DSÖ: Ukrayna’da düşük test oranları, tespit edilmemiş bir bulaşma manasına gelebilir Dünya ve Türkiye gündemi her ne kadar savaş ve ekonomik düşünceler niçiniyle değişse de Covid-19 hala yanı başımızda insanların vefatına sebep oluyor. Yeni bilgilere göre, dünyada 6 milyonun üzerinde insan öldü, Türkiye’de ise pandeminin başlangıcından bu yana 98 binden çok insan hayatını kaybetti.
Dünya bir yandan Covid -19’la savaşmaya devam ederken, Rusya’nın Ukrayna’ya başlatmış olduğu operasyon niçini ile Ukrayna’dan göç eden beşerler kendilerine inançlı ömür alanları arıyor. Pandeminin gölgesinde başlayan bu arayışta Ukraynalı mülteciler sıhhat hizmetlerine ve aşılara ne kadar ulaşabiliyor? Ukrayna’dan göç etmek zorunda kalan beşerler yeni bir Covid-19 dalgasına sebep olur mu? Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Gazete Duvar’ın sorularını yanıtladı.
‘HENÜZ SONA ERDİĞİNİ İLAN EDECEK YERDE DEĞİLİZ’
Ülkelerin her geçen gün Covid-19 kurallarını kaldırdığını hatırlatarak, ‘salgında sona mı gelindi’ sorusunu sorduğumuz DSÖ, ‘’COVID-19 Memleketler arası Sıhhat Tüzüğü Acil Durum Komitesi, milletlerarası değere sahip halk sıhhati acil durumunun bitmiş olduğini ilan etmek için gereken kriterleri inceliyor. Şu an itibariyle, çabucak hemen orada değiliz’’ dedi.
DSÖ’den Gazete Duvar’a yapılan açıklamada, ‘’Bu virüsü durdurmak, insanları tedavi etmek ve aşılamak için gayretlerimizi sürdürmemiz gereken etap kapandı mı? çabucak hemen değil ve bir adım geri çekilip buna ‘başka bir virüs üzere bakabiliriz’ diyebileceğimiz bir kademeden da geçmiyoruz. Öbür hiç bir virüs, düşük bir iddiayla söylemek gerekirse dünya çapında 52 bin insanı ve her hafta milyonlarca hadiseyi öldürmüyor’’ denildi.
‘TEYAKKUZ HALİ DEVAM ETMELİ’
İnsanların gece gündüz oturup Covid-19 ile ilgili ne olacağı konusunda endişelenmesini istemediklerini belirten DSÖ, ‘’Bu manada insanların işi bitti lakin hükümetlerin, sıhhat sisteminin, nezaret sistemlerinin teyakkuz halinde olması gerekiyor’’ dedi.
DSÖ, virüs takibi yapmamız gerektiğini yine hatırlatırken, “İstenilen noktaya ulaşmanın tek yolu yüksek seviyede aşılama, daima nezaret ve düzgün klinik yönetimdir” diyor.
‘DÜŞÜK TEST ORANLARI, TESPİT EDİLMEMİŞ BULAŞMA MANASINA GELİR’
Ukrayna’dan gelen mülteciler için Covid-19 aşısı ve sıhhat hizmetlerine erişim nasıl mümkün olacağı ile ilgili ise DSÖ’den şu tabirler kullanıldı:
“Covid-19 salgını hala burada. Çatışma niçiniyle durmayacak. Virüs yalnızca durumdan faydalanacak. Virüs üç yıldır fazlaca ağır bir biçimde yayılıyor.
Çatışmanın başlangıcından bu yana düşük COVID-19 testi oranları, büyük olasılıkla tespit edilmemiş kıymetli bir bulaşma olabileceği manasına gelir. Düşük aşı kapsamı ile birleştiğinde, bu, epeyce sayıda insanın önemli hastalığa yakalanma riskini artırır. Kritik oksijen kıtlığı, COVID-19 ve başka biroldukça hastalığı olan hastaları tedavi etme imkanı üzerinde bir tesire sahip olacaktır. Yaşlılar, sıhhat hizmetlerine erişimleri kesintiye uğradığı için orantısız bir biçimde etkilenecek ve 60 yaşın üstündekilerin yalnızca üçte biri eksiksiz bir aşı serisi ile büsbütün korunuyor.
Elimizdeki bilgilere bakılırsa, Polonya, Moldova ve öteki AB ülkelerine giren tüm mültecilerin COVID-19 hizmetleri de dahil olmak üzere temel sıhhat hizmetlerine tam erişime sahip olacağı istikametinde. Buna fiyatsız COVID-19 aşısına erişim dahil. Şu anda, mültecilere mesken sahipliği yapan rastgele bir ülkenin COVID-19 aşılarında eksiklik olduğuna dair rastgele bir belirti almadık.”
ART PLAN
DSÖ’nün verdiği bilgilere bakılırsa, nüfusun yerinden edilmesi hastalık için bir risk faktörüdür: hem ülke ortasında yerinden edilmiş tıpkı vakitte mülteci olan çatışmadan etkilenen nüfus, bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hayli çeşitli şartlar için daha büyük risk altındadır. Ukrayna’da bulaşıcı olmayan hastalıklar (BOH’lar) önde gelen mevt sebebidir ve bulaşıcı hastalıklar da bir kaygı deposudur; son vakit içinderdaki çocuk felci ve kızamık salgınları çocuk sıhhatini tehdit ediyor ve HIV ve TB/MDR-TB prevalansı Avrupa’daki en yüksek oranlar içinde.
Yerinden edilmiş nüfuslar, yakın ve daha ağır toplumsal karışma, düşük kaliteli barınak, WASH (su, sanitasyon ve hijyen) şartları ve soğuk kış kuralları ve beslenme gerilimi üzere ağırlaştırıcı faktörler niçini ile bulaşıcı hastalıklar (mesela, COVID-19, kızamık) açısından artan risk altındadır.
Bu popülasyonların temel sıhhat hizmetlerine, bilhassa birinci basamak sıhhat hizmetlerine ve ilaçlara hudutlu erişimi niçiniyle bulaşıcı olmayan hastalık (BOH’lar, mesela hipertansiyon, diyabet) riski artar.
Stresörlere ve travmatik olaylara maruz kalmanın (şiddet, sevdiklerini kaybetme, ayrılık, konut kaybı vb.) ezaya niye olması beklenir. İnsani bir krizde, depresyon ve anksiyete üzere yaygın ruh sıhhati bozukluklarının yaygınlığı iki katından fazla artmaktadır. Global olarak, son 10 yılda çatışmalardan etkilenen bölgelerde yaşayan her beş şahıstan birinin akıl sıhhati sorunları yaşadığı iddia edilmektedir.
Dünya bir yandan Covid -19’la savaşmaya devam ederken, Rusya’nın Ukrayna’ya başlatmış olduğu operasyon niçini ile Ukrayna’dan göç eden beşerler kendilerine inançlı ömür alanları arıyor. Pandeminin gölgesinde başlayan bu arayışta Ukraynalı mülteciler sıhhat hizmetlerine ve aşılara ne kadar ulaşabiliyor? Ukrayna’dan göç etmek zorunda kalan beşerler yeni bir Covid-19 dalgasına sebep olur mu? Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Gazete Duvar’ın sorularını yanıtladı.
‘HENÜZ SONA ERDİĞİNİ İLAN EDECEK YERDE DEĞİLİZ’
Ülkelerin her geçen gün Covid-19 kurallarını kaldırdığını hatırlatarak, ‘salgında sona mı gelindi’ sorusunu sorduğumuz DSÖ, ‘’COVID-19 Memleketler arası Sıhhat Tüzüğü Acil Durum Komitesi, milletlerarası değere sahip halk sıhhati acil durumunun bitmiş olduğini ilan etmek için gereken kriterleri inceliyor. Şu an itibariyle, çabucak hemen orada değiliz’’ dedi.
DSÖ’den Gazete Duvar’a yapılan açıklamada, ‘’Bu virüsü durdurmak, insanları tedavi etmek ve aşılamak için gayretlerimizi sürdürmemiz gereken etap kapandı mı? çabucak hemen değil ve bir adım geri çekilip buna ‘başka bir virüs üzere bakabiliriz’ diyebileceğimiz bir kademeden da geçmiyoruz. Öbür hiç bir virüs, düşük bir iddiayla söylemek gerekirse dünya çapında 52 bin insanı ve her hafta milyonlarca hadiseyi öldürmüyor’’ denildi.
‘TEYAKKUZ HALİ DEVAM ETMELİ’
İnsanların gece gündüz oturup Covid-19 ile ilgili ne olacağı konusunda endişelenmesini istemediklerini belirten DSÖ, ‘’Bu manada insanların işi bitti lakin hükümetlerin, sıhhat sisteminin, nezaret sistemlerinin teyakkuz halinde olması gerekiyor’’ dedi.
DSÖ, virüs takibi yapmamız gerektiğini yine hatırlatırken, “İstenilen noktaya ulaşmanın tek yolu yüksek seviyede aşılama, daima nezaret ve düzgün klinik yönetimdir” diyor.
‘DÜŞÜK TEST ORANLARI, TESPİT EDİLMEMİŞ BULAŞMA MANASINA GELİR’
Ukrayna’dan gelen mülteciler için Covid-19 aşısı ve sıhhat hizmetlerine erişim nasıl mümkün olacağı ile ilgili ise DSÖ’den şu tabirler kullanıldı:
“Covid-19 salgını hala burada. Çatışma niçiniyle durmayacak. Virüs yalnızca durumdan faydalanacak. Virüs üç yıldır fazlaca ağır bir biçimde yayılıyor.
Çatışmanın başlangıcından bu yana düşük COVID-19 testi oranları, büyük olasılıkla tespit edilmemiş kıymetli bir bulaşma olabileceği manasına gelir. Düşük aşı kapsamı ile birleştiğinde, bu, epeyce sayıda insanın önemli hastalığa yakalanma riskini artırır. Kritik oksijen kıtlığı, COVID-19 ve başka biroldukça hastalığı olan hastaları tedavi etme imkanı üzerinde bir tesire sahip olacaktır. Yaşlılar, sıhhat hizmetlerine erişimleri kesintiye uğradığı için orantısız bir biçimde etkilenecek ve 60 yaşın üstündekilerin yalnızca üçte biri eksiksiz bir aşı serisi ile büsbütün korunuyor.
Elimizdeki bilgilere bakılırsa, Polonya, Moldova ve öteki AB ülkelerine giren tüm mültecilerin COVID-19 hizmetleri de dahil olmak üzere temel sıhhat hizmetlerine tam erişime sahip olacağı istikametinde. Buna fiyatsız COVID-19 aşısına erişim dahil. Şu anda, mültecilere mesken sahipliği yapan rastgele bir ülkenin COVID-19 aşılarında eksiklik olduğuna dair rastgele bir belirti almadık.”
ART PLAN
DSÖ’nün verdiği bilgilere bakılırsa, nüfusun yerinden edilmesi hastalık için bir risk faktörüdür: hem ülke ortasında yerinden edilmiş tıpkı vakitte mülteci olan çatışmadan etkilenen nüfus, bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hayli çeşitli şartlar için daha büyük risk altındadır. Ukrayna’da bulaşıcı olmayan hastalıklar (BOH’lar) önde gelen mevt sebebidir ve bulaşıcı hastalıklar da bir kaygı deposudur; son vakit içinderdaki çocuk felci ve kızamık salgınları çocuk sıhhatini tehdit ediyor ve HIV ve TB/MDR-TB prevalansı Avrupa’daki en yüksek oranlar içinde.
Yerinden edilmiş nüfuslar, yakın ve daha ağır toplumsal karışma, düşük kaliteli barınak, WASH (su, sanitasyon ve hijyen) şartları ve soğuk kış kuralları ve beslenme gerilimi üzere ağırlaştırıcı faktörler niçini ile bulaşıcı hastalıklar (mesela, COVID-19, kızamık) açısından artan risk altındadır.
Bu popülasyonların temel sıhhat hizmetlerine, bilhassa birinci basamak sıhhat hizmetlerine ve ilaçlara hudutlu erişimi niçiniyle bulaşıcı olmayan hastalık (BOH’lar, mesela hipertansiyon, diyabet) riski artar.
Stresörlere ve travmatik olaylara maruz kalmanın (şiddet, sevdiklerini kaybetme, ayrılık, konut kaybı vb.) ezaya niye olması beklenir. İnsani bir krizde, depresyon ve anksiyete üzere yaygın ruh sıhhati bozukluklarının yaygınlığı iki katından fazla artmaktadır. Global olarak, son 10 yılda çatışmalardan etkilenen bölgelerde yaşayan her beş şahıstan birinin akıl sıhhati sorunları yaşadığı iddia edilmektedir.