Hakan Aksay: Duvar’ın yıkıldığını değil, fazlaca daha sağlamlaşarak yükseldiğini goreceğiz DUVAR- 13 Ekim’de Ali Duran Topuz ile Duvar’ın yollarının ayrılmasından daha sonra Genel Yayın Direktörlüğü’ne Hakan Aksay getirildi. bakılırsavine 8 Kasım’da başlayacak olan Aksay, gazeteciliğe bakış açısı ve Duvar’da üstleneceği bakılırsave ait fikirlerini T24’ten Metin Kaan Kurtuluş’a anlattı.
Gazete Duvar’ın imtiyaz sahibi Zencir’le kendisine 1 ay kadar evvel teklif yapana kadar hiç tanışmadığını belirten Aksay, “editöryal bağımsızlıktan milim taviz vermeyeceğini” ve rastgele bir müdahalede bakılırsavi bırakacağını tabir etti. Aksay, bu doğrultuda icra konseyi ve yayın heyeti üzere sistemleri bir daha düzenleyip fonksiyonel kılacaklarını belirtti.
Hakan Aksay, vazifeye getirilmesinin akabinde yapılan yorumları ise şöyleki kıymetlendirdi: “elbet sessiz itirazlar, farklı görüşler ve kuşkular vardır. Beni yakından tanıyanları oldukça güldüren ‘patronun adamı’ tipi savların da bu kuşkuların içinde yer alması doğal. Çok işimiz var, tartışma ve argümanlarla boğuşarak kaybedeceğimiz vakit yok.”
Hakan Aksay’ın, Metin Kaan Kurtuluş’un sorularına verdiği karşılıklar şöyleki…
Yarın Gazete Duvar’da misyona başlıyorsun, Hakan Abi. Öncelikle güzel olsun. Umarım başarılı olursun.
Sağ ol Kaan. Ben de o denli umuyorum.
Herbiçimde senin mesleksel hayatında birinci defa bu biçimde bir üst seviye medya yöneticiliği kademesi gündeme geliyor.
Evet, gerçek söylüyorsun. Bugünlerde ben de birkaç kere geçmiş tecrübelerimi düşündüm. Birkaç mütevazı medya ve öbür tertipteki yöneticilik pratiğimi saymazsak bu birinci olacak. Gazetecilik açısından ise 45 yıl evvel okulda duvar gazetesi yaparken bugün Gazete Duvar’ın yayın direktörü olmak hoş bir his. Fakat beraberinde epeyce büyük bir sorumluluk.
Gazete Duvar’da önemli bir kriz periyodundan daha sonra dümene geçiyorsun. Bu teklif sana ne vakit geldi?
Bir ay evvel Gazete Duvar’ın sahibi Vedat Zencir ile görüştük. Orada geldi bu teklif.
Bekliyor muydun?
Katiyetle beklemiyordum. Benim açımdan şaşırtan oldu.
Teklifi almadan evvel Vedat Zencir ile bir tanışıklığın var mıydı?
Hayır, teklifi aldığım gün tanıştık. Bir ortak tanıdık aracılığıyla buluştuk. Uzun bir sohbetimiz oldu.
Ve bir anda Gazete Duvar’ın Genel Yayın Direktörü (GYY) oluverdin?
Hayır, olmadım. Teklif için teşekkür ettim fakat olumlu karşılık vermedim. Farklı evvelarim ve projelerim varken bu biçimde radikal bir değişime hazır olmadığımı lisana getirdim. Duvar severek izlediğim bir yayın olduğu için, ona öteki hallerde katkıda bulunabilir miyim diye düşünmeye çalıştım. Fakat mevzu kapanmadı. Vedat’la birkaç görüşmemiz daha oldu. Düşünmeye ve görüşüne ehemmiyet verdiğim bireylere müracaata devam ettim. Sonunda kabul ettim. Yürüttüğüm projeleri tamamlamak için bir müddetye gereksinimim vardı. Ve başlamak üzere olduğum kimilerinden vazgeçmem gerekiyordu. Kolay bir seçim olmadı. daha sonradan süreci biraz daha hızlandırmak gerekti.
Kolay olmadığını söylüyorsun. Hâlâ çelişki yaşadığın oluyor mu? Kendini nasıl hissediyorsun?
Hayır. sonucumı verdikten daha sonra hayli netim. Sıkıntı bir işe başladığımı biliyorum. Fakat kendimi fazlaca âlâ hissediyorum. Ve sahiden kaliteli bir gazeteye gittiğimden, düzgün bir miras devraldığımdan, Duvar çalışanları ile birlikte gazeteyi hayli daha ileriye taşıyacağımızdan hiç kuşkum yok.
‘EDİTÖRYAL BAĞIMSIZLIKTAN MİLİM TAVİZ VERMEYİZ’
Gazetenin son genel yayın direktörü Ali Duran Topuz, nazaranvden ‘editöryal bağımsızlığa müdahalede bulunulduğunu’ tez ederek ayrıldı…
Ali Duran Topuz ile geçmişte galiba 2-3 sefer görüşmüştük. Birincisi, sanırım yıllar evvel IMC TV’deydi. Birkaç yıl evvel de Artı TV’de Tatava TV programını yaparken onunla söyleşi yapmıştım. Uzaktan da olsa dikkatle izlemeye çalıştığım, hürmet duyduğum, başarılı bir meslektaşım.
Gazetenin işvereni ile birinci genel yayın direktörü içindeki münasebetlerin gelişmenini, yaşadıkları meselelerin detaylarını şüphesiz ben bilemem ve bu bahiste konuşamam. İzleyebildiğim kadarıyla editöryal bağımsızlığa müdahale konusu dallanıp budaklanmadı; biroldukça müellif bu biçimde bir şey yaşanmadığını söz etti.
Lakin ayrılış sürecini her iki tarafın da epey uygun yönetemediği herbiçimde bir sır değil. Ne yazık ki Gazete Duvar bu süreçte yara aldı.
Olağan bu biçimde bir durum, daha sonraki yayın direktörünün “patronun adamı” olacağı tezlerine da sebep oldu. Artık sen “patronun adamı” mı oldun?
Genel Yayın Direktörü olarak adımın açıklanmasından daha sonra geçen birkaç gün ortasındaki yansılara bakıyorum. Önemli bir olumsuz paylaşım nazaranmiyorum. elbette sessiz itirazlar, farklı görüşler ve kuşkular vardır. Beni yakından tanıyanları epey güldüren “patronun adamı” çeşidi tezlerin da bu kuşkuların içinde yer alması doğal. Bu iddiayı savunanlara kendimi, 35-40 yıllık mesleksel tecrübemi anlatmaya çalışacak değilim. Çok işimiz var, tartışma ve argümanlarla boğuşarak kaybedeceğimiz vakit yok. esasen yakın gelecekte her şey netleşmeye başlar.
Gazetenin işvereni Vedat Zencir ile editöryal bağımsızlık üzerine bir anlaşmanız oldu mu?
elbette. Gazete Duvar’ın kısa müddette güçlenmesinin temelinde yer alan en değerli özelliklerinden biri, bahadır ve özgür gazetecilik yapma koşullarına sahip olmasıydı. Editöryal bağımsızlık prensibinden bir milimetre bile taviz vermemiz kelam konusu olamaz.
Biliyorum, benim üzere, gazetenin çalışanlarının, muharrirlerinin ve okurlarının kıymetli kısmı de medya özgürlüğüne büyük ehemmiyet veren bir dünya görüşüne sahip. Doğrusu, çoğumuzun hayat ve çaba bagajı, bizim işverenlere sempati ve inançla bakmamızı zorlaştırıyor. Burada es geçilmemesi gereken, Duvar’ın işvereninin da emsal bir geçmişi ve emsal görüşleri paylaşan bir insan olduğu gerçeği.
Güç olan fakat kesinlikle başarılması gereken bir bakılırsavimiz var: Gazete işvereni ile gazete idaresi ve çalışanları içindeki bağları, hak ve yükümlülükleri, olabildiğince net kurallar ile saptayıp kurumsallaşma yolunda adım atmamız gerekiyor.
Uygulanması gereken kurallar, işverenin “Parayı ben veriyorum, istediğimi yaparım ve yaptırırım” hali ile gazete idaresinin “Senin işin yalnızca parayı vermek, hiç bir biçimde hiç bir bahse karışamazsın” tutumu içindeki yelpazede aranmalı ve meselelere her iki tarafın da haklarına hürmet ve editöryal bağımsızlığı muhafaza temelinde tahlil bulunmalı.
Artık biroldukça işimizin içinde kesinlikle bu mevzuyu da çalışacağız. Bunun için icra heyeti ve yayın heyeti üzere sistemleri bir daha düzenleyip fonksiyonel kılacağız. Medyada kurumsallaşmayı teminat altına almak için bu çeşit çalışmalar mecburî. Ayrıyeten biz bu mevzuda şeffaf davranacağız ve hem içerden tıpkı vakitte dışardan her insanın katkısına açık olacağız.
Editöryal bağımsızlığa bir müdahale olması durumunda vazifesi bırakacak mısın?
Katiyen. Uzun gazetecilik hayatımın yalnızca Moskova’daki kısmına bakanlar bile, muhtemelen beni pek “istikrarlı” bulmayabilir. O kadar hayli ayrılık (istifa yahut atılma) yaşadım ki. Benim açımdan çabucak hepsinde, verilen kelamlara ve yapılan mutabakatlara uyulmaması öne sürülen nedeni vardı. Bu ayrılıklar konusunda istemeden de olsa “uzmanlaştım.” Biliyor musun, öteki taraftan ben bu ayrılışları doğal birer vazgeçiş olarak görüyorum. Genel olarak hayatta, dostluklarda, özel yaşantıda, iş bağlarında vazgeçmek yahut vazgeçilmek hayli doğal bir seçenek. Sakince kabul edip yola devam etmek gerekiyor. özetlemek gerekirsesı, Kaan, bu açıdan hiç bir tedirginliğim yok.
‘YARATICILIKLA VE YÜREKLE İŞİMİZE DEVAM EDECEĞİZ’
Gazete Duvar 5 yıllık bir yayın. bakılırsavi kurucu genel yayın direktöründen alıp, haber merkezinin ikinci önderi olacaksın. Okuyucular yayın çizgisinde bir değişiklik beklemeli mi?
Hayır. Gazete Duvar beş yılı aşkın müddette bileğinin hakkıyla kıymetli bir yere geldi. Bunda, uygulanan yayın çizgisinin oynadığı rol belirleyici oldu. Bundan daha sonra da tıpkı yoldan ilerleyeceğiz.
Dört gün evvel T24’teki veda yazımda da vurgulamıştım: İşimiz, gerçeğin yazılmasını ve söylenmesini, olabildiğince geniş bölümlere ulaşmasını sağlama uğraşı… Profesyonel kuralları olan, vicdana ve ahlaka dayanan, sorumluluk ve özveri isteyen bir iş… Palavralarla yatıp kalkılan, insanların gözünün içine bakılarak dört bir yana palavralar savrulan bir ortamda, cüret ve ustalık ile akıllara ve yüreklere ulaşma nazaranvi…
Yaşanan kriz kaidelerinde Duvar’ın sağa kayabileceğinden tutun, yıkıldığına ve tekrar asla eski tesirine sahip olamayacağına kadar biroldukca görüş lisana getirildi.
Evet. Maalesef bir kısmını, olayı fazla bilmeyen ve bir kesim sabırsız yorum yapan dostlardan da duyduk. Lakin kâfi bilgiye sahip olmamalarındaki sorumluluk yalnızca onlarda aranamaz. Duvar da olması gerektiği süratte ve açıklıkla davranamadı. Sonuçta bunlar yakında geride kalacak. Kimse Gazete Duvar’ı gömmekte, yıkılmış ilan etmekte ve artık asla eski gücüne kavuşamayacağını savunmakta ivedi etmesin. Duvar’ın yıkıldığını değil, epey daha sağlamlaşarak yükseldiğini bakılırsaceğiz.
Pekala, takımda değişikliğe gidecek misin?
Hayır, hiç o denli bir niyet ya da kararla işe başlamıyorum. Her şeyin fakat kendisi ile başladığına inanan şişik egolular açısından, yeni geldikleri mecradaki herkes maharetsiz, dışardan getirecekleri ise muhteşem yeteneklidir! Duvar’da çeşitli iş alanlarına ve evvelare bağlı olarak az sayıda destek gündeme gelebilir lakin önemli bir takım değişikliği olması gerektiğine mutlaka inanmıyorum.
Duvar daima âlâ bir haber ve tahlil gazetesi oldu. Duvar’ın beş yıllık geçmişi de bunu gösteriyor, problemli son haftaları da. Biz işimizi yapmaya devam edeceğiz; sorumlulukla ve vicdanla, sevinçle ve güçle, yaratıcılıkla ve cesaretle…
‘DUVAR’IN KAPISI AYRILANLARA AÇIK’
Duvar, yaşananlarla birlikte kimine nazaran bir dağılma sürecine girdi. Gazeteden birfazlaca muharrir ayrıldı. Bu isimlere geri dönmeleri için davet götürecek misiniz?
Detaylarını ve gelişim sürecini tam bilmesem de müelliflerin zincirleme bir tepki ortasında köşelerini terk etmeleri, Duvar çalışanları ve okurları üzere beni de üzdü. Bu ayrılış süreci fazlaca çabuk oldu. Bu kadar kısa müddet ortasında her birinin, kendileri açısından Duvar’da yaşananlarla ilgili kapsamlı ve tatmin edici bir tahlil yapıp yapamadıklarını bilemiyorum. Lakin bir kısmı arkadaşım olan giden yazarlarla empati yapmaya çalıştığımda şunu görüyorum: Ülkede yaşanan boğucu ortam, özgürlüklere karşı bitmek bilmez taarruz ve kısıtlamalar, köşe müelliflerini, “özgürlük çabasından taviz vermeme” çizgisinden hareketle, algıladıkları biçimiyle patron-GYY gerginliğinde o an için ayrılışı daha etik bulma noktasına taşımış olabilir. Üstelik kendilerini bu misyona getiren Genel Yayın Direktörü ile dayanışmak için istifa sonucunın daha gerçek ve gözü pek bir seçenek olduğu kararına varmış olabilirler. Onları anlamaya çalışmakla birlikte epey kısa müddette aldıkları sonucun gerçek olduğunu savunamıyorum. Bu mevzuyu son günlerde kimi Duvar müellifleri galiba daha âlâ tabir etti. Her her neyse, ne olduysa oldu; sonuçta bu kıymetli arkadaşlarımız kendilerini ve okurları haftalardır değerli bir platformdan mahrum bıraktılar. Müsaadenle misyona başlamanın arifesinde buradan onlara sesleneyim: Duvar’ın kapısı hepsine açıktır. Şu ya da bu niçinle dönmek istemeyenlere ise Gazete Duvar’a katkıları açısından teşekkür etmek boynumuzun borcudur.
Gazete Duvar’a yeni köşe müelliflerinin katılmasını da bekleyebilir miyiz?
Evet, önümüzdeki haftalarda ortamıza katılacak köşe müellifleri olacaktır.
Hakan Aksay deyince seni tanıyanların aklına birinci vakit içinderda Rusya geliyordur diye kestirim ediyorum. Editörlükte daima ABD ekolünden kelam edilir, artık Rus ekolü vakti mı? Artık Duvar daha hayli dış siyaset odaklı mı olacak?
Eh 60 yılın 40’ı Rusya ile sıkı bağlantıda geçince kesinlikle izleri olabilir natürel. Aslında biliyorsun, bir yere gelen her yeni yöneticinin evvelari, alışkanlıkları, hatta takıntıları oranın ortamına yansıyabilir.
Dış siyaset ve dış haberler esasen değeri artan bir husus; elbette bizim de evvelarimiz içinde olacaktır. Kuşkusuz, bu iç siyasetten taviz manasına gelmez. İçerden ve dışardan haber ve tahlilleri güçlendirmeli, kimi vakit haberlerin ortasında, ‘5N1K’ formülü ortasında kaynayıp giden insan faktörüne daha fazla ışık tutmalıyız diye düşünüyorum. Araştırmacı gazeteciliğe, görsel ögelere verilen değer de artmalı bence. Görüntü söyleşiler artmalı. esasen Duvar’ın bir zenginliği olan yurt haberleri ve lokal muhabirler gazetede daha da faal yer almalı, gazetecilik İstanbul ve Ankara haricindeki yerleri daha fazla gündeme taşımalı.
Ayrıyeten ekonomik ve toplumsal sıkıntılar, iklim ve ekoloji, tabiat ve hayvan hakları, kültür ve sanat üzere alanların da güçlendirilmesi gerektiği izlenimini taşıyorum. Gazete Duvar ekleri de epeyce kıymetli.
Fakat tüm bu konularda yarından itibaren Duvar’daki arkadaşlarla görüşerek daha net bir tavra gelmek gerektiğini düşünüyorum.
Pekala ya senin Rusya uzmanlığına ve birikimine ne olacak?
Beni Genel Yayın Direktörlüğü teklifini kabul etme etabında en çok zorlayan konulardan biri de buydu. Bir yıldır hazırladığımız Rusya içerikli bir siteyi ve YouTube yayınları projesini rafa kaldırma sonucunı almak kolay olmadı. elbette Rusya/eski SSCB ülkeleri konusunu terk etmeyeceğim fakat onlarla ilgili harcayacağım vakit muhtemelen azalacaktır. Tahminen bu alanlarda Duvar’ın habercilik performansının yükselmesi “uzmanlık hüznümü” biraz yatıştırabilir. Hayat fazlaca güçlü, kesinlikle kendi tahlillerini üretecektir.
Seninle T24’te epey yıldır tanışıyoruz, Hakan abi. şahsi hislerine da biraz değinelim 11 yıl daha sonra T24’e veda ediyorsun. Üstelik tahminen de rakip bir sitenin başına geçiyorsun…
T24 benim ömrümün en istikrarlı işyeri oldu. 11 yıl, üstelik düzgün gazetecilikle, dostlukla, dayanışmayla geçti. Çok şey öğrendim T24’te. Ve bunları kısmen de olsa veda yazımda aktarmaya çalıştım.
“Rakip yayın” konusunda ise görüşüm farklı. T24 12 yıl, Gazete Duvarsa 5 yıl ortasında kendilerine kıymetli bir alan açtılar, varlıklarının ne kadar gerekli olduklarını ortaya koydular. yıllardır ben de dahil biroldukca okurun internetten baktığı birinci iki kaynak bunlar. Ve bu doğal. Bir konuta birden çok gazetenin girmesi üzere.
Genel tabloyu, bazılarının pek sevdiği anlatımla “büyük resmi” ihmal etmeyelim: Bugün ülkemizde medyanın yüzde 95’i iktidarca denetim ediyor ve bu devasa yapı, biroldukça haberin aktarılıp anlaşılması değil, gizlenip bilinmemesi, çarpıtılması için buldozer üzere bir faaliyet ortasında. Ve nispeten az sayıda medya kurumu ve gazeteci bunlara karşı özveriyle, yürekle, yaratıcılıkla gayret ederek gerçek gazeteciliğin bayrağını yükseklere taşıyor.
Bunlar içinde T24 ve Duvar dahil biroldukca internet sitesi var; BirGün, Kozmik ve öteki günlük gazeteler var; Halk TV, Tele1, KRT, Artı TV üzere televizyon kanalları var; ayrıyeten Medyascope, GAIN, Agos, Pencere, Oksijen üzere çeşitli yayınlar var; bunun haricinde Faruk Bildirici ve Ünsal Ünlü üzere tek başlarına muvaffakiyetle gayret eden biroldukça saygın meslektaşımız var. Burada saydığım ve sayamadığım birfazlaca alternatif mecra birbirlerinin rakibi değil, daima bir arada ülkenin ve halkın umududur.
Önümüzdeki 1-2 yıl ortasında yaşanacak olumlu-olumsuz bir dizi radikal değişimin ayak sesini bugünden duyuyoruz. Hazırlığımızı buna göre yapacağız. Birilerinin kaşlarını kaldırarak söylem ettiği “bir kısım medya”, yakın gelecekte bugünkünden çok daha kıymetli rol oynayacaktır. Onlar içinde Gazete Duvar, inanıyorum ki yarınları bugünden daha sağlam karşılayacaktır.
En azından yarın başlayacağım yeni nazaranvimde benim gayem bu.
Gazete Duvar’ın imtiyaz sahibi Zencir’le kendisine 1 ay kadar evvel teklif yapana kadar hiç tanışmadığını belirten Aksay, “editöryal bağımsızlıktan milim taviz vermeyeceğini” ve rastgele bir müdahalede bakılırsavi bırakacağını tabir etti. Aksay, bu doğrultuda icra konseyi ve yayın heyeti üzere sistemleri bir daha düzenleyip fonksiyonel kılacaklarını belirtti.
Hakan Aksay, vazifeye getirilmesinin akabinde yapılan yorumları ise şöyleki kıymetlendirdi: “elbet sessiz itirazlar, farklı görüşler ve kuşkular vardır. Beni yakından tanıyanları oldukça güldüren ‘patronun adamı’ tipi savların da bu kuşkuların içinde yer alması doğal. Çok işimiz var, tartışma ve argümanlarla boğuşarak kaybedeceğimiz vakit yok.”
Hakan Aksay’ın, Metin Kaan Kurtuluş’un sorularına verdiği karşılıklar şöyleki…
Yarın Gazete Duvar’da misyona başlıyorsun, Hakan Abi. Öncelikle güzel olsun. Umarım başarılı olursun.
Sağ ol Kaan. Ben de o denli umuyorum.
Herbiçimde senin mesleksel hayatında birinci defa bu biçimde bir üst seviye medya yöneticiliği kademesi gündeme geliyor.
Evet, gerçek söylüyorsun. Bugünlerde ben de birkaç kere geçmiş tecrübelerimi düşündüm. Birkaç mütevazı medya ve öbür tertipteki yöneticilik pratiğimi saymazsak bu birinci olacak. Gazetecilik açısından ise 45 yıl evvel okulda duvar gazetesi yaparken bugün Gazete Duvar’ın yayın direktörü olmak hoş bir his. Fakat beraberinde epeyce büyük bir sorumluluk.
Gazete Duvar’da önemli bir kriz periyodundan daha sonra dümene geçiyorsun. Bu teklif sana ne vakit geldi?
Bir ay evvel Gazete Duvar’ın sahibi Vedat Zencir ile görüştük. Orada geldi bu teklif.
Bekliyor muydun?
Katiyetle beklemiyordum. Benim açımdan şaşırtan oldu.
Teklifi almadan evvel Vedat Zencir ile bir tanışıklığın var mıydı?
Hayır, teklifi aldığım gün tanıştık. Bir ortak tanıdık aracılığıyla buluştuk. Uzun bir sohbetimiz oldu.
Ve bir anda Gazete Duvar’ın Genel Yayın Direktörü (GYY) oluverdin?
Hayır, olmadım. Teklif için teşekkür ettim fakat olumlu karşılık vermedim. Farklı evvelarim ve projelerim varken bu biçimde radikal bir değişime hazır olmadığımı lisana getirdim. Duvar severek izlediğim bir yayın olduğu için, ona öteki hallerde katkıda bulunabilir miyim diye düşünmeye çalıştım. Fakat mevzu kapanmadı. Vedat’la birkaç görüşmemiz daha oldu. Düşünmeye ve görüşüne ehemmiyet verdiğim bireylere müracaata devam ettim. Sonunda kabul ettim. Yürüttüğüm projeleri tamamlamak için bir müddetye gereksinimim vardı. Ve başlamak üzere olduğum kimilerinden vazgeçmem gerekiyordu. Kolay bir seçim olmadı. daha sonradan süreci biraz daha hızlandırmak gerekti.
Kolay olmadığını söylüyorsun. Hâlâ çelişki yaşadığın oluyor mu? Kendini nasıl hissediyorsun?
Hayır. sonucumı verdikten daha sonra hayli netim. Sıkıntı bir işe başladığımı biliyorum. Fakat kendimi fazlaca âlâ hissediyorum. Ve sahiden kaliteli bir gazeteye gittiğimden, düzgün bir miras devraldığımdan, Duvar çalışanları ile birlikte gazeteyi hayli daha ileriye taşıyacağımızdan hiç kuşkum yok.
‘EDİTÖRYAL BAĞIMSIZLIKTAN MİLİM TAVİZ VERMEYİZ’
Gazetenin son genel yayın direktörü Ali Duran Topuz, nazaranvden ‘editöryal bağımsızlığa müdahalede bulunulduğunu’ tez ederek ayrıldı…
Ali Duran Topuz ile geçmişte galiba 2-3 sefer görüşmüştük. Birincisi, sanırım yıllar evvel IMC TV’deydi. Birkaç yıl evvel de Artı TV’de Tatava TV programını yaparken onunla söyleşi yapmıştım. Uzaktan da olsa dikkatle izlemeye çalıştığım, hürmet duyduğum, başarılı bir meslektaşım.
Gazetenin işvereni ile birinci genel yayın direktörü içindeki münasebetlerin gelişmenini, yaşadıkları meselelerin detaylarını şüphesiz ben bilemem ve bu bahiste konuşamam. İzleyebildiğim kadarıyla editöryal bağımsızlığa müdahale konusu dallanıp budaklanmadı; biroldukça müellif bu biçimde bir şey yaşanmadığını söz etti.
Lakin ayrılış sürecini her iki tarafın da epey uygun yönetemediği herbiçimde bir sır değil. Ne yazık ki Gazete Duvar bu süreçte yara aldı.
Olağan bu biçimde bir durum, daha sonraki yayın direktörünün “patronun adamı” olacağı tezlerine da sebep oldu. Artık sen “patronun adamı” mı oldun?
Genel Yayın Direktörü olarak adımın açıklanmasından daha sonra geçen birkaç gün ortasındaki yansılara bakıyorum. Önemli bir olumsuz paylaşım nazaranmiyorum. elbette sessiz itirazlar, farklı görüşler ve kuşkular vardır. Beni yakından tanıyanları epey güldüren “patronun adamı” çeşidi tezlerin da bu kuşkuların içinde yer alması doğal. Bu iddiayı savunanlara kendimi, 35-40 yıllık mesleksel tecrübemi anlatmaya çalışacak değilim. Çok işimiz var, tartışma ve argümanlarla boğuşarak kaybedeceğimiz vakit yok. esasen yakın gelecekte her şey netleşmeye başlar.
Gazetenin işvereni Vedat Zencir ile editöryal bağımsızlık üzerine bir anlaşmanız oldu mu?
elbette. Gazete Duvar’ın kısa müddette güçlenmesinin temelinde yer alan en değerli özelliklerinden biri, bahadır ve özgür gazetecilik yapma koşullarına sahip olmasıydı. Editöryal bağımsızlık prensibinden bir milimetre bile taviz vermemiz kelam konusu olamaz.
Biliyorum, benim üzere, gazetenin çalışanlarının, muharrirlerinin ve okurlarının kıymetli kısmı de medya özgürlüğüne büyük ehemmiyet veren bir dünya görüşüne sahip. Doğrusu, çoğumuzun hayat ve çaba bagajı, bizim işverenlere sempati ve inançla bakmamızı zorlaştırıyor. Burada es geçilmemesi gereken, Duvar’ın işvereninin da emsal bir geçmişi ve emsal görüşleri paylaşan bir insan olduğu gerçeği.
Güç olan fakat kesinlikle başarılması gereken bir bakılırsavimiz var: Gazete işvereni ile gazete idaresi ve çalışanları içindeki bağları, hak ve yükümlülükleri, olabildiğince net kurallar ile saptayıp kurumsallaşma yolunda adım atmamız gerekiyor.
Uygulanması gereken kurallar, işverenin “Parayı ben veriyorum, istediğimi yaparım ve yaptırırım” hali ile gazete idaresinin “Senin işin yalnızca parayı vermek, hiç bir biçimde hiç bir bahse karışamazsın” tutumu içindeki yelpazede aranmalı ve meselelere her iki tarafın da haklarına hürmet ve editöryal bağımsızlığı muhafaza temelinde tahlil bulunmalı.
Artık biroldukça işimizin içinde kesinlikle bu mevzuyu da çalışacağız. Bunun için icra heyeti ve yayın heyeti üzere sistemleri bir daha düzenleyip fonksiyonel kılacağız. Medyada kurumsallaşmayı teminat altına almak için bu çeşit çalışmalar mecburî. Ayrıyeten biz bu mevzuda şeffaf davranacağız ve hem içerden tıpkı vakitte dışardan her insanın katkısına açık olacağız.
Editöryal bağımsızlığa bir müdahale olması durumunda vazifesi bırakacak mısın?
Katiyen. Uzun gazetecilik hayatımın yalnızca Moskova’daki kısmına bakanlar bile, muhtemelen beni pek “istikrarlı” bulmayabilir. O kadar hayli ayrılık (istifa yahut atılma) yaşadım ki. Benim açımdan çabucak hepsinde, verilen kelamlara ve yapılan mutabakatlara uyulmaması öne sürülen nedeni vardı. Bu ayrılıklar konusunda istemeden de olsa “uzmanlaştım.” Biliyor musun, öteki taraftan ben bu ayrılışları doğal birer vazgeçiş olarak görüyorum. Genel olarak hayatta, dostluklarda, özel yaşantıda, iş bağlarında vazgeçmek yahut vazgeçilmek hayli doğal bir seçenek. Sakince kabul edip yola devam etmek gerekiyor. özetlemek gerekirsesı, Kaan, bu açıdan hiç bir tedirginliğim yok.
‘YARATICILIKLA VE YÜREKLE İŞİMİZE DEVAM EDECEĞİZ’
Gazete Duvar 5 yıllık bir yayın. bakılırsavi kurucu genel yayın direktöründen alıp, haber merkezinin ikinci önderi olacaksın. Okuyucular yayın çizgisinde bir değişiklik beklemeli mi?
Hayır. Gazete Duvar beş yılı aşkın müddette bileğinin hakkıyla kıymetli bir yere geldi. Bunda, uygulanan yayın çizgisinin oynadığı rol belirleyici oldu. Bundan daha sonra da tıpkı yoldan ilerleyeceğiz.
Dört gün evvel T24’teki veda yazımda da vurgulamıştım: İşimiz, gerçeğin yazılmasını ve söylenmesini, olabildiğince geniş bölümlere ulaşmasını sağlama uğraşı… Profesyonel kuralları olan, vicdana ve ahlaka dayanan, sorumluluk ve özveri isteyen bir iş… Palavralarla yatıp kalkılan, insanların gözünün içine bakılarak dört bir yana palavralar savrulan bir ortamda, cüret ve ustalık ile akıllara ve yüreklere ulaşma nazaranvi…
Yaşanan kriz kaidelerinde Duvar’ın sağa kayabileceğinden tutun, yıkıldığına ve tekrar asla eski tesirine sahip olamayacağına kadar biroldukca görüş lisana getirildi.
Evet. Maalesef bir kısmını, olayı fazla bilmeyen ve bir kesim sabırsız yorum yapan dostlardan da duyduk. Lakin kâfi bilgiye sahip olmamalarındaki sorumluluk yalnızca onlarda aranamaz. Duvar da olması gerektiği süratte ve açıklıkla davranamadı. Sonuçta bunlar yakında geride kalacak. Kimse Gazete Duvar’ı gömmekte, yıkılmış ilan etmekte ve artık asla eski gücüne kavuşamayacağını savunmakta ivedi etmesin. Duvar’ın yıkıldığını değil, epey daha sağlamlaşarak yükseldiğini bakılırsaceğiz.
Pekala, takımda değişikliğe gidecek misin?
Hayır, hiç o denli bir niyet ya da kararla işe başlamıyorum. Her şeyin fakat kendisi ile başladığına inanan şişik egolular açısından, yeni geldikleri mecradaki herkes maharetsiz, dışardan getirecekleri ise muhteşem yeteneklidir! Duvar’da çeşitli iş alanlarına ve evvelare bağlı olarak az sayıda destek gündeme gelebilir lakin önemli bir takım değişikliği olması gerektiğine mutlaka inanmıyorum.
Duvar daima âlâ bir haber ve tahlil gazetesi oldu. Duvar’ın beş yıllık geçmişi de bunu gösteriyor, problemli son haftaları da. Biz işimizi yapmaya devam edeceğiz; sorumlulukla ve vicdanla, sevinçle ve güçle, yaratıcılıkla ve cesaretle…
‘DUVAR’IN KAPISI AYRILANLARA AÇIK’
Duvar, yaşananlarla birlikte kimine nazaran bir dağılma sürecine girdi. Gazeteden birfazlaca muharrir ayrıldı. Bu isimlere geri dönmeleri için davet götürecek misiniz?
Detaylarını ve gelişim sürecini tam bilmesem de müelliflerin zincirleme bir tepki ortasında köşelerini terk etmeleri, Duvar çalışanları ve okurları üzere beni de üzdü. Bu ayrılış süreci fazlaca çabuk oldu. Bu kadar kısa müddet ortasında her birinin, kendileri açısından Duvar’da yaşananlarla ilgili kapsamlı ve tatmin edici bir tahlil yapıp yapamadıklarını bilemiyorum. Lakin bir kısmı arkadaşım olan giden yazarlarla empati yapmaya çalıştığımda şunu görüyorum: Ülkede yaşanan boğucu ortam, özgürlüklere karşı bitmek bilmez taarruz ve kısıtlamalar, köşe müelliflerini, “özgürlük çabasından taviz vermeme” çizgisinden hareketle, algıladıkları biçimiyle patron-GYY gerginliğinde o an için ayrılışı daha etik bulma noktasına taşımış olabilir. Üstelik kendilerini bu misyona getiren Genel Yayın Direktörü ile dayanışmak için istifa sonucunın daha gerçek ve gözü pek bir seçenek olduğu kararına varmış olabilirler. Onları anlamaya çalışmakla birlikte epey kısa müddette aldıkları sonucun gerçek olduğunu savunamıyorum. Bu mevzuyu son günlerde kimi Duvar müellifleri galiba daha âlâ tabir etti. Her her neyse, ne olduysa oldu; sonuçta bu kıymetli arkadaşlarımız kendilerini ve okurları haftalardır değerli bir platformdan mahrum bıraktılar. Müsaadenle misyona başlamanın arifesinde buradan onlara sesleneyim: Duvar’ın kapısı hepsine açıktır. Şu ya da bu niçinle dönmek istemeyenlere ise Gazete Duvar’a katkıları açısından teşekkür etmek boynumuzun borcudur.
Gazete Duvar’a yeni köşe müelliflerinin katılmasını da bekleyebilir miyiz?
Evet, önümüzdeki haftalarda ortamıza katılacak köşe müellifleri olacaktır.
Hakan Aksay deyince seni tanıyanların aklına birinci vakit içinderda Rusya geliyordur diye kestirim ediyorum. Editörlükte daima ABD ekolünden kelam edilir, artık Rus ekolü vakti mı? Artık Duvar daha hayli dış siyaset odaklı mı olacak?
Eh 60 yılın 40’ı Rusya ile sıkı bağlantıda geçince kesinlikle izleri olabilir natürel. Aslında biliyorsun, bir yere gelen her yeni yöneticinin evvelari, alışkanlıkları, hatta takıntıları oranın ortamına yansıyabilir.
Dış siyaset ve dış haberler esasen değeri artan bir husus; elbette bizim de evvelarimiz içinde olacaktır. Kuşkusuz, bu iç siyasetten taviz manasına gelmez. İçerden ve dışardan haber ve tahlilleri güçlendirmeli, kimi vakit haberlerin ortasında, ‘5N1K’ formülü ortasında kaynayıp giden insan faktörüne daha fazla ışık tutmalıyız diye düşünüyorum. Araştırmacı gazeteciliğe, görsel ögelere verilen değer de artmalı bence. Görüntü söyleşiler artmalı. esasen Duvar’ın bir zenginliği olan yurt haberleri ve lokal muhabirler gazetede daha da faal yer almalı, gazetecilik İstanbul ve Ankara haricindeki yerleri daha fazla gündeme taşımalı.
Ayrıyeten ekonomik ve toplumsal sıkıntılar, iklim ve ekoloji, tabiat ve hayvan hakları, kültür ve sanat üzere alanların da güçlendirilmesi gerektiği izlenimini taşıyorum. Gazete Duvar ekleri de epeyce kıymetli.
Fakat tüm bu konularda yarından itibaren Duvar’daki arkadaşlarla görüşerek daha net bir tavra gelmek gerektiğini düşünüyorum.
Pekala ya senin Rusya uzmanlığına ve birikimine ne olacak?
Beni Genel Yayın Direktörlüğü teklifini kabul etme etabında en çok zorlayan konulardan biri de buydu. Bir yıldır hazırladığımız Rusya içerikli bir siteyi ve YouTube yayınları projesini rafa kaldırma sonucunı almak kolay olmadı. elbette Rusya/eski SSCB ülkeleri konusunu terk etmeyeceğim fakat onlarla ilgili harcayacağım vakit muhtemelen azalacaktır. Tahminen bu alanlarda Duvar’ın habercilik performansının yükselmesi “uzmanlık hüznümü” biraz yatıştırabilir. Hayat fazlaca güçlü, kesinlikle kendi tahlillerini üretecektir.
Seninle T24’te epey yıldır tanışıyoruz, Hakan abi. şahsi hislerine da biraz değinelim 11 yıl daha sonra T24’e veda ediyorsun. Üstelik tahminen de rakip bir sitenin başına geçiyorsun…
T24 benim ömrümün en istikrarlı işyeri oldu. 11 yıl, üstelik düzgün gazetecilikle, dostlukla, dayanışmayla geçti. Çok şey öğrendim T24’te. Ve bunları kısmen de olsa veda yazımda aktarmaya çalıştım.
“Rakip yayın” konusunda ise görüşüm farklı. T24 12 yıl, Gazete Duvarsa 5 yıl ortasında kendilerine kıymetli bir alan açtılar, varlıklarının ne kadar gerekli olduklarını ortaya koydular. yıllardır ben de dahil biroldukca okurun internetten baktığı birinci iki kaynak bunlar. Ve bu doğal. Bir konuta birden çok gazetenin girmesi üzere.
Genel tabloyu, bazılarının pek sevdiği anlatımla “büyük resmi” ihmal etmeyelim: Bugün ülkemizde medyanın yüzde 95’i iktidarca denetim ediyor ve bu devasa yapı, biroldukça haberin aktarılıp anlaşılması değil, gizlenip bilinmemesi, çarpıtılması için buldozer üzere bir faaliyet ortasında. Ve nispeten az sayıda medya kurumu ve gazeteci bunlara karşı özveriyle, yürekle, yaratıcılıkla gayret ederek gerçek gazeteciliğin bayrağını yükseklere taşıyor.
Bunlar içinde T24 ve Duvar dahil biroldukca internet sitesi var; BirGün, Kozmik ve öteki günlük gazeteler var; Halk TV, Tele1, KRT, Artı TV üzere televizyon kanalları var; ayrıyeten Medyascope, GAIN, Agos, Pencere, Oksijen üzere çeşitli yayınlar var; bunun haricinde Faruk Bildirici ve Ünsal Ünlü üzere tek başlarına muvaffakiyetle gayret eden biroldukça saygın meslektaşımız var. Burada saydığım ve sayamadığım birfazlaca alternatif mecra birbirlerinin rakibi değil, daima bir arada ülkenin ve halkın umududur.
Önümüzdeki 1-2 yıl ortasında yaşanacak olumlu-olumsuz bir dizi radikal değişimin ayak sesini bugünden duyuyoruz. Hazırlığımızı buna göre yapacağız. Birilerinin kaşlarını kaldırarak söylem ettiği “bir kısım medya”, yakın gelecekte bugünkünden çok daha kıymetli rol oynayacaktır. Onlar içinde Gazete Duvar, inanıyorum ki yarınları bugünden daha sağlam karşılayacaktır.
En azından yarın başlayacağım yeni nazaranvimde benim gayem bu.