DEDAŞ okulları mesken seçti: Trafolar niye okul bahçelerine kuruluyor? Şırnak’ın Cizre ilçesinde okul bahçelerine DEDAŞ, (Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş.) trafo kurdu. Halkın yansısına niye olan trafoların kurulmasına Şırnak Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü müsaade verdi. Bahisle ilgili görüştüğümüz DEDAŞ’tan bir yetkili, daha evvel bu okullarda elektrik direklerinin olduğunu şu an yapılan trafoların daha inançlı olduğunu söylemiş oldu. Lakin Şırnak Eğitim Sen Bayan Sekreteri Serap Ok, durumun bu biçimde olmadığını trafoların ana sınıfı ve ortaokul öğrencilerinin oyun oynadıkları alanda yapıldığını belirtti.
niye OKUL BAHÇESİNDE TRAFO KURULDU?
Bölgede görüştüğümüz birçok eğitimci ve bir DEDAŞ yetkilisi, trafoların kurulacağı alanların kamulaştırılması gerektiğini söylüyor. Okul bahçelerinin kamulaştırılamayacağı ve kamusal alandaki bu cins teşebbüsler için prosedürlerin daha kolay olduğunu bakılırsan DEDAŞ, okul bahçelerini trafolara mesken olarak seçti. Cizre’de şu ana kadar 15 Temmuz Demokrasi Zaferi Ortaokulu, Menderes İlköğretim Okulu, Mithat Paşa Kız Meslek Lisesi, Artuklu Ortaokulu ve Vali Kamil Acun Ortaokulu’nun bahçelerine ve yakınlarına trafolar kuruldu. Bu trafolar gece saatlerinde okul bahçelerine kuruluyor. Sabah okula giden öğretmen ve öğrenciler gördükleri görüntü karşısında şaşkınlık yaşıyor.
‘TRAFO KURULACAĞINI ÖĞRENİNCE TÜYLERİM DİKEN DİKEN OLDU’
Şırnak Eğitim Sen Bayan Sekreteri Serap Ok’un yıllardır öğretmenlik yaptığı 15 Temmuz Demokrasi Zaferi Ortaokulu’nun bahçesine de trafo kuruldu. Ok, her şeyin 1.5 ay evvel okul duvarının küçük bir kısmının yıkılmasıyla başladığını söylüyor. Bunu nazarann Ok, okul yönetimiyle görüşerek duvarın niye yıkıldığını öğrenmeye çalıştı. Ok bundan daha sonra yaşanan süreci şu biçimde anlattı: “Okul yönetimiyle görüştüğümde elektrik direklerindeki kabloları yer altından geçirmek için bu biçimde bir süreç yapılacağını öğrendim. Fakat birkaç gün daha sonra duvarların daha fazla yıkıldığını gördüm. Okul yönetimi de olanlardan habersizdi. Okul bahçesine trafo kurulacağını öğrenince tüylerim diken diken oldu. Bilhassa benim öğretmenlik yaptığım okulda elektrik trafoları anaokul ve ortaokul öğrencilerinin oyun oynadığı alana beş metrelik arada. Çabucak ardında ise öğretmenlerin dinlenip çay içtiği bir alan var.”
Ok, okullarda trafo kurulmasına karşı çıkan idarecilerin olduğunu söylemiş oldu. İdarecilerle birlikte DEDAŞ gruplarıyla trafoların kurulmaması gerektiği tarafında tartıştıklarını belirten Ok, kendilerine ‘Bunlar trafo değil, jeneratör’ cevabı verildiğini aktardı: “Bizimle resmen dalga geçtiler. Gece saatlerinde bir daha trafo kurulacağını öğrendiğimiz vakit arkadaşlarla nöbete gittik. Takımlar trafo kurulumuna başlayınca müsaade vermeyerek tebligat vermelerini istedim. Tebligat alamayınca emniyeti aradım. Yanımıza gelen kolluk kuvveti de kendilerinden tebligat istedi. Lakin hiç bir biçimde ne bize ne de kolluğa tebligat göstermediler. Polislere tutanak tutmalarını söylemiş olduk. Fakat polisler tutanak bile tutmadan olay yerini terk etti. 15 yıl daha sonra bu çocukların bedenlerinde çıkabilecek en makus şeyde bile biz sorumlu olacağız. Her şey bizim vebalimizde. Derhal bu trafoların okullardan sökülüp atılmasını istiyoruz.”
DEDAŞ: KÖR NOKTADA KURULDU
Hususla ilgili DEDAŞ’tan bir yetkili ise şunları söylemiş oldu: “Bölgede DEDAŞ’a karşı bir ön yargı var. Bu önyargı da bu reaksiyonları körüklüyor. Öncesinde okul bahçelerinin üzerinden elektrik direkleri geçiyordu. DEDAŞ bunu dönüştürdü ve epeyce daha sağlam bir sistem kurdu.”
Öte yandan DEDAŞ Şırnak Vilayet Müdürü Tekin Türk ise yazılı bir açıklama yaptı. Türk yaptığı açıklamada, “Biz havai sınır ve buna bağlı direk üzerindeki trafoları toplayarak aslında var olan bir tehlikeyi ortadan kaldırıyoruz. Yatırım bölgemizdeki havai sınırların tamamını yeraltına alıyoruz. Bunu yaparken de okulların ortasında yahut yakınında bulunan direk üstü trafoları kaldırıyor, buna bağlı iletim sınırlarını ise topluyoruz. Bunun yerine okul duvarları ile entegre formda, bahçe dışına bakan son derece korunaklı ve bu niçinle inançlı olan trafolar yerleştiriyoruz. Trafoların okul bahçesi ile hiç bir kontağı yok. Trafoları yerleştirdiğimiz yerler ‘kör nokta’ olarak tabir ettiğimiz okul girişine en uzak noktalardır. Trafoların kapısı da okul dışına baktığı için rastgele bir tehlike kelam konusu değil” dedi.
GEÇMİŞTEN ÖRNEKLER…
Okul bahçelerine ve yakınlarına elektrik trafoların kurulması biroldukça sefer tartışma yarattı. 2018’de de Fethiye Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın bahisle ilgili hazırladığı rapora çarpıcı ayrıntılar yer alıyor:
– Mümkünse Okul Bahçesindeki trafolar kaldırılmalı yahut gerekli mercilerle irtibata geçilip gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.
– Bahçede var ise elektrik temasları için koruma yapılmalıdır.
– 2013’te Erzurum Palandöken ilçesine bağlı Şükrü Paşa Mahallesi’nde bulunan Kocatepe İlköğretim Okulu’nda meydana gelen trafo patlamasında 24’ü öğrenci 26 kişi, dumandan etkilenerek hastaneye kaldırıldı.
– 2016’da Bahçelievler’de özel bir okulun bahçesinde bulunan trafonun patlamasının akabinde yangın çıktı. Patlama esnasında okulun yurdunda bulunan öğrenciler tahliye edildi.
niye OKUL BAHÇESİNDE TRAFO KURULDU?
Bölgede görüştüğümüz birçok eğitimci ve bir DEDAŞ yetkilisi, trafoların kurulacağı alanların kamulaştırılması gerektiğini söylüyor. Okul bahçelerinin kamulaştırılamayacağı ve kamusal alandaki bu cins teşebbüsler için prosedürlerin daha kolay olduğunu bakılırsan DEDAŞ, okul bahçelerini trafolara mesken olarak seçti. Cizre’de şu ana kadar 15 Temmuz Demokrasi Zaferi Ortaokulu, Menderes İlköğretim Okulu, Mithat Paşa Kız Meslek Lisesi, Artuklu Ortaokulu ve Vali Kamil Acun Ortaokulu’nun bahçelerine ve yakınlarına trafolar kuruldu. Bu trafolar gece saatlerinde okul bahçelerine kuruluyor. Sabah okula giden öğretmen ve öğrenciler gördükleri görüntü karşısında şaşkınlık yaşıyor.
‘TRAFO KURULACAĞINI ÖĞRENİNCE TÜYLERİM DİKEN DİKEN OLDU’
Şırnak Eğitim Sen Bayan Sekreteri Serap Ok’un yıllardır öğretmenlik yaptığı 15 Temmuz Demokrasi Zaferi Ortaokulu’nun bahçesine de trafo kuruldu. Ok, her şeyin 1.5 ay evvel okul duvarının küçük bir kısmının yıkılmasıyla başladığını söylüyor. Bunu nazarann Ok, okul yönetimiyle görüşerek duvarın niye yıkıldığını öğrenmeye çalıştı. Ok bundan daha sonra yaşanan süreci şu biçimde anlattı: “Okul yönetimiyle görüştüğümde elektrik direklerindeki kabloları yer altından geçirmek için bu biçimde bir süreç yapılacağını öğrendim. Fakat birkaç gün daha sonra duvarların daha fazla yıkıldığını gördüm. Okul yönetimi de olanlardan habersizdi. Okul bahçesine trafo kurulacağını öğrenince tüylerim diken diken oldu. Bilhassa benim öğretmenlik yaptığım okulda elektrik trafoları anaokul ve ortaokul öğrencilerinin oyun oynadığı alana beş metrelik arada. Çabucak ardında ise öğretmenlerin dinlenip çay içtiği bir alan var.”
Ok, okullarda trafo kurulmasına karşı çıkan idarecilerin olduğunu söylemiş oldu. İdarecilerle birlikte DEDAŞ gruplarıyla trafoların kurulmaması gerektiği tarafında tartıştıklarını belirten Ok, kendilerine ‘Bunlar trafo değil, jeneratör’ cevabı verildiğini aktardı: “Bizimle resmen dalga geçtiler. Gece saatlerinde bir daha trafo kurulacağını öğrendiğimiz vakit arkadaşlarla nöbete gittik. Takımlar trafo kurulumuna başlayınca müsaade vermeyerek tebligat vermelerini istedim. Tebligat alamayınca emniyeti aradım. Yanımıza gelen kolluk kuvveti de kendilerinden tebligat istedi. Lakin hiç bir biçimde ne bize ne de kolluğa tebligat göstermediler. Polislere tutanak tutmalarını söylemiş olduk. Fakat polisler tutanak bile tutmadan olay yerini terk etti. 15 yıl daha sonra bu çocukların bedenlerinde çıkabilecek en makus şeyde bile biz sorumlu olacağız. Her şey bizim vebalimizde. Derhal bu trafoların okullardan sökülüp atılmasını istiyoruz.”
DEDAŞ: KÖR NOKTADA KURULDU
Hususla ilgili DEDAŞ’tan bir yetkili ise şunları söylemiş oldu: “Bölgede DEDAŞ’a karşı bir ön yargı var. Bu önyargı da bu reaksiyonları körüklüyor. Öncesinde okul bahçelerinin üzerinden elektrik direkleri geçiyordu. DEDAŞ bunu dönüştürdü ve epeyce daha sağlam bir sistem kurdu.”
Öte yandan DEDAŞ Şırnak Vilayet Müdürü Tekin Türk ise yazılı bir açıklama yaptı. Türk yaptığı açıklamada, “Biz havai sınır ve buna bağlı direk üzerindeki trafoları toplayarak aslında var olan bir tehlikeyi ortadan kaldırıyoruz. Yatırım bölgemizdeki havai sınırların tamamını yeraltına alıyoruz. Bunu yaparken de okulların ortasında yahut yakınında bulunan direk üstü trafoları kaldırıyor, buna bağlı iletim sınırlarını ise topluyoruz. Bunun yerine okul duvarları ile entegre formda, bahçe dışına bakan son derece korunaklı ve bu niçinle inançlı olan trafolar yerleştiriyoruz. Trafoların okul bahçesi ile hiç bir kontağı yok. Trafoları yerleştirdiğimiz yerler ‘kör nokta’ olarak tabir ettiğimiz okul girişine en uzak noktalardır. Trafoların kapısı da okul dışına baktığı için rastgele bir tehlike kelam konusu değil” dedi.
GEÇMİŞTEN ÖRNEKLER…
Okul bahçelerine ve yakınlarına elektrik trafoların kurulması biroldukça sefer tartışma yarattı. 2018’de de Fethiye Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın bahisle ilgili hazırladığı rapora çarpıcı ayrıntılar yer alıyor:
– Mümkünse Okul Bahçesindeki trafolar kaldırılmalı yahut gerekli mercilerle irtibata geçilip gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.
– Bahçede var ise elektrik temasları için koruma yapılmalıdır.
– 2013’te Erzurum Palandöken ilçesine bağlı Şükrü Paşa Mahallesi’nde bulunan Kocatepe İlköğretim Okulu’nda meydana gelen trafo patlamasında 24’ü öğrenci 26 kişi, dumandan etkilenerek hastaneye kaldırıldı.
– 2016’da Bahçelievler’de özel bir okulun bahçesinde bulunan trafonun patlamasının akabinde yangın çıktı. Patlama esnasında okulun yurdunda bulunan öğrenciler tahliye edildi.