Boyun bölgesi omurilik kanalı daralması Omurilik kanalı daralması, omurların çabucak ardında yer alan omurilik kanalının çepeçevre daralarak, yukardan aşağı ortasından geçen omuriliği çeşitli düzeylerde sıkıştırması ve birlikteinde de hudut köklerine yaptığı basıdır. Bu hastalarda kollarda ve/veya ellerde güçsüzlük, karıncalanma, uyuşma daha önemli olgularda bacaklarda güçsüzlük, fonksiyon kaybı ve yürüme bozukluğu görülebilir.
Omurilik basısı ileri seviyede ise hastalarda ince işleri yaparken zorlanmak yahut yapamamak üzere (gömleğinin düğmelerini ilikleyememek, ayakkabılarının bağlarını bağlayamamak gibi) bulgular ortaya çıkabilir. Hastalığın bacakları da etkilediği ileri durumlarda, hastalar yardımsız yürüyemez yahut spastik yürüyüşe sahip, idrar ve gaitasını tutamayacak hale gelebilir.
Hastaların muayenesinde kollarda ve bacaklarda artmış refleksler, ellerde ve bacaklarda kuvvet ve duyu kaybı bulunabilir. Ayrıyeten el ve ayaklarda patolojik refleks dediğimiz bir küme olağan olmayan bulgular da saptanabilir. Kelam edilen bulgulardan birkaçı yahut hepsi bir hastada bulunabilir.
Servikal dar kanalda ataklar halinde kötüleşme daha sık görülür. Hasta bu atakların orta devirlerinde rahat yahut fazlaca az bulguya sahiptir. % 25 hastada epeyce yavaş ilerleme, %2 hastada ise ani kötüleşme görülür.
Teşhis biçimleri
Direkt grafide boyun bölgesi omurlarının dizilimi ve radyolojik anatomik yapısı, hudut köklerinin çıktığı kanalların çapı, dejeneratif değişiklikler, omurlarda kaymanın olup olmadığı, boyun omurları ve baş bileşkesi anatomisi kıymetlendirilebilir. Boyun omurlarının bilgisayarlı tomografisi yahut 3 boyutlu rekonstrüksiyonlu bilgisayarlı tomografisi ise üstte kelam edilen ayrıntıları daha detaylı verir. Ayrıyeten 3 boyutlu imgeler omurilik kanalı içini görsel manada daha ayrıntılı tanımlamaya yardımcı olur. Ayrıyeten bilgisayarlı boyun omurga tomografisi, ameliyatta kimi vakit kullanılması gereken vidalar ve plaklar üzere omurgayı sabitleyici sistemlerin hangi boyutta kullanılacağını belirlemek için ölçüm yapmak maksadıyla da gereklidir. Lakin son senelerda altın standart teşhis sistemi bu bölgenin manyetik rezonans görüntüleme ile incelenmesidir. Manyetik rezonans görüntüleme omurlar ortası uzaklıkta yer alan disk yapılarını, omurların birbirleriyle eklem yaptıkları faset eklemleri ve bir daha omurları bir ortada tutan bağ yapılarını, omuriliği ve omurilikten çıkan hudut köklerinin durumunu kıymetlendirmek için vazgeçilmez bir teşhis aracıdır. Bu tetkikte görülen omurilik hasarı imajı (myelopati) hastalığın pek ilerlediğinin bir işareti olarak kabul edilebilir.
Elektrofizyolojik incelemeler dediğimiz tetkikler ise, elektromyografi kısaltılmış ismiyle (EMG) ve somatosensoryal uyarılmış potansiyeldir (SSEP) dir. EMG ile periferik hudutlar, SSEP ile omurilik kanalı basısı kıymetlendirilir. Elektrofizyolojik tetkikler bilhassa boyun bölgesi omurilik kanalı daralmasının öbür benzeri hastalıklarla ayırıcı teşhisinde çok yardımcı teşhis formlarıdır.
Tedavi Seçenekleri
Myelopati dediğimiz omurilikte kanal darlığına bağlı bası kararı oluşan hasarlanma, ameliyat sonucunı vermede en kıymetli etkenlerden biridir. Şayet myelopati yoksa, kollarda ve ellerde, bacaklarda güçsüzlük ve duyu kaybı ileri değilse, ameliyat dışı formüller (fizik tedavi, ilaç tedavisi gibi) hastanın meselesini kısmen çözmede yardımcı olabilir.
Ameliyatın temeli omurilik üzerinde bası oluşturan disk, osteofit (kireçlenme) oluşumu, omurların gerisinden geçen güçlü bağ yapısının kalsifikasyonu (kireçlenmesi), omurilik art tarafında yer alan sarı bağın büyüyerek belirginleşmesi, omurların birbiriyle eklem yaptıkları faset eklemlerin içe dönük dejeneratif büyümeleri, nadiren de omurgaların birbiri üzerinde kayarak omurilik kanalını daralmasına yol açan etkenlerin ortadan kaldırılmasıdır. Buna özetlemek gerekirse dekompresyon ameliyatı yani basının ortadan kaldırılması ameliyatı denir.
Bu basının kaldırılması önden yahut geriden yapılacak ameliyatlarla mümkündür. Fakat hangisinin daha uygun olacağı sonucu, yapılacak incelemeler daha sonrası beyin ve hudut uzmanınca verilir. Önden yapılan ameliyatlarda basıyı yalnızca disk oluşturuyorsa, o diske komşu iki omurgaya rastgele bir teşebbüs yapmadan yalnızca diske yönelik cerrahi yapılabilir. kimi vakit önden bası oluşturan yapı omurların ardında uzanan çok güçlü bir bağın kireçlenmesi olabilir. Bu durumda etkilenen düzey boyunca omurga gövdesi/gövdeleri ile disk dokusu çıkarılır. Yerine kemik greft yahut omurga yerine geçecek kafes görünümlü protez gereç yerleştirilir. ondan sonrasında da önden plak ve vidalarla sabitleme süreci (füzyon) yapılır.
Arttan yapılan ameliyatlarda, basıyı oluşturan sarı bağ, omurganın art tarafını oluşturan laminanın büsbütün çıkarılması gerekebilir. Bu durumda omurgayı güçlendirmek emeliyle omurgaya vida ve bunları tutan çubuklar koyarak sabitleme (füzyon) ameliyatının yapılması uygun olacaktır. Laminanın bir modülü çıkarılıp kesilip ayrılması daha sonrası ortaya konulan protez gerecin sayesinde uygulanan laminoplasti ameliyatı ile de omurilik kanalı genişletilmesi mümkündür.
Ameliyat daha sonrası Devir
·Hastanede 2 gün yatmak ekseriyetle kâfi olmaktadır. Ameliyattan daha sonrasında tıpkı gün ortasında ayağa kaldırılacaksınız.
·Meskeninize araç ortasında oturarak gidebilirsiniz.
·Meskende günlük sıradan aktivitelerinizi yapabilirsiniz.
·Ameliyat daha sonrası bir süre önden açılıp kapatılan giysiler kullanınız.
·Birinci bir hafta (kimi vakit daha fazla) yutmada kuvvetlik, boğazda takılma hissi olabilir. Sorun yemek borusundaki ödemdir. Bu niçinle birinci 3-4 gün yumuşak içerikli yiyecekleri tercih ediniz (makarna, pilav, çorba, sütlaç, muhallebi gibi).
·Ses kısıklığı olursa sıklıkla geçicidir, lakin kimi vakit 3 ay sürebilir. Kalıcı ses kısıklığı epeyce azdır.
·Birinci günler boynunuzda kesi yerinde kimi vakit ağrı, yanma hissi ve batma üzere yakınmalar olabilir. Bu niçinle endişelenmeyiniz. Uzunluğunda ve kolda olabilecek ağrılar için size tarafımdan taburcu sırasında gerekli ilaçlar verilecektir. İlerleyen periyotta evvel ağrı geçer. Uyuşukluk, karıncalanma üzere meselelerin geçmesi daha uzun vakit alabilir.
·Size boyunluk tarafımdan önerilmişse, nasıl kullanılacağı bir daha tarafımdan anlatılacaktır.
·Size taburcu olurken verilen ilaçlar bitince şayet aksi söylenmemişse ilaç almanıza gerek yoktur.
·Yatağınızın ve yastığınızın boyun sıhhati için uygun bulunmasına dikkat ediniz. Uyku için kesinlikle yatağınızı kullanınız.
·Ameliyat daha sonrası size verilen randevu gününde denetime geliniz. Banyo yapmak için gerekli bilgi size bu denetimde verilecektir.
·Taburcu daha sonrası yara yerinin birinci pansumanı tarafımdan yapılacaktır ve kapatılacaktır. 2 gün kapalı kaldıktan daha sonra kendiniz pansumanı açıp, daha sonrasında açık bırakınız.
·Dikiş alınmasına gerek yoktur. Kesi yeri içten dikilmiştir. kimi vakit dışarıdan dikiş yapılması gereken durumlar olur, bu biçimde dikişleriniz 7. günde alınır.
·Yara yerinde kızarıklık, şişme, akıntı olursa, beni arayınız.
·Boyunluğun kullanılması önerilmişse birinci 15 günden daha sonra kullanması büsbütün bırakınız. Fakat birinci 3 ay araçla seyahat ederken yalnızca seyahat esnasında takınız ve araçta başınızın ardında bulunan koltuk yastığının, başınızla tıpkı yükseklikte bulunmasına dikkat ediniz.
·Ameliyat daha sonrası taburcu olduktan daha sonra dışarıya çıkabilirsiniz.
·Masa başı işte çalışanlar dilek ettiği takdirde 15 gün daha sonra işlerine dönebilirler. Lakin ağır işte çalışanlar 6 hafta dinlenmelidir.
·Birinci 6 hafta elinizde 1 kg'dan daha fazla tartı taşımayınız. 1 yıl daha sonrasında da her iki elinizde toplam 7 kg'ı geçen yük taşımamaya ihtimam şovunuz.
·Ameliyat daha sonrası 6 hafta otomobil kullanmayınız.
·Kısa uçak seyahatleri yapabilirsiniz. Lakin uzun (okyanus çok gibi) uçak seyahatlerini birinci 3 ay yapmayınız.
·Birinci 4 ay temas gerektiren spor aktivitesi yapmayınız. Yalnızca yürüyüşle yetinin. daha sonrasında da bir daha temas sporu olmayan spor aktivitelerine başlayabilirsiniz. en çok önerdiğim spor aktivitesi yüzmedir.
·Tam manasıyla düzgünleşme devri olarak isimlendirdiğimiz devir 4 ay ve daha sonrasıdır. bu vakitten daha sonra pek epeyce aktivitenizi evvelki sağlıklı döneminizdeki üzere yapabilirsini
Omurilik basısı ileri seviyede ise hastalarda ince işleri yaparken zorlanmak yahut yapamamak üzere (gömleğinin düğmelerini ilikleyememek, ayakkabılarının bağlarını bağlayamamak gibi) bulgular ortaya çıkabilir. Hastalığın bacakları da etkilediği ileri durumlarda, hastalar yardımsız yürüyemez yahut spastik yürüyüşe sahip, idrar ve gaitasını tutamayacak hale gelebilir.
Hastaların muayenesinde kollarda ve bacaklarda artmış refleksler, ellerde ve bacaklarda kuvvet ve duyu kaybı bulunabilir. Ayrıyeten el ve ayaklarda patolojik refleks dediğimiz bir küme olağan olmayan bulgular da saptanabilir. Kelam edilen bulgulardan birkaçı yahut hepsi bir hastada bulunabilir.
Servikal dar kanalda ataklar halinde kötüleşme daha sık görülür. Hasta bu atakların orta devirlerinde rahat yahut fazlaca az bulguya sahiptir. % 25 hastada epeyce yavaş ilerleme, %2 hastada ise ani kötüleşme görülür.
Teşhis biçimleri
Direkt grafide boyun bölgesi omurlarının dizilimi ve radyolojik anatomik yapısı, hudut köklerinin çıktığı kanalların çapı, dejeneratif değişiklikler, omurlarda kaymanın olup olmadığı, boyun omurları ve baş bileşkesi anatomisi kıymetlendirilebilir. Boyun omurlarının bilgisayarlı tomografisi yahut 3 boyutlu rekonstrüksiyonlu bilgisayarlı tomografisi ise üstte kelam edilen ayrıntıları daha detaylı verir. Ayrıyeten 3 boyutlu imgeler omurilik kanalı içini görsel manada daha ayrıntılı tanımlamaya yardımcı olur. Ayrıyeten bilgisayarlı boyun omurga tomografisi, ameliyatta kimi vakit kullanılması gereken vidalar ve plaklar üzere omurgayı sabitleyici sistemlerin hangi boyutta kullanılacağını belirlemek için ölçüm yapmak maksadıyla da gereklidir. Lakin son senelerda altın standart teşhis sistemi bu bölgenin manyetik rezonans görüntüleme ile incelenmesidir. Manyetik rezonans görüntüleme omurlar ortası uzaklıkta yer alan disk yapılarını, omurların birbirleriyle eklem yaptıkları faset eklemleri ve bir daha omurları bir ortada tutan bağ yapılarını, omuriliği ve omurilikten çıkan hudut köklerinin durumunu kıymetlendirmek için vazgeçilmez bir teşhis aracıdır. Bu tetkikte görülen omurilik hasarı imajı (myelopati) hastalığın pek ilerlediğinin bir işareti olarak kabul edilebilir.
Elektrofizyolojik incelemeler dediğimiz tetkikler ise, elektromyografi kısaltılmış ismiyle (EMG) ve somatosensoryal uyarılmış potansiyeldir (SSEP) dir. EMG ile periferik hudutlar, SSEP ile omurilik kanalı basısı kıymetlendirilir. Elektrofizyolojik tetkikler bilhassa boyun bölgesi omurilik kanalı daralmasının öbür benzeri hastalıklarla ayırıcı teşhisinde çok yardımcı teşhis formlarıdır.
Tedavi Seçenekleri
Myelopati dediğimiz omurilikte kanal darlığına bağlı bası kararı oluşan hasarlanma, ameliyat sonucunı vermede en kıymetli etkenlerden biridir. Şayet myelopati yoksa, kollarda ve ellerde, bacaklarda güçsüzlük ve duyu kaybı ileri değilse, ameliyat dışı formüller (fizik tedavi, ilaç tedavisi gibi) hastanın meselesini kısmen çözmede yardımcı olabilir.
Ameliyatın temeli omurilik üzerinde bası oluşturan disk, osteofit (kireçlenme) oluşumu, omurların gerisinden geçen güçlü bağ yapısının kalsifikasyonu (kireçlenmesi), omurilik art tarafında yer alan sarı bağın büyüyerek belirginleşmesi, omurların birbiriyle eklem yaptıkları faset eklemlerin içe dönük dejeneratif büyümeleri, nadiren de omurgaların birbiri üzerinde kayarak omurilik kanalını daralmasına yol açan etkenlerin ortadan kaldırılmasıdır. Buna özetlemek gerekirse dekompresyon ameliyatı yani basının ortadan kaldırılması ameliyatı denir.
Bu basının kaldırılması önden yahut geriden yapılacak ameliyatlarla mümkündür. Fakat hangisinin daha uygun olacağı sonucu, yapılacak incelemeler daha sonrası beyin ve hudut uzmanınca verilir. Önden yapılan ameliyatlarda basıyı yalnızca disk oluşturuyorsa, o diske komşu iki omurgaya rastgele bir teşebbüs yapmadan yalnızca diske yönelik cerrahi yapılabilir. kimi vakit önden bası oluşturan yapı omurların ardında uzanan çok güçlü bir bağın kireçlenmesi olabilir. Bu durumda etkilenen düzey boyunca omurga gövdesi/gövdeleri ile disk dokusu çıkarılır. Yerine kemik greft yahut omurga yerine geçecek kafes görünümlü protez gereç yerleştirilir. ondan sonrasında da önden plak ve vidalarla sabitleme süreci (füzyon) yapılır.
Arttan yapılan ameliyatlarda, basıyı oluşturan sarı bağ, omurganın art tarafını oluşturan laminanın büsbütün çıkarılması gerekebilir. Bu durumda omurgayı güçlendirmek emeliyle omurgaya vida ve bunları tutan çubuklar koyarak sabitleme (füzyon) ameliyatının yapılması uygun olacaktır. Laminanın bir modülü çıkarılıp kesilip ayrılması daha sonrası ortaya konulan protez gerecin sayesinde uygulanan laminoplasti ameliyatı ile de omurilik kanalı genişletilmesi mümkündür.
Ameliyat daha sonrası Devir
·Hastanede 2 gün yatmak ekseriyetle kâfi olmaktadır. Ameliyattan daha sonrasında tıpkı gün ortasında ayağa kaldırılacaksınız.
·Meskeninize araç ortasında oturarak gidebilirsiniz.
·Meskende günlük sıradan aktivitelerinizi yapabilirsiniz.
·Ameliyat daha sonrası bir süre önden açılıp kapatılan giysiler kullanınız.
·Birinci bir hafta (kimi vakit daha fazla) yutmada kuvvetlik, boğazda takılma hissi olabilir. Sorun yemek borusundaki ödemdir. Bu niçinle birinci 3-4 gün yumuşak içerikli yiyecekleri tercih ediniz (makarna, pilav, çorba, sütlaç, muhallebi gibi).
·Ses kısıklığı olursa sıklıkla geçicidir, lakin kimi vakit 3 ay sürebilir. Kalıcı ses kısıklığı epeyce azdır.
·Birinci günler boynunuzda kesi yerinde kimi vakit ağrı, yanma hissi ve batma üzere yakınmalar olabilir. Bu niçinle endişelenmeyiniz. Uzunluğunda ve kolda olabilecek ağrılar için size tarafımdan taburcu sırasında gerekli ilaçlar verilecektir. İlerleyen periyotta evvel ağrı geçer. Uyuşukluk, karıncalanma üzere meselelerin geçmesi daha uzun vakit alabilir.
·Size boyunluk tarafımdan önerilmişse, nasıl kullanılacağı bir daha tarafımdan anlatılacaktır.
·Size taburcu olurken verilen ilaçlar bitince şayet aksi söylenmemişse ilaç almanıza gerek yoktur.
·Yatağınızın ve yastığınızın boyun sıhhati için uygun bulunmasına dikkat ediniz. Uyku için kesinlikle yatağınızı kullanınız.
·Ameliyat daha sonrası size verilen randevu gününde denetime geliniz. Banyo yapmak için gerekli bilgi size bu denetimde verilecektir.
·Taburcu daha sonrası yara yerinin birinci pansumanı tarafımdan yapılacaktır ve kapatılacaktır. 2 gün kapalı kaldıktan daha sonra kendiniz pansumanı açıp, daha sonrasında açık bırakınız.
·Dikiş alınmasına gerek yoktur. Kesi yeri içten dikilmiştir. kimi vakit dışarıdan dikiş yapılması gereken durumlar olur, bu biçimde dikişleriniz 7. günde alınır.
·Yara yerinde kızarıklık, şişme, akıntı olursa, beni arayınız.
·Boyunluğun kullanılması önerilmişse birinci 15 günden daha sonra kullanması büsbütün bırakınız. Fakat birinci 3 ay araçla seyahat ederken yalnızca seyahat esnasında takınız ve araçta başınızın ardında bulunan koltuk yastığının, başınızla tıpkı yükseklikte bulunmasına dikkat ediniz.
·Ameliyat daha sonrası taburcu olduktan daha sonra dışarıya çıkabilirsiniz.
·Masa başı işte çalışanlar dilek ettiği takdirde 15 gün daha sonra işlerine dönebilirler. Lakin ağır işte çalışanlar 6 hafta dinlenmelidir.
·Birinci 6 hafta elinizde 1 kg'dan daha fazla tartı taşımayınız. 1 yıl daha sonrasında da her iki elinizde toplam 7 kg'ı geçen yük taşımamaya ihtimam şovunuz.
·Ameliyat daha sonrası 6 hafta otomobil kullanmayınız.
·Kısa uçak seyahatleri yapabilirsiniz. Lakin uzun (okyanus çok gibi) uçak seyahatlerini birinci 3 ay yapmayınız.
·Birinci 4 ay temas gerektiren spor aktivitesi yapmayınız. Yalnızca yürüyüşle yetinin. daha sonrasında da bir daha temas sporu olmayan spor aktivitelerine başlayabilirsiniz. en çok önerdiğim spor aktivitesi yüzmedir.
·Tam manasıyla düzgünleşme devri olarak isimlendirdiğimiz devir 4 ay ve daha sonrasıdır. bu vakitten daha sonra pek epeyce aktivitenizi evvelki sağlıklı döneminizdeki üzere yapabilirsini