‘Gazetecilik dönüm noktasında’: Yeni bir güç doğuyor Organize hata örgütü liderliğinden hakkında yakalama sonucu bulunan Sedat Peker, 2 Mayıs 2021 tarihinde çekmeye başladığı görüntüler ve yayımladığı görüşme kayıtlarıyla biroldukca tanınmış isimle ilgili argümanlarda bulundu. Bunlar içinde gazeteciler, iş insanları, siyasetçiler ve devletin farklı kademelerinde misyon yapanlar da yer aldı. Bahse bahis olan isimler tehdit, şantaj, rüşvet, kara para aklama ve cinayet üzere suçlamalarla gündeme geldi.
GAZETECİLERİN ALAKALARI GÜNDEME GELDİ
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Peker’in görüntüsüyle gündeme gelen gazeteci Haydi Özışık ile ilgili şikayetler niçiniyle, 21 Mayıs’ta Özışık’ın oy birliğiyle üyelikten çıkarılmasına karar verdi. beraberinde, hakkındaki siyaset ve mafya bağları ortasında yer aldığı istikametindeki savlar niçiniyle hakkında açılan disiplin soruşturmasına savunmasını göndermeyen sunucu Veyis Ateş’i de oy birliğiyle üyelikten çıkardı.
Medya; yasama, yürütme ve yargıdan daha sonra dördüncü kuvvet olarak biliniyor. Fakat biroldukça gazetecinin siyaset, mafya ve iş insanları ile kurulan bir münasebet ağının ortasında yer alması, son vakit içinderda oldukcaça tartışılıyor. Gazetecilerin halkın haber alma hakkını savunması beklenirken, kendi çıkarlarını gözetmesi, kamu faydasına vurulmuş bir darbe olarak bedellendiriliyor.
‘HABER KAYNAĞI İLE İÇ İÇE GEÇERSENİZ, OLAYIN AKTÖRÜ OLURSUNUZ’
Medya ombudsmanı gazeteci Faruk Bildirici, gazeteci ile haber kaynağı alakasının, temelde haber alabilecek kadar yakın lakin özdeşleşmeyecek kadar da uzak olması gerektiğinin altını çiziyor. “Bunu esasen temas-mesafe kuralı olarak tanımlıyoruz” diyen Bildirici şu biçimde devam ediyor, “Çünkü gazetecilikte, gazetecilerin beşerlerle münasebet kurabilmesi gerekir. Bu niçinle bir temas mecburiliği var gazetecilikte. Lakin bu temasın hiç bir vakit onlarla iç içe geçecek, özdeşleşecek, kendisini onun yerine koyacak biçimde olmaması gerekir. Bundan neyi kastediyorum, mesela politikayı izleyen bir gazeteci, siyasetçilerle daima konuşur, onlara sorular sorar, izler. kimi vakit hayatın yahut günün büyük bir kısmını onlarla geçirir. Bu önüne çıkan haber hususlarını onlar üzere bakması manasına asla gelmemelidir. Bütün alanlarda tıpkı şeyler geçerlidir.
Gazetecilik bir insan mesleğidir. Bu insan mesleğinde beşerlerle daima muhatap olursunuz. Daima onlarla konuşursunuz, onları izlersiniz, onların görünmeyen taraflarını siz görürsünüz lakin bunları yaparken, onların yerine geçmemeleri gerekir. Sizin daima bir gazeteci olarak onlardan uzak durup, onları izleyen, dışardan bakan olmanız gerekir. Şayet haber kaynağı ile epey iç içe geçerseniz, artık izleyen ve aktaran olmaktan çıkıp olayın aktörleri haline gelirsiniz. Bu da gazeteci için olabilecek en berbat konumlardan biri zira asıl gazetecilik fonksiyonunu yerine getiremez hale gelirsin. Türkiye’de son periyotlarda yaygınlaşan bu davet gazeteciliği, gazeteciliğe fazlaca büyük ziyan veriyor. Ve gazeteciliği körleştiriyor. Ücretsiz seyahate giden bir gazetecinin kendisine sunulanı aktarır. Son günlerde kara para aklamakla suçlanan bir iş beşerinin otelinde tatil yapmak falan bunlar aslına bakarsanız gazetecilerin asla aklından bile geçirmemesi gereken işler. Yapmışlarsa, bu gazetecilerin gazeteciliğini sorgulamak biz gazetecilere düşer.”
Faruk Bildirici
‘KENDİ ÇIKARINI GÖZETEN GAZETECİLERİN SAYISI ARTTI’
Gazetecilikte güvenirliğin ve inandırıcılığın temel olduğuna dikkat çeken Bildirici, “Çünkü biz insanlara gerçeği aktarıyoruz. Daha doğrusu gerçeği aktarma teziyle bu işi yapıyoruz. Yalın gerçeği aktarıyoruz derken inandırıcı olmanız, güvenirliğiniz epey değerli. Yaptığınız haberi yahut yorumun bir inandırıcılığı kalmamışsa aslına bakarsanız gerçeği aktarmanıza dair kuşkular var demektir. Gerçeği aktarırken yalnızca gerçeğe karşı sorumlu hissedersiniz kendinizi. Ne işvereninize ne kendi şahsi çıkarlarınıza bağlısınızdır. Gerçeği aktarırken, ben yalnızca gerçeği aktarırım ve tüm sorumluluğum budur zira ben bu bilgiyle kamu faydasını aktarıyorum. Kamu faydasını aktarırken şayet bizim öbür çıkarlar peşinde olduğumuz, diğerlerine bağımlı olduğumuz, öteki birtakım şahıslarla çıkarların peşinde koştuğumuz bir izlenim uyanmışsa ya da bu biçimde hakikaten aslına bakarsanız inandırıcılığımız, güvenirliğimiz kalmaz. Biz o sırada yalın gerçeği vermiş kişi pozisyonundan çıkmışız demektir. Kamuoyu çıkarını bir kenara bırakıp artık diğerlerinin çıkarlarını kolluyorsunuz demektir. Ancak bakıyoruz Türkiye’de kendi çıkarını gözeten gazetecilerin sayısı arttı. Kimi etraflarda olağan hale gelmiş” diyor.
‘TÜRKİYE’DE GAZETECİLİK ÖNEMLİ YAPISAL SIKINTILAR İÇERİSİNDE’
Bugün yaşananların temelinde medyanın sahiplik yapısının değişmesi olduğunu belirten Bildirici, şu biçimde devam ediyor; “Türkiye’de gazetecilik önemli yapısal meseleler içerisinde. Birincisi, bilhassa 1990’lardan itibaren Türkiye’de medyanın sahiplik yapısı önemli bir dönüşüme uğradı. Holdingleşme baskın hale geldi. İşverenler için bakıldığında, kamu faydası değil de işverenlerin kendi çıkarları her şeyden önde gelir. Ve editoryal bağımsızlık olmadığı için de işveren çıkarları medya kuruluşlarında gerçeğin önüne geçti. Gazetecilerin mesleksel örgütlenmeleri büsbütün yok edildi. Gazeteciler işverenler karşısında güçsüz hale getirildi. 1980 askeri darbesi, Türkiye’de jenerasyonlar içinde tecrübe transferini engelledi. Daha beteri 90’ların sonunda siyaset mühendisliğine soyunuldu. Tam bu biçimde bir periyotta AKP iktidara geldi. AKP iktidarı öbür iktidarlarından farklı olarak medyanın büyük bir kısmını büsbütün denetimi altına aldı. Yakın bağ kurmayı, onu kendi çıkarları için kullanmayı geçtim, bu evvelce olurdu. Bu sefer büsbütün kendi denetimi altına aldı. İktidar denetimi altına alınmış bir medya, kamu çıkarını yerine siyasi iktidarın çıkarını gözetir hale geldi. Mesleğin temel fonksiyonunu yerine getiremeyen gazeteciliğin yan yollara sapması, gazetecilerin şahsi çıkarları öne çıkarması, onların peşine düşmesini maalesef doğal bir sonuç oldu. Gazetecilerin Ankara temsilcileri, gazetecilikten hayli işverenlerin saray nezdindeki işlerini takip eden üniteler haline geldiler.”
‘DEMOKRASİ GAZETECİLİĞİN OKSİJENİDİR’
“Bunun önüne geçmek ve kamu faydasını gözeten gazeteciliğin yeniden rayına oturması için neler yapılması gerekiyor?” sorusuna karşılık veren Bildirici, Türkiye’de demokrasi sorunu olduğunu söylüyor. Bildirici, “Demokrasi gazeteciliğin oksijenidir. Oksijeni şayet olmazsa, gazeteciliği ne kadar çabalarsanız çabalayın, harika yapmanız mümkün değil. Demokratik bir müddetç olduktan daha sonra biz kendi problemlerimizi çözebilir hale geliriz. Bu yüzden bağımsız ve eleştirel gazetecilerin öncelikli gayretinin basın özgürlüğü, toplumun bilgi edinme hakkı ve demokrasi gayreti olduğuna inanıyorum. Bunun yanı sıra mesleksel örgütlenmemizin güçlenmesi, tecrübe transferi, prensipli gazeteciliğin içselleştirilmesi gerekiyor. Siyasi iktidar medyanın büyük kısmını denetimi altına alsa da biz şu anda dijital ihtilalin ortasındayız. Bir yandan dijital ihtilal, bir yandan siyasi iktidar tarafınca baskılanmış bir medya. Yeni bir güç filizleniyor burada. Bu güç alternatif, bağımsız ve eleştirel medyadır. Ben şuna inanıyorum, demokrasi problemlerini aştığımız vakit alternatif medya daha da güçlenecek. Eski medya sayfasını kapatacağız artık. Önümüzde kolay bir yol yok lakin umutluyum zira değişim demokrasiden, toplumun bilgi edinme hakkından yana” diyor.
‘GAZETECİLİĞİ GAZETECİLER DENETLEMELİ’
“Türkiye basın tarihinde bir birinci olan ve basın mesleğinde özdenetim kurumu sayılan Basın Ahlâk Yasası ve Basın Onur Divanı’ üzere yeni bir teşebbüs günümüzde uygulanabilinir mi?” sorusuna bu divanın uygulamada tesirli olamadığını hatırlatan Bildirici; “Bunun daha sonrasında öz kontrolün sağlanması için Basın Kurulu kuruldu. daha sonra okur temsilcilikleri, ombudsmanlıklar oluşturuldu. Medya kuruluşları kendi içlerinde yayın prensipleri benimsediler. Onun akabinde Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ni ilan etti lakin bütün bunlar tam olarak tesirli olamadı. Benim basının özdenetimi konusunda önerdiğim usul şu anda yaptığım medya ombudsmanlığıdır. Türkiye’de büsbütün editoryal bağımsızlığı olan, bütün medya kuruluşlarının desteklediği, kararlarını kabul edeceği bir kurum olması gerekiyor. Benim gayretim, Türkiye’de bu biçimde bir kurumsallaşmanın gerekliliğinin kanıtlama uğraşı. Ben Hürriyet’te çalışırken de gördüm, okur temsilciliği ombudsmanın editoryal bağımsızlık olmadan tesirli olamıyor. Milliyet’te, Sabah’ta ve Cumhuriyet’te çalışan arkadaşlar için de tıpkı şey kelam konusu. Basın Kurulu meselade olduğu üzere hukukçuların, siyasetçilerin ve öteki birtakım şahısların katıldığı bir kurum olması yanlış zira gazeteciliği bence gazeteciler denetlemeli. Nasıl ki tabipler kendi kendilerini denetliyorlarsa, bir yanlış olduğunda ceza veriyorlarsa, ya da mimarlar ve mühendisler. Bizimde o denli yapmamız gerekiyor” diye belirtiyor.
‘GAZETECİLİK DÖNÜM NOKTASINDA’
İstanbul Aydın Üniversitesi Gazetecilik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Olcay Uçak
İstanbul Aydın Üniversitesi Gazetecilik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Olcay Uçak ise, son birkaç yıldan bu yana dünyada yaşanan gelişmelerle, gazetecilik mesleği açısından değerli bir dönüm noktasına gelindiğine dikkat çekiyor. Uçak, teknolojideki süratli ilerleme, siyasetçilerin gazetecilere yaklaşımları ve son olarak pandemi sürecindeki çevrimiçi hayatın gazeteciliğin dönüm noktasının ipuçlarını verdiğini belirtiyor. “Teknolojideki gelişmeler toplumdaki herkesin toplumsal medya ile bağlantıya katılabilmesiyle gazetecilik yapıldığı yanılgısına niye olabiliyor” diyen Dr. Uçak, “Öte yandan siyasetçilerin yaptıkları ve yapacakları hakkında halka hesap vermek için, gazeteciler tarafınca sorgulanamayacakları ve denetlenemeyecekleri yanılgısına düştüklerini de nazaranbiliyoruz. Pandemi süreci ise; toplumların milletlerarası seviyede bağlantıya ve bilimsel gerçeklere ne kadar hayli gereksinimi olduğunu, ötürüsıyla bu gerçekleri en yalın haliyle öğrenmek için gazetecilere muhtaçlığın hiç bir vakit ortadan kalkmayacağını gösterdi. Bilgi, gerçek bilgi kıymetli olduğu sürece gazeteciler topluma hizmet etmeye devam edeceklerdir” tabirlerini kullanıyor.
‘GENÇLERE VE ÖĞRENCİLERİME GÜVENİYORUM’
Gazetecilik konusunda birtakım öğrencilerin ‘umutsuz’ olduğunu belirten Uçak, “Son senelerda üniversite tercihlerinde tanıştığım kimi adaylar gazeteciliğe isteksiz davranıp ‘Hocam, gazetecilik bitti artık’ dediklerinde onlara şu yanıtı veriyorum; ‘Basılı gazeteler bitiyor, gazetecilik bitmez. Beşerler merak ettiği sürece gazetecilik bitmez.’ Derslerde gazetecilik mesleği hakkında umutsuz öğrencilerime de söylemiş olduğim üzere; gazetecilik merak etmekle başlar, soru sormak ve bu soruların peşine düşüp araştırmakla, bulduğu gerçekleri evvel vicdanıyla daha sonra mesleğin prensipleriyle sorgulayıp halka sunmasıyla tamamlanır. Gazeteci, bilgiye ulaştığı anda artık o bilginin gerçek sahibi vatandaştır ve yasal olarak en kısa vakitte öğrenmek hakkına sahiptir. Ülkemiz Abdi İpekçi ve Uğur Mumcu üzere bu nazaranvi muvaffakiyetle yerine getiren gazetecilere şahit olduğu üzere gelecekte de olmaya devam edecektir. Gençlere ve öğrencilerime güveniyorum” diyor.
GAZETECİLERİN ALAKALARI GÜNDEME GELDİ
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Peker’in görüntüsüyle gündeme gelen gazeteci Haydi Özışık ile ilgili şikayetler niçiniyle, 21 Mayıs’ta Özışık’ın oy birliğiyle üyelikten çıkarılmasına karar verdi. beraberinde, hakkındaki siyaset ve mafya bağları ortasında yer aldığı istikametindeki savlar niçiniyle hakkında açılan disiplin soruşturmasına savunmasını göndermeyen sunucu Veyis Ateş’i de oy birliğiyle üyelikten çıkardı.
Medya; yasama, yürütme ve yargıdan daha sonra dördüncü kuvvet olarak biliniyor. Fakat biroldukça gazetecinin siyaset, mafya ve iş insanları ile kurulan bir münasebet ağının ortasında yer alması, son vakit içinderda oldukcaça tartışılıyor. Gazetecilerin halkın haber alma hakkını savunması beklenirken, kendi çıkarlarını gözetmesi, kamu faydasına vurulmuş bir darbe olarak bedellendiriliyor.
‘HABER KAYNAĞI İLE İÇ İÇE GEÇERSENİZ, OLAYIN AKTÖRÜ OLURSUNUZ’
Medya ombudsmanı gazeteci Faruk Bildirici, gazeteci ile haber kaynağı alakasının, temelde haber alabilecek kadar yakın lakin özdeşleşmeyecek kadar da uzak olması gerektiğinin altını çiziyor. “Bunu esasen temas-mesafe kuralı olarak tanımlıyoruz” diyen Bildirici şu biçimde devam ediyor, “Çünkü gazetecilikte, gazetecilerin beşerlerle münasebet kurabilmesi gerekir. Bu niçinle bir temas mecburiliği var gazetecilikte. Lakin bu temasın hiç bir vakit onlarla iç içe geçecek, özdeşleşecek, kendisini onun yerine koyacak biçimde olmaması gerekir. Bundan neyi kastediyorum, mesela politikayı izleyen bir gazeteci, siyasetçilerle daima konuşur, onlara sorular sorar, izler. kimi vakit hayatın yahut günün büyük bir kısmını onlarla geçirir. Bu önüne çıkan haber hususlarını onlar üzere bakması manasına asla gelmemelidir. Bütün alanlarda tıpkı şeyler geçerlidir.
Gazetecilik bir insan mesleğidir. Bu insan mesleğinde beşerlerle daima muhatap olursunuz. Daima onlarla konuşursunuz, onları izlersiniz, onların görünmeyen taraflarını siz görürsünüz lakin bunları yaparken, onların yerine geçmemeleri gerekir. Sizin daima bir gazeteci olarak onlardan uzak durup, onları izleyen, dışardan bakan olmanız gerekir. Şayet haber kaynağı ile epey iç içe geçerseniz, artık izleyen ve aktaran olmaktan çıkıp olayın aktörleri haline gelirsiniz. Bu da gazeteci için olabilecek en berbat konumlardan biri zira asıl gazetecilik fonksiyonunu yerine getiremez hale gelirsin. Türkiye’de son periyotlarda yaygınlaşan bu davet gazeteciliği, gazeteciliğe fazlaca büyük ziyan veriyor. Ve gazeteciliği körleştiriyor. Ücretsiz seyahate giden bir gazetecinin kendisine sunulanı aktarır. Son günlerde kara para aklamakla suçlanan bir iş beşerinin otelinde tatil yapmak falan bunlar aslına bakarsanız gazetecilerin asla aklından bile geçirmemesi gereken işler. Yapmışlarsa, bu gazetecilerin gazeteciliğini sorgulamak biz gazetecilere düşer.”
Faruk Bildirici
‘KENDİ ÇIKARINI GÖZETEN GAZETECİLERİN SAYISI ARTTI’
Gazetecilikte güvenirliğin ve inandırıcılığın temel olduğuna dikkat çeken Bildirici, “Çünkü biz insanlara gerçeği aktarıyoruz. Daha doğrusu gerçeği aktarma teziyle bu işi yapıyoruz. Yalın gerçeği aktarıyoruz derken inandırıcı olmanız, güvenirliğiniz epey değerli. Yaptığınız haberi yahut yorumun bir inandırıcılığı kalmamışsa aslına bakarsanız gerçeği aktarmanıza dair kuşkular var demektir. Gerçeği aktarırken yalnızca gerçeğe karşı sorumlu hissedersiniz kendinizi. Ne işvereninize ne kendi şahsi çıkarlarınıza bağlısınızdır. Gerçeği aktarırken, ben yalnızca gerçeği aktarırım ve tüm sorumluluğum budur zira ben bu bilgiyle kamu faydasını aktarıyorum. Kamu faydasını aktarırken şayet bizim öbür çıkarlar peşinde olduğumuz, diğerlerine bağımlı olduğumuz, öteki birtakım şahıslarla çıkarların peşinde koştuğumuz bir izlenim uyanmışsa ya da bu biçimde hakikaten aslına bakarsanız inandırıcılığımız, güvenirliğimiz kalmaz. Biz o sırada yalın gerçeği vermiş kişi pozisyonundan çıkmışız demektir. Kamuoyu çıkarını bir kenara bırakıp artık diğerlerinin çıkarlarını kolluyorsunuz demektir. Ancak bakıyoruz Türkiye’de kendi çıkarını gözeten gazetecilerin sayısı arttı. Kimi etraflarda olağan hale gelmiş” diyor.
‘TÜRKİYE’DE GAZETECİLİK ÖNEMLİ YAPISAL SIKINTILAR İÇERİSİNDE’
Bugün yaşananların temelinde medyanın sahiplik yapısının değişmesi olduğunu belirten Bildirici, şu biçimde devam ediyor; “Türkiye’de gazetecilik önemli yapısal meseleler içerisinde. Birincisi, bilhassa 1990’lardan itibaren Türkiye’de medyanın sahiplik yapısı önemli bir dönüşüme uğradı. Holdingleşme baskın hale geldi. İşverenler için bakıldığında, kamu faydası değil de işverenlerin kendi çıkarları her şeyden önde gelir. Ve editoryal bağımsızlık olmadığı için de işveren çıkarları medya kuruluşlarında gerçeğin önüne geçti. Gazetecilerin mesleksel örgütlenmeleri büsbütün yok edildi. Gazeteciler işverenler karşısında güçsüz hale getirildi. 1980 askeri darbesi, Türkiye’de jenerasyonlar içinde tecrübe transferini engelledi. Daha beteri 90’ların sonunda siyaset mühendisliğine soyunuldu. Tam bu biçimde bir periyotta AKP iktidara geldi. AKP iktidarı öbür iktidarlarından farklı olarak medyanın büyük bir kısmını büsbütün denetimi altına aldı. Yakın bağ kurmayı, onu kendi çıkarları için kullanmayı geçtim, bu evvelce olurdu. Bu sefer büsbütün kendi denetimi altına aldı. İktidar denetimi altına alınmış bir medya, kamu çıkarını yerine siyasi iktidarın çıkarını gözetir hale geldi. Mesleğin temel fonksiyonunu yerine getiremeyen gazeteciliğin yan yollara sapması, gazetecilerin şahsi çıkarları öne çıkarması, onların peşine düşmesini maalesef doğal bir sonuç oldu. Gazetecilerin Ankara temsilcileri, gazetecilikten hayli işverenlerin saray nezdindeki işlerini takip eden üniteler haline geldiler.”
‘DEMOKRASİ GAZETECİLİĞİN OKSİJENİDİR’
“Bunun önüne geçmek ve kamu faydasını gözeten gazeteciliğin yeniden rayına oturması için neler yapılması gerekiyor?” sorusuna karşılık veren Bildirici, Türkiye’de demokrasi sorunu olduğunu söylüyor. Bildirici, “Demokrasi gazeteciliğin oksijenidir. Oksijeni şayet olmazsa, gazeteciliği ne kadar çabalarsanız çabalayın, harika yapmanız mümkün değil. Demokratik bir müddetç olduktan daha sonra biz kendi problemlerimizi çözebilir hale geliriz. Bu yüzden bağımsız ve eleştirel gazetecilerin öncelikli gayretinin basın özgürlüğü, toplumun bilgi edinme hakkı ve demokrasi gayreti olduğuna inanıyorum. Bunun yanı sıra mesleksel örgütlenmemizin güçlenmesi, tecrübe transferi, prensipli gazeteciliğin içselleştirilmesi gerekiyor. Siyasi iktidar medyanın büyük kısmını denetimi altına alsa da biz şu anda dijital ihtilalin ortasındayız. Bir yandan dijital ihtilal, bir yandan siyasi iktidar tarafınca baskılanmış bir medya. Yeni bir güç filizleniyor burada. Bu güç alternatif, bağımsız ve eleştirel medyadır. Ben şuna inanıyorum, demokrasi problemlerini aştığımız vakit alternatif medya daha da güçlenecek. Eski medya sayfasını kapatacağız artık. Önümüzde kolay bir yol yok lakin umutluyum zira değişim demokrasiden, toplumun bilgi edinme hakkından yana” diyor.
‘GAZETECİLİĞİ GAZETECİLER DENETLEMELİ’
“Türkiye basın tarihinde bir birinci olan ve basın mesleğinde özdenetim kurumu sayılan Basın Ahlâk Yasası ve Basın Onur Divanı’ üzere yeni bir teşebbüs günümüzde uygulanabilinir mi?” sorusuna bu divanın uygulamada tesirli olamadığını hatırlatan Bildirici; “Bunun daha sonrasında öz kontrolün sağlanması için Basın Kurulu kuruldu. daha sonra okur temsilcilikleri, ombudsmanlıklar oluşturuldu. Medya kuruluşları kendi içlerinde yayın prensipleri benimsediler. Onun akabinde Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ni ilan etti lakin bütün bunlar tam olarak tesirli olamadı. Benim basının özdenetimi konusunda önerdiğim usul şu anda yaptığım medya ombudsmanlığıdır. Türkiye’de büsbütün editoryal bağımsızlığı olan, bütün medya kuruluşlarının desteklediği, kararlarını kabul edeceği bir kurum olması gerekiyor. Benim gayretim, Türkiye’de bu biçimde bir kurumsallaşmanın gerekliliğinin kanıtlama uğraşı. Ben Hürriyet’te çalışırken de gördüm, okur temsilciliği ombudsmanın editoryal bağımsızlık olmadan tesirli olamıyor. Milliyet’te, Sabah’ta ve Cumhuriyet’te çalışan arkadaşlar için de tıpkı şey kelam konusu. Basın Kurulu meselade olduğu üzere hukukçuların, siyasetçilerin ve öteki birtakım şahısların katıldığı bir kurum olması yanlış zira gazeteciliği bence gazeteciler denetlemeli. Nasıl ki tabipler kendi kendilerini denetliyorlarsa, bir yanlış olduğunda ceza veriyorlarsa, ya da mimarlar ve mühendisler. Bizimde o denli yapmamız gerekiyor” diye belirtiyor.
‘GAZETECİLİK DÖNÜM NOKTASINDA’
İstanbul Aydın Üniversitesi Gazetecilik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Olcay Uçak
İstanbul Aydın Üniversitesi Gazetecilik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Olcay Uçak ise, son birkaç yıldan bu yana dünyada yaşanan gelişmelerle, gazetecilik mesleği açısından değerli bir dönüm noktasına gelindiğine dikkat çekiyor. Uçak, teknolojideki süratli ilerleme, siyasetçilerin gazetecilere yaklaşımları ve son olarak pandemi sürecindeki çevrimiçi hayatın gazeteciliğin dönüm noktasının ipuçlarını verdiğini belirtiyor. “Teknolojideki gelişmeler toplumdaki herkesin toplumsal medya ile bağlantıya katılabilmesiyle gazetecilik yapıldığı yanılgısına niye olabiliyor” diyen Dr. Uçak, “Öte yandan siyasetçilerin yaptıkları ve yapacakları hakkında halka hesap vermek için, gazeteciler tarafınca sorgulanamayacakları ve denetlenemeyecekleri yanılgısına düştüklerini de nazaranbiliyoruz. Pandemi süreci ise; toplumların milletlerarası seviyede bağlantıya ve bilimsel gerçeklere ne kadar hayli gereksinimi olduğunu, ötürüsıyla bu gerçekleri en yalın haliyle öğrenmek için gazetecilere muhtaçlığın hiç bir vakit ortadan kalkmayacağını gösterdi. Bilgi, gerçek bilgi kıymetli olduğu sürece gazeteciler topluma hizmet etmeye devam edeceklerdir” tabirlerini kullanıyor.
‘GENÇLERE VE ÖĞRENCİLERİME GÜVENİYORUM’
Gazetecilik konusunda birtakım öğrencilerin ‘umutsuz’ olduğunu belirten Uçak, “Son senelerda üniversite tercihlerinde tanıştığım kimi adaylar gazeteciliğe isteksiz davranıp ‘Hocam, gazetecilik bitti artık’ dediklerinde onlara şu yanıtı veriyorum; ‘Basılı gazeteler bitiyor, gazetecilik bitmez. Beşerler merak ettiği sürece gazetecilik bitmez.’ Derslerde gazetecilik mesleği hakkında umutsuz öğrencilerime de söylemiş olduğim üzere; gazetecilik merak etmekle başlar, soru sormak ve bu soruların peşine düşüp araştırmakla, bulduğu gerçekleri evvel vicdanıyla daha sonra mesleğin prensipleriyle sorgulayıp halka sunmasıyla tamamlanır. Gazeteci, bilgiye ulaştığı anda artık o bilginin gerçek sahibi vatandaştır ve yasal olarak en kısa vakitte öğrenmek hakkına sahiptir. Ülkemiz Abdi İpekçi ve Uğur Mumcu üzere bu nazaranvi muvaffakiyetle yerine getiren gazetecilere şahit olduğu üzere gelecekte de olmaya devam edecektir. Gençlere ve öğrencilerime güveniyorum” diyor.