Aşılama ‘hız’ kaybetti: Gaye 1 milyondu, ortalama 142 bine düştü ANKARA- Uzmanlar korona virüsünün delta varyantı tesirine dikkat çekip, aşılamanın daha da ehemmiyet kazanması gerektiğini vurgularken, Sıhhat Bakanlığı bilgilerine göre son bir ayda birinci doz korona virüsü aşısını yaptıranların sayısı günlük ortalama 142 binde kaldı. Bu sayı ikinci doz aşıda ise günde ortalama 227 bin düzeylerinde seyretti.
9 MİLYON KİŞİ İKİNCİ DOZU YAPTIRMADI
Sıhhat Bakanlığı’nın deklare ettiğı sayılara bakılırsa 5 Ekim itibariyle 1. doz korona aşısı yapılan kişi sayısı 54 milyon 214 bin 776 ve bu oran yüzde 87,34’e denk düşüyor. Birebir tarih itibariyle 2. doz aşılama oranı ise yüzde 73,23 olarak açıklanırken toplam kişi sayısı 45 milyon 454 bin 130 şahsa denk düşüyor. Yani, birinci doz aşısını olup ikinci doz aşısını olmayan 9 milyona yakın kişi bulunuyor.
Sıhhat Bakanlığı’nın 6 Eylül tarihli datalarına nazaran 1.doz aşı yapılan kişi sayısı 49 milyon 946 bin 816 idi. Tıpkı tarihte 2. doz aşı yapılanların toplam sayısı ise 38 milyon 628 bin 745 olarak açıklanmıştı.
6 Eylül- 5 Ekim tarihleri içinde 1. doz aşılanan kişi sayısının 4 milyon 267 bin 960 olduğu ortaya çıktı ve 1. doz aşılanan sayısı günlük ortalama 142 bin 205’e denk düştü. Birebir tarihler içinde 2. doz aşısını olan kişi sayısı ise 6 milyon 825 bin 385 oldu. Son bir ayda günlük 2. doz aşılananların ortalaması 227 bin 512’de kaldı.
TTB 2. Lideri Ali İhsan Ökten
‘ARTIK TEK DOZUN EHEMMİYETİ YOK’
Türk Tabipleri Birliği (TTB) 2. Lideri Dr. Ali İhsan Ökten’e nazaran bakanlığın aşılama oranlarına ait dataları gerçeği yansıtmıyor. 1. doz aşılamadaki yüzde 87,34 ile 2. doz aşılamadaki yüzde 73,23 oranının gerçek olmadığını belirten Ökten, “Bu sayılar 18 yaş üzeri bireylerden hesaplandığı için bu biçimde yüksek. Biz aşılamayı 12 yaşa kadar indirdik. 12 yaş nüfusu üzerinden değerlendirildiği vakit bu sayıların daha düşük olduğunu goreceksiniz” dedi.
TTB’nin hesaplarına göre, birinci doz aşılama oranının yüzde 70-75, ikinci doz aşılama oranının yüzde 55-60 aralığında olduğunu belirten Ökten, “Bizim kesinlikle iki dozu hesaplamamız lazım. Artık tek dozun bir değeri yok. Bizim hami bağışıklık için kesinlikle yüzde 85 en az iki doz aşıyı olmamız lazım” dedi.
‘GÜNLÜK 1 MİLYON DOZ AŞI YAPILMALI’
Dünya Sıhhat Örgütü’nün 3’üncü doz onayı verdiğini, birinci iki doz aşılamayı toplumda bir an evvel yüzde 85 üzerine çıkarmak için çalışmalar yapılması gerektiğini belirten Ökten şu biçimde konuştu: “Pandemiyi sayılarla oynayarak halledemeyiz, halledemediğimiz de ortada. Zira her gün bu ülkede 250’e yakın insan ölmekte, 30 bine yakın kişi yeni hasta olarak tanımlanmakta. Siz istediğiniz kadar sayılarla oynayın bunlar bu kararı değiştirmez. Pandeminin yönetilememesi bir biçimde sayılarla gizlenmeye çalışılıyor.”
TTB 2. Lideri Ökten’e göre son bir aydaki günlük aşılama oranları pek düşük ve günlük en az 1 milyon doz aşılama yapılması gerekiyor. Önümüzün kış mevsimi olduğunu belirten Ökten, “Kapalı alanlarda kalma oranları artacak ve kapalı alanlarda havalandırma azalacak. Biliyoruz ki delta varyantı kapalı ortamları seviyor ve bulaş suratı devasa yükseklikte. Bu niçinle bizim havalar daha da soğumadan aşılama oranlarımızı artırmamız, bilhassa ikinci doz aşı oranlarının yüzde 85’lere çıkması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
‘AŞILAMA RÖLANTİYE ALINMIŞ DURUMDA’
Aşılama oranlarının düşük olmasının sebebini kıymetlendiren Ali İhsan Ökten’e göre iktidar aşılamanın kıymetini ciddiye almıyor ve topluma anlatamıyor. Bölgesel farklılıkların ve eşitsizliklerin olduğunu belirten Ökten şöyleki devam etti: “İktidar bunların üzerine giden başka bir çalışma yapmadı. Aşı kampanyaları yapması lazım bunu da yapmadı. Artık vatandaşın ‘ben gideyim aşı olayım’dan çıkıp, vatandaşın ayağına gidilmeli.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde anadil sorunu yaşanıyor. Aşılama oranlarının yükselmesi için Kürtçe ve Arapça kampanyalar yapılması, bu bölgelerdeki aşılama oranlarının yükseltilmesi gerekiyor. Bölgelerin ileri gelenlerinden, kelam sahiplerinden takviye alınabilir. Çok daha ağır çalışma yapılması lazım lakin yapılmıyor. Yalnızca rutin işleyişte olan bir aşılama durumu var. Aşılama biraz rölantiye alınmış durumda.”
KLİMİK Lideri Prof. Dr. Alpay Azap
PROF. AZAP: HASTALIĞIN YAYGIN OLMASI AŞILAMANIN HIZLANMASINI GEREKTİRİYOR
Korona aşısı oranlarını kıymetlendiren Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Alpay Azap’a bakılırsa aşıya ulaşım sağlandıktan daha sonra aşı olmaya niyetli kısımların değerli bir bölümü aşı oldu. Aşıya tereddüttü olanların bulunduğunu ve bu kısmın ikna edilmesi gerektiğini belirten Azap, “Türkiye dünyada günlük hadise sayısı açısından bu ortalar en epeyce olay bildiren üçüncü ülke. ötürüsıyla hastalık da epeyce yaygın. Hastalığın yaygın olması aşılamanın da hızlanmasını gerektiriyor. O niçinle insanların tasalarını, başlardaki tereddütleri giderecek adımlar atılması gerekiyor” dedi.
‘RESMİN BÜYÜK KISMI DAHA İKNA EDİCİ OLUR’
İnsanların aşı konusundaki tasalarının değerli niçinlerinin “yanlış bilgilenme” ya da “bilgi eksikliği” olduğunu belirten Azap, bu korkuların ortadan kaldırılması için atılması gereken adımlara ait ise şunları söylemiş oldu:
“Türkiye’de aşılanmanın neticelerinda ne oluyor kısmının paylaşılması gerekiyor. Sıhhat Bakanlığı’nın elinde bütün datalar var. Bakanlık, ‘Yoğun bakımda yatan hastalarımızın şu kadarı tam aşılı, şu kadarı yarım aşılı şu kadarı da aşısız’ diyebilir. Ya da bunu haftalık paylaşabilir. ‘Bu hafta içerisinde teşhis alan şahısların şu kadarı aşılı şu kadarı aşısız’ diyebilir. Sonuçta teşhis alan, hastaneye yatan, ağır bakımda yatan ve ömrünü kaybeden, bu dört kategorideki aşılı ve aşısız oranları belirli. Bakanlık bu bilgileri paylaştığı vakit aşıların ne kadar tesirli olduğu ortaya çıkıyor. Başka bütün ülkelerin yaptığı paylaşımlarda bu görülüyor. Biz de gündelik ömrümüzde bunu görüyoruz ancak fotoğrafın bir kesitini görüyoruz. Fotoğrafın büyük kısmı daha ikna edici olur.”
‘SAĞLIK VE EĞİTİM ÇALIŞANLARINA MECBURÎ AŞI UYGULAMASI GETİRİLEBİLİR’
Aşıya tereddüdü olan bölümlerin özelliklerine nazaran siyasetler geliştirilebileceğini belirten Azap, aşı konusunda tereddüdü ortadan kaldırmak ismine atılabilecek adımlara dair kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Daha dini örgütlenmelere mensup bireylerin tereddütleri olabilir. O niçinle onlara yönelik olarak, onların fikir başkanlarına yönelik bilgilendirmeler yapılabilir. Toplumda rol modeller değerli, o bireylerin aşı olmuş olmaları yahut olmadılarsa aşı olmaları sağlanarak topluma örnek verilebilir. Aşı yan tesirleriyle ilgili durum ne? Bunun da paylaşılması gerekir. Kimse ‘aşıların yan tesiri yok’ demiyor. Aşılara bağlı yan tesirlerin şeffaf bir biçimde paylaşılıyor olması insanları rahatlatacaktır. Kimi çalışan kümeler için zarurî aşılamalar getirilebilir. Sıhhat çalışanları ve eğitim çalışanlarına mecburî aşı uygulaması getirilebilir, bunu yapan epey sayıda ülke var. Halkı bilgilendirici kamu spotları yaygınlaştırılabilir.”
‘İLAÇLAR KULLANIMA GİRERSE MEVSİMSEL HASTALIK HALİNE GELECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM’
Prof. Dr. Alpay Azap, daha evvel “Aşılanma ve birkaç ay ortasında kullanıma girecek yeni ilaçlar yardımıyla Covid pandemisinin 6-9 ay ortasında endemik yani mevsimsel bir hastalığa dönüşeceğini kestirim ediyoruz” sözlerini kullanmıştı. Bu sözlerinin hala geçerli olduğunu belirten Azap, “Hastalığın yayılımını yavaşlatabildiğimiz ölçüde, aşıdan kaçabilecek yeni varyantların ortaya çıkabilmesini engellediğimiz ölçüde bu optimist senaryomuzun gerçekleşme mümkünlüğü yüksek” dedi.
Bu “iyimser senaryo” için aşılamanın kıymetli olduğunu belirten Azap kelamlarını şu sözlerle sürdürdü:
“Biz, virüsün toplumdaki sirkülasyonunu ne kadar azaltırsak 6-9 ay öngörümüz gerçekleşir. Bunun için bir aşılar var, iki şahsi tedbirler var. İnsanların kişisel olarak dikkat etmesi bir daha değerli. Bir de topluma yönelik, şu an uygulanan PCR testi denetimi üzere tedbirler var. İlaçların çıkması da değerli. Bizim umutla beklediğimiz FAZ 3 çalışması devam eden ilaçlar var. Bunlar erken devirde kullanılırsa işe yarayan ilaçlar. Hastalığın birinci günlerinde kullanıldığında hem şahısların güzelleşmesini sağlıyor tıpkı vakitte bulaşıcılığı azaltıyor. Lakin üretilip yaygın bir biçimde kullanılma girmesi vakit alacaktır. Önümüzdeki sene başı üzere olacaktır. Onlar da kullanıma girdiğinde epey bir rahatlayacağımızı, hastalığın mevsimsel bir hastalık haline geleceğini düşünüyorum.”
‘DELTA SON VARYANT DEĞİL’
Korona virüsünün mutasyona uğramaya devam edeceğini lakin bu süratte olmayacağını belirten Azap, virüsün gelecekteki muhtemel tesirine dair ise şunları söylemiş oldu: “Virüsün süratle değişiyor olmasının kabaca iki sebebi var. Birinci sebebi fazlaca insanı bir anda hastalandırabiliyor, pandemi devam ediyor ve dünya maalesef düzgün denetim edemedi. İkincisi, virüs insanlarda yeni dolaşmaya başladığı için kendini beşere adapte etmeye çalışıyor. Aklı yok tabi fakat bu doğal seçilim süreci ve evrim süreci işliyor. Virüsün beşere adaptasyonunu yaşıyoruz. O adaptasyon, başlangıç kısmı bu biçimde süratli bir değişimle olur. daha sonrasında beşere yeterlice adapte olduğu vakit virüsün bu kadar değişmesine gerek kalmaz. Mutasyon suratı bu niçinle de yavaşlayacaktır.
‘DELTA PLUS’LAR DOLAŞIYOR VE ÜZERİNDE MUTASYON BİRİKTİRİYOR’
Delta son varyant mıdır, değildir. Zira deltanın da değişmeye başladığını biliyoruz. Delta Plus denilen şeyler deltanın değişmekte olduğunu gösteriyor. Delta üzerinde değişim biriktiriyor. Deltadan fazlaca değişirse bu biçimde ismi yeni bir varyant olacak. Niceliksel birikimin niteliksel bir sıçramaya sebep olduğunu bakılırsaceğiz. Mutasyonlar deltada birike birike bulaşma özelliği ya da antikorlardan etkilenme özelliği değişirse, aşılardan kaçabilir hale gelirse artık ona delta demeyeceğiz ve hangisi olursa yeni bir Yunan alfabesinden isim vereceğiz. Bu süreç bir yandan işliyor. Delta Plus’lar dolaşıyor ve üzerinde mutasyon biriktiriyor. O niçinle virüsün evrimini, değişimini yavaşlatmak açısından yaygın aşılama ve virüsün toplumda dolanımının engellenmesi fazlaca değerli.”
9 MİLYON KİŞİ İKİNCİ DOZU YAPTIRMADI
Sıhhat Bakanlığı’nın deklare ettiğı sayılara bakılırsa 5 Ekim itibariyle 1. doz korona aşısı yapılan kişi sayısı 54 milyon 214 bin 776 ve bu oran yüzde 87,34’e denk düşüyor. Birebir tarih itibariyle 2. doz aşılama oranı ise yüzde 73,23 olarak açıklanırken toplam kişi sayısı 45 milyon 454 bin 130 şahsa denk düşüyor. Yani, birinci doz aşısını olup ikinci doz aşısını olmayan 9 milyona yakın kişi bulunuyor.
Sıhhat Bakanlığı’nın 6 Eylül tarihli datalarına nazaran 1.doz aşı yapılan kişi sayısı 49 milyon 946 bin 816 idi. Tıpkı tarihte 2. doz aşı yapılanların toplam sayısı ise 38 milyon 628 bin 745 olarak açıklanmıştı.
6 Eylül- 5 Ekim tarihleri içinde 1. doz aşılanan kişi sayısının 4 milyon 267 bin 960 olduğu ortaya çıktı ve 1. doz aşılanan sayısı günlük ortalama 142 bin 205’e denk düştü. Birebir tarihler içinde 2. doz aşısını olan kişi sayısı ise 6 milyon 825 bin 385 oldu. Son bir ayda günlük 2. doz aşılananların ortalaması 227 bin 512’de kaldı.
TTB 2. Lideri Ali İhsan Ökten
‘ARTIK TEK DOZUN EHEMMİYETİ YOK’
Türk Tabipleri Birliği (TTB) 2. Lideri Dr. Ali İhsan Ökten’e nazaran bakanlığın aşılama oranlarına ait dataları gerçeği yansıtmıyor. 1. doz aşılamadaki yüzde 87,34 ile 2. doz aşılamadaki yüzde 73,23 oranının gerçek olmadığını belirten Ökten, “Bu sayılar 18 yaş üzeri bireylerden hesaplandığı için bu biçimde yüksek. Biz aşılamayı 12 yaşa kadar indirdik. 12 yaş nüfusu üzerinden değerlendirildiği vakit bu sayıların daha düşük olduğunu goreceksiniz” dedi.
TTB’nin hesaplarına göre, birinci doz aşılama oranının yüzde 70-75, ikinci doz aşılama oranının yüzde 55-60 aralığında olduğunu belirten Ökten, “Bizim kesinlikle iki dozu hesaplamamız lazım. Artık tek dozun bir değeri yok. Bizim hami bağışıklık için kesinlikle yüzde 85 en az iki doz aşıyı olmamız lazım” dedi.
‘GÜNLÜK 1 MİLYON DOZ AŞI YAPILMALI’
Dünya Sıhhat Örgütü’nün 3’üncü doz onayı verdiğini, birinci iki doz aşılamayı toplumda bir an evvel yüzde 85 üzerine çıkarmak için çalışmalar yapılması gerektiğini belirten Ökten şu biçimde konuştu: “Pandemiyi sayılarla oynayarak halledemeyiz, halledemediğimiz de ortada. Zira her gün bu ülkede 250’e yakın insan ölmekte, 30 bine yakın kişi yeni hasta olarak tanımlanmakta. Siz istediğiniz kadar sayılarla oynayın bunlar bu kararı değiştirmez. Pandeminin yönetilememesi bir biçimde sayılarla gizlenmeye çalışılıyor.”
TTB 2. Lideri Ökten’e göre son bir aydaki günlük aşılama oranları pek düşük ve günlük en az 1 milyon doz aşılama yapılması gerekiyor. Önümüzün kış mevsimi olduğunu belirten Ökten, “Kapalı alanlarda kalma oranları artacak ve kapalı alanlarda havalandırma azalacak. Biliyoruz ki delta varyantı kapalı ortamları seviyor ve bulaş suratı devasa yükseklikte. Bu niçinle bizim havalar daha da soğumadan aşılama oranlarımızı artırmamız, bilhassa ikinci doz aşı oranlarının yüzde 85’lere çıkması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
‘AŞILAMA RÖLANTİYE ALINMIŞ DURUMDA’
Aşılama oranlarının düşük olmasının sebebini kıymetlendiren Ali İhsan Ökten’e göre iktidar aşılamanın kıymetini ciddiye almıyor ve topluma anlatamıyor. Bölgesel farklılıkların ve eşitsizliklerin olduğunu belirten Ökten şöyleki devam etti: “İktidar bunların üzerine giden başka bir çalışma yapmadı. Aşı kampanyaları yapması lazım bunu da yapmadı. Artık vatandaşın ‘ben gideyim aşı olayım’dan çıkıp, vatandaşın ayağına gidilmeli.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde anadil sorunu yaşanıyor. Aşılama oranlarının yükselmesi için Kürtçe ve Arapça kampanyalar yapılması, bu bölgelerdeki aşılama oranlarının yükseltilmesi gerekiyor. Bölgelerin ileri gelenlerinden, kelam sahiplerinden takviye alınabilir. Çok daha ağır çalışma yapılması lazım lakin yapılmıyor. Yalnızca rutin işleyişte olan bir aşılama durumu var. Aşılama biraz rölantiye alınmış durumda.”
KLİMİK Lideri Prof. Dr. Alpay Azap
PROF. AZAP: HASTALIĞIN YAYGIN OLMASI AŞILAMANIN HIZLANMASINI GEREKTİRİYOR
Korona aşısı oranlarını kıymetlendiren Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Alpay Azap’a bakılırsa aşıya ulaşım sağlandıktan daha sonra aşı olmaya niyetli kısımların değerli bir bölümü aşı oldu. Aşıya tereddüttü olanların bulunduğunu ve bu kısmın ikna edilmesi gerektiğini belirten Azap, “Türkiye dünyada günlük hadise sayısı açısından bu ortalar en epeyce olay bildiren üçüncü ülke. ötürüsıyla hastalık da epeyce yaygın. Hastalığın yaygın olması aşılamanın da hızlanmasını gerektiriyor. O niçinle insanların tasalarını, başlardaki tereddütleri giderecek adımlar atılması gerekiyor” dedi.
‘RESMİN BÜYÜK KISMI DAHA İKNA EDİCİ OLUR’
İnsanların aşı konusundaki tasalarının değerli niçinlerinin “yanlış bilgilenme” ya da “bilgi eksikliği” olduğunu belirten Azap, bu korkuların ortadan kaldırılması için atılması gereken adımlara ait ise şunları söylemiş oldu:
“Türkiye’de aşılanmanın neticelerinda ne oluyor kısmının paylaşılması gerekiyor. Sıhhat Bakanlığı’nın elinde bütün datalar var. Bakanlık, ‘Yoğun bakımda yatan hastalarımızın şu kadarı tam aşılı, şu kadarı yarım aşılı şu kadarı da aşısız’ diyebilir. Ya da bunu haftalık paylaşabilir. ‘Bu hafta içerisinde teşhis alan şahısların şu kadarı aşılı şu kadarı aşısız’ diyebilir. Sonuçta teşhis alan, hastaneye yatan, ağır bakımda yatan ve ömrünü kaybeden, bu dört kategorideki aşılı ve aşısız oranları belirli. Bakanlık bu bilgileri paylaştığı vakit aşıların ne kadar tesirli olduğu ortaya çıkıyor. Başka bütün ülkelerin yaptığı paylaşımlarda bu görülüyor. Biz de gündelik ömrümüzde bunu görüyoruz ancak fotoğrafın bir kesitini görüyoruz. Fotoğrafın büyük kısmı daha ikna edici olur.”
‘SAĞLIK VE EĞİTİM ÇALIŞANLARINA MECBURÎ AŞI UYGULAMASI GETİRİLEBİLİR’
Aşıya tereddüdü olan bölümlerin özelliklerine nazaran siyasetler geliştirilebileceğini belirten Azap, aşı konusunda tereddüdü ortadan kaldırmak ismine atılabilecek adımlara dair kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Daha dini örgütlenmelere mensup bireylerin tereddütleri olabilir. O niçinle onlara yönelik olarak, onların fikir başkanlarına yönelik bilgilendirmeler yapılabilir. Toplumda rol modeller değerli, o bireylerin aşı olmuş olmaları yahut olmadılarsa aşı olmaları sağlanarak topluma örnek verilebilir. Aşı yan tesirleriyle ilgili durum ne? Bunun da paylaşılması gerekir. Kimse ‘aşıların yan tesiri yok’ demiyor. Aşılara bağlı yan tesirlerin şeffaf bir biçimde paylaşılıyor olması insanları rahatlatacaktır. Kimi çalışan kümeler için zarurî aşılamalar getirilebilir. Sıhhat çalışanları ve eğitim çalışanlarına mecburî aşı uygulaması getirilebilir, bunu yapan epey sayıda ülke var. Halkı bilgilendirici kamu spotları yaygınlaştırılabilir.”
‘İLAÇLAR KULLANIMA GİRERSE MEVSİMSEL HASTALIK HALİNE GELECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM’
Prof. Dr. Alpay Azap, daha evvel “Aşılanma ve birkaç ay ortasında kullanıma girecek yeni ilaçlar yardımıyla Covid pandemisinin 6-9 ay ortasında endemik yani mevsimsel bir hastalığa dönüşeceğini kestirim ediyoruz” sözlerini kullanmıştı. Bu sözlerinin hala geçerli olduğunu belirten Azap, “Hastalığın yayılımını yavaşlatabildiğimiz ölçüde, aşıdan kaçabilecek yeni varyantların ortaya çıkabilmesini engellediğimiz ölçüde bu optimist senaryomuzun gerçekleşme mümkünlüğü yüksek” dedi.
Bu “iyimser senaryo” için aşılamanın kıymetli olduğunu belirten Azap kelamlarını şu sözlerle sürdürdü:
“Biz, virüsün toplumdaki sirkülasyonunu ne kadar azaltırsak 6-9 ay öngörümüz gerçekleşir. Bunun için bir aşılar var, iki şahsi tedbirler var. İnsanların kişisel olarak dikkat etmesi bir daha değerli. Bir de topluma yönelik, şu an uygulanan PCR testi denetimi üzere tedbirler var. İlaçların çıkması da değerli. Bizim umutla beklediğimiz FAZ 3 çalışması devam eden ilaçlar var. Bunlar erken devirde kullanılırsa işe yarayan ilaçlar. Hastalığın birinci günlerinde kullanıldığında hem şahısların güzelleşmesini sağlıyor tıpkı vakitte bulaşıcılığı azaltıyor. Lakin üretilip yaygın bir biçimde kullanılma girmesi vakit alacaktır. Önümüzdeki sene başı üzere olacaktır. Onlar da kullanıma girdiğinde epey bir rahatlayacağımızı, hastalığın mevsimsel bir hastalık haline geleceğini düşünüyorum.”
‘DELTA SON VARYANT DEĞİL’
Korona virüsünün mutasyona uğramaya devam edeceğini lakin bu süratte olmayacağını belirten Azap, virüsün gelecekteki muhtemel tesirine dair ise şunları söylemiş oldu: “Virüsün süratle değişiyor olmasının kabaca iki sebebi var. Birinci sebebi fazlaca insanı bir anda hastalandırabiliyor, pandemi devam ediyor ve dünya maalesef düzgün denetim edemedi. İkincisi, virüs insanlarda yeni dolaşmaya başladığı için kendini beşere adapte etmeye çalışıyor. Aklı yok tabi fakat bu doğal seçilim süreci ve evrim süreci işliyor. Virüsün beşere adaptasyonunu yaşıyoruz. O adaptasyon, başlangıç kısmı bu biçimde süratli bir değişimle olur. daha sonrasında beşere yeterlice adapte olduğu vakit virüsün bu kadar değişmesine gerek kalmaz. Mutasyon suratı bu niçinle de yavaşlayacaktır.
‘DELTA PLUS’LAR DOLAŞIYOR VE ÜZERİNDE MUTASYON BİRİKTİRİYOR’
Delta son varyant mıdır, değildir. Zira deltanın da değişmeye başladığını biliyoruz. Delta Plus denilen şeyler deltanın değişmekte olduğunu gösteriyor. Delta üzerinde değişim biriktiriyor. Deltadan fazlaca değişirse bu biçimde ismi yeni bir varyant olacak. Niceliksel birikimin niteliksel bir sıçramaya sebep olduğunu bakılırsaceğiz. Mutasyonlar deltada birike birike bulaşma özelliği ya da antikorlardan etkilenme özelliği değişirse, aşılardan kaçabilir hale gelirse artık ona delta demeyeceğiz ve hangisi olursa yeni bir Yunan alfabesinden isim vereceğiz. Bu süreç bir yandan işliyor. Delta Plus’lar dolaşıyor ve üzerinde mutasyon biriktiriyor. O niçinle virüsün evrimini, değişimini yavaşlatmak açısından yaygın aşılama ve virüsün toplumda dolanımının engellenmesi fazlaca değerli.”