Elektrik artırımında ‘maliyet’ reaksiyonu: Şirketlerin ağzından konuşuluyor ANKARA – Elektrik faturalarına son iki yılda yüzde 47,4 artırım geldi. Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez bu artırımı “maliyetlerde gerçekleşen artışın doğal kararı” olarak kıymetlendirdi. 2021 yılı içerisinde yaşanan kuraklık üzere dışsal etkenlerin de elektrik üretiminde ithal kaynakların hissesini artırdığına dikkat çeken Dönmez, santrallerin üretim maliyetlerinde yaşanan yükselmenin de artırımlarda tesirli olduğunu savundu.
BAKAN AÇIKLADI: ELEKTRİK ARTIRIMLARININ niçinİ ARTAN MALİYETLER
CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer’in elektrik fiyatlarına yapılan artışların sebebine dair soru önergesini yanıtlayan Bakan Fatih Dönmez, elektrik artırımlarının sebeplerini temelde maliyet artışına bağlayarak şöyleki deklare etti:
“Elektrik tarifesi; faal güç maliyeti, elektriğin üretim tesisinden son kullanıcıya kadar aktarılması için oluşan iletim ve dağıtım maliyetleri ile perakende satış hizmeti faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki maliyetlerden müteşekkil olup, bu maliyet kalemlerindeki değişimlere bağlı olarak elektrik ünite bedellerinde aşağı yahut yakan istikametli değişimler meydana gelmektedir. Perakende elektrik satış tarifesinin belirlenmesinde tarife konusu faaliyetlerle ilgili tüm maliyetlerin mevzuat gereği dikkate alınması gerekmekte olup, bu maliyetlerde gerçekleşen artışların/azalışların doğal kararı olarak perakende satış tarifelerinde artışlar/azalışlar gerçekleşmektedir.”
‘KURAKLIK DA SANTRAL MALİYETLERİNİ ARTIRDI’
Bakan Dönmez, ayrıyeten 2021 yılı içerisinde yaşanan kuraklık üzere dışsal etkenlerin de elektrik üretiminde ithal kaynakların hissesini artırdığına vurgu yaptı, “Tüm bunların kararı olarak kelam konusu santrallerin üretim maliyetleri yükselmiş, bu yükselme de elektriğin borsası olarak tabir edilen gün öncesi, gün içi ve dengeleme uzlaştırma piyasalarında oluşan fiyatlarda üst taraflı baskı oluşturmuştur” dedi.
‘KAYIP/KAÇAK ABONE FATURALARINA YANSITILMIYOR’
Kayıp/kaçak bedellerinin abone faturalarına yansımadığını da belirten Dönmez, şu tabirlere yer verdi:
“Dağıtım şirketlerinin gerçekleşen teknik ve teknik olmayan kayıp oranları belirlenen amaçtan yüksek ise kelam konusu maliyetlere, ilgili dağıtım şirketleri tarafınca katlanılmakta, bu uygulama yardımıyla de dağıtım şirketlerinin kayıpları azaltmaya yönelik eğitimleri artırılmaktadır.”
‘DÖNMEZ’İN ‘ZAM’ SAVUNMASI ŞİRKETLERE KARŞI SAVUNMASIZ KALINDIĞININ İTİRAFI’
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ’a göre; Bakan Fatih Dönmez’in elektrik artırımlarının öne sürülen sebebine a açıklamaları; şirketlerin taleplerine karşı savunmasız hale gelindiğinin ve kamusal kaynağın kalmadığının bir itirafı.
Türkiye’de elektrik gücü üretim ve dağıtımının özel kesimler üzerinden yürütüldüğüne ve üretilen elektriğin yaklaşık yüzde 51’inin ithal kaynaklarla karşılandığına dikkat çeken Özdağ şunları söylemiş oldu:
“Ülkedeki 46 milyon 600 binin üzerinde elektrik abonesinin elektrik dağıtım işleri özel şirketler tarafınca yapılıyor. Yani üretim tarafınca yüzde 80 özelleştirme var, dağıtım tarafı yüzde 100 özel. ötürüsıyla döviz-TL-kur farkı açılıyor ve Türkiye’de üretilen elektriğin yaklaşık yüzde 51’i ithal kaynaklarla karşılanıyor. İthal kaynağın haricinde tükettiğimiz elektriğin yüzde 25’e yakınının bedeli de ayrıyeten döviz cinsinden ödeniyor üreticisine. Bütün bu faktörleri ortaya koyduğumuzda özel dal açısından artırım yapılmasının haklı münasebetleri olabilir fakat Bakan Dönmez’in sıkıntıya nereden baktığı kıymetli.”
‘ŞU AN GÜÇ SİYASETİNİN GELDİĞİ NOKTA ‘ENERJİ KRİZİ’ BOYUTUNDA’
Bakan Dönmez’in önergede elektrik artırımları ile ilgili verdiği karşılığını ‘tamamen şirketlerin gözünden bakılmış’ olarak pahalandıran Özdağ, Türkiye’de şu an güç siyasetinin geldiği noktanın ‘enerji krizi’ boyutunda olduğunu kaydetti. Bakan Dönmez’in artırım savunmasından evvel cevaplandırması gereken sorular olduğunun altını çizen Özdağ, şunları söylemiş oldu:
“Eğer güç dalında özel dal oyuncu olursa maliyetler farklı olur, güç kesiminde şayet kamu, hem üretim birebir vakitte dağıtımda ana belirleyici öge olursa maliyetler farklı olur. Türkiye’nin hala niye bu kadar dışa bağımlı olduğunun sorgulanması gerek her şeydilk evvel. Bu verilen karşılık 20 yıllık güç siyasetinin itirafıdır. Bakan soru önergesinde, “Bizim bir kabahatimiz yok, maliyetler arttı” diyor. Bu bir yönetememe krizidir. bu biçimde bir savunma olamaz. Bakanlık olarak bu artışları yönetmek zorundasınız. Siz evvel Türkiye’nin hala elektrik gücü üretiminin yüzde 51’in ithalat bağımlısı olduğunu açıklamak zorundasınız. Bakan, soru önergesinde şirketlerin ağzı ile konuşuyor. Bu artışlar önlenemeyecekse bu biçimde bakana ne gerek var. Biz bir defa daha elektrikte üretim ve dağıtım konusunda özelleştirmelerin bir daha gözden geçirilmesini istiyoruz. Diğer türlü bu krizin içerisinden çıkılmasının yolu yoktur.”
BAKAN AÇIKLADI: ELEKTRİK ARTIRIMLARININ niçinİ ARTAN MALİYETLER
CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer’in elektrik fiyatlarına yapılan artışların sebebine dair soru önergesini yanıtlayan Bakan Fatih Dönmez, elektrik artırımlarının sebeplerini temelde maliyet artışına bağlayarak şöyleki deklare etti:
“Elektrik tarifesi; faal güç maliyeti, elektriğin üretim tesisinden son kullanıcıya kadar aktarılması için oluşan iletim ve dağıtım maliyetleri ile perakende satış hizmeti faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki maliyetlerden müteşekkil olup, bu maliyet kalemlerindeki değişimlere bağlı olarak elektrik ünite bedellerinde aşağı yahut yakan istikametli değişimler meydana gelmektedir. Perakende elektrik satış tarifesinin belirlenmesinde tarife konusu faaliyetlerle ilgili tüm maliyetlerin mevzuat gereği dikkate alınması gerekmekte olup, bu maliyetlerde gerçekleşen artışların/azalışların doğal kararı olarak perakende satış tarifelerinde artışlar/azalışlar gerçekleşmektedir.”
‘KURAKLIK DA SANTRAL MALİYETLERİNİ ARTIRDI’
Bakan Dönmez, ayrıyeten 2021 yılı içerisinde yaşanan kuraklık üzere dışsal etkenlerin de elektrik üretiminde ithal kaynakların hissesini artırdığına vurgu yaptı, “Tüm bunların kararı olarak kelam konusu santrallerin üretim maliyetleri yükselmiş, bu yükselme de elektriğin borsası olarak tabir edilen gün öncesi, gün içi ve dengeleme uzlaştırma piyasalarında oluşan fiyatlarda üst taraflı baskı oluşturmuştur” dedi.
‘KAYIP/KAÇAK ABONE FATURALARINA YANSITILMIYOR’
Kayıp/kaçak bedellerinin abone faturalarına yansımadığını da belirten Dönmez, şu tabirlere yer verdi:
“Dağıtım şirketlerinin gerçekleşen teknik ve teknik olmayan kayıp oranları belirlenen amaçtan yüksek ise kelam konusu maliyetlere, ilgili dağıtım şirketleri tarafınca katlanılmakta, bu uygulama yardımıyla de dağıtım şirketlerinin kayıpları azaltmaya yönelik eğitimleri artırılmaktadır.”
‘DÖNMEZ’İN ‘ZAM’ SAVUNMASI ŞİRKETLERE KARŞI SAVUNMASIZ KALINDIĞININ İTİRAFI’
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ’a göre; Bakan Fatih Dönmez’in elektrik artırımlarının öne sürülen sebebine a açıklamaları; şirketlerin taleplerine karşı savunmasız hale gelindiğinin ve kamusal kaynağın kalmadığının bir itirafı.
Türkiye’de elektrik gücü üretim ve dağıtımının özel kesimler üzerinden yürütüldüğüne ve üretilen elektriğin yaklaşık yüzde 51’inin ithal kaynaklarla karşılandığına dikkat çeken Özdağ şunları söylemiş oldu:
“Ülkedeki 46 milyon 600 binin üzerinde elektrik abonesinin elektrik dağıtım işleri özel şirketler tarafınca yapılıyor. Yani üretim tarafınca yüzde 80 özelleştirme var, dağıtım tarafı yüzde 100 özel. ötürüsıyla döviz-TL-kur farkı açılıyor ve Türkiye’de üretilen elektriğin yaklaşık yüzde 51’i ithal kaynaklarla karşılanıyor. İthal kaynağın haricinde tükettiğimiz elektriğin yüzde 25’e yakınının bedeli de ayrıyeten döviz cinsinden ödeniyor üreticisine. Bütün bu faktörleri ortaya koyduğumuzda özel dal açısından artırım yapılmasının haklı münasebetleri olabilir fakat Bakan Dönmez’in sıkıntıya nereden baktığı kıymetli.”
‘ŞU AN GÜÇ SİYASETİNİN GELDİĞİ NOKTA ‘ENERJİ KRİZİ’ BOYUTUNDA’
Bakan Dönmez’in önergede elektrik artırımları ile ilgili verdiği karşılığını ‘tamamen şirketlerin gözünden bakılmış’ olarak pahalandıran Özdağ, Türkiye’de şu an güç siyasetinin geldiği noktanın ‘enerji krizi’ boyutunda olduğunu kaydetti. Bakan Dönmez’in artırım savunmasından evvel cevaplandırması gereken sorular olduğunun altını çizen Özdağ, şunları söylemiş oldu:
“Eğer güç dalında özel dal oyuncu olursa maliyetler farklı olur, güç kesiminde şayet kamu, hem üretim birebir vakitte dağıtımda ana belirleyici öge olursa maliyetler farklı olur. Türkiye’nin hala niye bu kadar dışa bağımlı olduğunun sorgulanması gerek her şeydilk evvel. Bu verilen karşılık 20 yıllık güç siyasetinin itirafıdır. Bakan soru önergesinde, “Bizim bir kabahatimiz yok, maliyetler arttı” diyor. Bu bir yönetememe krizidir. bu biçimde bir savunma olamaz. Bakanlık olarak bu artışları yönetmek zorundasınız. Siz evvel Türkiye’nin hala elektrik gücü üretiminin yüzde 51’in ithalat bağımlısı olduğunu açıklamak zorundasınız. Bakan, soru önergesinde şirketlerin ağzı ile konuşuyor. Bu artışlar önlenemeyecekse bu biçimde bakana ne gerek var. Biz bir defa daha elektrikte üretim ve dağıtım konusunda özelleştirmelerin bir daha gözden geçirilmesini istiyoruz. Diğer türlü bu krizin içerisinden çıkılmasının yolu yoktur.”