Bilim insanlarını şaşkına döndüren “çift galaksi”nin sırrı yıllar daha sonra çözüldü

Teknotrat

New member
17 Şub 2021
515
0
0
Bilim insanlarını şaşkına döndüren “çift galaksi”nin sırrı yıllar daha sonra çözüldü NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, yakınlarda öteki bir tuhaf cisimle bir arada birbirinin ayna imajı olan iki galaksi şişkinliği (Gökbilimde, büyük bir oluşum ortasındaki sıkışık yıldızların meydana getirdiği bölgeye verilen isim -ed.n.) keşfetmişti.

Ohio eyaletindeki Portsmouth bölgesinde yer alan Shawnee Eyalet Üniversitesi’nden gökbilimci Timothy Hamilton, “Gerçekten afallamıştık” diye konuştu. Doğrusal cisimlerin nihayet 11 milyar ışık yılı uzaklıktaki uzak bir galaksinin esnetilmiş imgeleri olduğu bulundu.

İmgeler, daha evvel keşfedilmemiş bir galaksi kümesinin muazzam kütlesi ve buna bağlı biçimde uzay-zaman üzerinde yarattığı tesir niçiniyle ardındaki galaksinin imajını büyütmesi, aydınlatması ve esnetmesi (bu olay yerçekimi merceklenmesi olarak da bilinir) sebebiyle bükülmüştü.

Bu özel ve nadir karşılaşılan durumda, art plan ve ön plandaki galaksi içindeki ince hizalanma, birebir imgenin ikiz ve büyütülmüş kopyalarını, bir tarafta da öteki bir üçüncü manzarayı üretmişti.


Independent Türkçe’deki haberde Hawaii Üniversitesi’nden Richard Griffiths, “Güneşli bir günde bir yüzme havuzunun dalgalı yüzeyini düşünün, havuzun tabanında parlak ışık desenleri gösterir” diye deklare etti.

Alt kısımdaki bu parlak desenler, yerçekimi merceklenmesine emsal bir tesirden kaynaklanıyor. Yüzeydeki dalgalanmalar kısmi mercekler üzere davranıp, Güneş ışığını alt kısımdaki parlak dalgalı desenlere odaklar.

BU CİSİMLERİN NE OLDUĞU MUHAKKAK DEĞİL

Hamilton, 2013’te birinci keşfettiğinde bu cisimlerin ne olduğu aşikâr değildi. Hamilton, “İlk fikrim, tahminen de bunların gelgitler niçiniyle kolları gerilmiş iki galaksi olduğuydu. Duruma pek uymuyordu ancak öbür ne düşüneceğimi bilmiyordum” dedi.

Nihayetinde bilim insanları büyütme tesirine niye olan tuhaf galaksi kümesini keşfedip, Gemini Gözlemevi ve W. M. Keck Gözlemevi’nden alınan spektroskopik ölçümleri kullanarak, sonunda tıpkı galaksi olduğu keşfedilen tuhaf cisimlerin aralığını belirledi.

Bilim insanları, özel bir bilgisayar yazılımı kullanarak esnemiş manzaraların etrafındaki karanlık hususun, küçük ölçeklerde uzayda “düzgün biçimde” dağıtılmış olması gerektiğini belirledi. Almanya’daki Heidelberg Üniversitesi’nde çalışan ve yerçekimi merceklenme teorisi uzmanı Jenny Wagner, “Karanlık unsurun bu pozisyonlarda ne kadar topaklandığının yahut topaklanmadığının ölçeğini elde etmek için sadece iki ayna imajına gereksinimimiz olması harika” tabirlerini kullandı.

Burada rastgele bir lens modeli kullanmıyoruz. Biz yalnızca oldukcalu imgelerin gözlemlenebilir taraflarını ve bunların birbirlerine dönüşebileceği gerçeğini ele alıyoruz. Bizim yolumuzla birbirlerinin içine gerçek katlanabilirler. Bu bize şimdiden karanlık unsurun bu iki pozisyonda ne kadar pürüzsüz olması gerektiğine dair bir fikir veriyor.

Gökbilimciler, keşfinden bu yana neredeyse 100 yıl geçmesine karşın hâlâ karanlık hususun ne olduğunu bilmiyor. Öte yandan Griffiths, “boyut hudutlarının kümelenme yahut pürüzsüzlük açısından kıymeti, bize parçacığın (karanlık unsurun bileşenini oluşturan parçacık) ne olduğuna dair birtakım ipuçları vermesi” dedi. Gökbilimci, “Karanlık unsur kümeleri ne kadar küçükse, parçacıkların da o kadar büyük olması gerekiyor” diye de ekledi.