Etraf Sayfası… Bir köyün bitmeyen zahmeti Türkiye’nin en memnun kenti Sinop’un Ayancık ilçesine bağlı tabiat mükemmeli Çaylıoğlu köyünde yöre halkı, limana yapılmak istenen balık çiftlikleri projesi tehdidinin yanı sıra bir de taş ocaklarına karşı gayret ediyor.
Köy hudutlarında yer alan Ahmet Şahap Ünlü’ye ilişkin Kalker Ocağı Ve Kırma Eleme Tesisi’ne 30 Kasım 2012 tarihinde “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” sonucu verilmişti. Lakin taş ocaklarının olumsuz tesirleri, şayet merkeze yakın bir bölgede çalışma yapılıyorsa yöre halkı tarafınca epey hissediliyor. Bir de taş ocağı doğal alanda açılırsa, faaliyete geçtiği anda projenin olduğu bölgede yeşile dair hiç bir şey kalmıyor. Ocakta dinamit kullanılırsa olumsuz tesir daha da artıyor. Yani hem insanların hem canlıların tıpkı vakitte tabiatın konutu başlarına yıkılıyor.
‘LİSANSI İPTAL EDİLSİN’ BAŞVURUSU
Bu taş ocağında da şikâyetler emsal. Taş ocağının etraf ve insan sıhhati tarafından tehlike oluşturan faaliyetlerde bulunduğunu belirten yöre halkı geçen günlerde Sinop Valiliği Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Vilayet Müdürlüğü’ne başvurarak, tesisin faaliyetlerinin durdurulmasını, etraf müsaade ve lisansının iptal edilmesini istedi. Ayrıyeten Etraf Kanunu uyarınca idari para cezası kesilmesi talep edildi.
Taş ocağının olduğu alanlarda tabiat katlediliyor.
DİNAMİT niçinİYLE KİMİ MESKENLERDE ÇATLAKLAR OLUŞTU
Taş ocağının birinci derece arkeolojik alanda faaliyet gösterdiğine dikkat çekilen dilekçede, tehlike yaratan faaliyetlerde özetle şu biçimde sıralandı:
– Tesiste gerçekleştirilen patlamalar, gereken emniyet önlemleri sağlanmadan yordamına karşıt bir biçimde yapılmakla bir arada, kullanılan patlayıcıların cins ve niteliği taahhüt edilenden farklıdır. Bu durum yöre halkının sıhhat ve güvenliğini tehdit etmekte, etrafa ziyan vermektedir. Köye fazlaca yakın bir alanda gerçekleştirilen patlamalar sonucunda meydana gelen sallantı/vibrasyon niçiniyle kimi konutlarda çatlaklar meydana gelmiştir. Gerekli mercilerle köy halkı tarafınca yapılan şifahi müracaatlardan rastgele bir sonuç alınamamıştır.
– Tesiste yapılan üretim ölçüsü ÇED raporunda taahhüt edilenin üzerindedir. Maden ocağında yapılan üretim ölçüsünün müsaade verilen sonların üzerinde olduğu, maden ocağının etrafında meydana gelen heyelan, kaya düşmesi üzere olayların hayli daha sık olmasından dahi anlaşılabilecektir. Artık, maden ocağı faaliyetleri, çevreyi direkt tesirler hale gelmiş, etrafa ve yöre halkının hayatını tehlikeye düşürür bir nitelik kazanmıştır.
– Kalker ocağının faaliyetleri etrafta gürültü kirliliği ve hava kirliliği oluşturmaktadır.
– Gerek ocakta çalışacak araçların ocağa nakli gerekse ocakta üretilen mamüllerin nakli sırasında vakit zaman köy merkezi ve etrafında bulunan yollar kullanılmaktadır.
– Kalker ocağının bulunduğu alan olan Limanüstü Mevkii, 101 ada, 1 nolu parselde nekropol bulunması sebebiyle Samsun Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun 23 Şubat 2017 tarihindeki ve 4145 sayılı sonucuyla tescil edilmiş 1. Derece arkeolojik sit alanı bulunmaktadır. Bu SİT alanı projenin hayata geçmesinden daha sonra tescil edilmiştir. Bu sebeple alandaki faaliyetlerin çabuk bir biçimde durdurulması gerekmektedir. Aksi takdirde, kıymetli kalıntıların bulunduğu ve korunması gereken bu alanda mevcut kültürel kalıntılar ziyan bakılırsacektir.
Öte yandan yöre halkı CİMER dahil biroldukça ilgili kuruma da başvurdu.
‘KÖYLER ELİMİZDEN ALINIYOR’
Bölgede yaşayan Zeynep Yılmaz’ı arayıp taş ocaklarının durumunu sorduğumuzda şu karşılığı aldık:
“Ben bu köyü hem kızıyım tıpkı vakitte geliniyim. Taş ocaklarından muzdabiriz. Kamyonlar köyün ortasından süratli bir biçimde geçiyor. Yazın dinamit patlatmalarından rahat edemiyoruz. Köy köylükten çıktı sanayi bölgesi oldu. Dinamitlerle taş çıkardıkları yerlerde biz evvelde geziyorduk. Kamp kuruluyordu. Şu anda köyümüzde hiç bir hoşluk kalmıyor. Köylü olarak istemiyoruz. Vaktinde göz yumulmasaydı keşke. Yeni bir taş ocağı var ona karşı da çaba ediliyor. Köyümüze sahip çıkmaya çalışıyoruz. Bozulsun istemiyoruz.”
Yılmaz köyde akşamları çocuklarının gitar çalıp müzik dediğini, kendilerinin közde kahve yaptığını anlatarak ekliyor: “Bu ortamımız bozulsun istemiyoruz. Elimizden alınıyor köyler.”
‘YAŞAM ALANLARIMIZ YOK EDİLİYOR’
Görüştüğümüz öteki bir köy sakini Doğan Günorta ise taş ocaklarının kullandığı kamyonlara dikkat çekerek, “Kamyonlar hızlı biçimde köyün ortasından geçiyorlar. Damper açık. Süratle gidiyorlar. Geriden da otomobiller geliyor. Taşlar insanların üzerine düşüyor. Çocuklar için de tehlikeli oluyor. Yaşlıların gözlerinde çok tozdan dolayı sorun oldu. Annemde de oldu. Burada bir çocuğun ezilmesini istemiyoruz” diyor.
Evinin taş ocağına hayli yakın olduğunu belirten Günorta “Dinamitler patlatılıyor. Konutumuzu sarsıyor. Tarih açısından da ziyan verdiğini düşünüyorum. Tahminen orada epeyce değerli dokümanlar var. Endemik bitkiler de vardı. Her şey yok oluyor, tabiat katlediliyor. Bizim hayat alanımız orası yok ediliyor. Dedemizden kalan yeri yok ediyorlar” kelamlarıyla reaksiyonunu lisana getiriyor.
‘REFERANDUM YAPILSIN’
Günorta sorularımızın sonunda proje yapılmak istenen bölgede referandum yapılmasını önererek, şu çağrıyı yapıyor: “Bir referandum yapsınlar. Orada yaşayanlara sorsunlar, ilgili makamlar burada yaşamadıkları için müsaade veriyorlar. Burada yaşayan kimse müsaade vermez. Onlar bizim anılarımızı tabiatımızı yok edecekler ve orada yaşamayacaklar. Bu köyde yaşamayacaklar, talan edip gidecekler, bir daha biz yaşayacağız.”
Köy hudutlarında yer alan Ahmet Şahap Ünlü’ye ilişkin Kalker Ocağı Ve Kırma Eleme Tesisi’ne 30 Kasım 2012 tarihinde “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” sonucu verilmişti. Lakin taş ocaklarının olumsuz tesirleri, şayet merkeze yakın bir bölgede çalışma yapılıyorsa yöre halkı tarafınca epey hissediliyor. Bir de taş ocağı doğal alanda açılırsa, faaliyete geçtiği anda projenin olduğu bölgede yeşile dair hiç bir şey kalmıyor. Ocakta dinamit kullanılırsa olumsuz tesir daha da artıyor. Yani hem insanların hem canlıların tıpkı vakitte tabiatın konutu başlarına yıkılıyor.
‘LİSANSI İPTAL EDİLSİN’ BAŞVURUSU
Bu taş ocağında da şikâyetler emsal. Taş ocağının etraf ve insan sıhhati tarafından tehlike oluşturan faaliyetlerde bulunduğunu belirten yöre halkı geçen günlerde Sinop Valiliği Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Vilayet Müdürlüğü’ne başvurarak, tesisin faaliyetlerinin durdurulmasını, etraf müsaade ve lisansının iptal edilmesini istedi. Ayrıyeten Etraf Kanunu uyarınca idari para cezası kesilmesi talep edildi.
Taş ocağının olduğu alanlarda tabiat katlediliyor.
DİNAMİT niçinİYLE KİMİ MESKENLERDE ÇATLAKLAR OLUŞTU
Taş ocağının birinci derece arkeolojik alanda faaliyet gösterdiğine dikkat çekilen dilekçede, tehlike yaratan faaliyetlerde özetle şu biçimde sıralandı:
– Tesiste gerçekleştirilen patlamalar, gereken emniyet önlemleri sağlanmadan yordamına karşıt bir biçimde yapılmakla bir arada, kullanılan patlayıcıların cins ve niteliği taahhüt edilenden farklıdır. Bu durum yöre halkının sıhhat ve güvenliğini tehdit etmekte, etrafa ziyan vermektedir. Köye fazlaca yakın bir alanda gerçekleştirilen patlamalar sonucunda meydana gelen sallantı/vibrasyon niçiniyle kimi konutlarda çatlaklar meydana gelmiştir. Gerekli mercilerle köy halkı tarafınca yapılan şifahi müracaatlardan rastgele bir sonuç alınamamıştır.
– Tesiste yapılan üretim ölçüsü ÇED raporunda taahhüt edilenin üzerindedir. Maden ocağında yapılan üretim ölçüsünün müsaade verilen sonların üzerinde olduğu, maden ocağının etrafında meydana gelen heyelan, kaya düşmesi üzere olayların hayli daha sık olmasından dahi anlaşılabilecektir. Artık, maden ocağı faaliyetleri, çevreyi direkt tesirler hale gelmiş, etrafa ve yöre halkının hayatını tehlikeye düşürür bir nitelik kazanmıştır.
– Kalker ocağının faaliyetleri etrafta gürültü kirliliği ve hava kirliliği oluşturmaktadır.
– Gerek ocakta çalışacak araçların ocağa nakli gerekse ocakta üretilen mamüllerin nakli sırasında vakit zaman köy merkezi ve etrafında bulunan yollar kullanılmaktadır.
– Kalker ocağının bulunduğu alan olan Limanüstü Mevkii, 101 ada, 1 nolu parselde nekropol bulunması sebebiyle Samsun Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Kurulu’nun 23 Şubat 2017 tarihindeki ve 4145 sayılı sonucuyla tescil edilmiş 1. Derece arkeolojik sit alanı bulunmaktadır. Bu SİT alanı projenin hayata geçmesinden daha sonra tescil edilmiştir. Bu sebeple alandaki faaliyetlerin çabuk bir biçimde durdurulması gerekmektedir. Aksi takdirde, kıymetli kalıntıların bulunduğu ve korunması gereken bu alanda mevcut kültürel kalıntılar ziyan bakılırsacektir.
Öte yandan yöre halkı CİMER dahil biroldukça ilgili kuruma da başvurdu.
‘KÖYLER ELİMİZDEN ALINIYOR’
Bölgede yaşayan Zeynep Yılmaz’ı arayıp taş ocaklarının durumunu sorduğumuzda şu karşılığı aldık:
“Ben bu köyü hem kızıyım tıpkı vakitte geliniyim. Taş ocaklarından muzdabiriz. Kamyonlar köyün ortasından süratli bir biçimde geçiyor. Yazın dinamit patlatmalarından rahat edemiyoruz. Köy köylükten çıktı sanayi bölgesi oldu. Dinamitlerle taş çıkardıkları yerlerde biz evvelde geziyorduk. Kamp kuruluyordu. Şu anda köyümüzde hiç bir hoşluk kalmıyor. Köylü olarak istemiyoruz. Vaktinde göz yumulmasaydı keşke. Yeni bir taş ocağı var ona karşı da çaba ediliyor. Köyümüze sahip çıkmaya çalışıyoruz. Bozulsun istemiyoruz.”
Yılmaz köyde akşamları çocuklarının gitar çalıp müzik dediğini, kendilerinin közde kahve yaptığını anlatarak ekliyor: “Bu ortamımız bozulsun istemiyoruz. Elimizden alınıyor köyler.”
‘YAŞAM ALANLARIMIZ YOK EDİLİYOR’
Görüştüğümüz öteki bir köy sakini Doğan Günorta ise taş ocaklarının kullandığı kamyonlara dikkat çekerek, “Kamyonlar hızlı biçimde köyün ortasından geçiyorlar. Damper açık. Süratle gidiyorlar. Geriden da otomobiller geliyor. Taşlar insanların üzerine düşüyor. Çocuklar için de tehlikeli oluyor. Yaşlıların gözlerinde çok tozdan dolayı sorun oldu. Annemde de oldu. Burada bir çocuğun ezilmesini istemiyoruz” diyor.
Evinin taş ocağına hayli yakın olduğunu belirten Günorta “Dinamitler patlatılıyor. Konutumuzu sarsıyor. Tarih açısından da ziyan verdiğini düşünüyorum. Tahminen orada epeyce değerli dokümanlar var. Endemik bitkiler de vardı. Her şey yok oluyor, tabiat katlediliyor. Bizim hayat alanımız orası yok ediliyor. Dedemizden kalan yeri yok ediyorlar” kelamlarıyla reaksiyonunu lisana getiriyor.
‘REFERANDUM YAPILSIN’
Günorta sorularımızın sonunda proje yapılmak istenen bölgede referandum yapılmasını önererek, şu çağrıyı yapıyor: “Bir referandum yapsınlar. Orada yaşayanlara sorsunlar, ilgili makamlar burada yaşamadıkları için müsaade veriyorlar. Burada yaşayan kimse müsaade vermez. Onlar bizim anılarımızı tabiatımızı yok edecekler ve orada yaşamayacaklar. Bu köyde yaşamayacaklar, talan edip gidecekler, bir daha biz yaşayacağız.”