Epilepsi (sara) cerrahisi Epilepsi tarif: Beyindeki nöron kümelerinden kaynaklanan olağandışı elektriksel deşarja epilepsi denilmektedir.
Görülme sıklığı: Bilhassa kısmi kompleks nöbetlerin %12.5 – %25’i dirençli epilepsidir.
Dirençli epilepsi: Kâfi doz, mühlet, optimal antiepileptik ilaç kan seviyesi ve uygun seçilen antiepileptik ilaçlara karşın nöbetleri denetim edilemeyen epilepsilerdir.
Epilepsi Cerrahisi Tarihçesi
Sir Viktor Horsley;1886 yılında birinci kez beyin ameliyatıyla epilepsiyi önlemeye çalışmış,
Forster; birinci Dünya savaşından daha sonra travmatik epilepside skar rezeksiyonu yapmış,
Falkoner; Birinci kez amigdala hipokampektomiyi yapmış,
Van vaganen; Birinci komissurotomi yapmış,
Bogen; Birinci kallozotomi ameliyatını uygulamıştır.
Epilepsi niçinleri
Bilinmeyen niçinler (muhtemelen genetik), bilinenler ise genetik-kromosomal anormallikler, perinatal hasarlar, beyin enfeksiyonları, tümorler, damar hastalıkları, baş travması, dejeneratif beyin hastalıkları, metabolik ve hormonal hastalıklar, birtakım ilaçlar ve alkol çekilme, öbürleri (porphyria, eklmpsia v.b) üzere durumlarda sara niçinleridir.
Hangi Hastalara Epilepsi Cerrahisi Uygulanır?
Öncelikle ameliyata alınacak hasta ilaca dirençli epilepsi olmalıdır. Nöbetler yüksek dozdaki antiepileptik ilaçların kâfi kan düzebir daha karşın denetim edilemeyen olmalıdır. Bu ilaçların kabul edilemeyen yan tesirleri ortaya çıkması ve hastanın hayat kalitesini bozması hasta seçiminde göz önünde bulundurulur. Bir yahut birden çok antiepileptik ilacın kullanılmasına karşın, tonik-klonik nöbetler yahut yinelayan kısmi kompleks nöbetler kişinin mesleğini yürütemiyor, otomobil kullanamıyor, toplumsal hayatını engelliyor ise, bu biçimde durumlardaki hastalar epilepsi cerrahisi için tetkik edilir. Başka taraftan, beyinde doğuştan yahut daha sonradan lezyonu olan hastalarda cerrahi tedaviye daha erken karar verilebilir.
bu türlü beyinde lezyonu olan hastaların ilaca direnç göstermeleri yanında, epilepsi cerrahisinde muvaffakiyet oranı yüksektir. Genel bir kural olmamakla bir arada epilepsi cerrahisine karar vermedilk evvel, hastalar en az 1–2 yıl antiepileptik ilaçları düzgün olarak kullanmalıdırlar. Nöbetler fazlaca sık oluyor ve olağan yaşantısını engelliyorsa, cerrahi tedavi epilepsi başlangıcından itibaren 1 yıl ortasında yapılabilir.
Hangi hastalar epilepsi cerrahisi uygulamasını zorlaştırabilir?
1- Hastanın ilerleyici bir hastalığı olması epilepsi cerrahisi muvaffakiyetini düşürmektedir.
2- Önemli sistemik tıbbi hastalığı olanlarda epilepsi cerrahisinin fayda ve ziyanları göz önünde bulundurulmalıdır.
3- Zekâ seviyesi düşük (IQ 4- Temporal lobektomi ameliyatı yapılacak olan hastanın WADA testinde karşı taraf temporal lobda hafıza işlevi bozuksa, cerrahi daha sonrası hastada ağır demans oluşacağından cerrahi uygulanmamalıdır.
5- Cerrahi öncesi incelemelerde hasta ile kooperasyon kurulamıyorsa cerrahi karardan vazgeçilmelidir.
6- Nöbetlere bağlı olmaksızın faal, kronik psikozu olan hastalara cerrahi sonucu alınmamalıdır.
Epilepsi Cerrahisi Teşhis halleri
Her epilepsi merkezi hekimlerinin ferdi deneyimleri dâhilinde, farklı kriterleri, inceleme teknikleri ve cerrahi yaklaşımlar uygulamaktadır. İncelemenin emeli, her hasta için en uygun cerrahi yolunu belirleme yahut kontrendikasyon var ise ortaya çıkarmaktır.
Epilepsi incelemeleri 4 evreden oluşur;
Evre I: Noninvaziv testler ve saçlı deri yüzey elektrodlarla video/EEG monitorizasyonu
Evre II: Bilateral karotis anjiografisi ve intrakarotis sodyum amobarbital testi
Evre III: invazif intrakranyal elektrodlarla video/EEG monitorizasyonu
Evre IV: Cerrahi tedavi
Dirençli epilepsili hastaların araştırılmasında manyetik rezonans görüntüleme (MRG) mezial temporal sklerozun gösterilmesinde uygun bir görüntüleme yoludur. Pozitron Emission Tomografi (PET) temporal lob epilepsili hastaların %70, frontal lob epilepsili hastaların yaklaşık % 60’ında hipometabolizma alanları olarak görüntülenmektedir. PET’in teşhis doğruluğu pek yüksek olup, %5’in altında ise yanılması vardır. SPECT, bilhassa interiktal SPECT, PET’den daha az hassas ve özellikli olup, iktal SPECT ise nöbet odağını tanımlanmasında bilhassa de temporal lob dışı epilepsili hastalarda, pek yararlı bir teşhis metodudur.
Nöropsikolojik kıymetlendirme, epilepsi cerrahi öncesi incelemede standart bir sistemdir. Bu testler duyu algılamanın, konuşmanın, belleğin, entellektüel işlevleri ve kişilik yapısını değerlendirmeye yardımcı olur. bu biçimdece beynin kognitif işlevlerin korunduğu yahut bozulduğu alanları lokalize etmeye yardımcı olmaktadır. çoğunlukla kognitif işlevlerin bozulduğu alanlarla nöbet odaği içinde bir alaka vardır.
Cerrahi öncesi evre 1 incelemenin en değerli kısmı ise yüzey elektrodlarıyla yapılan uzun periyodik video/EEG monitorizasyonu oluşturur. Video/EEG kayıtları, nöbet tipini ve yerleşimini göstermede büyük katkılar sağlamıştır. Nöbetlerinden en az 3 yahut daha fazlası gözlenene kadar monitorizasyona kesintisiz devam edilir. Nöbet ortası ve nöbet devrinde hastanın manzarası ve eş vakitli EEG’si kaydedilir. Nöbetleri ortaya çıkarmak için hastanın antiepileptik ilaçları çoğunlukla azaltılır yahut büsbütün kesilir. Uyku ve uyanıklık sırasında nöbet ortası kayıtlar ve nöbet anı EEG değişiklikleri, farklı EEG kayıtları incelenerek nöbet baslangıç odağı yahut alanı araştırılır. Kaydedilen nöbetlerin klinik özellikleri ve eş vakitli EEG ayrıntıları içinde ilgi bağı kurulur. Belli bir epilepsi odağı olan hastalara yüzey EEG’si ile kesin bir lokalizasyon yapılamayabilir. Kas ve hareket artefaktları, derin yapılardaki nöbet başlangıcından deşarjların lateral neokortikal alanları bilateral simetrik yayılımları yahut deşarjların yüzeysel elektrotlara yansımaması niçiniyle olabilir. Bu durumlarda cerrahi öncesi Evre I incelemesinin öbür muayene sonuçları, anormalliğin yerleşimi yahut tarafı yardımcı olabilir.
Evre II incelemesi: Evre I incelemelerini tamamlayan ve hala cerrahi aday olduğu düşünülen hastalara bilateral karotis anjiografisiyle sodyum amobarbital testi (WADA) testi yapılır. Bu test ile konuşma dominansının olduğu hemisfer tayin edilir ve hemisferlerin bellek için yeterliliği ölçülür. Evre I ve Evre II, cerrahi öncesi incelemelerini takiben tüm bilgiler, epilepsi cerrahi takımıyla gözden geçirilir. Daha az zararsız testlerle belli bir odağı kesin olarak saptanamayan ya da nöbet odakları değerli kortikal işlevi olan alanlarla çeliştiği için inançla rezeksiyonu yapılamayacak hastalardır. Bu hastalar cerrahi öncesi evre III incelemesine tabi tutulur.
Evre III incelemesi: Hastaya invazif elektrodlarla kayıt planlaması uygulanır. Hastaya daha evvelki incelemeler doğrultusunda, nöbet başlangıcı olabilecek alanlara sadece derin elektrotlar, subdural strip, grid yahut epidural strip elektrodlar yahut bunların kombinasyonu yerleştirilir. Derin elektrotlar temporal lob epilepsili hastaların kesin lokalizasyonu yapılamayan durumlarda en başarılı olanıdır. Lateral neokortikal nöbetli hastalar subdural gridle daha kesin gösterilebilir. Daha az ziyanlı beyin elektrodlarıyla yapılan kayıtlar yüzey elektrodla yapılan kayıtlardaki üzere en az 3 tipik sara nöbeti gözleninceye kadar devam edilir. Video/EEG kayıtları yüzey elektrodlarla yapılan kayıtlar birebir tekniklerle yapılır. İnvazif beyin elektrodları tipine ve sayısına nazaran degişen oranlarda kimi komplikasyonları da vardır.
Evre IV: Evre I, II ve gerektiginde Evre III’ten daha sonra amaliyat için yeterli aday kabul edilen hastalara uygulanır. Ameliyat daha sonrası muvaffakiyet oranını ve cerrahi sırasında yahut daha sonrasında olabilecek riskler anlatılarak, ameliyat önerilir. Ayrıyeten beyin rezeksiyonu öncesi yahut sırasında elektrokortikografi kayıtları yapılarak ameliyatın sonları belirlenebilir. Elektrokortikografi (EcoG) yardımıyla beynin yüzeylerden yahut içerisindeki derin yapılardan kayıtlar yapılır. bu biçimdece gözlenen nöbet ortası deşarjlara bakılırsa epileptojenik alanın genişliği tespit edilebilir.
Epilepsi Cerrahi Teknikleri
Anterior temporal lobektomi, Selektif amigdala hipokampektomi, Kallozotomi, Hemisferektomi, Multipl subpial transeksiyon, Vagal hudut sitimülatörü sayılır.
Anterior temporal lobektomi (ATL): En sık yapılan ve en başarılı sonuçlar alınan epilepsi cerrahisi usulüdür. Baskın hemisferdeki ameliyat konuşma işlevlerin haritalanması ile daha kısıtlı yapılabilir. Mezial temporal baslangıçlı olduğu bilinen nöbetlerde yalnızca selektif amigdalohipokampektomiyi yeğleyen merkezler de vardır. Nöbet denetimi ATL’de %70 civarındadır. Lakin % 10–15 hastada auralar devam edebilir. % 20–25 hastanın nöbetlerinde kıymetli derecede düzgünleşme gözlenir. % 10–15 hastada değerli degişiklik olmaz. Sonuç olarak % 85 hastada nöbet denetiminde kıymetli bir güzelleşmeler görülür. Cerrahi daha sonrası hastaların birçok cerrahi öncesine nazaran daha az ilaç kullanırlar. Yaklaşık %10–20 hastanın ilaçları büsbütün kesilir.
Frontal lobektomi: Temporal lobektomiden daha sonra ikinci çoğunlukla yapılan cerrahidir. Frontal lobun hayli geniş olması, bir alanından kalkan epileptik nöbetlerin süratlice birden çok komşu beyin alanlarına yayılır. Derin beyin yapılarından kaynaklanan epilepsi odağını kaydetmek güç olduğundan frontal lob nöbet odağının yerleşimi pek güçtür.
Kallozotomi: Bu cerrahi sistem ilaca dirençli birden çok yahut bilateral ve birbirinden bağımsız odakları olan ya da nöbet odağı tanımlanamayan hastalara uygulanır. Bu usulün en tesirli olduğu nöbetler atonik, tonik ve tonik-klonik nöbetlerdir. Ameliyat biroldukça hastada korpus kallosumun 2/3 ön kısmının kesisi epilepsi nöbet sıklığını değerli ölçüde azalmak hedefiyle yapılır. Bu kesi yapılanlarda kimi vakit hastalarda ise ikinci bir teşebbüsle korpus kallozumun geri kalan art kısmı kesilir.
Hemisferektomi: Sırf beynin bir yarısından kaynaklanan ve şiddetli nöbetleri olan çocuklarda yapılan cerrahi tekniktir. Ameliyat öncesi bu hastalarda tipik olarak karşı beden yarısında hemipleji, dokunma ve görme kaybı üzere nörolojik bulgular vardır.
Multipl subpial transeksiyon ve parsiyel hemisferektomi: Bu teknik birinci sefer 1989’da Morrel ve arkadaşları tarafınca tanımlanmıştır. Bu teknikle işlevsel kolonların bütünlüğünü sağlamak emeliyle, 5 mm aralıklarla beynin vertikal lifler korunarak yatay lifler kesilir. Bu sayede duysal, motor ve lisan üzere değerli işlevi olan beynin kortikal alanlardan başlayan nöbetlerin denetimi yahut çoğunlukla önlenmektedir. Ameliyat daha sonrası kıymetli nörolojik sekele yol açmadığı bildirilmektedir. Bu teknikle nöbet denetiminin aktifliği uygun bilinmemekle bir arada, ümit verici çalışmalar bildirilmektedir.
Sonuç olarak
1) Bir multidisipliner grubun bir arada yürüttüğü dirençli epilepsi hastaları günümüzün çağdaş noninvazif yahut invazif inceleme teknikleri ile araştırılması yardımıyla epileptik odak tanımlanabilmektedir.
2) Epilepsi odağı tanımlanan hastalara uygun cerrahi teknik uygulamasıyla dirençli epilepsilerde pek başarılı cerrahi sonuçlar alınmaktadır.
3) Epileptik hastaların uzun müddetli kullandığı antiepileptik ilaçlar azaltılıp kesilmekte ve bu ilaçların yan tesirlerinden hasta korunmaktadır.
Görülme sıklığı: Bilhassa kısmi kompleks nöbetlerin %12.5 – %25’i dirençli epilepsidir.
Dirençli epilepsi: Kâfi doz, mühlet, optimal antiepileptik ilaç kan seviyesi ve uygun seçilen antiepileptik ilaçlara karşın nöbetleri denetim edilemeyen epilepsilerdir.
Epilepsi Cerrahisi Tarihçesi
Sir Viktor Horsley;1886 yılında birinci kez beyin ameliyatıyla epilepsiyi önlemeye çalışmış,
Forster; birinci Dünya savaşından daha sonra travmatik epilepside skar rezeksiyonu yapmış,
Falkoner; Birinci kez amigdala hipokampektomiyi yapmış,
Van vaganen; Birinci komissurotomi yapmış,
Bogen; Birinci kallozotomi ameliyatını uygulamıştır.
Epilepsi niçinleri
Bilinmeyen niçinler (muhtemelen genetik), bilinenler ise genetik-kromosomal anormallikler, perinatal hasarlar, beyin enfeksiyonları, tümorler, damar hastalıkları, baş travması, dejeneratif beyin hastalıkları, metabolik ve hormonal hastalıklar, birtakım ilaçlar ve alkol çekilme, öbürleri (porphyria, eklmpsia v.b) üzere durumlarda sara niçinleridir.
Hangi Hastalara Epilepsi Cerrahisi Uygulanır?
Öncelikle ameliyata alınacak hasta ilaca dirençli epilepsi olmalıdır. Nöbetler yüksek dozdaki antiepileptik ilaçların kâfi kan düzebir daha karşın denetim edilemeyen olmalıdır. Bu ilaçların kabul edilemeyen yan tesirleri ortaya çıkması ve hastanın hayat kalitesini bozması hasta seçiminde göz önünde bulundurulur. Bir yahut birden çok antiepileptik ilacın kullanılmasına karşın, tonik-klonik nöbetler yahut yinelayan kısmi kompleks nöbetler kişinin mesleğini yürütemiyor, otomobil kullanamıyor, toplumsal hayatını engelliyor ise, bu biçimde durumlardaki hastalar epilepsi cerrahisi için tetkik edilir. Başka taraftan, beyinde doğuştan yahut daha sonradan lezyonu olan hastalarda cerrahi tedaviye daha erken karar verilebilir.
bu türlü beyinde lezyonu olan hastaların ilaca direnç göstermeleri yanında, epilepsi cerrahisinde muvaffakiyet oranı yüksektir. Genel bir kural olmamakla bir arada epilepsi cerrahisine karar vermedilk evvel, hastalar en az 1–2 yıl antiepileptik ilaçları düzgün olarak kullanmalıdırlar. Nöbetler fazlaca sık oluyor ve olağan yaşantısını engelliyorsa, cerrahi tedavi epilepsi başlangıcından itibaren 1 yıl ortasında yapılabilir.
Hangi hastalar epilepsi cerrahisi uygulamasını zorlaştırabilir?
1- Hastanın ilerleyici bir hastalığı olması epilepsi cerrahisi muvaffakiyetini düşürmektedir.
2- Önemli sistemik tıbbi hastalığı olanlarda epilepsi cerrahisinin fayda ve ziyanları göz önünde bulundurulmalıdır.
3- Zekâ seviyesi düşük (IQ 4- Temporal lobektomi ameliyatı yapılacak olan hastanın WADA testinde karşı taraf temporal lobda hafıza işlevi bozuksa, cerrahi daha sonrası hastada ağır demans oluşacağından cerrahi uygulanmamalıdır.
5- Cerrahi öncesi incelemelerde hasta ile kooperasyon kurulamıyorsa cerrahi karardan vazgeçilmelidir.
6- Nöbetlere bağlı olmaksızın faal, kronik psikozu olan hastalara cerrahi sonucu alınmamalıdır.
Epilepsi Cerrahisi Teşhis halleri
Her epilepsi merkezi hekimlerinin ferdi deneyimleri dâhilinde, farklı kriterleri, inceleme teknikleri ve cerrahi yaklaşımlar uygulamaktadır. İncelemenin emeli, her hasta için en uygun cerrahi yolunu belirleme yahut kontrendikasyon var ise ortaya çıkarmaktır.
Epilepsi incelemeleri 4 evreden oluşur;
Evre I: Noninvaziv testler ve saçlı deri yüzey elektrodlarla video/EEG monitorizasyonu
Evre II: Bilateral karotis anjiografisi ve intrakarotis sodyum amobarbital testi
Evre III: invazif intrakranyal elektrodlarla video/EEG monitorizasyonu
Evre IV: Cerrahi tedavi
Dirençli epilepsili hastaların araştırılmasında manyetik rezonans görüntüleme (MRG) mezial temporal sklerozun gösterilmesinde uygun bir görüntüleme yoludur. Pozitron Emission Tomografi (PET) temporal lob epilepsili hastaların %70, frontal lob epilepsili hastaların yaklaşık % 60’ında hipometabolizma alanları olarak görüntülenmektedir. PET’in teşhis doğruluğu pek yüksek olup, %5’in altında ise yanılması vardır. SPECT, bilhassa interiktal SPECT, PET’den daha az hassas ve özellikli olup, iktal SPECT ise nöbet odağını tanımlanmasında bilhassa de temporal lob dışı epilepsili hastalarda, pek yararlı bir teşhis metodudur.
Nöropsikolojik kıymetlendirme, epilepsi cerrahi öncesi incelemede standart bir sistemdir. Bu testler duyu algılamanın, konuşmanın, belleğin, entellektüel işlevleri ve kişilik yapısını değerlendirmeye yardımcı olur. bu biçimdece beynin kognitif işlevlerin korunduğu yahut bozulduğu alanları lokalize etmeye yardımcı olmaktadır. çoğunlukla kognitif işlevlerin bozulduğu alanlarla nöbet odaği içinde bir alaka vardır.
Cerrahi öncesi evre 1 incelemenin en değerli kısmı ise yüzey elektrodlarıyla yapılan uzun periyodik video/EEG monitorizasyonu oluşturur. Video/EEG kayıtları, nöbet tipini ve yerleşimini göstermede büyük katkılar sağlamıştır. Nöbetlerinden en az 3 yahut daha fazlası gözlenene kadar monitorizasyona kesintisiz devam edilir. Nöbet ortası ve nöbet devrinde hastanın manzarası ve eş vakitli EEG’si kaydedilir. Nöbetleri ortaya çıkarmak için hastanın antiepileptik ilaçları çoğunlukla azaltılır yahut büsbütün kesilir. Uyku ve uyanıklık sırasında nöbet ortası kayıtlar ve nöbet anı EEG değişiklikleri, farklı EEG kayıtları incelenerek nöbet baslangıç odağı yahut alanı araştırılır. Kaydedilen nöbetlerin klinik özellikleri ve eş vakitli EEG ayrıntıları içinde ilgi bağı kurulur. Belli bir epilepsi odağı olan hastalara yüzey EEG’si ile kesin bir lokalizasyon yapılamayabilir. Kas ve hareket artefaktları, derin yapılardaki nöbet başlangıcından deşarjların lateral neokortikal alanları bilateral simetrik yayılımları yahut deşarjların yüzeysel elektrotlara yansımaması niçiniyle olabilir. Bu durumlarda cerrahi öncesi Evre I incelemesinin öbür muayene sonuçları, anormalliğin yerleşimi yahut tarafı yardımcı olabilir.
Evre II incelemesi: Evre I incelemelerini tamamlayan ve hala cerrahi aday olduğu düşünülen hastalara bilateral karotis anjiografisiyle sodyum amobarbital testi (WADA) testi yapılır. Bu test ile konuşma dominansının olduğu hemisfer tayin edilir ve hemisferlerin bellek için yeterliliği ölçülür. Evre I ve Evre II, cerrahi öncesi incelemelerini takiben tüm bilgiler, epilepsi cerrahi takımıyla gözden geçirilir. Daha az zararsız testlerle belli bir odağı kesin olarak saptanamayan ya da nöbet odakları değerli kortikal işlevi olan alanlarla çeliştiği için inançla rezeksiyonu yapılamayacak hastalardır. Bu hastalar cerrahi öncesi evre III incelemesine tabi tutulur.
Evre III incelemesi: Hastaya invazif elektrodlarla kayıt planlaması uygulanır. Hastaya daha evvelki incelemeler doğrultusunda, nöbet başlangıcı olabilecek alanlara sadece derin elektrotlar, subdural strip, grid yahut epidural strip elektrodlar yahut bunların kombinasyonu yerleştirilir. Derin elektrotlar temporal lob epilepsili hastaların kesin lokalizasyonu yapılamayan durumlarda en başarılı olanıdır. Lateral neokortikal nöbetli hastalar subdural gridle daha kesin gösterilebilir. Daha az ziyanlı beyin elektrodlarıyla yapılan kayıtlar yüzey elektrodla yapılan kayıtlardaki üzere en az 3 tipik sara nöbeti gözleninceye kadar devam edilir. Video/EEG kayıtları yüzey elektrodlarla yapılan kayıtlar birebir tekniklerle yapılır. İnvazif beyin elektrodları tipine ve sayısına nazaran degişen oranlarda kimi komplikasyonları da vardır.
Evre IV: Evre I, II ve gerektiginde Evre III’ten daha sonra amaliyat için yeterli aday kabul edilen hastalara uygulanır. Ameliyat daha sonrası muvaffakiyet oranını ve cerrahi sırasında yahut daha sonrasında olabilecek riskler anlatılarak, ameliyat önerilir. Ayrıyeten beyin rezeksiyonu öncesi yahut sırasında elektrokortikografi kayıtları yapılarak ameliyatın sonları belirlenebilir. Elektrokortikografi (EcoG) yardımıyla beynin yüzeylerden yahut içerisindeki derin yapılardan kayıtlar yapılır. bu biçimdece gözlenen nöbet ortası deşarjlara bakılırsa epileptojenik alanın genişliği tespit edilebilir.
Epilepsi Cerrahi Teknikleri
Anterior temporal lobektomi, Selektif amigdala hipokampektomi, Kallozotomi, Hemisferektomi, Multipl subpial transeksiyon, Vagal hudut sitimülatörü sayılır.
Anterior temporal lobektomi (ATL): En sık yapılan ve en başarılı sonuçlar alınan epilepsi cerrahisi usulüdür. Baskın hemisferdeki ameliyat konuşma işlevlerin haritalanması ile daha kısıtlı yapılabilir. Mezial temporal baslangıçlı olduğu bilinen nöbetlerde yalnızca selektif amigdalohipokampektomiyi yeğleyen merkezler de vardır. Nöbet denetimi ATL’de %70 civarındadır. Lakin % 10–15 hastada auralar devam edebilir. % 20–25 hastanın nöbetlerinde kıymetli derecede düzgünleşme gözlenir. % 10–15 hastada değerli degişiklik olmaz. Sonuç olarak % 85 hastada nöbet denetiminde kıymetli bir güzelleşmeler görülür. Cerrahi daha sonrası hastaların birçok cerrahi öncesine nazaran daha az ilaç kullanırlar. Yaklaşık %10–20 hastanın ilaçları büsbütün kesilir.
Frontal lobektomi: Temporal lobektomiden daha sonra ikinci çoğunlukla yapılan cerrahidir. Frontal lobun hayli geniş olması, bir alanından kalkan epileptik nöbetlerin süratlice birden çok komşu beyin alanlarına yayılır. Derin beyin yapılarından kaynaklanan epilepsi odağını kaydetmek güç olduğundan frontal lob nöbet odağının yerleşimi pek güçtür.
Kallozotomi: Bu cerrahi sistem ilaca dirençli birden çok yahut bilateral ve birbirinden bağımsız odakları olan ya da nöbet odağı tanımlanamayan hastalara uygulanır. Bu usulün en tesirli olduğu nöbetler atonik, tonik ve tonik-klonik nöbetlerdir. Ameliyat biroldukça hastada korpus kallosumun 2/3 ön kısmının kesisi epilepsi nöbet sıklığını değerli ölçüde azalmak hedefiyle yapılır. Bu kesi yapılanlarda kimi vakit hastalarda ise ikinci bir teşebbüsle korpus kallozumun geri kalan art kısmı kesilir.
Hemisferektomi: Sırf beynin bir yarısından kaynaklanan ve şiddetli nöbetleri olan çocuklarda yapılan cerrahi tekniktir. Ameliyat öncesi bu hastalarda tipik olarak karşı beden yarısında hemipleji, dokunma ve görme kaybı üzere nörolojik bulgular vardır.
Multipl subpial transeksiyon ve parsiyel hemisferektomi: Bu teknik birinci sefer 1989’da Morrel ve arkadaşları tarafınca tanımlanmıştır. Bu teknikle işlevsel kolonların bütünlüğünü sağlamak emeliyle, 5 mm aralıklarla beynin vertikal lifler korunarak yatay lifler kesilir. Bu sayede duysal, motor ve lisan üzere değerli işlevi olan beynin kortikal alanlardan başlayan nöbetlerin denetimi yahut çoğunlukla önlenmektedir. Ameliyat daha sonrası kıymetli nörolojik sekele yol açmadığı bildirilmektedir. Bu teknikle nöbet denetiminin aktifliği uygun bilinmemekle bir arada, ümit verici çalışmalar bildirilmektedir.
Sonuç olarak
1) Bir multidisipliner grubun bir arada yürüttüğü dirençli epilepsi hastaları günümüzün çağdaş noninvazif yahut invazif inceleme teknikleri ile araştırılması yardımıyla epileptik odak tanımlanabilmektedir.
2) Epilepsi odağı tanımlanan hastalara uygun cerrahi teknik uygulamasıyla dirençli epilepsilerde pek başarılı cerrahi sonuçlar alınmaktadır.
3) Epileptik hastaların uzun müddetli kullandığı antiepileptik ilaçlar azaltılıp kesilmekte ve bu ilaçların yan tesirlerinden hasta korunmaktadır.