Doç. Kalafat: Türkiye’de 3 metrenin üzerinde tsunami olabilir Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Kıymetlendirme Merkezi Müdürü Doç. Doğan Kalafat, “1-7 Mart Zelzele Haftası” kapsamında merkezin çalışmaları ve Türkiye’deki tsunami riski üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Kalafat, Türkiye’de Muğla-Antalya bölgesinde yaşanabilecek büyük bir zelzele daha sonrası 3 metrenin üzerinde tsunami olabileceğini söylemiş oldu.
Araştırma merkezi kurma çalışmalarına 2004’teki Endonezya Sumatra zelzelesi daha sonrası meydana gelen tsunami felaketinden daha sonra başladıklarını anlatan Kalafat, 2017’de Birleşmiş Milletler’in Oşinografi Komitesi’nin tsunami ikaz merkezi olmak için kimi altyapı çalışmalarını tamamlayarak akreditasyon yaptıklarını tabir etti.
Yüklü olarak Doğu Akdeniz’de tsunami müşahede ve ihtar merkezi olarak çalışmalarını sürdürdüklerini söyleyen Kalafat, merkezdeki en değerli özelliğin sismik istasyonların yanı sıra su düzeyi istasyonlarının da bulunması olduğunu lisana getirdi.
‘MARMARA’DA 2 METRE CİVARINDA BİR SU YÜKSELMESİ BEKLENİYOR’
Kalafat, üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’deki tsunami açısından riskli bölgelerle ilgili şunları aktardı:
“Ağırlıklı olarak Ege ve Akdeniz bizim için daha riskli. Güney batı kıyılarımızda, Girit, Muğla, Gökova, Fethiye, Antalya civarında 3 metrenin üzerinde tsunami olma mümkünlüğü var. Akdeniz’de Girit yayı diye tabir ettiğimiz alan aslında Afrika plakasının Ege-Anadolu plakasının altına daldığı bir levha hududu. Büyük sarsıntılar de levha sonlarında oluyor. Tarihî kayıtlara da baktığımızda Girit ve 12 Adalar civarında değerli tsunamiler olmuş. Marmara’da ise yüklü olarak beklediğimiz tsunami, mesela 7 şiddetinde büyük bir zelzele daha sonrası olabilir. Marmara’da 2 metre civarında bir su yükselmesi bekleniyor. 2 metrelik su düzeyinin yükselmesi bile muhakkak bölgelerde sorun ve hasar yaratabilir.”
Kalafat, kıyıya yakın bölgelerde bilhassa Akdeniz bölgesi için tsunamiye yönelik çalışmalar yapılması gerektiğini vurgulayarak, Marmara Denizi’nin ortasında de bin metrenin üzerinde, çeperleri kalın, genç alüvyonlarla ve sedimanlarla çevrili üç derin çukur olduğunu anlattı.
Büyük bir zelzele daha sonrasında etkilenen sediman katmanlarının hareketine bağlı olarak tsunami mümkünlüğünün görüldüğünü belirten Kalafat, Marmara’da beklenilen tsunamilerin heyelan kaynaklı olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Doğan Kalafat, sarsıntı olmasa bile tsunamiyle ilgili erken ihtar verebilecek kapasitelerinin bulunduğunu söz ederek, zelzele daha sonrası ikinci bir tehlikeyi bertaraf etme ismine bunun kıymetli olduğunu kaydetti.
Kalafat, “Yaklaşık 4 ila 7 dakika içinde tsunamiyle ilgili erken uyarıyı verebiliyoruz. Bu müddet de kıymetli. Zira toplum bu bilgiyi aldıktan daha sonra tsunami tahliye noktalarından inançlı bölgelere ulaşabilir. Türkiye çapında su düzeyi istasyonlarını daha sık konumlandırarak, buradan gelecek tıpkı zamandaprem birebir vakitte su düzeyi bilgisiyle tsunaminin boyutu, gelişmesi ve erken ikaz verme kapasitemiz var” tabirlerini kullandı.
Bilhassa Ege Denizi ve Akdeniz’de yaşanacak sarsıntılar kararı oluşabilecek tsunamilere karşı önlemli olunması gerektiğini belirten Kalafat, Türkiye’deki tsunaminin açık denizlerde olduğu üzere büyük felaketlere yol açmayacağını anlattı.
Kalafat, kıyı bölgelerindeki yapıların ziyan gorebileceğini lisana getirerek, şu biçimde devam etti: “Deniz tabanında olacak zelzele daha sonrasında toplumun şunu bilmesi gerekir, mesela sarsıntının büyüklüğü 6’nın üzerine çıktıysa tsunami olabilir. Uyarlılara dikkat edip, kıyıdan uzaklaşarak, mümkün olduğu kadar yüksek kısımlara tahliye olunmalı. Toplum bunu bir refleks olarak düşünmeli. Tsunami tabelaları da bir şuur oluşturması açısından da değerli.”
Geçmişte Fethiye açıklarında meydana gelen 6’nın üstündeki bir zelzele daha sonrası insanların günlerce tsunami olacağı tasasıyla panik halinde hareket ettiğini hatırlatan Kalafat, muhtemel bir tsunaminin sarsıntıdan 20-30 dakika daha sonra yaşanabileceğini ve günler daha sonra gelmesinin mümkün olmadığını söylemiş oldu.
Türkiye’deki tsunami müşahede istasyonları hakkında bilgiler veren Kalafat, enstitülerinin haritalı ileti gönderimi gerçekleştiren tek hizmet sağlayıcı olduğunu söz etti.
Türkiye’de 25 su düzeyi istasyonu bulunduğunu bildiren Kalafat, istasyonların yüklü olarak Marmara’da ve tüm Türkiye kıyıları boyunca yer aldığını kaydetti.
Bu istasyonların sayısının artmasının kıymetli olduğunu anlatan Kalafat, “Ülkemiz doğal afetler açısından riskli bir bölgede. ötürüsıyla zelzeleler ve daha sonrasında oluşacak tsunamilerle ilgili toplumumuzun şuurlu olması gerekiyor. hem de sarsıntıya güçlü binalarda oturmanın yanı sıra deniz kıyısına sıfır, dere yataklarına hiç bir biçimde mesken yapmamamız gerekir. Buralar sarsıntıda ve zelzele daha sonrası oluşabilecek tsunamilerde hasar gorecektir” diye konuştu. (AA)
Kalafat, Türkiye’de Muğla-Antalya bölgesinde yaşanabilecek büyük bir zelzele daha sonrası 3 metrenin üzerinde tsunami olabileceğini söylemiş oldu.
Araştırma merkezi kurma çalışmalarına 2004’teki Endonezya Sumatra zelzelesi daha sonrası meydana gelen tsunami felaketinden daha sonra başladıklarını anlatan Kalafat, 2017’de Birleşmiş Milletler’in Oşinografi Komitesi’nin tsunami ikaz merkezi olmak için kimi altyapı çalışmalarını tamamlayarak akreditasyon yaptıklarını tabir etti.
Yüklü olarak Doğu Akdeniz’de tsunami müşahede ve ihtar merkezi olarak çalışmalarını sürdürdüklerini söyleyen Kalafat, merkezdeki en değerli özelliğin sismik istasyonların yanı sıra su düzeyi istasyonlarının da bulunması olduğunu lisana getirdi.
‘MARMARA’DA 2 METRE CİVARINDA BİR SU YÜKSELMESİ BEKLENİYOR’
Kalafat, üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’deki tsunami açısından riskli bölgelerle ilgili şunları aktardı:
“Ağırlıklı olarak Ege ve Akdeniz bizim için daha riskli. Güney batı kıyılarımızda, Girit, Muğla, Gökova, Fethiye, Antalya civarında 3 metrenin üzerinde tsunami olma mümkünlüğü var. Akdeniz’de Girit yayı diye tabir ettiğimiz alan aslında Afrika plakasının Ege-Anadolu plakasının altına daldığı bir levha hududu. Büyük sarsıntılar de levha sonlarında oluyor. Tarihî kayıtlara da baktığımızda Girit ve 12 Adalar civarında değerli tsunamiler olmuş. Marmara’da ise yüklü olarak beklediğimiz tsunami, mesela 7 şiddetinde büyük bir zelzele daha sonrası olabilir. Marmara’da 2 metre civarında bir su yükselmesi bekleniyor. 2 metrelik su düzeyinin yükselmesi bile muhakkak bölgelerde sorun ve hasar yaratabilir.”
Kalafat, kıyıya yakın bölgelerde bilhassa Akdeniz bölgesi için tsunamiye yönelik çalışmalar yapılması gerektiğini vurgulayarak, Marmara Denizi’nin ortasında de bin metrenin üzerinde, çeperleri kalın, genç alüvyonlarla ve sedimanlarla çevrili üç derin çukur olduğunu anlattı.
Büyük bir zelzele daha sonrasında etkilenen sediman katmanlarının hareketine bağlı olarak tsunami mümkünlüğünün görüldüğünü belirten Kalafat, Marmara’da beklenilen tsunamilerin heyelan kaynaklı olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Doğan Kalafat, sarsıntı olmasa bile tsunamiyle ilgili erken ihtar verebilecek kapasitelerinin bulunduğunu söz ederek, zelzele daha sonrası ikinci bir tehlikeyi bertaraf etme ismine bunun kıymetli olduğunu kaydetti.
Kalafat, “Yaklaşık 4 ila 7 dakika içinde tsunamiyle ilgili erken uyarıyı verebiliyoruz. Bu müddet de kıymetli. Zira toplum bu bilgiyi aldıktan daha sonra tsunami tahliye noktalarından inançlı bölgelere ulaşabilir. Türkiye çapında su düzeyi istasyonlarını daha sık konumlandırarak, buradan gelecek tıpkı zamandaprem birebir vakitte su düzeyi bilgisiyle tsunaminin boyutu, gelişmesi ve erken ikaz verme kapasitemiz var” tabirlerini kullandı.
Bilhassa Ege Denizi ve Akdeniz’de yaşanacak sarsıntılar kararı oluşabilecek tsunamilere karşı önlemli olunması gerektiğini belirten Kalafat, Türkiye’deki tsunaminin açık denizlerde olduğu üzere büyük felaketlere yol açmayacağını anlattı.
Kalafat, kıyı bölgelerindeki yapıların ziyan gorebileceğini lisana getirerek, şu biçimde devam etti: “Deniz tabanında olacak zelzele daha sonrasında toplumun şunu bilmesi gerekir, mesela sarsıntının büyüklüğü 6’nın üzerine çıktıysa tsunami olabilir. Uyarlılara dikkat edip, kıyıdan uzaklaşarak, mümkün olduğu kadar yüksek kısımlara tahliye olunmalı. Toplum bunu bir refleks olarak düşünmeli. Tsunami tabelaları da bir şuur oluşturması açısından da değerli.”
Geçmişte Fethiye açıklarında meydana gelen 6’nın üstündeki bir zelzele daha sonrası insanların günlerce tsunami olacağı tasasıyla panik halinde hareket ettiğini hatırlatan Kalafat, muhtemel bir tsunaminin sarsıntıdan 20-30 dakika daha sonra yaşanabileceğini ve günler daha sonra gelmesinin mümkün olmadığını söylemiş oldu.
Türkiye’deki tsunami müşahede istasyonları hakkında bilgiler veren Kalafat, enstitülerinin haritalı ileti gönderimi gerçekleştiren tek hizmet sağlayıcı olduğunu söz etti.
Türkiye’de 25 su düzeyi istasyonu bulunduğunu bildiren Kalafat, istasyonların yüklü olarak Marmara’da ve tüm Türkiye kıyıları boyunca yer aldığını kaydetti.
Bu istasyonların sayısının artmasının kıymetli olduğunu anlatan Kalafat, “Ülkemiz doğal afetler açısından riskli bir bölgede. ötürüsıyla zelzeleler ve daha sonrasında oluşacak tsunamilerle ilgili toplumumuzun şuurlu olması gerekiyor. hem de sarsıntıya güçlü binalarda oturmanın yanı sıra deniz kıyısına sıfır, dere yataklarına hiç bir biçimde mesken yapmamamız gerekir. Buralar sarsıntıda ve zelzele daha sonrası oluşabilecek tsunamilerde hasar gorecektir” diye konuştu. (AA)