Beyin tümörleri teşhis ve tedavisi

SeviYorum

New member
19 Eki 2020
680
0
0
Beyin tümörleri teşhis ve tedavisi Beyin ve omurilik kollayıcı bir zarla çevrilmiştir. Burada, beyin omurilik sıvısı mevcuttur. Beyin kafatası, omurilik de omurga ile korunmaya alınmıştır. Yani beyin omurilik, etrafındaki zar ve kemik bir bütün yapı oluşturur. Beyin sapı ile beyin omuriliğe temas sağlar. Beyin ile omurilik içindeki irtibat kafatasının gerisindeki bir delikle gerçekleşmektedir. Çok genel olarak beyin ön (frontal), yan (parietal, temporal) ve art (oksipital) olarak kısımlara ayrılmıştır. Art da beyincik bedenimizin istikrar ve ahenginden sorumludur.

Beyin tümörü, hücrelerin anormalleşerek denetimsiz çoğalması ve kitle halini alması ile gelişmektedir. Sistemsiz büyüme ve gelişmesi kararı, beyne baskı yapmaya, kafatası ortasında basınç artışına ve bunun olumsuz bulgularına niye olmaktadır. Kalıtım, ışınım, kimyasal faktörler ve etraf kirliliğinin kıymetli faktörler olduğu düşünülmesine karşın, sebebi tam olarak ortaya konulamamıştır.

Beyin tümörünün teşhis ve tedavisinde zorluklar olsa da; son senelerdaki süratli teknolojik gelişmelere paralel olarak bu durumda aşılmaya başlanılmıştır. En sık görülen kanser çeşitlerindendir. Beynin kendisinden (glial tümörler) ve etrafındaki zarında (menengiomalar) gelişmiş olanlar birincil beyin tümörleri, diğer organlardan yayılımla (metastazlar) gelişmiş olanlar ise ikincil beyin tümörü olarak bedellendirilmektedir. İkincil tümörler daha sık görülmektedir. Bunların haricinde sonlardan gelişenler (nörinom) ve beyin damarlarından gelişenlerde ( hemangiomlar) vardır.

Uygun huylu beyin tümörleri, yavaş büyüyen, yinelama mümkünlüğü az olan, sıklıkla etraflarındaki dokulara yayılım gözlenmez. Etraf dokularla hudutları barizdir. Bu durum tümörün cerrahisinde (çıkartılma işlemi) kolaylık sağlamaktadır. Total (tamamen) yada tama yakın çıkartılmaları büyük mümkünlük olduğu için operasyon daha sonrası, sonuçlarda yüz güldürücüdür. Lakin kimi vakit uygun huylu tümörler beynin hayli yaşamsal bölgelerine yerleşebilirler. bu biçimde bir durumda yerleşim özellikleri sebebi ile sonuçları âlâ olmayabilir.

Makus huylu beyin tümörleri, süratli büyüyen, etrafındaki dokulara yayılım gösteren ve ziyan veren tümörlerdir. Sonlarının net olarak ayırımı yapılamaz. Operasyonla sıklıkla büsbütün alınamazlar. bir dahade tümörün kitle tesiri azaltılmış olur. Cerrahinin hayat müddeti ve kalitesi üzerine olumlu tesiri vardır. yenidenlama olasılıkları yüksektir. Postoperatif 5-6 aydan 5-6 yıla kadar ömür bahtı veren tipleri vardır.

Patolojik teşhislerine göre kimi beyin tümörleri:

Astrositomlar;
Yavaş büyürler, etraf dokulara yayılım gösterirler. Nispeten düzgün huylu olanları çoçuk ve genç yetişkinde görülme eğilimindedir. Makus huylu tipleri ise 40-60 yaşlarında daha sık görülmektedir. Genel olarak orta yaşta görülmektedir. Erkeklerde daha sık görülmektedir. Glioblastoma Multiforme, makûs huylu astrositom olarak değerlendirilebilmektedir. En yaygın beyin tümörlerindendir. Süratli ilerleme göstermektedir. En sık 55-60 yaşlarında görülür. Epandimomalar ise çocuk ve ergenlerde sık görülmektedir. Çoklukla uygun sonlu ve âlâ huyludurlar. Etraf dokulara yayılım gösterebilir. Radyoterapiye hassastırlar.Çoğu vakit operasyon daha sonrası önerilir. Oligodendrogliomlar, çoklukla yavaş büyür, 25-45 yaş içinde çoğunlukla görülmektedir. En sık belirtileri sara nöbetleridir. Düzgün huylu değerlendirilebilirler, lakin büyüme suratları ve makûs huy gelişim potansiyelleri mevcuttur.

Medullablastom en yaygın çocukluk çağı berbat huylu tümörlerindendir. En sık 5 yaş civarında görülür. Erkeklerde ve art baş bölgesinde yerleşim sık görülür. Radyoterapiye yüksek hassaslık gösterir. Cerrahiyi takiben uygulanmalıdır. Menengioma, yavaş büyüyen, güzel huylu tümörlerdir. Tam olarak çıkartılmaları ile şifa sağlanabilir. Yeterli bir cerrahi teşebbüs en aktif tedavi biçimidir. 40-50 yaşlarında bayanlarda daha sık görülmektedir. Metastatik Tümörler, başka yapılardaki tümörlerin beyne yayılımı ile oluşur ve berbat huyludurlar. En sık akciğer kanseri, göğüs kanseri ve malign melanomadır (deri kanseri). Hastaların çoğunluğunda oldukçalu yayılım görülür. bu biçimde durumlarda cerrahi risklidir. Radyoterapi önerilmektedir. Cerrahi ve daha sonrasında uygulanan radyoterapiden en olumlu sonuçlar alınmaktadır.

Baş ağrısı, bulantı ve kusma, baş içi basıncının artmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Baş dönmesi ve sara nöbetleri de bu duruma eşlik edebilir. Bulantısız kusmalar, nabız yavaşlaması, görme bozuklukları, ruhsal değişmeler de bulunabilir.

Tümörün tuttuğu alana bakılırsa kuvvet kayıpları hatta felçler görülebilir. Reflekslerde ki değişikler dikkat caziptir.

Beynin bölgelerine bakılırsa değişik bulgular ortaya çıkmaktadır. frontal bölgede oluşan tümörler kişilik değişikliklerine; parietal bölgedekiler konuşma bozukluklarına, oksipital bölgedekiler görme bozuklukları, temporal bölgedekiler koku, işitme bozukluklarına ve daha ağır nöbetlere yol açarlar.

Baş ağrısı, sara nöbetleri, sık sık bayılmalar, kişilik değişiklikleri, şuur durumunda değişiklikler, kusma, adet düzensizliği, göğüsten süt gelmesi, görme bozukluğu(çift görme, bulanık görme, görmenin azalması vs), kollarda yahut ayaklarda uyuşukluk, kuvvetsizlik hatta felç, istikrar bozukluluğu, yüz felci, işitme kaybı, koku duyusunda azalma, konuşma bozukluğu (Konuşama kuvvetliğü, yanlış söz telafuzu), kimi yeteneklerde (matematiksel süreçler ve el yazısı vs.) bozulma üzere bulgular ortaya çıkar. Değişik biçimlerde oluşan, ilaçla geçmeyen baş ağrıların da ve sara nöbeti geçirenler de dikkatli olmak ve doktora başvurmak gerekmektedir.

Beyin tümörleri tanısı, kan ve beyin-omurilik sıvısının incelenmesi, göz tabanı muayenesi ve görüntüleme metotları ile temalır. EEG ve Direkt Grafiler de birtakım durumlarda teşhiste yardımcı olabilir. İleri görüntüleme halleri olarak; Serabral angiografi, Bilgisayarlı Beyin Tomografisi (BBT), Magnetik Rezonans (MR), Positron Emission Tomography (PET) ve Single Photon Emission Computerized Tomography (SPECT) kullanılmaktadır. Rutin uygulamada en sık olarak BBT ve MR kullanılmaktadır.

Tümörün büyüme suratına bağlı olarak, kimi vakit belirtilerin ortaya çıkması ve teşhis konması ile tümörün büyümeye başlaması içinde uzunca bir süre geçmiş olabilir. Erken teşhis, hastanın tedavisinin planlanması ve olumlu sonuçlara ulaşılması bakımından hayli değerlidir. Gecikmiş ve büyük boyutlara ulaşmış bir tümörde tedavi zorlaşmaktadır. Hayati tehlike riski artmaktadır.

Tedavisinde, zorluklar bulunmasına karşın, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi biçimlerinin tek başına ya da kombine kullanması ile başarılı sonuçlara ulaşılabilmektedir. Cerrahi teşebbüsün muvaffakiyetini, tümörün histopatolojik tipi, yerleşim yeri ve büyüklüğü etkilemektedir. Beyin tümörlerinin tedavisinde mikro cerrahi uygulanmaktadır.