın önündeki en kıymetli mahzurun şu anda akıllı telefonlar olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Gençler ders çalışırken kol arasından uzak tutsunlar. Yakın olursa çabucak dikkatini çeler zira mıknatıs üzere çeker. Bu tip aygıtlar bu vaktin gerçeğidir. bu biçimde bunları yok saymak yerine gençler onların öznesi olacak, onları hedefine yönelik kullanacak fakat hedefi var ise kullanır. Onun için gençlere emelinizi hatırlayın diyoruz” dedi.

24 saat kala imtihan düşünülmemeli

İmtihana 24 saat kala artık imtihan kanısından uzaklaşılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Arkadaşlarıyla bir ortaya gelsinler lakin sakın imtihan konuşmasınlar zira beyni dinlendirmek gereklidir. İmtihan sabahı konutta kesinlikle kahvaltı yapsınlar. Yanlarına mümkünse sağlıklı bir atıştırmalık alsınlar. Uzun mühlet dikkat bir yere verilince kan şekeri düşebiliyor. Bu da dikkat dağılmasına yol açabiliyor. Tatlı bir şey alırlarsa çabucak beynin ön bölgesinde dopaminler canlanır, dikkati daha fazlaca arttırır. İmtihandan evvel elimden geleni yaptım diyerek kendilerini rahatlatmaya çalışabilirler” dedi.

Hibya Haber Ajansı